Zamanın Kullanımı

Zamanın yönetilmesi, hedeflere ve amaçlara varmada oldukça önemli olan zaman kaynağının etkili kullanılması için emek harcanmasıdır. Günümüzde zaman yönetimi veya diğer bir ifadeyle zamanın kullanılması bireyler açısından oldukça önemli bir konuyu oluşturmaktadır. Zamanın yönetilmesi hem zamanın kontrol edilmesi anlamına gelmekte hem de insanların yaşamının değerini artıran en önemli öğelerden biri olan zaman kontrolünün etkili yapılmasını sağlamaktadır. Zaman yönetiminde bireyin etkinlik ve enerji seviyesinin uyumlu olması oldukça önemli bir noktayı oluşturmaktadır. Bu uyumun dikkatli şekilde incelenmesi ve düzenlenmesi bireyin zaman yönetiminde herhangi bir sorunla karşılaşmasını engellemekte; verimi en üst düzeye çıkarmaktadır. Bireyler zaman yönetimini doğru, etkili ve olumlu gerçekleştirdiklerinde hem iş hayatlarında hem de günlük hayatlarında belirli bir düzene sahip olmakta; hayata olan bakış açıları pozitif etkilenerek mutluluk seviyeleri artmaktadır (Akyüz, 2015).

Zaman doğru yönetilmiyor ya da etkili kullanılmıyorsa başarıdan bahsetmek mümkün değildir. Aslında zamanı doğru kullanamayan ve planlı yaşamayan bir birey dinlenmeye ve düşünmeye de zaman bulamamakta; kaygı oluşmaktadır. Verimli olmak ve zamanı etkili kullanmak, çok çalışmak anlamına da gelmemektedir.

Olumlu sonuçlar ve çok çalışmak birbiriyle doğrudan bağlantılı değildir. Birey kendisini zaman içinde en iyi şekilde yönettiğinde az çalışsa da başarıya ve diğer olumlu sonuçlara ulaşabilmektedir (Efil, 1999).

1.2.3. Zamanın Kullanımı

Zaman, her insanın üzerinde baskı yapan evrensel bir kaynaktır. Zamanın iyi kullanımı, bireyin eğlenmesine, dinlenmesine, toplumsal hayatına, kendisine, fizyolojik ve biyolojik ihtiyaçlarının karşılanmasına ayırdığı zaman arasındaki dengeyi kurmasından geçmektedir. İnsan zamanı iyi ve etkili şekilde kullanmak ve bunun için planlamak zorundadır. Çünkü zaman, yaşanılan ve yaşanılacakları bünyesinde barındıran; yalnızca kullanılan, kaybedilen ve geri gelmeyen; satın alınamayan, kiralanamayan, ödünç alınamayan ve tasarruf edilemeyen bir olgudur.

13

Geçen zamanı geri döndürmek mümkün değildir. Zaman sürekli olarak akmakta;

bugünden yarına doğru tek yönlü hareket etmektedir (Eren, 1991- Karaküçük, 1999).

Zaman her bireye eşit dağıtılmış ve serbest kullanıma sahip tek kaynak olduğu için genellikle boşa gitmektedir. Eğer kıt, zor elde edilebilen ya da parayla satın alınabilen bir kaynak olsaydı, muhtemelen birçok insan zamanı şu an kullandığından farklı kullanır ve daha verimli harcardı (Süzer, 1997).

Zaman kullanımı dakika, saat, gün, hafta, ay ve yıl ne yapılacağı ve yapılacak şeyin ne şekilde yapılacağına dair verilen sayısız çeşitteki seçeneğin ve alınan kararların bir sonucudur. Zamanın nasıl kullanılacağı genellikle alışkanlıklarla belirlenmektedir. Zamanı etkili kullanmanın alışkanlık haline getirilmesi oldukça önemlidir. Bir prensip olarak “en kötü plan bile plansızlıktan daha iyidir” diyen görüş sahiplerine katılmamak mümkün değildir. Buradan hareketle zaman kullanımında olmazsa olmazlardan birisinin zaman planlaması olduğunu söylemek mümkündür. Bireyler sahip olduğu zamanı etkili bir şekilde planlayıp, bu plan çerçevesinde hareket ederse, zamanı çok daha etkili ve iyi kullanabilmektedir (Akyüz, 2015).

Zaman kullanımının bilinmesi, insan şahsiyetinin en değerli alt yapılarından birisidir. Bir meslek ya da işi icra eden profesyoneller gibi zamanın iyi kullanılması gerekilmektedir. Diğer bir ifadeyle, bir insan zaman kullanımı açısından profesyonel olmalı, zamanı ustaca kullanmalıdır. Ayrıca bu durum modern ve çağdaş bilgi toplumun insanı için oldukça önemli görülmektedir. Zaman kullanımı ustası olabilmek için bilgi kazanmak gerekmektedir. Zamanı ustaca kullanan bir birey, çeşitli gereksinimler için yeterli ve dengeli zaman ayırabilmektedir. Zamanı ustaca kullanmanın önündeki en önemli engeli bireyin kendi tutum ve davranışları oluşturmaktadır. Çünkü bireyler zamanı nasıl kullanılacağı hakkında yeterince düşünmez, kendi özelliklerini bilemez, kendisini yeterince tanımazsa; diğer insanların ve kendisinin kendi yaşamını yerle bir etmesine müsaade etmektedir (Aslan, 2001).

14

 Zamanın etkili ve iyi kullanılması kişinin ekonomik, kültürel ve sosyal etmenlere bağlı olarak ayırdığı zamanı dengeli ayarlanabilmesine bağlıdır. Özellikle Türkiye başta olmak üzere gelişmekte olan ülkelerde bulunan gençlerin zamanlarını boşa harcamamaları hem kalkınma hem de toplumsal gelişme için hayati bir önem taşımaktadır. Zamanın boşa harcanması bireylerin ekonomik düzeyleri, kültürel değerlerin değişmesi, kitle iletişim araçlarının yaygınlaşması, teknoloji ve bilimde gelişme, çalışma saatlerinin azalması, toplumsal değişme, kentleşme, sanayileşme ve nüfus artışını doğrudan etkilemekte ve her bir bireyin gelişimi için yapı taşları oluşturmaktadır (Demiray, 1987).

Zamanın insan hayatındaki çeşitli faaliyetlere göre dağılımı şu şekildedir (Yazıcıoğlu, 2010):

 Temel gereksinimlerin karşılanması için ayrılan zaman (yemek, giyinme, temizlik, uyku gibi etkinlikler)

 Çalışma, görevler ve bunlara bağlı faaliyetler için ayrılan zaman (öğrenim için geçen süre, ödev, yolculuk iş gibi etkinlikler)

 Boş zaman etkinlikleri için ayrılan zaman (bireyin kendini geliştirmesi için katıldığı etkinlikler, dinlenme, beden eğitimi, spor ve eğlence gibi faaliyetler)

 Diğer etkinlikler için ayrılan zaman

Bu sınıflandırmanın yanı sıra Meyer ve arkadaşları, zamanın dağılımını çalışma zamanı ve çalışma dışı zaman olmak üzere ikiye ayırmaktadır (Meyer, Brightbill, Sessoms, 1969).:

A) Çalışma (İş) Zamanı: a. İşe bağımlı zaman

b. Çalışma saati dışında kalan ancak çalışma için hazırlık ve iş gidiş geliş sürelerini içeren zaman

15

c. Uğraşılan işle veya ikinci işle ilgili normal mesai dışı yapılması gereken mesleki uğraşlar B) Çalışma Dışı Zaman: a. Var oluşla ilgili zaman

b. Yemek c. Uyku d. Vücut bakımı

e. Boş Zaman f. Dinlenme g. Rekreasyon