Bir Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsizler

Uzun süreli işsizlik kavramı, bireylerin herhangi bir işi olmaksızın iş aradıkları dönemde işsiz kaldıkları süreye göre tanımlanmaktadır. ILO’ya göre ara vermeksizin bir yıl ve daha uzun süredir işsiz kalanlar uzun süreli işsiz olarak nitelendirilmektedir.124

Bu tanımdan hareketle Kuruma kayıtlı işsizlere daha iyi ve etkili hizmet sunmak için

124

92

gruplama yapılırken ilk olarak 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizleri ele almanın uygun olacağı değerlendirilmektedir.

Gelişmiş pek çok ülke KİK’i kendilerine bir yıl ve daha uzun süredir kayıtlı işsizlere yönelik özel politikalar belirlemekte ve hizmetlerinin sunumunu farklı planlamaktadır. 2. bölümde yer verilen tüm ülke örneklerinde KİK’lerin en yoğun olarak üzerinde durdukları ve kurum hizmet yelpazesindeki araçları en yaygın şekilde kullanmaya çalıştığı hedef grupların başında uzun süreli işsizler gelmektedir. İngiltere ve Avustralya hizmet sağlayıcıların sunduğu hizmet karşılığı ödenen ücret miktarını artırarak uzun süreli işsizlere dönük hizmetlerin yoğunlaşmasını hedeflemiştir.

İŞKUR’a kayıtlı işsizleri bekleme sürelerine göre incelediğimizde giderek artan sayıda bir yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsiz sayısının arttığı görülmektedir. Aşağıda 2005 yılında itibaren Kuruma 1 yıl ve daha uzun süredir kayıtlı işsizlerin toplam sayısı yer almaktadır.

Şekil 4: Yıllar İtibarıyla Bir Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsizler**

Kaynak: İŞKUR *Kasım

**2011 yılında İŞKUR tarafından Bekleme Sürelerine Göre Kayıtlı İşsiz verisi yayımlanmamıştır. Tabloda görüldüğü gibi, yıllar itibarıyla Kuruma kayıtlı 1 yıl ve daha uzun süreli işsiz sayısında, bazı yıllar düşüş gösterse de, artış yaşanmaktadır. 2005 yılında 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı 480 bin civarında işsiz bulunmaktadır. 2007 yılında yaklaşık 175 bin kişi ile en düşük düzeye ulaşan 1 yıl ve uzun süreli işsiz sayısı 2010 yılına kadar sürekli artış göstererek 1 milyon 300 binin üzerine çıkmıştır. 2012 yılında

478.080 682.942 176.280 ^260.884 933.985 1.321.311 1.118.065 1.547.008 0 200.000 400.000 600.000 800.000 1.000.000 1.200.000 1.400.000 1.600.000 1.800.000 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2012 2013*

93

2010’a göre hafif bir düşüş gösteren 1 yıl ve uzun süreli işsiz sayısı 2013 yılı Kasım ayında 1 milyon 550 bine yaklaşarak en yüksek seviyeye çıkmıştır.

Bu artışı önlemek ve işe yerleşme konusunda güçlük çeken kişileri işe yerleştirmek için daha kişisel hizmetlerin sunumu gerekmektedir. Bu hizmetlerin hangi sırayla ve yoğunlukta sunulacağını belirleyebilmek için 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma işsizlerin kendi içerisinde nasıl bir profil içerisinde bulunduklarının tespiti önemlidir. Bu noktada 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin cinsiyeti, yaş grubu, eğitim düzeyi ve daha önce herhangi bir işgücü yetiştirme kursundan yararlanıp yararlanmadığına göre grup içerisindeki durum tespitinin yapılması gerekli görülmektedir.

Şekil 5: Yıllar İtibarıyla Bir Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsizlerin Cinsiyete Göre Dağılımı

Kaynak: İŞKUR *Kasım

1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin büyük bölümü erkeklerden oluşmaktadır. Yıllar itibarıyla bu fark kapanmaktadır. 2005 yılında 1 yıl ve uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin %77’si erkeklerden %23 ise kadınlardan oluşmaktadır. Yıllar içerisinde kayıtlı kadın-erkek arasındaki bu fark giderek azalmıştır. 2012 yılsonu ve 2013 yılı Kasım aylarında 1 yıl ve uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin %60’ı erkeklerden %40 ise kadınlardan oluşmaktadır.

1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizler içerisinde kadınların oranının artması bu gruba yönelik Kurum tarafından sunulacak hizmetleri belirlerken oldukça önemlidir. Geçmişte Kurum aracılığıyla iş arayanların çoğunluğunu erkekler

77% _74% ^{79% 80%} _73% 71% 60% 60% 23% ^26% _{21% 20%} ^{27% 29%} 40% 40% 0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90% 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2012 2013* Erkek Kadın

94

oluşturmaktaydı. Bu durum kadınların işgücüne katılma oranının artması ve Kurum hizmetlerinin çeşitlenmesiyle beraber değişim göstermeye başladığı söylenebilir. 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin cinsiyete göre dağılımının yanı sıra yaş gruplarına göre dağılımı da sunulacak hizmetler belirlenirken değerlendirilmesi gereken bir kriter olarak düşünülmektedir.

1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin yaş gruplarına göre ayrımı 2009 yılı ve sonrasında resmi veri olarak açıklanmaya başlamıştır. Aşağıda 2012 yılı sonu itibariyle 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin yaş gruplarına göre dağılımı yer almaktadır.

Şekil 6: Bir Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsizlerin Yaş Gruplarına Göre Dağılımı (2012)

Kaynak: İŞKUR

1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizler içerisinde yaş gruplarına göre dağılımda en fazla 25-29 yaş aralığında yoğunlaşma olduğu görülmektedir. 25-29 yaş aralığında 250 binin üzerinde kayıtlı işsiz yer almaktadır. Bu grubu yaklaşık 220 bin kayıtlı işsizin yer aldığı 30-34 yaş aralığı takip etmektedir. Yaş grupları büyüdükçe kayıtlı işsiz sayısında düzenli olarak azalma yaşanmaktadır.

30 yaş altı 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin sayısı genel sayısı içerisinde oldukça yüksek durumdadır. 2013 yılı Kasım ayı istatistiklerine bakıldığında, 20-24 yaş aralığında 1 yıl ve daha uzun süreli Kuruma kayıtlı işsizlerin 30-34 yaş aralığındaki toplam kayıtlı işsizleri geçtiği görülmektedir. Bu durum, son 1 yılda Kuruma kayıtlı işsizler içerisinde gençlerin iş bulma sürelerinin uzadığını

14.023 187.847 263.101 219.983 160.882 121.729 86.277 36.927 16.518 6.844 3.934 0 50.000 100.000 150.000 200.000 250.000 300.000 15-19 20-24 25-29 30-34 35-39 40-44 45-49 50-54 55-59 60-64 65 + 1 Yıl ve Daha Uzun Süredir Kuruma Kayıtlı İşsiz

95

göstermektedir. 20-29 ya da 20-34 yaş aralığındaki 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlere yönelik Kurum tarafından özel önlem alınması ve sunulan hizmetlerin daha yoğun uygulanması gerektiği düşünülmektedir.

Genel olarak bakıldığında Kuruma kayıtlı işsizler içerisinde 1 yıl ve daha uzun süredir işsiz olanların sayısı giderek artmaktadır. Bu grup içerisinde yer alan erkek sayısı kadın sayısından daha fazla olmakla birlikte toplam içerisindeki oranlar giderek birbirine yaklaşmaktadır. Bu grup içerisindeki yaş dağılımına bakıldığında ise gençlerin yoğunlukta olduğu görülmektedir. Bu veriler, Kurum hizmetlerinin, grup içerisindeki işsizlere nasıl sunulması gerektiğine dair önemli ipuçları vermektedir.

Genç işsizlere yönelik önlemlerin daha hızlı alınması gerekliliği göze çarpmaktadır. Bu grupta yer alan kadın sayısının genel olarak erkeklere göre daha hızlı arttığı göz önüne alındığında hem genç hem de kadın olan işsizlerin Kurum hizmetlerinden daha hızlı faydalandırılması gerekliliği daha belirgin olarak ortaya çıkmaktadır. Kişilerin eğitim durumları ve meslek sahibi olup olmamalarına göre verilecek hizmetlerin sıralaması değişkenlik gösterebilecektir.

Kurum kayıtlı işsizlere İŞKUR tarafından sunulacak hizmetlerin daha verimli ve etkin olabilmesi adına yapılacak gruplama çalışmasında yüksek risk taşıyan uzun süreli işsizlerin öncelikli olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Dolayısıyla 1 yıl ve daha uzun süredir Kuruma kayıtlı işsizlerin ayrı bir grup olarak değerlendirilmesinin yerinde olacağı düşünülmektedir.