Yapılan ölçüm ve analizler

1. Çalışmada kullanılan katı ortam materyallerinin analizi: Çalışma

başlangıcında perlit dışındaki bütün materyaller analiz edilmiş ve bazı fiziksel ve kimyasal özellikleri belirlenmiştir. Materyallerin pH değerleri 1:2.5’ luk materyal su karışımında cam elektrotlu pH metre ile ölçülmüştür (Peech, 1965). Elektrik İletkenlik (EC), 1:2.5’ luk materyal su karışımında iletkenlik aleti kullanılarak tayin edilmiştir (Anonymous, 1954). Organik Madde, organik maddenin oksidasyonu esasına dayanan “Smith Weldon” yöntemi uygulanarak tayin edilmiştir (Hocaoğlu, 1966). Materyallerin kireç içerikleri “ Scheibler Kalsimetresi” ile hacimsel olarak belirlenmiştir (Hızalan ve Ünal, 1965). Alınabilir K, Ca, Mg ve Na; pH sı 7’ye ayarlanmış bir normal (N) amonyum asetat çözeltisinde ekstrakte edilmiş (Kacar, 1995) ve ICP-AES ile okuması yapılmıştır. Okumalar potasyum 766.940 nm, kalsiyum 315.887 nm, magnezyum 279.077 nm dalga boylarında yapılmıştır. Alınabilir P, Olsen ve ark. (1965)’nın bildirdiği gibi pH’sı 8.5’e ayarlanmış 0.5 (M) sodyumbikarbonat çözeltisiyle ekstrakte edilmiş ve ICP-AES ile 214.914 nm dalga boyunda okunmuştur (Kacar, 1995). Alınabilir Fe, Mn, Zn, Cu; 1.97 g DTPA, 1.47 g CaCl2, 14.19 g TEA tartılarak pH’sı

7.3’e ayarlanmış çözeltide ekstrakte edilmiş (Lindsay ve Norwel, 1978) ve ICP-AES’de okuması yapılmıştır. Okumalar, demir 259.939 nm, mangan 257.610 nm, çinko 213.857 nm, bakır 324.752 nm dalga boylarında yapılmıştır. Toplam azot, derişik sülfürik asit ile yakılan toprak numunesi kjeldahl distilasyon ünitesinde bazik ortamda amonyak oluşumu sağlanmıştır. Oluşan bu amonyağın borik asit içinde tutularak sülfürik asit ile titrasyonu yapılmıştır (Ryan ve ark., 2001).

2. Kullanılan sulama suyunun analizi: Çalışmada kullanılan su başlangıçta

analiz edilerek bazı kimyasal özellikleri belirlenmiştir. EC iletkenlik aleti kullanılarak, pH cam elektrotlu pH metre yardımıyla, sodyum, potasyum, kalsiyum ve magnezyum ICP-AES kullanılarak, karbonat ve bikarbonat H2SO4 ile titrimetrik, klorür ise gümüş

3. Dönemsel aşı sürgünü uzunluğu ölçümü: Denemede her iki yılda da

dikimden sonra 40’ar günlük periyotlarla fidanlarda aşı sürgünü uzunlukları ölçülmüştür. Her tekerrürde belirlenen 4 adet fidan gelişim sezonu boyunca takip edilmiş ve aşı noktasından itibaren meydana gelen sürgün uzunluğu dönemsel olarak belirlenmiştir. Böylece vejetasyon boyunca yetiştirme ortamlarının ve besin solüsyonlarının dönemsel büyüme miktarına etkileri belirlenmeye çalışılmıştır.

4. Fidanların sağ kalma oranı: Denemede her yatağa 8 adet fidan dikilmiş ve

vejetasyon dönemi sonunda bunlardan kaç tanesinin sağ kaldığı belirlenmiştir. Bu ölçümle ortamların ve besin solüsyonlarının fidan tutma oranına etkisi ortaya koyulmaya çalışılmıştır.

5. Yan dal oluşturma oranı: Denemede her iki yılda da yetiştirilen fidanlarda

yetiştirme sezonu sonunda oluşan yan dal miktarı tespit edilmiştir. 10 cm’den büyük yan dallar sayılmış, küçük olanlar ise değerlendirmeye alınmamıştır. Bu ölçümle yapılan uygulamaların yan dal oluşumuna etkisi belirlenmeye çalışılmıştır.

6. Fidan boyu ve fidan çapı: Vejetasyon sonunda sökülen fidanların boyları ve

aşı noktasının 5 cm üzerinden çapları ölçülmüştür. Daha sonra fidanlar Anonim 2014’e göre sınıflandırılmış ve ekonomik analizde elde edilen veriler kullanılmıştır.

7. Yaprak analizleri: Denemede Ağustos ayının ilk haftasında her tekerrürden

alınan yaprak örnekleri Eğirdir Meyvecilik Araştırma İstasyonu Müdürlüğü Bitki Besleme Laboratuvarında analiz edilmiştir. Örnekler yıllık sürgünlerin orta yaprakları sapları ile birlikte koparılarak alınmıştır (Uçgun ve Akgül, 2011).

Yapraklar önce çeşme suyu, sonra saf su, daha sonra 0.1 N HCl çözeltisinde ve en son olarak ta tekrar saf su ile yıkanmış ve 65 oC’de etüvde 48 saat bekletilmiştir. Bu işlemden sonra örnekler bitki değirmeninde öğütülerek rutin yaprak analizleri için hazır hale getirilmiştir (Jones ve ark., 1991, İbrikçi ve ark., 1994).

Toplam Azot (%), Azot-Protein cihazı kullanılarak Kjeldahl yöntemi ile belirlenmiştir (Kacar, 1995). Fosfor (%), Potasyum (%), Kalsiyum (%), Mağnezyum (%) , Toplam Demir (ppm), Mangan (ppm), Çinko (ppm) ve Bakır (ppm) analizleri, nitrik asit ve hidroklorik asit karışımı ile yaş yakma sonucu elde edilen ekstraklarda, ICP cihazında okunarak yapılmıştır (Ryan ve ark., 2001, Anonymous, 2004b). Okumalar, fosfor 214.914 nm, potasyum 766.940 nm, kalsiyum 315.887 nm, magnezyum 279.077 nm, demir 259.939 nm, mangan 257.610 nm, çinko 213.857 nm, bakır 324.752 nm ve bor ise 249.772 nm dalga boylarında yapılmıştır.

8. Besin solüsyonu analizleri: Denemenin ilk dönemlerinde parsel başlarından

alınan besin solüsyonlarının besin elementi içerikleri doğrudan ICP cihazı ile belirlenmiş ve elde edilen verilere göre solüsyon EC ve pH’sı kalibre edilmiştir.

9. Kök gelişimlerinin belirlenmesi: Yetiştirme sezonu sonunda sökülen

fidanların kök gelişimlerinin belirlenmesi oluşturulan 5 kişilik panel yardımıyla 1-5 skalası ile değerlendirilmiştir (Akgül ve ark., 2013). Değerlendirmede önceden hazırlanan ve Şekil 3.13’de verilen skala kullanılmıştır.

Şekil 3.13. Köklenme durumlarının belirlenmesinde kullanılan skala

10. Yaş ve kuru kök ağırlıklarının belirlenmesi: sezon sonunda sökülen

fidanların 2’şer adedi köklenmenin başladığı noktadan kesilerek alınmış ve üzerlerindeki ortam kalıntılarından tamamen arındırılmıştır. Daha sonra kökler ortadaki odun dokusundan da ayrılmış ve suyun tamamen uzaklaşması için kurutma kağıtları üzerinde bir süre bekletilmiştir (Şekil 3.14). Kökler yüzeylerindeki su ayrıldıktan sonra tartılmış ve yaş kök ağırlığı olarak kaydedilmiştir. Daha sonra 70 oC’de 48 saat bekletilerek bünyesel suyun da tamamen uzaklaşması sağlanmış ve tekrar tartılarak kuru kök ağırlığı belirlenmiştir.

11. Kök ve gövdede mineral analizler: Yaş ve kuru ağırlığı belirlemek için

alınan kökler daha sonra 0.5 mm’lik değirmende öğütülerek mineral içerikleri belirlenmiştir. Ayrıca gövdeden alınan örnekler de kurutulup öğütülmüş ve kökte olduğu gibi mineral analizleri yapılmıştır. Kök ve gövdede yapılan analizlerde yaprak analizlerinde belirtilen metotlar kullanılmıştır.

Şekil 3.14. Analize hazırlanan kökler

12. İklim verileri: Deneme süresince hobo cihazları kullanılarak sera içinin

sıcaklık ve nem değerleri saatlik olarak kaydedilmiştir.