IV.1. Fiziksel ve Biyolojik Çevrenin Özellikleri ve Doğal Kaynakların Kullanımı:
IV.1.4. Yüzeysel su kaynaklarının hidrolojik ve ekolojik özellikleri
Kurak bir iklim kuşağında yer alan adamızda oldukça az yağış düşmektedir.
Beşparmak Dağlarının doğusunda Kantara yöresi dağ silsilesinde yer alan proje alanına düşen yağışlar akaçlama düzlemleri boyunca akabilir, büyük çoğunluğu kuzey ve güney yönündedir.
Bölgeden güney yönüne akan sular küçük dereler oluşturup akışlarına devam eder. Güney yönündeki Ergazi Köyü civarında yer alan dere üzerinde küçük bir gölet inşa edilmiştir. Son yıllardaki kuraklık sonucu bu gölet kurumuştur.
IV.1.5. Denizler ve içsulardaki (göl, akarsu ve/veya pınar) canlı türleri, bu türlerin tabii karakterleri, ulusal ve uluslararası mevzuatla koruma altına alınan türler; bunların üreme, beslenme, sığınma ve yaşama ortamları; bu ortamlar içinde belirlenen koruma kararları.
Proje alanının kuş uçuşu denize uzaklığı 2,5 km’dir. Proje, taş ocağı projesi olduğundan denize herhangi bir müdahale yapılması söz konusu değildir.
18/2012 Çevre Yasası’nın 48. Maddesi gereğince “Flora, Fauna türleri ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü” hazırlanmıştır. Belirtilen tüzükle flora, fauna ve yaban kuşların türlerinin koruma seviyelerini belirlemiş ve listelenmiştir (Flora,Fauna ve Yaban Kuşlarının Korunması Tüzüğü, 2012).
41
Yine Çevre Yasası’nın 42 (1) Maddesi kapsamında, Özel Çevre Koruma Bölgeleri (ÖÇKB) olarak ilan edilmiştir. İlan edilen ÖÇKB’ler; Avtepe ÖÇKB, Güney Karpaz ÖÇKB, Akdeniz ÖÇKB, Alagadi ÖÇKB, Karpaz ÖÇKB, Tatlısu ÖÇKB’dir. Beşparmak sıra dağları, zengin biyoçeşitliliği ve yaban hayatı ile potansiyel ÖÇKB alanıdır. Ancak, henüz ilan edilmemiştir.
IV.1.6. Madenler ve fosil yakıt kaynakları; rezerv miktarları, mevcut ve planlanan işletilme durumları, yıllık üretimleri ve bunun ülke veya yerel kullanımlar için önemi ve ekonomik değerleri.
Proje alanı yakın çevresinde, fosil yakıt kaynağı bulunmamaktadır. Dolaysıyle, ülke için herhangi bir önemi ve ekonomik değeri söz konusu değildir.
IV.1.7. Toprak özellikleri ve kullanım durumu; toprağın fiziksel, kimyasal, biyolojik, arazi kullanım kabiliyeti sınıflaması, erozyon, toprağın mevcut kullanımı.
KKTC Tarım ve Orman Bakanlığı, Çukurova Üniversitesi Ziraat Fakültesi Toprak Bölümü Bilimsel ve Teknik İşbirliği ile “Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti Detaylı Toprak Etüd ve Haritalama Projesi” hazırlanmıştır. Temel Toprak Haritası ve Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritaları bu projeden alınmıştır. Haritalara bakıldığında arazinin “KA” yani “kristalize kireçtaşı ve kumtaşı kayalık araziler”
olarak sınıflandırıldığı görülmektedir.
42
Harita 4 Proje alanının Temel Toprak Haritası üzerinde gösterimi (1/25000)
43
Harita 5 Proje alanının Arazi Kullanım Kabiliyeti Haritası üzerinde gösterimi (1/25000)
IV.1.8. Tarım alanları; tarımsal gelişim proje alanları, özel mahsul plantasyon alanları, sulu ve kuru tarım arazilerinin büyüklüğü, ürün desenleri ve bunların yıllık üretim planları.
Taş ocağının genişletileceği alanda tarımsal faaliyet yapılmamaktadır. Konu ile ilgili Tarım Dairesi’nden de görüş alınmıştır. Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığı verilerine göre İskele bölgesinin tarım alanları aşağıda verilmektedir.
1.Bölgenin Toplam Arazi Miktarı: 578.552 dönüm Tarım arazisi : 278.800 dönüm Kullanılmayan arazi : 88.547 dönüm Orman arazisi : 183.705 dönüm
44
IV.1.9. Koruma alanları, milli parklar, sulak alanlar, kültür varlıkları, tabiat varlıkları, sit ve koruma alanları, özel çevre koruma bölgeleri, özel koruma alanları, içme ve kullanma su kaynakları ile ilgili koruma alanları, turizm alan ve merkezleri ve koruma altına alınmış diğer alanlar.
Milli parklar: Proje alanı yakın çevresinde milli park bulunmamaktadır.
Sulak Alanlar: Proje alanı yakın çevresinde, Ergazi Sayadere göleti, Mehmetcik Sulak Alanı, Mersinlik Göleti ve Tatlısu Portokallı Dere bulunmaktadır.
Özel Çevre Koruma Bölgeleri: Proje alanı, Akifer Koruma Alanı sınırları içerisindedir. Proje alanında daha önceden faaliyet gerçekleşmiş olup, Girne Dağları Aküferi Koruma Emirnamesi kapsamına girmektedir. Ancak, ilgili emirname haritası incelendiğinde, söz konusu taş ocağı alanı akifer koruma alanı içerisinde olmadığı görülmektedir. Ekte ilgili emirname haritası verilmiştir. Proje alanı gösterilmiştir.
45
Şekil 20 Natura 2000 alanları (dogakoruma.eu)
Avrupa Birliği finansmanı ile yapılan “Technical Assistance for Management and Protection of Potential Natura 2000 Sites in Northern Part Of Cyprus” çalışması ile Beşparmak Dağları potansiyel Natura 2000 alanları içerisindedir. Zengin biyoçeşitlilik ve yaban hayatına sahip Beşparmak Sıradağları, henüz yasal olarak ÖÇKB alanı ilan edilmemiştir.
Eski Eser Alanları: Proje alanının 0,5 km çevresi içinde P/H VII.37.E1 uzerinde Ayios Onoufrios Klisesi bulunmaktadır.
IV.1.10. Orman alanları, ağaç türleri, miktarları, kapladığı alan büyüklükleri ve kapalılığı, bunların mevcut ve planlanan koruma ve/veya kullanım amaçları.
Proje yeri Kantara Orman Bölge Şefliği sınırları içerisinde yer almaktadır. 2013-2022 yıllarını kapsayan 10 yıllık Orman Amenajman Plan verilerine gore Kantara Orman Bölge Şefliğinin genel sahası 130545.0 hektardır. Bu alanın 34283.7 hektar alanı orman alanı, 96261.3 hektarı da açık alandır. Orman alanı üzerinde toplam dikili ağaç serveti 345997m3, yıllık artım ise 14941m3 ’tür.
Proje yeri, Orman Amenajman planına göre 211 No.lu bölme içerisinde yer almaktadır. 211 No.lu bölmenin toplam alanı 116.2 hektardır. Bu alanın 91.3hektarı orman alanı, 24.9 hektarı da açık alanlardır.
46
Harita 6 Proje yerinin Orman Haritası (1/25000)
IV.1.11. Flora ve fauna; türler, endemic özellikle local endemik bitki türleri alanda doğal olarak yaşayan hayvan türleri, ulusal ve uluslararası yasalarla koruma altına alınan türler, nadir ve nesli tehlikeye düşmüş türler ve bunların alandaki bölünüş yerleri, av hayvanlarının adları ve popülasyonları, inşaat ve işletme aşamasında proje alanındaki vejetasyon tiplerinin bir harita üzerinde gösterilmesi, proje faaliyetlerinden etkilenecek canlılar için alınması gereken koruma önlemleri, arazide yapılacak flora çalışmalarının vejetasyon döneminde gerçekleştirilmesi ve bu dönemin belirtilmesi.
Proje yeri ve çevresindeki Ekosistemler (Biyotoplar) araştırılırken şu hususlara dikkat edilmiştir: Flora, proje yeri olan 114277,4 m2 alan içerisinde, Fauna ise proje yeri ile birlikte çevresi de dikkate alınarak incelenmiştir. Ekibimiz proje yeri
47
ve çevresini Ocak ayı içerisinde incelemeye almış olduğundan çevrede bu mevsimde mevcut olan Ekosistemler tespit edilmiştir. Ancak geçmiş mevsimlere ait Floranın da kurumuş örneklerinden tesbiti yapılmıştır.
IV.1.11.1.Flora
Flora tespitleri proje yeri alanı olan toplam 114277,4 m2 bir alanda Ocak 2018 tarihinden itibaren yapılmıştır. Proje alanında bitki türü olarak toplam 25 Familya da toplanan 63 tür tesbiti yapılmıştır. Tesbit edilen türler ülkemizde çok yaygın olarak bulunan türlerdir.
48
Proje genişleme alanı Kantara orman sınırları içerisinde Makilik alandır. Resimde görülen Maki elemanları: Cistus spp, Pistacia terebinthus, Calycotome villosa, Arbutus andrachne, Mirtus communis, Olea europaea, Ceratonia siliqua, Juniperus phoenician.
Şekil 21 Proje gelişme alanının görüntüsü
Şekil 22 Proje alanında depo ve kırma yerinin kuzeyi Prosili Ormanı içerisinde ağaçlandırılmış alandır
49
Şekil 23 Proje yerinde Juniperus phoenician
Şekil 24 Proje yerinde Ferula communis
50
Şekil 25 Proje yerinde Pistacia terebinthus
Şekil 26 Proje yerinde Cupressus sempervirens
51
Şekil 27 Arbutus andrachne
Şekil 28 Proje yerinde Cyclamen persicum
52
Şekil 29 Proje Yerinde Cistus Spp.
Şekil 30 Proje yerinde Olea europaea
53
Proje yerinde tespit edilen flora listesi Familya, tür, bilinen Türkce isimleri, Endemik, Koruma, habitat ve tehlike sınıfına göre aşağıdak tablolarda verilmiştir KKTC Akdeniz fitocoğrafik bölgesi içerisinde yer almaktadır. Akdeniz fitocoğrafik bölgesinin vejetasyon formasyonları: Orman Formasyonu, Çalı (Maki ve Garig) Formasyonu ve Ot Formasyonundan oluşmaktadır. Proje alanı içerisinde tesbit edilen Acacia cyanophylla, Lycium ferocissimum, Cistus spp, Pistacia terebinthus, Calycotome villosa, Arbutus andrachne, Mirtus communis, Olea europaea, Ceratonia siliqua, Juniperus Phoenician, Cupressus sempervirens, Pinus brutia odunsu türlerdir. Proje yerinde odunsu türler dışında tesbit edilen türler ot formasyonu içerisinde yer almaktadır.
Flora Listesi IUCN (International Union for Consevation of Nature) ve The Red Data Book Of The Flora Of Cyprus kriterlerine gore düzenlenmiştir. Ülkemiz Bern Sözleşmesine (Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi) taraf olmadığı için Korunması gereken türler Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğünün yayınlamış olduğu “Flora Faunanın Korunması Emirnamesi”
içerisindeki listeye göre tesbit edilmiştir.
IUCN kriterlerine gore Flora türlerinin tehlike kategorilerinin tesbitinde kullanılan kısaltmalar ve açıklamaları aşağıda verilmiştir.
EX: Extinct (Tükenmiş)
EW: Extinct in the Wild (Doğada Tükenmiş) CR: Critically Endangered (Çok Tehlikede) EN: Endangered (Tehlikede)
VU: Vulnerable (Zarar Gorebilir)
NE: Not Evaluated (Değerlendirilemeyen) LC: Least Concern (Az Tehdit Altında) DD: Data Deficient (Veri Yetersiz)
NT: Near Threatened (Tehlike altına girmeye aday)
54
Flora Listesinin habitat bilgileri ve Türkce isimleri Derich. E. Viney tarafından hazırlanan AN ILLUSTRATED FLORA OF NORTH CYPRUS, Endemik ve Koruma bilgileri ise Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğü tarafından yayınlanan
“Flora Faunanın Korunması Emirnamesi” Yayınlarından faydalanılarak hazırlanmıştır.
Tablo 8 Proje alanının floristik listesi
55
Tablo 9 Proje alanının floristik listesi (devam, a)
Tablo 10 Proje alanının floristik listesi (devam, b)
56
Tablo 11 Proje alanının floristik listesi (devam, c)
Tablo 12 Proje alanının floristik listesi (devam, d)
IV.1.12.2. Fauna
Proje yeri çevresinde tespit edilen Fauna listesi Familya, tür, bilinen Türkce isimleri, Endemik, Koruma, ve tehlike sınıfına göre aşağıdaki tablolarda verilmiştir.
Ülkemizde 30 Memeli tür, 25 Sürüngen ve Kurbağa türü, 368 Kuş türü ve 6000 Böcek türü yaşadığı bilinmektedir. 368 kuş türünün 43 tanesi yerleşik göçmen olmayan, 325 taneside değişik zamande Kuzey Kıbrısı ziyaret eden göçmen kuşlardır.
Kuş türlerinin tesbitinde David A. BANNERMAN ve W. Mary BANNERMAN tarafından araştırılan ve yayınlanan “BIRDS of CYPRUS, Diğer fauna türlerinin tesbitinde ise Biodiversity of Cyprus yayınlarından faydalanılmıştır. Ülkemiz Bern sözleşmesine (Avrupa Yaban Hayatı ve Yaşama Ortamlarını Koruma Sözleşmesi) imza atıp taraf olmadığı için Korunması gereken türler Çevre Koruma Dairesi Müdürlüğünün yayınlamış olduğu “Flora Faunanın Korunması Emirnamesi” içerisindeki listeye göre tesbit edilmiştir. Tehlike riskleri IUCN (International Union for Consevation of Nature) kriterlerine göre düzenlenmiştir.
57
IUCN kriterlerine gore Fauna türlerinin tehlike kategorilerinin tesbitinde kullanılan kısaltmalar ve açıklamaları aşağıda verilmiştir.
EX: Extinct (Tükenmiş)
EW: Extinct in the Wild (Doğada Tükenmiş) CR: Critically Endangered (Çok Tehlikede) EN: Endangered (Tehlikede)
VU: Vulnerable (Zarar Gorebilir)
NE: Not Evaluated (Değerlendirilemeyen) LC: Least Concern (Az Tehdit Altında) DD: Data Deficient (Veri Yetersiz)
NT: Near Threatened (Tehlike altına girmeye aday) Fauna Türleri proje alanı çevresinde incelenmiştir.
Tablo 13 Proje alanı çevresinin fauna listesi (Kuşlar)
58
Tablo 14 Proje alanı çevresinin fauna listesi (Kuşlar, devam)
Tablo 15 Proje alanı fauna listesi (Memeliler)
59
Tablo 16 Proje alanı çevresinin fauna listesi (Lacertilia-Kertenkeleler)
Tablo 17 Proje alanı çevresinin fauna listesi (Ophidia - Yılanlar)
60
IV.1.12. Hayvancılık ve su ürünleri, türleri, beslenme alanları, yıllık üretim miktarı, bu ürünlerin ülke ekonomisindeki yeri ve değeri
Tarım ve Doğal Kaynaklar Bakanlığının 2015 yılı verilerine göre İskele bölgesine ait veriler aşağıdaki gibidir.
a. İşletme Sayısı: 688 adet b. Sığır : 3.332 adet c. Koyun : 15.463 adet d. Keçi : 4.470 adet
İşletmeler küçük aile işletmeleri şeklindedir. Amaç kendi refah düzeylerini sağlama ve korumanın yanında ve aynı zamanda da ülke ekonomisine katkı koymaktır. Su ürünleri adına herhangi bir işletme yoktur.
Yıllık Et Üretim Miktarı;
IV.1.13. Peyzaj değeri yüksek yerler ve rekreasyon alanları, benzersiz özellikteki jeolojik ve jeomorfolojik oluşumların bulunduğu alanlar.
Proje alanının 2,5 km güney doğusunda “Pine View” rekreasyon alanı bulunmaktadır. Bu alanda, restoran, piknik alanı, hayvanat bahçesi bulunmaktadır. Proje alanının kuzeyinde bulunan tepede, Ayios Onoufrios Kilisesi bulunmaktadır. Alanın, 3,8 km batısında Kantara’da P/H VII.43.E’de Kantara Kalesi bulunmaktadır.
61
IV.1.14. Devletin yetkili organlarının hüküm ve trasarrufu altında bulunan araziler, askeri yasak bölgeler, kamu kurum ve kuruluşlarına belirli amaçlarla tahsis edilmiş alanlar vb.
Proje alanı, Bakanlar Kurulu Kararı (Karar sayısı H(K-I)3748-2017, tarih:
10.11.2017) ile Karayolları Dairesi’ne şantiye ve taş ocağı sahası olarak kullanılmak amacıyla 31.12.2010 tarihine kadar ruhsat izni verilmiştir.
IV.1.15. Proje yeri ve etki alanının hava, su ve toprak açısından mevcut kirlilik yükünün belirlenmesi.
Hava kirliliği, solumakta olduğumuz havanin içerisinde bulunabilecek her türlü zararlı maddenin tanımlanması için kullanılan bir deyimdir. Hava kirliliği, kötü hava kalitesine neden olup, gerek insan ve gerekse çevre üzerinde bir dizi etki yaratmaktadır.
Taş ocaklarında patlatma, kırma, eleme ve malzemenin taşınması aşamalarında emisyon oluşmakta ve faaliyet alanının yakın çevresini olumsuz etkilemektedir.
Yapılan arazi ziyaretlerinde, taş ocağının daha önceden işletildiği gözlemlenmiştir.
Alanın kısmen yamuk (tekne tipi) çukur ocak işletmesine benzemesi nedeniyle alt kademelerde çalışırken tozlaşmanın da kısmen önlendiği düşünülmektedir. Taş ocağı fotoğrafları aşağıdaki gibi verilmiştir. Güneyden kuzey yönüne bakıldığında, genişletilecek alanın (proje alanı) bir sonraki sayfada verilen fotoğrafta görülmektedir.
62
Şekil 31 Taş ocağı yukarıdan drone ile fotoğraflanmıştır
Şekil 32 Güneyden kuzey yönüne bakış (drone ile havadan çekilmiştir)
63
Ancak, konkasör ve plant mix tesisinde yapılacak işlemlerden kaynaklı toz emisyonu oluşacaktır. Bu nedenle, nemlendirme işleminin düzenli yapılması esastır. Konkasör tesisinde nemlendirme işlemi mevcut olduğu gözlemlenmiştir.
Bunun yanında alanda geçici depolama yapılacak olup, malzemenin düzenli nemlendirilmesi gerekmektedir.
Taş ocağının çalıştırıldığı zamanlarda 2 ekskavatör, 2 kamyon, 2 kepçe kullanılacaktır. Bu araçlar mazot ile çalışan araçlardır. İhtiyaç duyulan mazot, çevredeki benzin istasyonlarından satın alınacaktır. Araçların egsoz emisyon muayeneleri düzenli olarak yaptırılacaktır. Bunun yanında egsoz emisyonlarının en az seviyede kalması amacıyla, araçların gereksiz yere çalışmaları önlenecek, kaliteli yakıt kullanımı sağlanacak, araçların bakımı sağlanacaktır.
Tesiste, yağ depolama işlemi sızdırmaz zemin üzerinde olacaktır.
Malzemenin nakliyesi sırasında hız limit değerlerine uyulması ve kamyonlarda malzeme üzerinin branda ile kapatılması esastır. Ayrıca, stabilize yolun düzenli olarak nemlendirilmesi sağlanacaktır.
IV.1.16. Diğer özellikler
Bahse konu diğer özellikler bulunmamaktadır.
IV.2. Sosyo – Ekonomik Çevrenin Özellikleri:
IV.2.1. Ekonomik özellikler; bölgenin ekonomik yapısını oluşturan başlıca sektörler, bölgesel iş gücünün bu sektörlere dağılımı, sektörlerdeki mal ve hizmet üretiminin bölge ve ülke ekonomisi içindeki yeri ve önemi, diğer bilgiler.
Söz konusu taş ocağı, Kilitkaya-Büyükkonuk’ta yer almaktadır. Bölge nüfusunun bir kısmı geçimini tarım ve hayvancılıktan sağlarken, bir kısmı ise yakın bölgelerdeki özel işyerlerinde ve devlet kurumlarında çalışmaktadırlar.
Ülkesel Fiziki Plan’da Büyükkonuk Belediye sınırları “Karpaz- Tatlısu Bölgesi”
altında anlatılmış olup, mevcut durum ve stratejiler belirlenmiştir. Bölgede
64
ekonomik faaliyetlerin yeterli olmadığı tespit edilmiştir. Bunun yanında, bölgenin taş ocakları vb. faaliyetlerin baskısı altında olduğu belirtilmiştir. Belirlenen politikalar aşağıdaki gibidir.
1) Tarım sektörünün gelişmesi desteklenecek ve faaliyetlerin, özellikle turizm ve el sanatları sektörlerinde çeşitlendirilmesi teşvik edilecektir.
2) Karpaz Bölgesi’nin imajını pekiştirmek, doğal ve ekonomik çekiciliğini artırmak için, sahip olduğu mukayeseli avantaj olan doğal ve tarihi varlıklar korunacak ve geliştirilmesi desteklenecektir.
3) Yaşam kalitesini artırarak bölgenin sosyal uyumunun pekiştirilmesi amacıyla sosyal ve teknik altyapının kontrollü geliştirilmesi desteklenecek ve teşvik edilecektir.
Büyükkonuk’ta her yıl Eko gün düzenlenmekte, Kıbrıs’a özgü el sanatları ve Kıbrıs kültürü tanıtılmaktadır. Ülkede marka haline gelen Büyükkonuk Eko Günü, kurulan stantlarla hem bölge halkına ekonomik katkı sağlamakta hem de ülkenin tanınmasında önemli rol oynamaktadır.
IV.2.2. Nüfus; bölgedeki kentsel ve kırsal nüfus, nüfus hareketleri; göçler, nüfus artış oranları, ortalama hane halkı nüfusu, diğer bilgiler.
Kilitkaya, Büyükkonuk Belediyesi sınırları içerisinde, İskele Kazasına bağlıdır.
Kilitkaya köyü ve Büyükkonuk Belediyesi’ne bağlı diğer köylerin 2011 nüfus sayımı sonuçları aşağıda verilmiştir.
Tablo 18 Büyükkonuk Belediyesi’ne bağlı köylerin nüfus sayımı sonuçları (DPÖ, 2011)
65
IV.2.3. Gelir; bölgedeki gelirin iş kollarına dağılımı, iş kolları itibarıyle kişi başına düşen maksimum, minimum ve ortalama gelir.
Kilitkaya- Büyükkonuk bölgesinde gelir ve iş kolları ile ilgili herhangi bir çalışma bulunamamıştır. Bölge insanı gelirini tarım- hayvancılık faaliyetleri ve kamu- özel işyerlerinde çalışarak kazanmaktadır.Ülke geneline bakılacak olunursa, Devlet Planlama Örgütünün Nisan 2017 tarihinde yayınlamış olduğu,
“Makroekonomik Tahmin Çalışma Tablosu- Temel Ekonomik Göstergeler”
aşağıdaki tabloda verilmiştir. Tabloda görüleceği üzere, 2018 yılında kişi başı milli gelir 12700 Dolar’dır. Yine ayni çalışmadan alınan verilere göre, taş ocakçılığının gayrısafi yurt içi hasıladaki payı ise 0,7 olduğu görülmektedir (DPÖ, 2017).
Tablo 19 Temel Ekonomik Göstergeler (DPÖ, 2017)
66
1 1977 yılı fiyatlarıyla % değişimi göstermektedir.
2 2016 yılı gerçekleşme değeri olup 2017-2019 yılları tahmindir.
Tablo 20 GSYİH’deki Sektörel Gelişmeler (DPÖ,2017)
2016 2017 2018 2019
4. HİZMETLER SEKTÖRÜ 70,7 70,1 70,6 70,3 70,0
4.1. TİCARET-TURİZM 19,7 19,7 19,8 19,8 19,8
4.1.1 Toptan Perakende Tic. 10,7 10,7 10,6 10,5 10,4
4.1.2. Otel.-Lokanta 9,0 9,0 9,2 9,3 9,4
4.2. ULAŞT.-HABERLEŞME 8,8 8,7 8,8 8,7 8,6
4.3. MALİ MÜESSESELER 7,0 7,0 7,0 6,9 6,8
4.4. KONUT GELİRLERİ 4,5 4,5 4,5 4,5 4,5
4.5. SERBEST MES. VE HİZ. 13,9 14,3 14,6 14,9 15,1
4.6. KAMU HİZMETLERİ 16,8 15,9 15,8 15,5 15,1
5. BRÜT KATMA DEĞER (1..4) 90,5 89,5 90,5 90,5 90,4
6. İTHALAT VERGİLERİ 9,5 10,5 9,5 9,5 9,6
7. GSYİH (5+6) 100,0 100,0 100,0 100,0 100,0
8. NDAFG -0,1 -0,1 -0,1 -0,1 -0,1
9. GSMH (7+8) 99,9 99,9 99,9 99,9 99,9
Kaynak: Devlet Planlama Örgütü
2015 TAHMİN
GSYİH İÇERİSİNDEKİ PAY (%)
67
IV.2.4. İşsizlik; bölgedeki işsiz nüfus ve faal nüfusa oranı.
Devlet planlama örgütünün Ekim 2016 tarihinde yapmış olduğu Hanehalkı İşgücü Anketi sonuçları aşağıda verilmiş olup, İskele İlçesinde işsizlik oranının 10,7 olduğu görülmektedir. Güzelyurt’tan sonra işsizlik oranı en fazla olan ilçedir.
Tablo 21 İşsizlik oranı (DPÖ, 2016)
IV.2.5. Sağlık; bölgede endemik ve sıklıkla görülen hastalıklar.
Büyükkonuk’ta sağlık ocağı yapılmasına başlanmıştır. İnşaatın kısa sürede tamamlanarak bölge halkına hizmet vermesi planlanmaktadır.
Bölgede sıklıkla görülen hastalık bulunmamaktadır.
Nüfus ve
68
IV.2.6. Bölgedeki sosyal altyapı hizmetleri; eğitim, sağlık, kültür hizmetleri ve bu hizmetlerden yararlanma durumu.
Proje alanında su, elektrik vb. altyapı sistemleri bulunmamaktadır. Ancak, alana yakın yerleşim birimlerinde su ve elektrik altyapısı bulunmaktadır.
Bölgeye yakın, Büyükkonuk İlkokulu, Mehmetcik İlkokulu, Mehmetcik Ortaokulu bulunmaktadır.
Alana yakın, Büyükkonuk Sağlık Ocağı inşaatı halen devam etmektedir. Bölgede, her yıl geleneksel hale gelen Büyükkonuk Eko Günü düzenlenmekte bölgeye özgü ürünler tanıtılarak Kıbrıs kültürü tanıtılmaktadır.
IV.2.7. Kentsel ve kırsal arazi kullanımları; yerleşme alanlarının dağılımı, mevcut ve planlanan kullanım alanları, bu kapsamda sanayi bölgeleri, limanlar, konutlar, turizm alanları vb.
Bölgede kırsal arazi kullanımları bulunmaktadır. Proje alanı yakın çevresinde bulunan yerleşim yerlerinde 2011 nüfus sayımına göre, Kilitkaya Köyünde 172 kişi ikamet etmekte, Büyükkonuk’ta 812 kişi, Yedikonuk köyünde 860 kişi, Kaplıca köyünde 389 kişi ikamet etmektedir.
Proje alanı yakın çevresinde sanayi bölgesi yoktur.
Proje alanının kuzey batısında 5,8 km uzaklıkta (kuş uçuşu uzaklık) Kaplıca Tatil Köyü ve Skali Tatil Köyleri bulunmaktadır. Proje alanının Bafra Turizm Bölgesine uzaklığı 11,5 km’dir.