Yanıtlama davranıĢlarının, maddelerin ölçtüğü boyuta göre nasıl bir değiĢim gösterdiği incelendiği zaman, sözcükte anlam, cümlede anlam,

paragrafta anlam ve dilbilgisinde anlam maddeleri için öğrencilerin en çok

“Soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıt olarak düĢündüğüm seçeneği iĢaretledim” davranıĢını gösterdikleri belirlenmiĢtir. Dilbilgisinde anlam maddelerinde bu davranıĢın görülme yüzdesi, diğer boyutlara göre daha azdır. “Soruyu ve seçenekleri okudum, üç yanlıĢ seçeneği de eledim, geriye kalan seçeneği iĢaretledim” davranıĢı da her dört boyut için oldukça çok görülmektedir.

Dilbilgisinde anlam maddelerinde, seçenekleri eleyerek doğru yanıta ulaĢma davranıĢı, diğer boyutlara göre daha az ortaya çıkmaktadır.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢı, sözcükte anlam maddelerinde daha çok görülmektedir. BoĢ bırakma davranıĢının da, dilbilgisinde anlam maddelerinde daha fazla ortaya çıktığı dikkat çekicidir. Bu bulgu, öğrencilerin dilbilgisinde anlam maddelerine yanıt verirken tahmin davranıĢını daha az

kullandıklarını ve bu nedenle boĢ bırakma davranıĢının da daha fazla ortaya çıktığını kanıtlar niteliktedir. Herhangi bir seçeneğin iĢaretlenmesi davranıĢının da dilbilgisinde anlam maddelerinde daha çok görüldüğü ifade edilebilir.

Dilbilgisinde anlam maddeleri, doğru yanıtlanması için diğer boyutlara göre daha fazla bilgi gerektiren maddelerdir. Sözcükte anlam, cümlede anlam ve paragrafta anlam maddelerinde ise “bilginin varlığı ya da yokluğu” durumu yoktur. Özellikle paragrafta anlam maddeleri okuma becerilerini ölçmeye yönelik maddelerdir ve öğrencinin doğru yanıt verebilmesi okuma becerilerinin iyi olup olmamasıyla orantılıdır. Dilbilgisinde anlam maddelerinde yanıtlama davranıĢlarının farklılaĢması, belirtilen bu durumlarla açıklanabilir. Bu durum, bilginin varlığını ya da yokluğunu ölçen maddelerde seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢının daha az görüldüğünü, boĢ bırakma ve herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢlarının ise daha çok görüldüğünü ortaya koymaktadır.

2. Madde güçlük indekslerine göre yanıtlama davranıĢlarının nasıl bir değiĢim gösterdiği incelendiği zaman, kolay, orta zorlukta ve çok zor maddeler için öğrencilerin en çok “Soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıt olarak düĢündüğüm seçeneği iĢaretledim” davranıĢını gösterdikleri ve madde güçlüğü azaldıkça bu davranıĢın görülme yüzdesinin arttığı gözlenmektedir. Bu durum madde güçlüğü azaldıkça, öğrencilerin soruları bilerek yanıtladıklarını kanıtlar niteliktedir.

Tüm madde güçlük indeksi aralıklarında öğrencilerin en fazla gösterdikleri bir diğer davranıĢ “Soruyu ve seçenekleri okudum, üç yanlıĢ seçeneği de eledim, geriye kalan seçeneği iĢaretledim” davranıĢıdır. Bu davranıĢın görülme yüzdesi, madde güçlüğü azaldıkça artmaktadır.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢı, orta zorluktaki maddeler için daha çok görülmektedir. Çok zor ve kolay maddeler için yüzdeler arasında belirgin bir farkın olmadığı belirtilebilir.

Her üç düzey için, seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢı, boĢ bırakma davranıĢından daha çok görülmektedir. Öğrenciler, boĢ bırakmak yerine herhangi bir seçeneği eleyerek yanıta ulaĢma eğilimindedirler. BoĢ bırakma davranıĢının kolay maddelerde oldukça az görülmesi dikkat çekicidir. Özellikle “Soruyu ve seçenekleri okudum, anlamadığım için boĢ bıraktım” davranıĢının kolay maddelerde oldukça az görüldüğü ifade edilebilir.

Maddeler kolaylaĢtıkça, herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢının da azaldığı ifade edilebilir. Özellikle soruyu ve seçenekleri okumadan herhangi bir seçeneğin iĢaretlenmesi davranıĢının, kolay maddelerde oldukça az görülmesi dikkat çekicidir. Doğru yanıtı bulamayıp ya da soruyu anlamayıp herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢı çok zor maddelerde daha fazla görülmektedir. Bu durum çoktan seçmeli testlerde orta zorluktaki maddelere daha fazla yer verilmesi gerçeğini doğrulamaktadır.

Kadıoğlu (2002) da matematik alanıyla ilgili yaptığı çalıĢmasında, benzer sonuçlara ulaĢmıĢ ve maddelerin güçlük indeksi arttıkça, öğrencilerin

“Soruyu okudum, çözdüm, bulduğum sonucu seçeneklerden bulup iĢaretledim” davranıĢını daha çok göstererek test maddelerini yanıtladıklarını ortaya çıkarmıĢtır. Maddeler zorlaĢtıkça, öğrencilerin yanıta, baĢka yanıtlama davranıĢlarıyla ulaĢmaya çalıĢtıklarını belirlemiĢtir.

3. Madde ayırt edicilik indekslerine göre yanıtlama davranıĢlarının nasıl bir değiĢim gösterdiği incelendiği zaman, düĢük, orta ve yüksek ayırt ediciliğe sahip maddelerin tümünde öğrencilerin en çok “Soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıt olarak düĢündüğüm seçeneği iĢaretledim”

davranıĢını gösterdikleri ve ayırt edicilik arttıkça bu davranıĢın görülme yüzdesinin de arttığı ifade edilebilir. Bu durum, maddelerin ayırt edicilik indeksleri arttıkça, öğrencilerin soruları bilerek yanıtladıklarını ortaya koymaktadır. Tüm madde ayırt edicilik indeksi aralıklarında öğrencilerin en fazla gösterdikleri bir diğer davranıĢ “Soruyu ve seçenekleri okudum, üç yanlıĢ seçeneği de eledim, geriye kalan seçeneği iĢaretledim” davranıĢıdır.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢı, maddelerin ayırt edicilik indeksleri arttıkça azalmaktadır. Bu durum düĢük ayırt edicilik indeksine sahip maddeler için öğrencilerin yanıta ulaĢmada seçeneği eleme davranıĢını daha çok kullandığını göstermektedir.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma ve herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢları, boĢ bırakma davranıĢından daha çok görülmektedir.

BoĢ bırakma davranıĢı da maddelerin ayırt edicilik indeksleri arttıkça azalmaktadır. Ayırt edicilik düzeyi düĢük olan maddelerde, öğrencilerin boĢ bırakma davranıĢını daha çok gösterdikleri ifade edilebilir.

Herhangi bir seçeneğin iĢaretlenmesi davranıĢı da, ayırt ediciliği yüksek olan maddelerde en az görülmektedir. “Soruyu ve seçenekleri okumadım ve herhangi bir seçeneği iĢaretledim” davranıĢının da en çok ayırt ediciliği düĢük olan maddelerde görülmesi dikkat çekicidir.

Yukarıda elde edilen sonuçlar, madde ayırt ediciliğinin yanıtlama davranıĢlarını etkilediğini ortaya koymaktadır. Öğrencilerin, herhangi bir seçeneği iĢaretleme ve boĢ bırakma davranıĢları ayırt ediciliği düĢük olan maddelerde daha çok görülüyorsa, bu noktada çoktan seçmeli test maddeleri hazırlanırken, düĢük ayırt ediciliğe sahip maddelerin testten atılması oldukça önemli görülmektedir.

4. BaĢarı puanlarına göre yanıtlama davranıĢları incelendiği zaman, tüm gruplarda öğrencilerin en fazla birinci davranıĢı (soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıt olarak düĢündüğüm seçeneği iĢaretledim) gösterdikleri belirlenmiĢtir. BaĢarı puanları arttıkça bu davranıĢın görülme sıklığı daha da artmaktadır. Alt puan grubundaki davranıĢların %27.8‟i, orta puan grubunda

%44.5‟i ve üst puan grubunda %62.3‟ü bu davranıĢtan oluĢmaktadır. Bu durum baĢarı puanı arttıkça, öğrencilerin doğru yanıtı seçebilecek yeterlikte bilgiye daha çok sahip olduklarını ve bu nedenle maddeleri bilerek yanıtladıklarını ortaya koymaktadır.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma davranıĢı, öğrencilerin baĢarı puanları arttıkça azalmaktadır. Üst puan grubunda yer alan öğrencilerde

“Soruyu ve seçenekleri okudum, bir yanlıĢ seçeneği eledim, geriye kalan üç seçenekten birini iĢaretledim” davranıĢı, diğer gruplara göre daha az görülmektedir. “Soruyu ve seçenekleri okudum, iki yanlıĢ seçeneği eledim, geriye kalan iki seçenekten birini iĢaretledim” ve “Soruyu ve seçenekleri okudum, üç yanlıĢ seçeneği de eledim, geriye kalan seçeneği iĢaretledim”

davranıĢlarının her üç grup için benzer yüzdelerde görüldüğü ifade edilebilir.

Her üç grup için seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma ve herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢları, boĢ bırakma davranıĢından daha çok görülmektedir. BoĢ bırakma davranıĢı, baĢarı puanı arttıkça azalmaktadır.

Herhangi bir seçeneğin iĢaretlenmesi davranıĢı da üç grup için oldukça çok değiĢmekte, alt puan grubunda %20.6, orta puan grubunda %7.7 ve üst puan grubunda ise %1.3 olarak görülmektedir. Daha önce de belirtildiği gibi, “Soruyu ve seçenekleri okumadım ve herhangi bir seçeneği iĢaretledim” davranıĢının üst puan grubunda görülmemesi, ancak alt puan grubunda diğer pek çok davranıĢtan daha çok görülmesi dikkat çekicidir.

Yanıtlama davranıĢlarının alt puan, orta puan ve üst puan grubunda yer alan öğrenciler arasında farklılık gösterdiği sonucuna ulaĢılabilir.

Düzeltme formülleri Ģansla elde edilen puanları ortadan kaldırmak için kullanılmaktadır, ancak çoktan seçmeli Türkçe test maddelerinde kullanılmasının gerekli olmadığı bu araĢtırma sonuçlarıyla ortaya konulabilir.

Alt puan grubunda yer alan öğrenciler, herhangi bir seçeneğin iĢaretlenmesi davranıĢını daha çok göstererek Ģans faktörünü ortaya çıkarmaktadırlar, ancak bu durum onların puanlarında yükselmeye neden olmamaktadır. Bu durum, çoktan seçmeli Türkçe test maddelerinden elde edilen puanların değerlendirilmesinde, düzeltme formülünün gerekliliğini sorgular niteliktedir.

Kadıoğlu (2002) da yanıtlama davranıĢlarıyla ilgili yaptığı çalıĢmasında benzer sonuçlara ulaĢmıĢtır. Öğrencilerin, testten aldıkları puanlar arttıkça,

“Soruyu okudum ve çözdüm, bulduğum sonucu seçeneklerde bulup iĢaretledim” davranıĢının daha çok ortaya çıktığı bulunmuĢtur. Alt puan grubunda yer alan öğrencilerin diğer yanıtlama davranıĢlarına daha çok yöneldikleri belirlenmiĢtir.

5. Kız ve erkek öğrencilerin test maddelerine verdikleri yanıtlama davranıĢlarının en çok “Soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıt olarak düĢündüğüm seçeneği iĢaretledim” davranıĢında toplandığı görülmekle birlikte, kız öğrencilerde bu davranıĢın görülme yüzdesi daha fazladır. Bu durum, kız öğrencilerin erkek öğrencilere göre doğru yanıtı seçebilecek yeterlikte bilgiye daha çok sahip olduklarını ortaya koymaktadır.

Seçenekleri eleyerek yanıta ulaĢma ve boĢ bırakma davranıĢları kız ve erkek öğrenciler için benzer oranlarda görülmekle birlikte erkek öğrencilerde daha fazladır. Erkek öğrencilerde “Soruyu ve seçenekleri okudum, bir yanlıĢ seçeneği eledim, geriye kalan üç seçenekten birini iĢaretledim” davranıĢı daha çok ortaya çıkmaktadır. Herhangi bir seçeneği iĢaretleme davranıĢı da erkek öğrencilerde daha çok görülmektedir. Özellikle “Soruyu ve seçenekleri okudum, doğru yanıtı bulamadım ve herhangi bir seçeneği iĢaretledim”

davranıĢının erkek öğrencilerde daha fazla görülmesi dikkat çekicidir. Bu doğrultuda, erkek öğrencilerin tahminde bulunma davranıĢını daha çok kullandıkları ifade edilebilir.

Öneriler

AĢağıda yer alan önerilerin yanıtlama davranıĢları konusundaki yeni çalıĢmalara katkı sağlayacağı düĢünülmektedir.

1. Çoktan seçmeli test maddelerinde yanıtlama davranıĢlarının belirlenmesi amacıyla yapılan bu araĢtırma, Türkçe alanı dıĢında diğer alanlarda da yapılabilir. Özellikle, yanıtlama davranıĢlarının incelenmesi

yoluyla, Türkçe test maddelerinde düzeltme formülünün gerekli olup olmadığı konusunda daha geniĢ araĢtırmalara yer verilebilir.

2. AraĢtırma, sadece Ankara‟daki üç resmi ilköğretim okulunda yürütülmüĢtür. ÇalıĢma grubu daha da büyütülerek, resmi ilköğretim okulları dıĢında özel ilköğretim okulları da gruba dahil edilerek, okullar arası farklılıkların da incelenebileceği bir araĢtırma yapılabilir.

3. Yanıtlama davranıĢları gruba hazır olarak verilmiĢtir. Bu durumun araĢtırma grubunda bazı yanıtlama davranıĢlarının kaçırılabilmiĢ olduğunu düĢündürmektedir. Bu nedenle, yanıtlama davranıĢlarının öğrenciler tarafından ifade edileceği uygulamaların yapılacağı araĢtırmalar yapılabilir.

4. AraĢtırma ilköğretim 8. sınıf öğrencileri üzerinden yürütülmüĢtür.

BaĢka bir araĢtırmada farklı sınıf düzeyindeki öğrenciler ile birlikte çalıĢılabilir.

5. Bu araĢtırma, yanıtlama davranıĢlarının, maddelerin ölçtüğü boyutlara, maddelerin psikometrik özelliklerine, alt puan, orta puan grubundaki öğrencilere ve cinsiyete göre nasıl bir değiĢim gösterdiğini belirlemek için yapılmıĢtır. Farklı araĢtırmalarda, öğrencilerin Türkçe dersi baĢarı notları, haftada çözdükleri soru sayıları vb. değiĢkenler ele alınarak çalıĢmanın kapsamı geniĢletilebilir.

6. ÇalıĢmada, dilbilgisinde anlam maddelerine verilen yanıtlama davranıĢlarının, sözcükte anlam, cümlede anlam ve paragrafta anlam boyutlarına göre farklılaĢtığı görülmektedir. Bu farklılığın neden kaynaklandığı, öğrencilerin de görüĢlerine yer verilerek incelenebilir.

7. Doğru ve yanlıĢ yanıt verme durumuna göre yanıtlama davranıĢlarının nasıl bir değiĢim gösterdiğinin incelenebileceği bir araĢtırma yapılabilir.

KAYNAKÇA

Aiken, L. R. (2000). Psychological Testing and Assesment. USA: Allyn and Bacon.

Aksan, D. (1998). Her Yönüyle Dil Ana Çizgileriyle Dilbilim. Ankara: TDK Yayınları.

Albayrak, M. ve Erkal M. (2003). BaĢarıya Giden Yolda Ġfade ve Beceri Derslerinin (Türkçe-Matematik) Birlikteliği. Milli Eğitim Dergisi, 158.

Altun, M. (1995). İlkokul 3., 4., ve 5. Sınıf Öğrencilerinin Problem Çözme Davranışları Üzerine Bir Çalışma. YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Anastasi, A. (1988). Psychological Testing. New York: Macmillan Publishing Company.

Arıcı, H. (2006). İstatistik: Yöntemler ve Uygulamalar. (16. Baskı). Ankara:

Meteksan Yayıncılık.

Bahar, M. (2001). Çoktan Seçmeli Testlere EleĢtirel Bir YaklaĢım ve Alternatif Metotlar. Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri, 1(1), 23-38.

Baykul, Y. (2000). Eğitimde ve Psikolojide Ölçme: Klasik Test Teorisi ve Uygulaması. Ankara: ÖSYM Yayınları.

Ben-Simon, A., Budescu, D. V. ve Nevo, B. (1997). A Comparative Study of Measures of Partial Knowledge in Multiple-Choice Tests. Applied Psychological Measurement, 21 (1), 65-88.

Büyüköztürk, ġ. (2011). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı (13.Baskı).

Ankara: Pegema Yayıncılık.

Coombs, C. H., Milholland, J. E. ve Womer, F. B. (1956). The Assessment of Partial Knowledge. Educational and Psychological Measurement, 16, 13- 37.

Crocker, L. ve Algina, J. (1986). Introduction to Classical and Modern Test Theory. N. Y.: Holt. Rinehart and Winston.

Çetin, B. (2005). Geleneksel Yöntemler ve Eleme Yöntemi ile Puanlanan Çoktan Seçmeli Testlerin Psikometrik Özelliklerinin İncelenmesi.

Doktora tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Çıkrıkçı DemirtaĢlı, N. (1997). Üniversite Öğretim Üyelerinin Öğreticilik Meslek Bilgisi Sorunu: Ölçme ve Değerlendirme Boyutu. Eğitim ve Bilim, 21(104),83-90.

Demirel, Ö. (1992). Genel Öğretim Yöntemleri. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Devrimci, H. (1993). İlkokul 5. Sınıf Çocuklarında Okuma Alışkanlığının İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.

EARGED. (2003). Uluslar Arası Okuma Becerilerinde Gelişim Projesi (PIRLS) Raporu. Ankara: MEB-Eğitimi AraĢtırma ve GeliĢtirme Dairesi BaĢkanlığı.

Ebel, R. (1965). Measuring Educational Achievement. New Jersey: Prentice Hall.

Erden, M. (1984). İlkokulların Birinci Devresine Devam Eden Öğrencilerin Dört İşleme Dayalı Problemleri Çözerken Gösterdikleri Davranışlar.

YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

Erden, M. ve Akman, Y. (2004). Gelişim ve Öğrenme. (13. Baskı). Ankara:

ArkadaĢ Yayınevi.

ErkuĢ, A. (2003). Psikometri Üzerine Yazılar. Ankara: Türk Psikologlar Derneği Yayınları.

Ertürk, S. (1991). Eğitimde Program Geliştirme. (6. Baskı). Ankara: Meteksan Yayınları.

Fidan, N. ve Baykul, Y. (1994). Ġlköğretimde Temel Öğrenme Ġhtiyaçlarının KarĢılanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi.

Frary, R. (1980). The Effect of Misinformation, Partial Information and Guessing on Expected Multiple-Choice Test Item Scores. Applied Psychological Measurement, 4 (1), 79-90.

Frary, R. (2000). Guessing on Multiple-Choice Tests. Web:

http://www.testscoring.vt.edu/memo01.html adresinden 7 ġubat 2011‟de alınmıĢtır.

Gronlund, N. E. (1976). Measurement and Evaluation in Teaching (3.

Edition). New York: MacmiIlan Publishing Co.

Kadıoğlu, B. (2002). Çoktan Seçmeli Testlerde Test Maddelerini Cevaplama Davranışlarının Madde ve Öğrenci Özelliklerine Göre Nasıl Bir Değişim Gösterdiğinin İncelenmesi. YayımlanmamıĢ Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.

Kan, A. (2006). Ölçme Araçlarında Bulunması Gereken Nitelikler. H.

Atılgan. (Ed.). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. Ankara: Anı Yayıncılık.

Karasar, N. (2009). Bilimsel Araştırma Yöntemi. (20. Baskı). Ankara: Nobel Yayıncılık.

Korkmaz, Z. (1992). Gramer Terimleri Sözlüğü. Ankara: TDK Yayınları.

Kurz, T. B. (1999). A Review of Scoring Algorithms for Multiple-Choice Tests.

Paper Presented at The Annual Meeting of Southwest Educational Research Association, San Antonio.

Kutlu, Ö., Doğan, C. D. ve Karakaya, Ġ. (2008). Öğrenci Başarısının Belirlenmesi: Performansa ve Portfolyoya Dayalı Durum Belirleme.

Ankara: PegemA Yayıncılık.

MEB. (2003). Ortaöğretim Kurumları Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Sınavı (OKÖSYS) ve Özel Okullar Sınavı (ÖOS) Tanıtım Kitapçığı. Ankara.

MEB. (2006). İlköğretim Türkçe Dersi (6, 7, 8. Sınıflar) Öğretim Programı.

Ankara.

Mehrens, W. A., Lehmann, i. J. (1984). Measurement and Evaluation in Educatian and Psychology. (3. Edition). New York: CBS College Publishing.

Morgan, C. T. (2004). Psikolojiye Giriş. Ankara: Meteksan A. ġ.

Özbay, M. (2006). Okuma Eğitiminde Çevre Faktörü. Eğitim Araştırmaları, 24, 161-170.

Özçelik, A. D. (1998). Ölçme ve Değerlendirme. (2. Baskı). Ankara: ÖSYM Yayınları.

Özgüven, E. Ġ. (2007). Psikolojik Testler. Ankara: Pdrem Yayınları.

Saygı, M. (1990). Matematik Öğretmeni Adaylarının Matematik Problemi Çözme Davranışlarının Değerlendirilmesi ve Matematik Yeteneği, Okuduğunu Anlama ve Matematiğe Yönelik Tutumun Problem Çözme Becerisine Katkılarının İncelenmesi. YayınlanmamıĢ Doktora Tezi, Orta Doğu Teknik Üniversitesi, Ankara.

Schwarz, N. ve Oyserman, D. (2001). Asking Questions About Behavior.

Cognition, Communiation and Questionnaire Construction. American Journal of Evaluation, 22, 127-160.

Sever, S. (2004). Türkçe Öğretimi ve Tam Öğrenme. Ankara: Anı Yayıncılık.

Tekin, H. (2010). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. (20. Baskı). Ankara:

Yargı Yayınları.

Tokat, Y. N. (2006). Çoktan Seçmeli Testlerde Yanıtlama Davranışlarının Belirlenmesi. YayınlanmamıĢ yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Tourangeau, R., Rips, J. ve Rasinski, K. (2000). The Psychology of Survey Response. Cambridge University Press.

Turgut, F. (1971). Şans Başarısının Test Puanlarına Etkisi. Ankara: ODTÜ Yayınları.

Turgut, F. (1997). Eğitimde Ölçme ve Değerlendirme. (10. Baskı). Ankara:

Tıpkı Basım.

Umay, A. (1992). Yanıtlayıcı Davranışlarının Analizi Yolu İle Matematikte Problem Çözümleri İçin Bir Güvenirlik ve Geçerlik Araştırması. Eğitim Bilimleri Kongresi, Ankara.

Umay, A. (1997). Yanıtlayıcı DavranıĢların Analizi Yolu Ġle Matematikte Problem Çözümleri Ġçin Bir Güvenirlik ve Geçerlik AraĢtırması.

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 13, 47-56.

Umay, A. (1998). Seçmeli Testlerde Yanıtlayıcı DavranıĢları ve ġans BaĢarısının Elimine Edilmesi ĠĢlemlerine ĠliĢkin Bazı Öneriler.

Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 14, 54-61.

YeĢilyaprak, B. (2002). Gelişim ve Öğrenme Psikolojisi. Ankara: Pegem A Yayıncılık.

Yıldız, C. (2003). Türkçe Öğretiminde Alternatif Yöntemler. Ankara:

AnıYayıncılık.

EK-1