Bir Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsizlere Yönelik Seçenekli

Seçenekli hizmet sunumu sistemi uygulamaya konulduğunda ilk ve en öncelikli olarak hizmet sunulması gereken üst grubun 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizler olduğu düşünülmektedir. İşgücü piyasasından uzun süre uzak kalmış olmaları nedeniyle iş arama isteklerinin azaldığı ve cesaretlerinin diğer iş arayanlara göre daha az olduğu varsayılmaktadır. Bu nedenle, iş ve meslek danışmanlarının ilk olarak portföylerinde bulunan uzun süreli işsizler ile görüşmeye öncelik vermeleri uygun olacaktır.

Sistem ilk kez uygulanmaya başladığında bu üst grupta yer alan Kuruma kayıtlı işsizler için bir geçiş süreci uygulanmalıdır. Buna göre sistem yürürlüğe girdiğinde otomatik olarak bu grup içerisinde yer alan iş arayanlarla bireysel veya grup görüşmesi yapılması için 3 aylık referans bekleme süresi konulmalıdır. Sistem uygulanmaya

107

başladıktan sonra bu üst gruba dahil olan iş arayanlar için ise 1 ay içerisinde iş ve meslek danışmanları ile derinlemesine bireysel veya grup görüşmelerin yapılması kuralı getirilmelidir.

İş ve meslek danışmanlarınca 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsiz olan kişiler ile yapılacak ilk bireysel veya grup görüşmelerinde öncelikle kişilerin iş arama isteğinin olup olmadığının değerlendirilmesi gereklidir. Bu noktalarda eksiklikleri görülen iş arayanlara yönelik iş arama yapmalarını motive edici yönlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Bu görüşmeler sırasında, aynı zamanda, iş arayanların kendi kendilerine iş arama becerileri olup olmadığı da değerlendirilmeli ve beceri yoksunlukları olduğu tespit edilenlere zaman kaybetmeksin iş arama becerileri eğitim verilmelidir.

İlk görüşmeden sonra bu grupta yer alan bütün iş arayanlarla işgücü piyasasına tekrar girene kadar her ay en az 1 defa bireysel veya grup görüşmesi yapılmalıdır. Bu üst grupta yer alan iş arayanlar ile her durumda üçüncü görüşme derinlemesine bireysel veya grup görüşmesi şeklinde yapılmalıdır. İş arayanların kişisel durumlarına göre Mesleki Eğitim Kursu, İşbaşı Eğitim ve Girişimcilik Eğitim Programlarına yönlendirilmeleri halinde ise kurs veya program süresi boyunca görüşmelere ara verilmelidir. Kurs veya programların sona erdiği tarihten itibaren tekrar işgücü piyasasına entegre olana kadar yine en az ayda 1 kere, iş ve meslek danışmanlarınca, bireysel veya grup görüşmesi düzenlenmelidir.

İş arayanlara sunulacak diğer hizmetlerin nasıl sunulacağına yönelik strateji derinlemesine görüşmeler sonucunda belirlenmelidir. Görüşme sonucunda, İŞKUR’un sunduğu hizmetlerden yararlanma sırası ve yoğunlukları belirlenmelidir. Bu noktada belirlenecek strateji iş arayanların eğitim, yaş, cinsiyet ve meslek sahibi olup olmama özelliklerine göre farklılık gösterilebilir.

Eğitim durumuna göre bakacak olursak; Meslek lisesi ve dengi okullar ile yüksekokul ve fakülte mezunlarına yönelik hizmetlerde öncelikli olarak niteliklerine uygun işlere yönlendirilmelerine çalışılmalıdır. Eğitim düzeyi yüksek ve meslek sahibi kişilere mesleki eğitim kursları ve TYP hizmetleri hemen hemen hiç uygulanmamalıdır. Çok fazla dezavantajı aynı anda bulunan (engelli, 40 yaş üstü ve uzun süredir işsiz) 1 yıl daha uzun süredir Kuruma kayıtlı iş arayanlara istisnai olarak bu hizmetler verilmelidir.

108

Öncelikli olarak derinlemesine görüşmeler sonrasında eğitim düzeyi yüksek iş

arayanlar, özellikle meslek lisesi mezunları, işbaşı eğitim programlarına

yönlendirilmelidirler.

Eğitim düzeyi daha düşük kişiler için ise öncelikle iş arama becerileri eğitimi verilmelidir. Özellikle internet okur yazarlığına yönelik verilecek eğitimler yoluyla kendi kendilerine daha fazla iş imkanından haberdar olmaları sağlanmalıdır. Böylelikle daha fazla fırsattan yararlanarak işe yerleşme şansları artırılmış olacaktır. İş ve meslek danışmanlarının derinlemesine mülakat sonuçlarına göre meslek sahibi olmayan iş arayanların öncelikle mesleki eğitim kurslarına yönlendirilmeleri uygun olacaktır. Kurs sonrasında kurs süresinin iki katı sürede iş bulamayan kişilerin iş ve meslek danışmanlarının uygun görüşü ile TYP’lere katılımı sağlanabilir.

Bu üst grupta yer alan iş arayanların yaş gruplarına göre İŞKUR’un sunduğu hizmetlerden nasıl yararlanması gerektiğine bakacak olursak;

18-29 yaş arasında iş arayanlardan meslek sahibi olmayanların 3 aylık referans sürede iş bulamamaları durumunda daha çabuk yeni bir meslek öğrenmeye yatkın olmaları nedeniyle mesleki eğitim kurslarına öncelikli olarak yönlendirilmeleri uygun olacaktır. Program bitiminden itibaren her ay en az iki defa iş danışmanları ile birlikte bireysel görüşme yapılmalı ve iş arayana aktif olarak destek sağlanmalıdır. Böylelikle işe girme sürecinde önemli dezavantajları bulunan genç işsizlere daha kapsamlı destek sağlanabilmiş olacaktır. Genç işsizlere yönelik sunulacak hizmetlerde TYP’ler son sırada ve çok sınırlı olarak uygulanmalıdır.

Meslek sahibi 18-29 yaş arası iş arayanlara yönelik sunulacak hizmetlerde ise öncelik iş arama desteği verilmesi olmalıdır. Bu süreçte ilk 6 aylık sürede iş ve meslek danışmanları ile birlikte iş aramaya yönelik çalışmalara ağırlık verilmelidir. İş arama süreci içerisinde kişinin sahip olduğu meslek ile doğrudan bağlantılı işbaşı eğitim programlarına yönlendirilmeleri de mümkündür. Bireysel olarak girişimciliğe yatkın olduğu düşünülen iş arayanların 6 ay içerisinde iş bulamamaları durumunda iş ve meslek danışmanlarının uygun görüşü doğrultusunda Girişimcilik Eğitim Programı hizmetinden yararlanabilirler.

109

40 yaş ve üstü meslek sahibi olmayan iş arayanlara yönelik ilk olarak iş ve meslek danışmanlarınca işe yönlendirme çalışmaları yapılmalıdır. Bu grupta yer alan bireyler gönüllü olarak uygun mesleki eğitim programlarına yönlendirilebilirler. Sunulacak hizmetlerin son sırasında ise TYP’ye yönlendirilme çalışmaları gelmektedir.

İş ve meslek danışmanları tarafında 40 yaş üstü ve eğitim düzeyi düşük iş arayanlar için ise öncelikli sunulacak hizmetlerin başında TYP’lere yönlendirilmeleri gelmektedir. Bu grupta yer alan bireylerin mesleki eğitim kurslarına gönüllü olarak katılmak istemeleri durumunda iş ve meslek danışmanlarının uygun görüşlerinin alınması gereklidir.

1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlere yönelik sunulacak hizmetler ve bu hizmetlerin sıralamaları kişilerin özelliklerine göre belirlemesinin uygun olacaktır. Bu kapsamda yukarıda genel hatlarıyla iş arayanların özelliklerine göre hangi hizmetlerin sunulması gerektiği ve sıralamasına ilişkin değerlendirmeler yapılmaya çalışılmıştır. Tekil olaylara göre sıralama ve hizmetlerin yoğunluğu değişkenlik gösterebilir. Yalnızca iş ve meslek danışmanlarının iş arayanlar ile yapacakları görüşmelerin ne zaman yapılacağı konusunda genel kurallar oluşturulması hedeflenmiştir.

3.3.2 İşsizlik Sigortası Ödeneği Alanlara Yönelik Seçenekli Hizmet