EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖZEL YETENEK SINAVINI
KAZANAN ÖĞRENCİLERİN EZGİ İŞİTME VE RİTİM İŞİTME
BOYUTU BAŞARI DÜZEYLERİNİN İNCELENMESİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Hazırlayan Gözde COŞKUN
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI
MÜZİK EĞİTİMİ ANABİLİM DALI ÖZEL YETENEK
SINAVINI KAZANAN ÖĞRENCİLERİN EZGİ İŞİTME VE
RİTİM İŞİTME BOYUTU BAŞARI DÜZEYLERİNİN
İNCELENMESİ
YÜKSEK LİSANS TEZİ
Hazırlayan Gözde COŞKUN
Tez Danışmanı Prof. SELMİN TUFAN
Gözde COŞKUN’ a ait “Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin Ezgi işitme ve Ritim işitme Boyutu Başarı Düzeylerinin İncelenmesi” adlı çalışma, jürimiz tarafından Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
Müzik Eğitimi Bilim Dalında YÜKSEK LİSANS tezi olarak kabul edilmiştir.
Adı Soyadı İmza
Üye (Tez Danışmanı):... ...
Üye : ... ...
i
RİTİM İŞİTME BOYUTU BAŞARI DÜZEYLERİNİN
İNCELENMESİ
(YÜKSEK LİSANS TEZİ)
Gözde COŞKUN
Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
(ANKARA–2008)
ÖZET
Araştırmada, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı 2007- 2008 Eğitim- Öğretim Yılı Özel Yetenek Sınavını kazanan öğrencilerin Ezgi işitme ve Ritim işitme boyutu başarı düzeyleri incelenmiştir.
Araştırmanın evrenini, Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı 2007- 2008 eğitim- öğretim yılı özel yetenek sınavının ilk aşamasını geçen 259 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini ise Gazi Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Anabilim dalı özel yetenek sınavını kazanan 47 öğrenci oluşturmaktadır.
Bu araştırma kapsamında, özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin başarı puanları frekans ve yüzde kullanılarak tablolaştırılmıştır. Görüşme formu hazırlanarak uzman görüşleri alınmış ve bu görüşlere içerik analizi uygulanmıştır.
ii
belirli sonuçlara varılmıştır. Sonuçlara ve uzmanların görüşlerine dayalı olarak öneriler sunulmuştur.
Bilim Kodu : Güzel Sanatlar Eğitimi Anabilim Dalı Müzik Eğitimi Bilim Dalı
Anahtar Kelimeler : Gazi Üniversitesi, Yetenek sınavı, ezgi işitme, ritim işitme Sayfa Adedi : 35
iii
MUSIC EDUCATION DEPARTMENT
(MASTER’ S THESIS)
Gözde COŞKUN
Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
(ANKARA–2008)
ABSTRACT
In this research, students who had been successful in the entrance exams of Gazi University Gazi Education Faculty of Music Education Department 2007 -2008 are examined in terms of melodic and rhythmic hearing success levels.
This research includes 259 students who passed the first part of the entrance exams of Gazi University Gazi Education Faculty of Music Education Department 2007 -2008. The sample was drawn from the students who were passed the entrance examination and accepted to GUGEFME Department.
In the scope of this research, the succesfull students scores had been charted using frequencies and percentages. By preparing forms, the opinions of the experts were taken in order to be analyzed.
iv
been interpreted in order to get to some specific conclusions. Suggestions had been given based on the conclusions and expert opinions.
Science code : Fine Arts Education Department Music Teaching Department
Key Words : Gazi Üniversity, Entrance Examinations, Melodic Hearing, Rhytmic Hearing
Number of Pages : 35
v
ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeylerini incelemek amacıyla yapılan bu araştırmada;
Yoğun çalışmaları arasında değerli zamanını ayırarak, araştırmanın istenen düzeyde hazırlanabilmesi için gerekli titizliği ve yardımı gösteren tez danışmanım Sayın Prof. Selmin TUFAN’a;
Değerli görüşleriyle çalışmama katkıda bulunan kıymetli hocalarım , Prof. Ülkü Özgür’ e, Yrd. Doç. Dr. Selçuk Bilgin’ e ve Yrd. Doç. Dr. Salih Aydoğan’ a, araştırmam süresince maddi manevi yardımlarını ve desteklerini esirgemeyen aileme;
Dostluğu, doğruluğu ve kardeşliği ile, tanıdığım ilk günden beri yanımda olan sevgisini, desteğini derinden hissettiğim ve birçok yönden benzeştiğim, canım kadar sevdiğim manevi kardeşim Gülce COŞKUN’ a yürekten teşekkür eder, saygılarımı sunarım.
VI ÖZET...I ABSTRACT...III ÖNSÖZ...V İÇİNDEKİLER...VI KISALTMALARCETVELİ...VIII TABLOLAR VE GRAFİKLER CETVELİ...IX I.BÖLÜM
GİRİŞ...1
1.1. MÜZİK EĞİTİMİ...2
1.1.1Özel yetenek Sınavları...4
1.2. BELLEK( HAFIZA)...9 1.3. PROBLEM CÜMLESİ...11 1.4. ALT PROBLEMLER...11 1.5. ARAŞTIRMANIN AMACI...11 1.6. ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ...12 1.7. ARAŞTIRMANIN SINIRLILIKLARI...12 1.8. SAYILTILAR...13 1.9. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR...13 II. BÖLÜM YÖNTEM...16 2.1.ARAŞTIRMANIN MODELİ...16
VII
III. BÖLÜM...19
BULGULAR VE YORUM...19
3.1. BİRİNCİ ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM...19
3.2. İKİNCİ ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM...22
3.3. ÜÇÜNCÜ ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM...24
3.4. DÖRDÜNCÜ ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM...25
3.5. BEŞİNCİ ALT PROBLEME İLİŞKİN BULGULAR VE YORUM...26
IV. BÖLÜM SONUÇ VE ÖNERİLER...28 4.1. SONUÇLAR...28 4.2. ÖNERİLER...31 KAYNAKÇA...33 EKLER
vi
SPSS : Statistical Package For The Social Sciences ( İstatistiksel Analize Yönelik Bir Bilgisayar Programı)
Ö. Y.S.P. : Özel Yetenek Sınav Puanı
M. İ. O. Y. : Müziksel İşitme – Okuma – Yazma Χ : Aritmetik ortalama akt. : Aktaran bk. : Bakınız çev. : Çeviren ed. : Editör f : Frekans hzl. : Hazırlayan N : Denek Sayısı P : Anlamlılık S : Standart Sapma VIII
vii
Puanlar...5
Tablo 1.2 Müziksel Okuma ( Solfej ), Yazma ( Dikte ) Boyutunda Ölçülen Alt Boyutlar Ve Puanları...6
Tablo 1.3 Müziksel Söyleme Boyutunda Ölçülen Alt Boyutları Ve Puanları...6
Tablo 1.4. Müziksel Çalma Boyutunda Ölçülen Alt Boyutlar Ve Puanları...7
Tablo 1.5 Özel Yetenek Sınav Puan Dağılımı...7
Tablo 3.1 Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin, Sınavın Ezgisel Boyutundan Aldıkları Puanların Dağılımını Gösteren Betimsel İstatistik………..20
Grafik 3.1 Özel Yetenek Sınavına Giren Öğrencilerin, Sınavın Ezgisel Bellek Boyutundan Aldıkları Puanların Dağılımını Gösteren Grafik………21
Tablo 3.2 Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin, Sınavın Ritim İşitme Boyutundan Aldıkları Puanların Dağılımını Gösteren Betimsel İstatistik………….22
Grafik 3.2 Özel Yetenek Sınavını Kazanan Öğrencilerin, Sınavın Ritim İşitme Boyutundan Aldıkları Puanların Dağılımını Gösteren Grafik………23
İnsanın varoluşundan bu yana kendisi ve çevresiyle çeşitli yönlerden iletişim halinde olması, değişmesi, kendini geliştirmesi, kendindeki eksiklikleri gidermesi ve çevresine uyum sağlamayı istemesi gibi üstün özellikleri, insanı ve çevresini konu alan birçok bilimsel çalışmanın çıkış noktası olmuştur.Yapılan tüm bilimsel çalışmalar başlangıcında belirli bir bilgi birikiminin üzerine kurulur. Bu birikim belirli bir süreç gerektirir ve bu süreçte ilk olarak eğitim kavramı karşımıza çıkar.
“Eğitim, bireyin davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana getirme sürecidir” (Ertürk 1972, s. 12).
Eğitimin ilk basamağından itibaren bireyler öğrenmeye başlarlar, öğrendikleri ile de değişmeye, gelişmeye devam ederler.Bu değişim ve gelişim sırasında, eğitimin üst basamaklarına doğru bir tırmanış söz konusudur.Tırmanışın yönü ve hızı kişilerin bilgi ve becerilerine, aldıkları eğitimin çok yönlülüğüne, çevresel bir takım etmenlere göre değişiklik gösterebilmektedir.
Öğrencilerin yöneldikleri alan ne olursa olsun, aldıkları eğitim çağın gereklerine ayak uydurabilecek düzeyde olmalıdır.Bu da ancak çağdaş eğitim modeli ile yani; bilim , sanat ve felsefe eğitiminin birleştiği bir eğitim modeli ile mümkün olabilir.
1.1 Müzik Eğitimi
Müzik eğitimi, sanat eğitiminin en önemli kollarından biri olarak çağdaş eğitimin bir parçasıdır.Genel müzik eğitimi, özengen müzik eğitimi ve mesleki müzik eğitimi olmak üzere 3’ e ayrılır. Bu üç tür arasında meslek edinmeye yönelik olan müzk eğitim türü adından da anlaşılacağı gibi mesleki müzik eğitimidir.
“Mesleki müzik eğitiminde müziği bizzat yaparak yaşamanın ötesinde onu bilgili, bilinçli, düzenli- planlı- yöntemli, kurallı ve yeterli olarak yaratan seslendiren- yorumlayan, kuramlayan, araştıran, uygulayan ve öğreten sanatçı, bilimci, eğitimci ve teknolog yetiştirmeye yönelik bir strateji uygulanır.bu uygulamalarda, bireyin ilgisi- isteği, yatkınlığı- yeteneği doğrultusunda ve ölçüsünde gelişip etkin katılım ve doyum sağlaması değil onun ötesinde dalın, işin yada mesleğin gerektirdiği biçim, kapsam ve düzeyde uğraşmanca (profesyonelce) hazırlanması, biçimlenmesi, uzmanlaşması, gelişmesi ve yetkinleşmesi esastır” (Uçan, 2005, 33).
Bu esasların yerine getirebilmesi için belirli bir düzeyde müziksel yeteneğe ihtiyaç vardır. Müziksel yetenek düzeyinin belirlenmesi dünyada mesleki müzik eğitimi veren bütün kurumlarda çeşitli müziksel yetenek ölçüm testiyle gerçekleştirilmektedir. Bu testler, bireylerin müziksel işitme, müziksel yazma, müziksel okuma, müziksel söyleme ve müziksel çalma davranışlarına ne düzeyde sahip olduklarını saptamak amacıyla yapılmaktadır.
“Bu alanda en çok bilinen, kabul edilen testlerden birini Carl Seashore yapmıştır. 1919’da hazırlamış olduğu “Müziksel Yetenek Ölçümleri” (Seashore Measures of Musical Talents) testi günümüzde “Seashore Yöntemi” olarak anılmaktadır. Zaman içinde geliştirilen bu yöntem, ses yüksekliği (sesin ince-kalın oluşunu sesin adıyla belirleme), ses gürlüğü, ritim, süre, ses rengi ve tonal hafıza parametrelerini içermektedir” ( Efe, 2006, 18)
“Seashore Müziksel Yetenek Ölçümleri Testi”, Carl Seashore tarafından 1919’da geliştirilen 1939 ve 1960’da tekrar incelenip gözden geçirilen bu testte sadece algılama kapasitesinin ölçülmesi hedeflenmiştir. Kimi müzik çevrelerince
“müzik ilgisini, estetiği, kas eşgüdümünü ölçemediği için ve müziksel algılamanın müzik yeteneğinin tamamını ifade edemeyeceği öne sürülerek eleştirilmiştir. Buna rağmen dünyada en çok kabul gören müzik yetenek testleri arasında yer almıştır. “Kwalwasser – Dykema Müzik Testi”, tek sesler, kısa piyano melodileri, ritmik kalıplardan oluşan ve 4-6.sınıflar için uygulanan bir müzik yetenek testidir. “Drake
Müziksel Başarı Testleri”nde müziksel hafıza ve ritim öğeleri baskındır. 8 yaş ve
üzerindeki bireylere uygulanır. “Oregon Müziksel Ayırt Etme Testi”, Henver tarafından geliştirilmiştir. Bu testte, bir ezgi iki kez çalınmaktadır. İkinci çalınışında ritim, armoni veya ezgide değişiklik yapılarak uygulanmaktadır. Denekten orijinal ezginin hangisi olduğunu ve nelerin değiştiğini bilmesi istenmektedir. “Wing
Standartlaştırılmış Müziksel Zeka Testleri”, yedi ayrı ölçümden oluşmaktadır.
Bunlar sırasıyla akor analizi, ses yüksekliği, hafıza, ritmik vurgu, armoni, gürlük ve cümlelemedir. Uygulama süresi 50-60 dakikadır. “Gaston’un Müzikalite
Testi”, 4-12 yaş grubuna uygulanmaktadır. Müzikle ilgilenme sorularını ve testlerle
ilgili ölçümleri içermektedir. Uygulama süresi 25-35 dakikadır. “Gordon Müziksel
Yatkınlık Görünümü Testi”nin temelinde iki ezgi bulunmaktadır. Uygulama
yapılan kişi yaylı çalgıyla çalınarak hazırlanan bu ezgileri ritim betimleme, tonal betimleme, müziksel duyarlılık kısımlarında tartmaktadır. Test yaklaşık iki saattir ve üç oturumda uygulanmaktadır. “Bentley Testi”, 7 yaş altı çocuklar için tasarlanmıştır. Test tizlik-peslik ayrımı, ses hafızası, akor analizi, ritmik hafıza adı altında dört bölümden oluşmaktadır. Ortalama uygulama süresi 21 dakikadır. “Başlangıç / Orta / İleri Müzik düzeyi Müziksel İşitme Ölçümleri Testleri”nden, başlangıç Düzeyde test, 40’ar soruluk tonal ve ritim belirleme testini içerir. Testler elektronik seslerden oluşmuştur ancak ritim testindeki seslerin frekansı aynıdır. Burada yapılması gereken işlem verilen iki sesin aynı ya da farklı olduğunu söylemektir. Orta ve ileri düzey testleri, başlangıç düzeyinde yüksek ortalama alan çocuklar arsında ayrım yapabilmek amacıyla tasarlanmıştır. Çalgı çalma yeteneğini ölçen testlerden “Basit Ritim ve Ses yüksekliği Testi”, ritmi ve ses yüksekliklerini tanıma bölümlerinden oluşmuştur. “Conrad Çalgı Yetenek Testi” ise ses yüksekliği, tempo, ritim, armoni, ton tanıma bölümlerinden oluşmakta ve öğrencilerin enstrüman kullanımını etkileyecek çene, el, kol şekillerinin göz önünde bulundurulmasını içermektedir. Müziksel yatkınlık veya kapasitenin ölçülmesinde kullanılan testler arasında Mesleksel İlgi Testi, Kuder Tercih Kayıtları Testi,
Müziksel İlgi İçin Sınıflama Ölçeği yer almaktadır (Atak Yayla, 2003).
Ülkemizde mesleki müzik eğitimi veren kurumlarda da benzer yetenek ölçüm testleri uygulanmıştır. 1989 yılında açılan Anadolu Güzel Sanatlar Liseleri öğrenci düzeylerini ve eğitim kalitesini olumlu yönde değişitirmiş, bu sebeple yapılan özel yetenek sınavlarında bir takım değişikliklere gidilmiştir.
Bu değişikliklerden ilki 1994- 1995 yıllarında yapılan ve iki aşamadan oluşan merkezi sistem müzik özel yetenek sınavıdır. Bu sınav öğrencilerin müziksel yetenek düzeylerini belirlemede önemli kolaylıklar sağlamış olsa da kısa bir süre sonra uygulamadan kaldırılmıştır.
Günümüzde bu sınavlar mesleki müzik eğitimi veren kurumlarda; (Eğitim Fakültelerinin Müzik Öğretmenliği Eğitimi Bölümleri, Güzel Sanatlar Fakültelerinin Müzik Bilimi Bölümleri, Konservatuarlar ve Anadolu Güzel Sanatlar Liselerinin Müzik Bölümleri) bu işin eğitimini almış uzman eğitimciler tarafından yapılmaktadır. Sınav sistemi kurumlar arası farklılık gösterse de büyük ölçüde benzerlik göstermektedir.
1.1.1 Özel Yetenek Sınavları
Müzik öğretmeni yetiştiren kurumların zamanla artması, kurumlara ait faaliyetlerin yaygınlaşmaya başlaması ve bu kurumların kutsal bir meslek olan öğretmenlik ile çağdaş eğitimin kollarından biri olan sanat eğitiminin ortak bir uzantısı olması sebebiyle, bu kurumlarda eğitim görmek isteyen öğrencilerin sayılarında artış görülmüştür. Bu artışın bir sonucu olarak da Eğitim Fakültelerinin Müzik Öğretmenliği Anabilim Dallarının özel yetenek sınavları, sınava giren öğrencilerin arasından en yeteneklileri seçmeyi hedeflemiştir. Bu seçicilik doğrultusunda özel yetenek sınavları üniversitelere göre bir takım farklılıklar gösterse de büyük ölçüde birbirine benzemektedir.
Bugünkü adıyla Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Türkiye’nin Müzik öğretmeni yetiştiren en köklü Anabilim Dalı olması sebebiyle diğer eğitim fakültelerine örnek teşkil etmiştir. Türkiye’de bulunan birçok eğitim fakültesi, özel yetenek sınav sorularının hazırlanışından, uygulamasına kadar G.Ü.G.E.F. Müzik Eğitimi Anabilim Dalı ile sürekli iletişim halinde olmuştur
ve diğer üniversitelerin Eğitim Fakülteleri’nin yapmış olduğu özel yetenek sınavı G. Ü. G. E. F. Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavı ile birçok yönden benzerlik göstermiştir.
Müzik Eğitimi Anabilim Dalı Giriş özel yetenek sınavı Gazi üniversitesinde 2 aşamalı olarak gerçekleştirilmektedir. Birinci aşama sınavı, ön eleme niteliğinde olup sınava giren öğrencilerin salt müzik yeteneklerini ölçmektedir. Öğrenciler sınava bireysel olarak alınmakta ve sınavları sözlü– uygulamalı olarak yapılmaktadır. Sınavda 6 adet iki ses, 4 adet majör, minör ve makamsal akor, 2 adet yedili akor, 2 adet ikişer motiften (4 göze) oluşan tonal ve makamsal ezgi ve son olarak 2 adet ikişer motiften (4 göze) oluşan ritim cümlesi yer almaktadır. Birinci aşamaya ait boyutlar ve puanları Tablo: 1.1’de belirtilmiştir. Sınavın birinci aşamasından 50 ve daha yukarı puan alanlar ikinci aşama özel yetenek sınavına girmeye hak kazanmaktadırlar
Tablo- 1.1 BİRİNCİ AŞAMA ( MÜZİKSEL İŞİTME ) SINAVINDA ÖLÇÜLEN BOYUTLAR VE PUANLAR
İki ses işitme Üç ses işitme Dört ses işitme Ezgi işitme Ritim işitme Toplam 6 x 3= 18 4 x 4 =16 2 x 5 =10 8 x 5 =40 8 x 2 =16 100
İkinci aşama sınavı ise üç boyuttan oluşmaktadır. Bunlar; Müziksel okuma– yazma boyutu, Müziksel söyleme boyutu ve Müziksel çalma boyutlarıdır. Bu boyutlardan müziksel okuma- yazma boyutunda öğrencilerden iki motiften oluşan bir ezgiyi okumaları ardından piyano ile çalınacak ikişer motiflik iki ezgiyi ölçü, nota ve süreleriyle yazmaları istenmektedir. Müziksel okuma- yazma boyutunun alt boyutları ve puanları Tablo:1.2’ de belirtilmiştir.
Tablo: 1.2. MÜZİKSEL OKUMA ( SOLFEJ ), YAZMA ( DİKTE ) BOYUTUNDA ÖLÇÜLEN ALT BOYUTLAR VE PUANLARI
Müziksel Yazma ( Dikte) Müziksel Okuma (Deşifre- Solfej ) Toplam
1.Ezgi 2.Ezgi 1. Ezgi 2. Ezgi
4 x 6 =24 Puan 4 x 6 =24 Puan 4 göze= 26 Puan 4 göze= 26 Puan
100 Puan
Müziksel Söyleme boyutunda adaylardan İstiklal Marşını ve sözleri Türkçe olan kendi seçecekleri bir başka parçayı seslendirmeleri istenmektedir. Bu sınavda adayların, ses özellikleri ile belirlenen parçalar çerçevesinde, seslerini kullanabilme yetenekleri ölçülmektedir. Müziksel söyleme boyutunun alt boyutları ve puanları Tablo:1.3 ‘te belirtilmiştir.
Tablo: 1.3. MÜZİKSEL SÖYLEME BOYUTUNDA ÖLÇÜLEN ALT BOYUTLARI VE PUANLARI Alt Boyutlar Sağlıklı sese sahip olma Sesin tınısı,gürlüğü ve genişliği Doğru ve temiz Söyleme Konuşmada anlaşılırlık Müziksel Duyarlılık Toplam Puanlar 30 30 20 10 10 100
İkinci aşama sınavının son boyutu olan müziksel çalma boyutunda piyano ve diğer bir çalgı ile kendi belirleyecekleri bir parçayı çalmaları istenmektedir. Bu boyutta amaç; adayların müziksel çalmaya yönelik özelliklerini ve çalma becerilerini ölçmektir. Ölçüm doğru ve temiz çalma, teknik düzey, müziksel yorum ve eserin düzeyi olarak üzere 4 kriterle incelenmektedir. Müziksel Çalma Boyutuna ait alt boyutlar ve puanları Tablo: 1.4’ te belirtilmiştir.
Tablo: 1.4. MÜZİKSEL ÇALMA BOYUTUNDA ÖLÇÜLEN ALT BOYUTLAR VE PUANLARI
Doğru ve Temiz Çalma Teknik Düzey Müziksel yorum Eserin Düzeyi Toplam
30 20 25 25 100
İkinci aşama sınavının sonunda giriş özel yetenek sınavının tamamını kapsayan bir puan dağılımı oluşturulur. Ö. Y. S. P ( Özel Yetenek Sınav Puanı ) dağılımı Tablo : 5’ de belirtilmiştir.
Tablo: 1.5 ÖZEL YETENEK SINAV PUAN DAĞILIMI Müziksel İşitme Yineleme
Okuma, Yazma Müziksel Söyleme Müziksel Çalma Toplam Puan % 50 % 25 % 25 100
Sınavın tamamını kapsayan puan dağılımına bakıldığında sınavın % 50 lik kısmının müziksel işitme yineleme, okuma ve yazma aşamalarından oluştuğu görülmektedir. Müziksel işitme- yineleme, sınavın 1. aşamasını temsil etmektedir ve 1. aşama sınavının % 56’ lık kısmını ezgi işitme boyutu ile ritim işitme boyutları oluşturmaktadır. Birinci aşama sınavının geri kalan % 44’ lük kısmını ise çok sesli işitme boyutu oluşturmaktadır. Buradan da anlaşılacağı gibi öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutuna yönelik gelişimleri onların mesleki müzik eğitimi alacakları kuruma kabul edilebilmeleri açısından büyük önem taşımaktadır.
Ritim; sesleri farklı süreler içerisinde ifade etmemize yarayan, zamanı belirli bir düzene koyan,diğer bir taraftan seslerler ile birleştirildiğinde ezgiyi meydana getiren, çeşitlendiren, farklılaştıran, ezgiye farklı anlamlar katan müziğin en temel unsurudur.
“Müziksel İşitme Okuma Yazma öğreniminde başarıya giden yol ritimden geçer, çünkü zihinsel olarak sesleri orantılı biçimde bölemeyen, ritimleri algılayıp anlamlandıramayan öğrenci bu derste yeterince başarılı olamaz. Ritimde başarılı olma bir bakıma MİOY’ da başarılı olmanın ön koşuludur ( Aydoğan, 1998)”.
“Anlam bakımından birbirini tamamlayan iki motifin art arda gelmesine “müzik cümlesi” denir (Cangal- Erdener, 1976)”.
Öğrencilerin, müzik cümlelerini algılayabilmeleri, onların müziksel okuma-yazma-söyleme-çalma boyutlarındaki başarı düzeylerini ve müzikal duyumlarını doğrudan etkilemektedir. Bunun sebebi seslendirilen müzik eserlerinin müzik cümlelerinden meydana gelmesidir.
Özel yetenek sınavlarının ezgi işitme boyutunda 4’ er göze 2 motiften oluşan biri makamsal diğeri tonal 2 ezgi ( müzik cümlesi) sorulmaktadır.
Müzik Eğitimi Bölümü özel yetenek sınavlarında öğrencilerin ezgi ve ritim işitme boyutlarında başarı gösterebilmeleri için sınavda sorulan ezgi ve ritimlerin tamamını ya da en azından bir kısmını hafızalarında tutarak tekrarlamaları gerekmektedir. Buradan yola çıkıldığında ezgi işitme ve ritim işitme boyutlarında sorulan soruların akılda kalma gerekliliği bizi bellek konusunda bilgilenmeye yönlendirmektedir.
1.2 Bellek (Hafıza)
“Hafıza; istediğimizde ve ihtiyaç duyduğumuzda hatırlamamız için duyularımızdan, düşüncelerimizden, duygularımızdan ve hareketlerimizden gelen bilgiyi kaydetme, birleştirme ve depolama yeteneğidir” (Atmaca, 2007, 28).
Günümüzde insan belleğini geliştirmeye yönelik, değişik alanlarda çalışmalar yapılmaktadır. Bunların en gelişmiş ve yaygın olanları dil biliminde kullanılmaktadır. Uzmanlar özellikle yabancı dil eğitiminde öğrenilen kelimeleri unutmadan üzerine binlercesini eklemenin yollarını aramaktadır. Atmaca , ‘Hafıza nasıl geliştirilir?’ adlı kitabında beynin farklı görevleri üstlenmiş 2 ayrı bölümünden(lobundan) bahsetmiştir. Atmaca’ ya göre beynin sol lobu; sözcükler, mantık, sayılar, matematik, analiz, listeleme, konuşma ve diğer benzer görevleri, beynin sağ lobu ise hayal gücü, müzik, renk, bütünü görme, ritim, renkler ve şekiller, üç boyutlu düşünme, görüntüler, sentez ve diğer benzer görevleri üstlenmiştir.
“İnsanlar genelde daha çok sol lobu yani mantık ve matematiksel düşünme biçimini kullanırlar. Bugüne kadar Türkiye dahil tüm dünyadaki okullarda, eğitim sistemi hep sol beynin kullanılması üzerine planlanmıştır” ( Atmaca, 2007,26).
“...Müziksel algının insan beyninde sağ lobda oluştuğu bilinmekle birlikte beyinde müzik merkezinin nerede olduğu bulunamamıştır. Beynin sağ lobu ses yüksekliği gibi melodinin belli yönlerini armoni, gürlük ve ritmi algılamak için önemlidir. Ritmin tamamını algılayabilmek içinse beynin hem sağ hem de sol lobu gereklidir. Hafızayla ilgili olan beynin ön bölümü( frontal kortex) ritim ve melodi algılamada rol oynar” ( Atak Yayla, 2003, 3).
Uzmanlar insan belleği üzerine yaptıkları çalışmalarda ve kitaplarında birbirine eşdeğer tanımları farklı biçimlerde ifade etmişlerdir. Bu ifadelerin ortak çıkarımlarına göre insan belleği bilgileri saklama süresine göre “duyumsal bellek”, “kısa süreli bellek”, “uzun süreli bellek” olmak üzere üçe ayrılır. Duyumsal bellek; bilgilerin kısa süreli belleğe atılmadan önce saniye gibi küçük zaman dilimlerinde
tutulduğu yerdir. Kısa süreli bellek ise duyumsal bellekten daha uzun süre; 20 dk ile 1 gün arası bilgileri saklayabilmektedir. Kısa süreli belleğe yeni bir bilgi geldiğinde, bahsedilen alan dolu ise beyin ya bellekteki bazı verileri siler yani unutur yada bilgileri uzun süreli belleğe atar ve yerine yeni bilgiler edinir.
Duyumsal belleğin saniyelik olduğu düşünülürse giriş özel yetenek sınavının ilk aşamasına ait ezgi işitme ve ritim işitme boyutu insan belleğinin daha çok duyumsal belleği ile ilgilidir diyebiliz. Örneğin öğrenciler kendilerine yöneltilen müziksel işitme- yineleme sorularını sınav çıkışında hatırlayamamaktadırlar. Bu durum, soruların bir biri ardına sorulması ile değişen her soruda duyumsal belleğin yenilenmesinin bir sonucu şeklinde yorumlanabilir.
İnsan belleği, insanın yaşantısını yönlendiren bir merkezdir ve insanın yaşam boyu edindiği bilgiler bu merkezde zincirleme bir şekilde bellekteki eski ve yeni bilgiler sayesinde birbirleriyle ilişkilendirilir. Bu ilişkilendirme, müzikte müzik teorisiyle müziksel yeteneğin birleştirilmesi noktasında karşımıza çıkar. Bu sebeple bilimin her dalında olduğu gibi müzik biliminde de belleğin önemi yadsınamaz. Müzik Eğitimi Anabilim Dallarında yapılan özel yetenek sınavlarının, ezgi işitme ve ritim işitme boyutları, müziksel yeteneğin belirlenmesinde büyük önem taşımaktadır.Bunun nedeni; öğrencilerin ezgisel ve ritimsel algılarının, müzik eğitiminin diğer boyutlarına (müziksel söyleme, müziksel yazma, müziksel çalma vb.) doğrudan etki etmesi şeklinde açıklanabilir.Bu sebeple araştırmada, özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeyleri incelenmektedir.
1.3 Problem Cümlesi
Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeyi nedir?
1.4 Alt Problemler
1) Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin
ezgi işitme boyutu başarı düzeyi nedir?
2) Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin
ritim işitme boyutu başarı düzeyi nedir?
3) Ezgisel ve ritimsel belleğin geliştirilebilirliğine ilişkin uzman görüşleri
nelerdir?
4) Ezber yöntemi ezgisel ve ritimsel belleğin gelişimine ne derece fayda
sağlayabilir?
5) 1. aşama özel yetenek sınavının ezgi işitme boyutundaki ezgilerin sözlerle
birleştirilerek sorulması varsayımı, öğrenci başarısına etki düzeyi açısından değerlendirildiğinde, öğrencilerin ve uzmanların bu değerlendirmeye yönelik görüşleri nedir?
1.5 Araştırmanın Amacı
Bu araştırmada Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavlarını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeylerini incelemek amaçlanmıştır. Buradan hareketle araştırmanın alt amaçları;
1. aşama özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin, sınavın ezgi işitme ve ritim işitme boyutlarına ait başarı düzeyini belirlemek,
Öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutlarındaki başarı düzeyini olumlu yönde geliştirebilecek yöntemleri saptamak,
Özel yetenek sınavlarına yönelik olarak daha sonra yapılacak olan çalışmalara yönelik önerilerde bulunmak,
Mesleki müzik eğitimi almak isteyen ve bu eğitimi veren kurumların sınavlarına hazırlanan öğrenciler ile onları bu sınavlara hazırlayan müzik eğitimcilerine düşünsel açıdan katkı sağlamak.
1.6 . Araştımanın Önemi
Araştırma Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavlarını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeylerinin incelenmesi açısından önemlidir. Daha önceden sınavların 1. aşamasına yönelik çalışmalar yapılmasına rağmen sadece ezgi işitme ve ritim işitme boyutu çerçevesini farklı yönlerden ele alan ve sınava giren öğrencilerin müziksel hafızalarına yönelik yapılan ilk çalışma olması araştırmanın önemini ortaya koymaktadır.
Ayrıca yapılan çalışma mesleki müzik eğitiminin önemli bir basamağını oluşturan müziksel işitme eğitimine getirilebilecek yeni yöntemlere ışık tutabilmek açısından da büyük önem taşımaktadır.
1.7. Araştırmanın Sınırlılıkları
Bu araştırma;
1- Gazi Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı özel yetenek sınavına 2007 yılında giren ve sınavı kazanan 47 öğrenciyle,
4- Öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme başarı düzeylerinin geliştirilmesinde, uygulanabilecek yöntemlerin saptanmasında 3 uzmanın görüşleriyle,
5- Süre bakımından yüksek lisans programında belirlenen süre ile sınırlı tutulmuştur.
1.8. Araştırmanın Sayıltıları
Bu araştırmada;
1- Belirlenen araştırma yöntemlerinin araştırmanın amacına, konusuna ve problem çözümüne uygun olduğu,
2- Veri toplamak için kullanılan araç ve tekniklerin, araştırma için gerekli bilgilere ulaşmayı sağlayacak nitelikte olduğu,
4- Özel yetenek sınavına 2007 yılında giren ve sınavı kazanan 47 öğrencinin evreni temsil ettiği, temel varsayımlarından hareket edilmiştir.
1.9. İlgili Araştırmalar
Sevgi- Şengül (2003) “Müzik Eğitimi Bölümlerinin Giriş- Yetenek Sınavlarına Başvuran Adayların Müziksel İşitme- Yineleme Sınavındaki Soru Tiplerine Göre Başarı Durumlarının Belirlenmesi” konulu Cumhuriyetimizin 80. yılında Müzik Sempozyumu’ nda yer alan bildirisinde Türkiye’ de farklı bölgelerdeki üç Müzik Eğitimi Bölümü’ nün uyguladığı özel yetenek sınavına giren öğrencilerin müziksel işitme-yineleme sınavındaki soru tiplerine göre başarı durumları saptanmıştır. Araştırmada Ankara, Erzurum, Urfa Müzik Eğitimi Bölümlerine ait sınav yönergeleri, konu ile ilgili yazılar ve araştırmalar incelenmiş, araştırmanın verileri kaynak tarama yöntemi kullanılarak toplanmıştır. Araştırma için tüm veriler 2000- 2001 Eğitim- Öğretim yılının özel yetnek sınavına ait sonuçlardır.
Araştırma sonucunda Türkiye’ nin farklı bölgelerindeki üç Müzik Eğitimi Bölümü’ nde özel yetenek sınavına giren öğrencilerin, müziksel işitme- yineleme sınavındaki soru tiplerine göre başarı durumları saptanmış, bulgular sadece betimsel düzeyde yorumlanmıştır.
Pratt( 2007) “ Çocuklarda Müzikal Gelişim: Ses aralığı, Melodi ve Ritim” konulu Özal tarafından Türkçe’ ye çevrilen makalesinde 0- 8 yaş arası çocukların müzikal gelişimleriyle ilgili araştırmalar, özellikle ses aralığı, melodi ve ritim üzerinde durularak gözden geçirilmiştir. Araştırmada çocukların Müzikal gelişimi; doğal gelişimin önemi, ses aralığı ve melodik algılama gelişimi, ritim kavramı ve ritim becerilerinin gelişimi başlıkları altında ele alınmıştır. Araştırmada ses perdeleri ve melodik kavramları anladığını gösteren çocukların yaşlara göre oranları( Scott, 1979: 91), melodi ve tonal kalıpları aklında tutabilen çocukların oranı( Pflederer, 1964: 263-265), ritim alıştırmalarını başarıyla tamamlayan öğrencilerin oranları( Rainbow, 1981:71-72), ritmi tekrar edebilen çocukların oranı( Pflederer, 1964: 262) betimsel istatistik kullanılarak saptanmıştır.
F.Yayla (Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi) “ Müziksel İşitmenin Genel Prensipleri” konulu makalesinde işitmeyi oluşturan fiziksel sistemler ve insanın işitme yetisi üzerinde durulmuştur. İnsan beynindeki ses, perde ve müziğin algılanmasına ilişkin psikofiziksel süreçlerin detaylı olarak ele alındığı bu çalışmada, konuya ilişkin çalışmalar taranmış, akustik ve psikoakustik açıdan müziksel işitmenin temel prensipleri incelenmiştir.Araştırmanın amacı, karmaşık fizik ve psikolojik kuramlarla açıklanabilen müziksel işitme becerisini makro düzeyde örneklerle açıklamaktır.Araştırmada müzik, fizik ve psikofizik kavramları ilişkilendirilmiş, akustik ve psikoakustik işitme tanımları yapılmış, işitme müziksel işitme, frekans ve perde algılama ile müziksel algılamaya yönelik kapsamlı açıklamalar yapılmıştır. Ayrıca araştırmada veri toplama yöntemi kullanılarak müziksel yeteneğin ölçümüne yönelik olarak geliştirilmiş testlerin ortak ve farklı yönlerine değinilmiştir.
İsmet Erdem Efe’nin “Türkiye’deki Müzik Öğretmenliği Lisans Programlarına Yönelik Uygulanan Giriş Sınavlarındaki Farklı Ölçme Yaklaşımlarının İncelenmesi” Konulu Yüksek Lisans Tezinde adaylara dağıtılan sınav kılavuzları temel alınmıştır. Araştırmanın kapsamını, Türkiye’deki müzik yüksek öğrenim kurumlarının lisans programlarına giriş sınavları oluşturmaktadır. Yapılan çalışmalar sonucunda, sınavı oluşturan boyutların ve alt boyutların ağırlıklandırılmasında benimsenen yöntemin ve uygulama farklılıklarının Özel Yetenek Sınav Puanı notunu önemli ölçüde değiştirebildiği gözlenmiştir.
Araştırmanın yöntem bölümünde araştırmada izlenen bilimsel yaklaşımı “araştırma modeli”, araştırmanın “evren ve örneklem”i, “veriler ve toplanması” ile “verilerin analizi” gibi ayrıntılar açıklanacaktır.
2.1. Araştırma modeli
Bu araştırmada, Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeylerinin incelenmesi amaçlamıştır. Araştırma, taşıdığı amaç, bu amaca uygun olarak izlenen yöntem ve toplanan verilerin niteliği açısından betimsel bir çalışmadır.
“Bu yaklaşıma göre, elde edilen veriler, daha önceden belirlenen temalara göre özetlenir ve yorumlanır. Veriler araştırma sorunlarının ortaya koyduğu temalara göre düzenlenebileceği gibi, görüşme ve gözlem süreçlerinde kullanılan sorular ya da boyutlar dikkate alınarak da sunulabilir. Betimsel analizde, görüşülen ya da gözlenen bireylerin görüşlerini çarpıcı bir şekilde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilir. Bu tür analizde amaç, elde edilen bulguları düzenlenmiş ve yorumlanmış bir şekilde okuyucuya sunmaktır” ( Yıldırım, Şimşek, Anlara 2005: 224)
Araştırmada Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme ve ritim işitme boyutu başarı düzeylerinin incelenmesine yönelik olarak, literatür tarama ve görüşme yöntemi kullanılmıştır.
3.2. Evren ve Örneklem
Bu araştırmanın çalışma evrenini Gazi Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalı özel yetenek sınavına 2007 yılında giren ve sınavın I. aşamasını geçen 259 öğrenci oluşturmaktadır.
Araştırmanın örneklemini ise Gazi Üniversitesi Müzik Öğretmenliği Anabilim dalı özel yetenek sınavını kazanan 47 öğrenci oluşturmaktadır.
3.3. Verilerin Toplanması
Araştırmada yer alan nitel veriler daha çok kaynak tarama yoluyla, nicel veriler ise uzmanlara uygulanan görüşme formlarıyla elde edilmiştir.
Uzmanlara uygulanan görüşme formları da önce taslak olarak hazırlanıp son şekli verildikten sonra uzmanlarla birebir görüşülerek uygulanmıştır.
3.4 Verilerin Analizi
Araştırmanın alt problemleri SPSS kullanılarak değerlendirilmiştir. İlgili alt problemlerde veriler betimsel istatistik; yüzde, frekans kullanılarak analiz edilmiştir.
Betimsel istatistik (Frekans dağılımı); bir ya da daha çok değişkene ait değerlerin ya da puanların dağılımına ait özelliklerini betimlemek amacıyla verileri sayı ve yüzde olarak verir. Frekans dağılımı tablosu, deneysel ve tarama araştırmalarında toplanan verilerin genel olarak betimlenmesinde kullanılır.
Uzman görüşleri içerik analizi kullanılarak araştırmaya dahil edilmiştir.
İçerik analizinde temel amaç, toplanan verileri açıklayabilecek kavramlara ve ilişkilere ulaşmaktır. Betimsel analizde özetlenen ve yorumlanan veriler, içerik
analizinde daha derin bir işleme tabi tutulur ve betimsel bir yaklaşımla farkedilemeyen kavram ve temalar bu analiz sonucu keşfedilebilir.( Yıldırım, Şimşek, 2005; 27)
BULGULAR VE YORUMLAR
Bu bölümde, araştırma için toplanmış verilerin yöntem bölümünde belirtilen tekniklerle çözümlenmesi sonucunda elde edilen bulgular, araştırmanın amacına ve alt problemlerine göre ele alınmış, tablolar halinde açıklanarak yorumlanmıştır.
3.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın birinci alt probleminde “Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme boyutu başarı düzeyi nedir? sorusuna cevap aranmıştır.
Araştırmanın birinci alt problemine ilişkin verilerden elde edilen bulgular ve yorumlar aşğıdaki gibidir;
Tablo 3.1 Özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin, sınavın ezgi işitme boyutundan aldıkları puanların dağılımını gösteren betimsel istatistik
Puan N % 0. 0 0 0 5.00 2 4.3 10.00 3 6.4 15.00 12 25.5 20.00 21 44.7 25.00 3 6.4 30.00 6 12.8 35.00-40.00 0 0 Toplam 47 100.0 Ortalama 19.04 Standart sapma 6.04
Grafik 3.1 Özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin, sınavın ezgi işitme boyutundan aldıkları puanların dağılımını gösteren grafik
30.00 25.00 20.00 15.00 10.00 5.00 50 40 30 20 10 0 %
Tablo 3.1 ve grafik 3.1’de görüldüğü gibi ezgi işitme boyutunda öğrencilerin %44.7’si sorulan sorulardan 20 puan almıştır. %25.5’i 15 puan, %12.8’i 30, %6.4’ü 10, %6.4’ü 25, %4.3’ü 5 puan almıştır. Buna ek olarak 8 ölçünün 7’sini tekrarlayan öğrenci de bulunmamaktadır. Başka bir ifade ile öğrenciler, 8 sorudan en fazla 6’sını en az birini doğru tekrarlayabilmişlerdir. Öğrencilerin genelinin bu boyuttan aldıkları puanın ortalaması ise 19.4 olarak gerçekleşmiştir. Özel yetenek sınavını kazananların ancak %18,8’ i 20 puan üzerinde almışlardır. Sorulan ezgilerin tamamını doğru tekrarlayabilen öğrenci bulunmamaktadır.
3.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın ikinci alt probleminde “Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ritim işitme boyutu başarı düzeyi nedir?” sorusuna cevap aranmıştır.
Tablo 3.2 Özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin, sınavın ritim işitme boyutundan aldıkları puanların dağılımını gösteren betimsel istatistik
Puan N % 0.00-2.00 0 0 4.00 8 17.0 6.00 14 29.8 8.00 11 23.4 10.00 10 21.3 12.00 4 8.5 14.00-16.00 0 0 Toplam 47 100.0 Ortalama 7.48 Standart sapma 2.44
Grafik 3.2 Özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin, sınavın ritim işitme boyutundan aldıkları puanların dağılımını gösteren grafik
12.00 10.00 8.00 6.00 4.00 30 25 20 15 10 5 0 %
Tablo 3.2 ve grafik 3.2’de görüldüğü gibi ritim boyutunda öğrencilerin %29.8’i sorulan sorulardan 6 puan almıştır. %23.4’ü 8 puan, %21.3’ü 10, %17’si 4, %8.5’i 12 puan almıştır. Başka bir ifade ile sınava katılanların %53.2’si 8 puan ve üzerinde almışlardır. Öğrenciler sorulan 8 ölçüden en fazla altısını, en az ise 2’sini tekrarlayabilmiştir. Öğrencilerin genelinin bu boyuttan aldıkları puanın ortalaması ise 7.48 olarak gerçekleşmiştir.
3.3 Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın üçüncü alt probleminde “Ezgisel ve ritimsel belleğin geliştirilebilirliğine ilişkin uzman görüşleri nelerdir? sorusuna cevap aranmıştır.
Bu soruya cevap bulmak için araştırmaya katılan uzmanlara; “Sizce ezgisel ve ritimsel bellek geliştirilebilir mi? Evet ise nasıl geliştirilebilir?” sorusu yöneltilmiştir. Uzmanların cevaplarından elde edilen bulgular şu şekildedir;
Uzmanların bu soruya ilişkin ortak görüşleri; ezgisel ve ritimsel belleğin ölçü, motif ve cümle bazında çalışmalarla belirli bir düzeye kadar geliştirilebileceği yönündedir.
Prof. Ülkü Özgür: “Öğrencinin daha önceden edinilmiş müzik bilgisi varsa bu birikimden yararlanılarak bir çalışma programı oluşturulabilir, eğer yoksa ölçüler artırılarak, motif ve cümleler geliştirilerek ezgisel ve ritimsel bellek geliştirilebilir”.
Yrd. Doç. Dr. Salih Aydoğan: “İki ölçüden oluşan bir motifin ilk ölçüsü sabit tutulup ikinci ölçüsü sürekli olarak değiştirilir ise ya da tam tersi ikinci ölçü sabit tutulup, ilk ölçü sürekli değiştirilir ise ve bu çalışma yoğun bir şekilde uygulanırsa ezgisel belleğin gelişebileceğini söyleyebilirim. Aynı şekilde motif üzerinde uygulanan bu yöntem cümle bazında da uygulanabilir”.
3.4 Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın dördüncü alt probleminde “Ezber yöntemi ezgisel ve ritimsel belleğin gelişimine ne derece fayda sağlayabilir?” sorusuna cevap aranmıştır.
Bu soruya cevap bulabilmek için uzmanlara “ Mesleki müzik eğitimi alan öğrencilerin, seslendirdikleri eserleri ezbere çalabilme ve söyleyebilme alışkanlığını edinmeleri, onların ezgisel ve ritimsel belleklerinin gelişimine yardımcı olabilir mi? Evet ise nasıl yardımcı olabilir?” sorusu yöneltilmiştir. Uzmanların cevaplarından elde edilen bulgular şu şekildedir;
Prof. Ülkü Özgür, ezber yönteminin küçük yaşlarda söylenen, ezberlenen şarkıların daha sonra eğitimle sistemli bir şekilde devam ettirilmesinin öğrencilerin ezgisel ve ritimsel belleğine büyük ölçüde faydalı olacağı görüşündedir.
Yrd. Doç Dr. Selçuk Bilgin ve Yrd. Doç. Dr. Salih Aydoğan, müzik eğitimi alan öğrencilerin seslendirdikleri eserlerde ezber yöntemini kullanmalarının, öğrencilerin ezgisel ve ritimsel bellek gelişimine büyük ölçüde fayda sağlayacağı görüşündedir.
“Bu uygulama programlı ve sistemli bir şekilde yapılmalıdır. Eserler ezber yöntemi ile çalışılırken farklı hızlarla, çok hızlı yada çok yavaş olarak da çalışılmalıdır”. ( Yrd. Doç. Dr Salih Aydoğan)
3.5 Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgu ve Yorumlar
Araştırmanın beşinci alt probleminde “1. aşama özel yetenek sınavının ezgi işitme boyutundaki ezgilerin sözlerle birleştirilerek sorulması varsayımı, öğrenci başarısına etki düzeyi açısından değerlendirildiğinde uzmanların bu değerlendirmeye yönelik görüşleri nedir?” sorusuna cevap aranmıştır.
Bu alt probleme ilişkin uzman görüşlerini alabilmek için uzmanlara “Sizce özel yetenek sınavlarının ezgi işitme boyutunda öğrencilere sorulan ezgi kalıpları sözlerle birleştirilerek sorulsa öğrencilerin başarı durumlarında olumlu bir değişiklik olabilir mi? Neden?” sorusu yöneltilmiştir. Uzman görüşleri aşağıda belirtildiği gibidir.
Prof. Ülkü Özgür bu uygulamanın sınav öncesi denenip, sonucu alındıktan sonra, uygulanabilirliğinin ortaya çıkabileceğini belirtmiştir.
Yrd. Doç. Dr. Selçuk Bilgin ezgi kalıplarının sözlerle birleştirilerek sorulmasının öğrencilerin başarı durumlarında olumlu bir değişiklik yaratmayacağını düşünmektedir. Bu düşüncelerini, sınavda öğrencilerin ezgiye ve sözlere aynı anda ve tek seferde dikkat edemeyecekleri şeklinde açıklamışlardır.
Yrd. Doç Dr. Salih Aydoğan ise ezgi kalıplarının sözlerle birleştirilerek sorulmasının öğrencilerin başarı durumlarında olumlu bir değişiklik yaratayacağını düşünmektedir. Bunun nedenini öğrencilerin küçük yaşlardan itibaren ninnilerden başlayarak şarkılarla büyümesi ve bu sebeple sözlerle ezgileri beraber duymaya alışkın olmaları şeklinde açıklamıştır. Ancak bu sistemin titizlikle oluşturulması gerektiğini, ezgilerin sözlerle birleştirilmesi varsayımının ancak öğrencilerin salt
müzik yeteneklerini açığa çıkarmalarına yardımcı olmak amacıyla gerçekleştirilirse anlamlı olabileceğini düşünmektedir.
Bu bölümde araştırmada elde edilen bulgulara dayalı olarak ulaşılan sonuçlara ve bu sonuçlara dayalı olarak geliştirilen önerilere yer verilmektedir.
4.1 Sonuçlar
Araştırmada, elde edilen bulgulara dayalı olarak aşağıdaki sonuçlara varılmıştır.
1)“Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme boyutu başarı düzeyi nedir?”alt problemine ilişkin verilerden elde edilen bulgular yorumlanmış ve şu sonuçlara varılmıştır:
GÜGEF Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme başarı durumları değerlendirildiğinde; sınavda en çok 20 puan alınmıştır. Sınavın bu boyutundan 20 puan alan öğrenci sayısı 21 dir. Sınavı kazanan öğrenciler içerisinde 0 puan alan ve 30 puan üzeri alan öğrenci bulunmamaktadır. Diğer bir deyişle sınavı kazanan öğrencilerin tekrarlayabildikleri ölçü sayısı 3 ve 4 olmakla birlikte bu sayı, en az 1 en fazla 5 ölçüyle sınırlı kalmıştır.
2) “Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ritim işitme boyutu başarı düzeyi nedir?” alt problemine ilişkin verilerden elde edilen bulgular yorumlanmış ve şu sonuçlara varılmıştır:
GÜGEF Müzik Eğitimi Anabilim Dalı özel yetenek sınavını kazanan öğrencilerin ezgi işitme başarı durumları değerlendirildiğinde; sınavda en çok 6 puan alınmıştır. Sınavın bu boyutundan 8 puan alan öğrenci sayısı 11 dir. Sınavı kazanan öğrenciler içerisinde 0-2 puan alan ve 12 puan üzeri alabilen öğrenci bulunmamaktadır. Diğer bir deyişle sınavı kazanan öğrencilerin tekrarlayabildikleri ölçü sayısı ağırlıklı olarak 3,4 ve 5 olmakla birlikte bu sayı, en az 2 en fazla 6 ölçüyle sınırlı kalmıştır.
3) “ Ezgisel ve ritimsel belleğin geliştirilebilirliğine ilişkin uzman görüşleri nelerdir?” alt problemine ilişkin uzmanlara sorulan sorulardan elde edilen bulgular yorumlanmış ve şu sonuca varılmıştır;
Ezgisel ve ritimsel bellek ölçü, motif ve cümle bazında çalışmalarla belirli bir oranda geliştirilebilir. Ezgi işitme ve ritim işitme boyututları büyük ölçüde salt müziksel yeteneği gerektirmektedir. Var olan salt müziksel yetenek düzenli, sistemli ve yoğun çalışmalarla belirli bir düzeye ulaştırılabilir.Küçük yaşlarda çocuk şarkılarıyla işleyen müziksel bellek, ilerleyen yaşlarda düzeye uygun şekilde, sistemli bir eğitimle geliştirilebilir.
4) “ Ezber yöntemi ezgisel ve ritimsel belleğin gelişimine ne derece fayda sağlayabilir?” alt problemine ilişkin uzman görüşlerinden elde edilen bulgulardan şu sonuçlara varılmıştır:
Ezber yöntemi küçük yaşlardan itibaren şarkılarla uygulanmaya başlanır, bu çalışma sistemli bir şekilde sürdürülürse öğrencilerin müziksel bellek düzeyinde gelişme gözlenebilir.
Ezber yöntemi uygulanırken özellikle çalgılarla seslendirilen eserlerde, farklı hızlarda çalışmayı sürdürmek bilinçli bir öğrenme sağlayacağından ezgisel ve ritimsel bellek güçlenebilir.
Müziksel belleğin geliştirilmesinde ezber yönteminin uygulanması, daha kapsamlı bir çalışma ile araştırılabilir.
5) “1. aşama özel yetenek sınavının ezgi işitme boyutundaki ezgilerin sözlerle birleştirilerek sorulması varsayımı, öğrenci başarısına etki düzeyi açısından değerlendirildiğinde, uzmanların bu değerlendirmeye yönelik görüşleri nedir?” alt problemine ilişkin uzman görüşlerinden elde edilen bulgular yorumlanmış ve şu sonuçlara varılmıştır:
Görüşülen uzmanlardan ikisi ezgilerin sözlerle birleştirilmesi varsayımının farklı iki algıyı meşgul edeceği düşüncesi ile, öğrencilerde karmaşaya sebebiyet verebileceğini belirtmişlerdir. Uzmanlardan bir tanesi ise böyle bir uygulamanın öğrenci başarılarını büyük ölçüde olumlu etkileyeceğini belirtmiş ve bu düşüncesini; öğrencilerin çocukluktan itibaren ninnilerle, şarkılarla, tanışık olmaları dolayısı ile sınavda yabancılık çekmeden daha rahat bir şekilde ezgileri hafızalarında tutabilecekleri şeklinde açıklamıştır. Ancak bu varsayımın öğrencilerin salt yeteneklerini ortaya çıkarmalarında yardımcı bir unsur olarak kullanıldığı takdirde anlamlı olacağını da görüşlerine eklemiştir.
Uygulama yeni bir araştırmada denenebilir, öğrencilerin başarı düzeylerinde anlamlı bir değişiklik olup olmadığı saptanabilir.
4.2 Öneriler
1. Okul öncesi müzik eğitiminden başlayarak öğrencilerin yaşlarına ve müzikal düzeylerine uygun şarkı dağarcığının oluşturulması, öğrencilerin ezberindeki şarkılar gelişimlerine uygun olarak ileri yaşlara kadar sistemli bir şekilde çeşitlendirilmesi, şarkılar aracılığı ile öğrencilerin ezgisel ve ritimsel duyumlarının geliştirilmesi önerilmektedir.
2. Ezgisel ve ritimsel belleği geliştirici yöntemler ve bu yöntemlere ilişkin çalışmaları ortaya koyacak nitelikte araştırmaların yapılması, öğrencilerin ve eğitimcilerin faydalanabileceği kaynakların çoğaltılması önerilmektedir.
3. Mesleki müzik eğitimi almak isteyen öğrencilerin, müziksel algılama düzeylerini geliştirmeye yönelik sistemli çalışmalar yapması önerilmektedir.
4. Öğrencilerin özel yetenek sınavlarında kendilerine yöneltilen ezgileri daha rahat algılayıp, yineleyebilmesi için bir müzik cümlesinin nasıl oluşturulduğunu bilmesi, duyduğu bir ezgiyi bu açıdan değerlendirebilmesi ve gerektiğinde kendine ait bir müzik cümlesi yaratabilmesi gerekir.Bu sebeple, tüm bu müziksel davranışları kapsayan ‘ Eğitim Müziği Besteleme’ dersi AGSL’ de programların iyileştirilmesi veya yeniden hazırlanması durumunda gözden geçirilerek programa dahil edilmesi önerilmektedir.
5. Sınavlardan sonra sınavı yapan hocalardan oluşturulacak bir sınav değerlendirme komisyonu toplanması, yapılan sınavın tüm aşamalarına ait değerlendirme yapılması, sınavın öğrenci başarı düzeyleri açısından her sene daha iyileştirilmesi için yeni önerilerde bulunulması önerilmektedir.
6. Özel yetenek sınavına giren öğrencilere sorulan ezgilerin sözlerle birleştirilerek sorulması gibi yeni yöntemlerin anlamlı sonuçlara ulaşabilmek adına araştırılması araştırma sonuçları doğrultusunda iyileştirilmeye gidilmesi önerilmektedir.
7. Bugüne kadar ezgisel ve ritimsel belleği tam anlamıyla geliştirdiği kanıtlanmış bir yöntem bulunamamıştır. Alana ilişkin çalışmalar uzmanlar tarafından halen devam ettirilmektedir. Bu nedenle müzik eğitimcilerinin ezgisel ve ritimsel belleği geliştirmeye, ölçmeye yönelik olarak geçerliliği kanıtlanmış yeni yöntemleri takip etmeleri, yeniliklere açık olmaları önerilmektedir.
KAYNAKÇA
APAYDIN, Mustafa. (2006) Eğitim Fakülteleri Güzel Sanatlar Eğitimi Bölümü
Müzik Öğretmenliği Anabilim Dalları’na “Özel Yetenek Sınavları” İle Öğrenci Alımı’na Yönelik Eleştirel Yaklaşımlı Bir Değerlendirme, Ulusal Müzik Eğitimi
Sempozyumu Bildirisi, 26-28 Nisan 2006, Pamukkale Ünv. Eğt. Fak. Denizli
ATAK YAYLA, Ayşegül. ( 2006), Müzik Eğitimi Anabilim Dalları Özel
Yetenek Sınavlarında Öss Ve Ağırlıklı Orta Öğretim Başarı Puanlarının Yerleştirme Puanına Etkisi Denizli Pamukkale Ünv. Eğt. Fak, 26-28 Nisan
2006,Ulusal Müzik Eğitimi Sempozyumu Bildirisi
ATMACA, Aylin. (2007), Hafıza Nasıl Geliştirilir? Timaş Yayınları, İstanbul
AYDOĞAN, Salih. (1998), Müzik Öğretmeni Yetiştiren Kurumlarda Müziksel
İşitme- Okuma Öğretimi. Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü (
Yayınlanmamış Doktora Tezi )
BÜYÜKÖZTÜRK, Şener. (2002), Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Yayınları
CANGAL, Nurhan. (2004), Müzik Formları, Arkadaş Yayınevi, Ankara
CANGAL, Nurhan, ERDENER, Yıldıray, (1976) Müzik Formları, Yaykur, Ankara
COŞKUN, Gülce. (2007), Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Müzik Eğitimi
Anabilim Dalından Mezun Olan Öğrencilerin İstihdam Durumlarının Belirlenmesi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü ( Yayınlanmamış Yüksek
EFE, İsmet Erdem; (2006) “Türkiye’deki Müzik Öğretmenliği Lisans
Programlarına Yönelik Uygulanan Giriş Sınavlarındaki Farklı Ölçme Yaklaşımlarının İncelenmesi” Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü
(Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi).
KARASAR, Niyazi. (2005), Bilimsel Araştırma Yöntemi, Nobel Yayın Dağıtım, 14. baskı, Ankara
SEYİDOĞLU, Halil. (2000) Bilimsel Araştırma ve Yazma El Kitabı. Güzem Yayınları, Genişletilmiş 8. Baskı İstanbul
ŞENGÜL, Cengiz. (2001), Müzik Eğitimi Bölümlerinin Giriş-Yetenek
Sınavlarına Başvuran Adayların Müziksel İşitme-Yineleme Sınavındaki Soru Tiplerin Göre Başarı Durumlarının Belirlenmesi. Ankara: Eğitim Bilimleri
Enstitüsü ( Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi ).
TEZCAN, Mahmut. (1996), Eğitim Sosyolojisi, Feryal Matbaa, 10. Baskı, Ankara
UÇAN, Ali. (1996), İnsan Ve Müzik İnsan Ve Sanat Eğitimi, Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
UÇAN, Ali. (1997), Müzik Eğitimi, (İkinci Baskı), Ankara: Müzik Ansiklopedisi Yayınları.
UÇAN, Ali. (2005), Müzik Eğitimi, (Üçüncü Baskı), Ankara: Evrensel Müzikevi.
YAYLA, Fatih. (2006), “Müziksel İşitmenin Genel Prensipleri” , Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, Aralık 2006
YILDIRIM, Ali , ŞİMŞEK, Hasan. (2005) Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma
Yöntemleri. Genişletilmiş 5. Baskı, Seçkin Yayıncılık
1. Ezgisel ve ritimsel bellek geliştirilebilir mi? Geliştirilebilir ise nasıl geliştirilebilir?
2. Müzik eğitimi alan öğrencilerin konserlerde ve sınavlarda seslendirdikleri eserleri ezbere çalabilme alışkanlığını edinmeleri, onların müziksel belleklerinin gelişimine yardımcı olabilir mi? Evet ise nasıl yardımcı olabilir? 3. Sizce özel yetenek sınavlarının ezgisel bellek boyutunda öğrencilere sorulan
ezgi kalıpları sözlerle birleştirilerek sorulsa öğrencilerin başarı durumlarında olumlu bir değişiklik olabilir mi? Neden?
EK 2:
GAZİ ÜNİVERSİTESİ
2005
RESİM VE MÜZİK
ÖZEL YETENEK SINAV
kadar saklayınız.
2005 özel yetenek sınavı ile ilgili ilke, kural ve uygulamalar hakkında sizleri daha çok bilgilendirmek ve sınava daha iyi hazırlanabilmeniz için hazırlanan bu kılavuzu dikkatlice okuyunuz. Başvuru belgesinin kimlik bilgilerine ilişkin kısımlarını doğru ve tutarlı olarak doldurunuz. Başvuru belgenizi Gazi Üniversitesi Özel Yetenek Sınavları Başvuru Bürosuna teslim ediniz. Bu sırada Özel Yetenek Sınav Giriş Belgenizi imzalatarak geri almayı unutmayınız.
Müzik Eğitimi Anabilim Dalı yetenek sınavı bilgisayardaki isim sırasına göre yapılacaktır. Sistem sırası geçen adaya geri dönmeyi mümkün görmemektedir. Bu nedenle; sınav sırası geldiğinde her ne sebeple olursa olsun sınav yerinde bulunmayan adaylar teknik nedenlerle kesinlikle sınavlara alınmayacak ve sınav hakkını kaybedecektir. Mazeretler geçerli değildir.
Resim-iş Anabilim Dalında sınava girecek aday kendisine verilen gün ve saatte sınava girmek zorundadır. Aksi takdirde aday sınav hakkını kaybedecektir. Mazeretler geçerli değildir.
Adaylar sınav süresince sınava giriş belgesi,sınav kimlik kartı (sınav sırasında verilecektir) ile birlikte resimli özel kimlik belgelerini de yanlarında taşımak zorundadırlar. Özel kimlik belgesi (nüfus cüzdanı, pasaport veya ehliyet) olmayan ve sınav kimlik kartlarını kaybeden adaylar sınavlara alınmazlar. Her sınav öncesinde kimlik kontrolü yapılacaktır.
Sınav kimlik kartları sınav bitiminde adaylardan geri alınacaktır. Kimlik kartını iade etmeyen adayların sınavları geçersiz sayılacaktır.
Adaylar başvuru yaptıktan sonra 16-18 AGUSTOS 2005 tarihlerinde
0Hwww.gazi.edu.tr adresinden, kayıt sırasında kodladıkları bilgileri aday
numaralarını kullanarak kontrol edeceklerdir. Bu bilgilerinde düzeltme yapacak adaylar Öğrenci İşleri Daire Başkanlığına müracaat edeceklerdir. Sistemdeki bilgilerinde yanlışlık olup da gerekli düzeltmeyi yaptırmayan
Başvuru Belgesinin Alınması : Sınava başvurmak isteyen adaylar 08-12 Ağustos 2005 tarihlerini kapsayan başvuru süresi içinde başvuru kılavuzlarını 5 YTL. karşılığı Gazi Üniversitesi Kayıt bürosundan temin edebileceklerdir. Kılavuz
için ücret iadesi yapılmayacaktır.
Başvuru Formu : Adaylar kendilerine verilecek olan formları eksiksiz
dolduracak ve istenilen belgeleri tamamlayarak başvuruda bulunabileceklerdir. Eksik belge ile başvurular kabul edilmeyecektir. Alandan gelip diplomasını ibra etmeyen adaylar alan dışından müracaat eden adaylarla aynı değerlendirmeye tabi tutulacaklardır. Bu belgeyi sınavlardan sonra ibra eden adayların, bu durumu değer-lendirmeye alınmayacaktır (Alan dışı gibi değerlendirilecektir).
Kimlik Kartı Formu : İstenilen Kimlik bilgileri nüfus cüzdanına uygun olarak
büyük harflerle okunaklı bir şekilde yazılacaktır. Başvuru belgesinin geçerli sayılabilmesi için bu belgenin, ilgili aday tarafından imzalanmış olması zorunludur. Sınav sonrası kayıt ve denetim işlemlerinde imza büyük önem taşıdığından buraya atılacak imzanın her zaman kullanılan ve değişmeyen nitelikteki tek imza olmasına dikkat edilmelidir. İmzalanmamış belgeler işleme konulmayacaktır. Kimlik belgesindeki fotoğraf (2 adet) son altı ay içerisinde çekilmiş olacak ayrıca bayan adaylar başörtülü fotoğraf yapıştırmayacaktır.
Başvuru Belgesinin Teslimi : Adayların doldurdukları başvuru belgelerini
başvuru bürosuna 12 Ağustos 2005 günü saat 17.30'a kadar teslim etmeleri ve oradan imzalanmış Sınav Giriş Belgesini almaları gerekmektedir. Sınav Giriş Belgesi, başvuru belgesini teslim edeceğiniz başvuru bürosu yetkilisi tarafından imzalanarak size geri verilecektir. Bu belgeyi geri almayı unutmayınız. Süresi içinde olsa bile posta ile gönderilen başvuru belgeleri işleme konulmayacaktır.
Başvurusu geçersiz sayılan, sınava girmeyen veya giremeyen, sınava alınmayan veya sınavdan çıkarılan, sınavda başarısız olan veya sınavı geçersiz sayılan; ücret gerektirmeyen bir işlem için ücret yatıran veya aynı işlem için birden fazla ödeme yapmış olan adayların ödedikleri ücretler geri verilmez.
Fakültelerine Özel Yetenek (Resim) sınavıyla alınacak öğrencilerin sınavları, Gazi Eğitim Fakültesi Resim İş Eğitimi Anabilim Dalı'nda tek aşamalı olarak yapılacaktır.
Adaylar Gazi Eğitim Fakültesi'nin Resim-İş Öğretmenliği ve Resim-İş Öğretmenliği İkinci Öğretim Programları ile Mesleki Eğitim Fakültesi programlarından toplam en fazla 3 tercih yapabileceklerdir.
Adaylar tek tercih için 90 YTL, iki tercih için 120 YTL ve üç tercih için 140 YTL. Başvuru ücreti yatıracaklardır. (Banka hesap numarası kayıt sırasında bildirilecektir) Gazi Eğitim Fakültesi
Resim İş Öğretmenliği ……….. 70 +(4 YB.U) Resim İş Öğretmenliği (İkinci Öğretim)... 50 + (4 YB.U) Mesleki Eğitim Fakültesi
Grafik Öğretmenliği ... 20 + (2YB.U) Seramik Öğretmenliği... 20 + (2YB.U) Mesleki Resim Öğretmenliği ... 20 + (2YB.U)
Sınava katılmak için 2005-ÖSS’de puan türlerinin herhangi birinden 185.000 puan veya daha fazla puan almış olmak gerekir. Liseler, Meslek Liseleri, Öğretmen Liseleri ve Güzel Sanatlar Liselerinin Tasarım ve teknoloji’si, Grafik, Resim, Sanat (Resim), Seramik alan/ kol/ bölümlerinden mezun olanlardan, aynı alanlardaki eğitim programlarına başvuracak adayların ön kayıt 2005-ÖSS asgari taban puanı 160.000 'dır.
Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sistemi (ÖSYS) ile herhangi bir yükseköğretim programına yerleştirilen veya diğer üniversitelerin yaptığı özel yetenek sınavına katılan adaylar da bu sınava başvurabilirler.
Özel Yetenek Resim Sınavı 22 Ağustos 2005 günü Gazi Eğitim Fakültesi’nde yapılacaktır. Her adayın sınava gireceği gün, saat ve sınav yeri başvuru sırasında kendisine verilecek belge ile duyurulacaktır.
Adaylara çalışmalarını yapmak üzere resim kağıdı sınav görevlilerince dağıtılacaktır. Adayların sınav sırasında yanlarında getirecekleri gereçler bu kılavuzda ayrıca belirtilmiştir. Adaylar resim kağıtlarının üzerinde bulunan bilgileri eksiksiz olarak kurşun kalem ile dolduracak ve imza için ayrılan yeri imzalayacaklardır.
1. Canlı Modelden Desen Çalışması : Sınavın bu bölümünde adaylar canlı
bir modelin desenini kendilerine verilen resim kağıdına çizeceklerdir. Çalışma dinlenme araları dahil 90 dakika sürecek, her 30 dakikada bir modelin dinlenmesi için 5 dakika ara verilecektir.
2. İmgesel Tasarım Çalışması : Adaylar, birinci bölüm çalışmasının sonunda
10 dakika dinlendikten sonra, yine aynı yerde, sınavın İmgesel Tasarım Çalışması Bölümüne alınacaklardır. Bu bölümde adaylar kendilerine verilecek bir konuyu kendilerine yeni verilecek resim kağıdı üzerine çizeceklerdir. Bu çalışma için de adaylara 90 dakika süre verilecektir.
DEĞERLENDİRME VE YERLEŞTİRME
Değerlendirme, Canlı Modelden Desen Çalışması ve İmgesel Tasarım Çalışmalarından alınan puanlar ile ÖSS puanı ve Ağırlıklı ortaöğretim başarı puanlarından elde edilecektir.
Adayların yaptıkları çalışmaları, her çalışma ayrı olmak üzere 5 jüri üyesi bağımsız olarak değerlendirecek ve her çalışma için 100 üzerinden puan verilecektir. Bu iki bölümden her birinde bir adaya 5 jüri üyesi tarafından verilen puanların ortalaması alınacak ve bu ortalama adayın o bölümdeki puanını oluşturacaktır.Canlı modelden desen çalışması puanının %40 ve imgesel tasarım çalışması puanının %60 alınarak ortalama bulunacak ve ortalaması 49 puan ve aşağısı olanlar değerlendirmeye alınmayacaktır.
ÖSS Puanı : 2005 yılında ÖSS sınavında adayların ÖSS-SÖZ ,ÖSS–SAY,ÖSS-DİL
veya ÖSS-EA puanlarından hangisi yüksekse o puan adayın ÖSS puanı olarak işlem görecektir.
Canlı Modelden Desen Çalışması İmgesel Tasarım Çalışması Toplam
Puanlar %40 %60 100
Özel Yetenek Sınav Puanı (ÖYSP Puanı) = Canlı Modelden Desen Çalışması Puanı+ İmgesel Tasarım Çalışması Puanından oluşacaktır.
Özel Yetenek Sınavı Puanının (ÖYSP) ağırlıklandırmaya girebilmesi için bu puanlar standart puanlara çevrilecektir.
Ortalama = Sayısı Aday mı lerinTopla ÖYSP' Standart sapma = 1 − − AdaySayısı AdaySayısı karesi Toplamının lerin ÖYSP Toplamı n Karelerini lerin ÖYSP
ÖYSP dağılımının ortalaması ve standart sapması bulunduktan sonra her aday için ÖYSP Standart Puanı Hesaplanacaktır. Bu hesaplamada aşağıdaki formül kullanılacaktır.
Bu durumda her adayın bir ÖYSP Standart Puanı (ÖYSP - SP) olacaktır. ÖYSP - SP dağılımının ortalaması 50, standart sapması 10'dur.
Yerleştirmeye esas olacak olan puan (Yerleştirme Puanı=YP) aşağıdaki formül kullanılarak hesaplanacaktır.
a) Aday aynı alandan geliyorsa (Örneğin Resim-İş Öğretmenliği Programı için aday liselerin resim alanından geliyorsa)
YP = (l x ÖYSP - SP) + (0,52 x AOBP)+(0,36 x ÖSS-P)
b) Aday diğer alanlardan geliyorsa (Örneğin, Resim-İş Öğretmenliği Programı için aday genel lisenin sosyal bilimler alanından geliyorsa)
YP = (l x ÖYSP - SP) + (0,16 x AOBP)+(0,47 x ÖSS-P)
Yerleştirme işlemi, adayların yerleştirme puanlarına, tercihlerine ve kontenjanlara göre bilgisayarla yapılacaktır. Sistemin esasları şu şekilde özetlenebilir.
a) Bir programa tercihlerinde yer vermiş adaylar arasından kontenjan sayısı kadar öğrenci yerleşecektir. Yerleştirme puanına göre yapılacak yerleştirme işleminde YP’si yüksek olan adaya öncelik verilecektir.
b) Bir adayın YP’si ne denli yüksek olursa olsun yalnız bir programa kayıt hakkı kazanabilir. Bu program, adayın YP’siyle girebildiği en üst tercihidir.
2004 ÖSYS Sınavları sonucunda Merkezi Sistemle veya Özel Yetenek Sınavı ile bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş adayların ağırlıklı ortaöğretim başarı puanları ile ilgili katsayıları yarıya düşürülecektir. Ayrıca üniversitemize kayıtlı öğrenciler hangi yıl kayıtlı olursa olsun ortaöğretim başarı puanları ile ilgili katsayıları yarıya düşürülecektir. Bu kural Açıköğretimin kontenjanlı programları için de uygulanacaktır. Sınavsız Geçiş ile meslek yüksekokulları veya Açıköğretim
kılavuzunda belirlenen kurallara uymanızla mümkündür. Bu nedenle elinizdeki kılavuzu dikkatle okuyunuz. Başvuru belgesi formlarını doğru olarak doldurunuz.
Adayların sınava gelirken getirmesi gereken gereçler:
-50x35 cm. boyutlarında, en az 3 mm. kalınlığında mukavva resim altlığı -Kıskaç veya mandal
-Kurşun kalem, yumuşak silgi ve kalemtraş.
NOT : Sınav ile ilgili her türlü itirazlar Gazi Üniversitesi Öğrenci İşleri Daire Başkanlığı'na, 30. YTL. yatırılarak Dekont ile birlikte yazılı olarak yapılacaktır.
