Yurtiçindeki Araştırmalar

Basamaklı öğretime ilişkin yurtiçindeki araştırmalara bakıldığında sınırlı sayıda araştırmanın olduğu belirlenmiştir. Aydoğuş (2009) basamaklı öğretim ile geleneksel öğretimi karşılaştırdığı araştırmasında üzerinde çalıştığı dört gruptan üçünde yöntemin akademik başarıyı arttırdığı sonucuna ulaşmıştır. Yılmaz (2010), yaptığı nitel araştırmasında etkinliklerin öğrencilerin eleştiri yapma, araştırma becerisi, güncel sorunlara karşı duyarlı olma, meraklı olma, günlük yaşamla ilişkilendirme yaratıcılık, sınıflandırma yapabilme, sorumluluk bilinci kazanma gibi becerilerin yanı sıra rol oynama, tartışma yapma, bireysel çalışma ve işbirliği yapma becerilerinin geliştiği sonucuna varmıştır. Başbay (2006), basamaklı öğretimle desteklenmiş proje tabanlı öğrenme yaklaşımı ile öğrencilerin öğrenme ortamında bulunma isteğinin arttığını belirtmiştir. Demirel ve diğerleri (2006) ise “Basamaklı Öğretim Programının Süreç ve Ürün Açısından Değerlendirilmesi’ adlı çalışmasında, basamaklı öğretim yönteminin deney ve kontrol grubu öğrencilerinin temel bilgi düzeyi ve derse ilişkin tutumları arasında anlamlı farklılığa rastlamamıştır. Ancak araştırmadan elde edilen nitel veri sonuçlarına göre bu yöntem öğrencilerin bireysel farklılıklarına ilişkin ihtiyaçlarını karşılamış, öğrenme sürecine aktif katılım olmuş ve öğrenme sorumluluğu noktasında olumlu sonuçlar elde edilmiştir. Başbay (2005), basamaklı öğretim yöntemiyle desteklenmiş proje tabanlı öğrenme yaklaşımının öğrenme süreci ile ilgili olumlu etkilediği bulgusuna erişmiştir. Basamaklı öğretimin öğrencilerde sorumluluk bilincini geliştirdiğini belirlemiştir.

Başbay (2008), “Öğrenenlerin Bireysel Öğrenme Görevleri ile Zihinsel Becerileri ve Bilişsel Faaliyet Hızları Arasındaki İlişki’ adlı araştırmasında öğrencilerin basamaklı öğretim yöntemine ilişkin etkinlikleri gerçekleştirirken karar verme hızlarının

basamaklar arasındaki ilerleyişi etkilediği sonucuna ulaşmıştır. A basamağı etkinliklerine ulaşan öğrenciler için, görev puanı arttıkça ölçeğe ayrılan sürenin de doğrusal bir biçimde arttığını belirlemiştir. Öte yandan, B ve C basamağına ulaşan öğrencilerin görev puanı arttıkça ölçeğe ayırdıkları zamanın azaldığını belirlemiştir.

2.4.2. Yurtdışındaki Araştırmalar

Johnson (2007), matematik programı üzerinde basamaklı öğretimin etkilerini araştırdığı araştırmasında yöntemin öğrencilerin problem çözme ve sorumluluk alma noktasında öğrencilerde fark yarattığı sonucuna ulaşmıştır. Bunun dışında Brosnan ve diğ. (2007) ve Clayton (2004) basamaklı öğretime ilişkin araştırmalar yapmıştır. Snayman (1993), Overstreet ve Straquadine (2004), LaSovage (2006), Noe (2008), Maurer’in (2009) basamaklı öğretime ilişkin araştırmalarının olduğu bilinmektedir (Akt. Yılmaz, 2010).

3. YÖNTEM

Yöntem bölümünde; Basamaklı öğretim yönteminin, 6. sınıf düzeyindeki öğrencilerin Fen ve Teknoloji dersindeki akademik başarıları, derse yönelik tutumları ve öğrenmenin kalıcılığı üzerindeki etkisini belirlemek amacıyla takip edilen yöntem ve tekniklerden söz edilmektedir. Bu bağlamda araştırmanın modeli, çalışma grubu, dene işlemler, veri toplama araçları, veri toplama süreci, verilerin çözümlenmesi sırasında yapılanlar, araştırma sürecinde öğretimi yapılan konuların seçimi ve basamaklı öğretim yönteminin uygulanması ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Deney ve kontrol grupları için yapılan uygulamaların ayrıntıları, veri toplama araçlarının kullanım biçimleri açıklanmıştır.

3.1. Araştırmanın Modeli

Araştırmada yöntem çeşitlemesi hem nicel hem de nitel veriler birlikte kullanılmıştır. Bu yolla araştırmanın çok yönlü olarak sürdürülmesi sağlanmıştır.

Çünkü karma araştırma, araştırmacılara hem nitel hem nicel araştırma modelini birlikte kullanma imkânı sağlar. Karma araştırma; tek bir çalışma ya da çalışmalar dizisindeki aynı temel olgulara ilişkin nitel ve nicel veriler toplamayı, onları analiz etmeyi ve yorumlamayı içermektedir (Leech ve Onwuegbuzie, 2007: 265).

Nicel araştırma deseni olarak deneysel bir model olan öntest-sontest kontrol gruplu desen tercih edilmiştir. Deneysel modeller değişkenler arasında neden-sonuç ilişkisi bulmayı amaçlar. İç geçerliliği sağlamak için dış etkenler kontrol altına alınmak şartıyla, bağımsız değişkenler manipüle edilerek bağımlı değişkenler üzerinde ölçme yapılabilmektedir (Büyüköztürk, 2001: 3).

Araştırmanın deneysel modelinin simgesel görünümü aşağıdaki gibidir (Karasar, 2009: 97):

G1 R Q1.1 X Q1.2 Q1.3

G2 R Q2.1 Q2.2 Q2.3

G1 : Öğretimin zihin haritasıyla yapıldığı deney grubu G2 : Öğretimin geleneksel yöntemle yapıldığı kontrol grubu

R : Deneklerin gruplara yansız atanması X : Zihin haritasıyla yapılan öğretim

Q1.1 – Q2.1 : Ön test Q1.2- Q2.2 : Son test

Q1.3 – Q2.3 : Kalıcılık testi (geciktirilmiş test)

Deney ve kontrol grupları tesadüfî olarak oluşturulurken deney öncesi ve deney sonrasında koşulların aynı olduğu bir ortamda her iki gruba da aynı anda araştırmacı tarafından hazırlanan başarı testi uygulanmıştır. Başarı testi, öntest ve sontest olarak uygulanmıştır. Öntest sonuçları grupların eşleştirilmesinde de kullanılmıştır. Bununla birlikte basamaklı öğretim programının ve geleneksel yöntemin öğrencilerin derse yönelik tutumlarına etkileri belirlemek amacıyla araştırmacı tarafından hazırlanan Fen ve teknoloji dersi tutum ölçeği, deney öncesinde ve deney sonrasında uygulanmıştır. Tutum ölçeği, hem deney grubu öğrencilerine hem de kontrol grubu öğrencilerine uygulanmıştır. Görüşme ve gözlem teknikleri ise nitel verilerin ortaya çıkarılması için kullanılmıştır. Deney sırasında sınıf ortamıyla ilgili bilgi toplamak amacıyla gözlem formu oluşturularak kullanılmıştır. Görüşmeler ise, uygulamanın gerçekleşmesinden sonra deney grubu öğrencileri arasından seçilen öğrencilerle yapılmış, öğrencilerin ses kaydı alınmıştır. Alınan ses kayıtları bilgisayar ortamına geçirilerek analiz işlemlerine tabi tutulmuştur. Aynı zamanda ders öğretmeniyle de görüşme yapılarak çok yönlü bilgi toplanmaya çalışılmıştır. Araştırmada kullanılan veri toplama araçlarının uygulama süreci Çizelge 1’de verilmiştir:

Çizelge 1. Veri Toplama Araçlarının Uygulanma Süreci

Süreç Deney Grubu Kontrol Grubu

Uygulama Öncesi

 Başarı Testi (öntest)  Fen ve Teknoloji dersi

tutum ölçeği (öntutum)

 Başarı Testi (öntest)  Fen ve Teknoloji dersi

tutum ölçeği (öntutum)

Uygulama  BÖY uygulaması (6 hafta)  Gözlem formu  Geleneksel yöntemin uygulanması Uygulama Sonrası

 Başarı Testi (sontest)  Fen ve Teknoloji dersi

tutum ölçeği (sontutum)  Öğrencilerle ve ders öğretmeniyle görüşme yapılması

 Başarı Testi (sontest)  Fen ve Teknoloji dersi

tutum ölçeği (sontutum)

Uygulamadan 10 Hafta Sonra  Başarı testi (kalıcılık testi)  Başarı testi (kalıcılık testi) 3.2. Çalışma Grubu

Araştırma 2009-2010 öğretim yılında Elazığ İstiklal İlköğretim Okulu 6. sınıfta öğrenim gören öğrenciler üzerinde Fen ve Teknoloji dersi kapsamında yürütülmüştür. 6. Sınıfta bulunan 6 şube arasından bir deney ve bir kontrol grubu olmak üzere 2 şube tesadüfî olarak alınmıştır. Deney ve kontrol gruplarının belirlenmesinde kullanılan ölçütler (EK 6-9) ve kümeleme analizi sonucunda, deney grubu olarak belirlenen şubedeki 33 öğrenciden 26’sı ve kontrol grubu olan şubedeki 35 öğrenciden 27’si araştırmaya dâhil edilmiştir.

3.3. Denel İşlemler