Yöntem

3.1.1. Araştırma Tasarımı

Araştırma deneysel desende tasarlanmıştır. Araştırmada öntest sontest deney-kontrol gruplu deneysel desen kullanılmıştır. Deneysel desen, değişkenler arasındaki neden-sonuç ilişkilerini belirlemek amacıyla kullanılan araştırma desenleridir (Büyüköztürk, 2007: 19). Deneysel desen genellikle deney ve kontrol grubu olarak iki grup üzerine kurulmaktadır. Deney grubuna bir eğitim programı uygulanır ve değerlendirilir. Kontrol grubunda ise mevcut eğitim programı devam eder. Deneysel desen uygulaması sonrasında deney grubunun eğitim öncesi ve eğitim sonrası başarıdaki değişimi, kontrol grubunun eğitim öncesi ve eğitim sonrası başarıdaki değişimi istatistiksel olarak incelenir. Aynı zamanda gruplar arası ön test başarı farkı, son test başarı farkı istatistiksel olarak incelenir. Elde edilen bulgulara göre uygulanan eğitim programının etkisi belirlenir. Deney grubundaki başarı farkının kontrol grubuna göre daha fazla olması uygulanan programın başarılı olduğunu göstermektedir.

Araştırmada iki farklı eğitim programı için iki ayrı deneysel desen tasarlanmıştır. Birinci deneysel desen filmler yoluyla atasözü ve deyim öğretmeye yönelik tasarım, ikinci deneysel desen ise hikâyeler yoluyla atasözü ve deyim öğretmeye yönelik tasarımdır. Her iki deneysel desen ayrı bölümler halinde ayrıntılarıyla sunulmuştur. Araştırmanın bu bölümünde filmler yoluyla atasözü ve deyim öğretmeye yönelik deneysel desen uygulanmıştır.

63 3.1.2. Çalışma Grubu

Araştırmanın verileri, Fatih Üniversitesi TÖMER ile Gazi Üniversitesi TÖMER’de öğrenim gören B2 kur seviyesindeki 137 yabancı uyruklu öğrenciden elde edilmiştir. Araştırmada iki ayrı çalışma grubu belirlenmiştir. Deney ve kontrol grupları rastgele seçilmiştir. Film uygulamasında deney grubuna 81 öğrenci, kontrol grubuna 56 öğrenci alınmıştır. Film uygulamasında öğrencileri tanımlayan özellikler aşağıda verilmiştir.

Tablo 3. 1

Film Uygulaması Öğrencilerinin Tanımlayıcı Özellikleri

^{Deney Kontrol} p n % n % Cinsiyet Kadın 28 %34,6 22 %39,3 _X2=0,318 p=0,350 Erkek 53 %65,4 34 %60,7 Uyruk Avrupa 9 %11,1 6 %10,7 X2=0,875 p=0,928 Afrika 19 %23,5 10 %17,9 Orta Asya 6 %7,4 4 %7,1 Ortadoğu 37 %45,7 27 %48,2 Uzakdoğu 10 %12,3 9 %16,1

Cinsiyet ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır (X2=0,318;

p=0,350>0.05). Deney grubunun 28'inin (%34,6) kadın, 53'ünün (%65,4) erkek; kontrol grubunun 22'sinin (%39,3) kadın, 34'ünün (%60,7) erkek olduğu görülmektedir.

Uyruk ile grup arasında anlamlı ilişki bulunmamıştır (X2=0,875; p=0,928>0.05). Deney grubunun 9'unun (%11,1) Avrupalı, 19'unun (%23,5) Afrikalı, 6'sının (%7,4) Orta Asyalı, 37'sinin (%45,7) Ortadoğulu, 10'unun (%12,3) Uzakdoğulu; kontrol grubunun 6'sının (%10,7) Avrupalı, 10'unun (%17,9) Afrikalı, 4'ünün (%7,1) Orta Asyalı, 27'sinin (%48,2) Ortadoğulu, 9'unun (%16,1) Uzakdoğulu olduğu görülmektedir.

64 3.1.3. Veri Toplama Araçları

Araştırmada Fatih Üniversitesi TÖMER ile Gazi Üniversitesi TÖMER’de öğrenim gören B2 kur seviyesindeki 137 yabancı uyruklu öğrencinin ön test- son test sorularına verdikleri cevaplar kullanılarak deyim ve atasözlerini kullanım yeterlilikleri sorgulanmıştır. Ön test ve son test sorularının hazırlanması aşamasında dizi filmlerde yer alan her atasözü ve deyim, bir defa soruda, bir defa da şıklarda olmak üzere en az iki defa kullanılmıştır. Filmlerde geçmeyen hiçbir atasözü ve deyim testlerde yer almamıştır. Ön test ve son test soruları her atasözü ve deyimin iki defa sorgulandığı 24 sorudan oluşmaktadır. Ön test ve son test soruları aynı olmakla birlikte, sunuluş sıraları farlılık göstermektedir. Ön testte birinci sırada yer alan soru, son testte 24. sırada yer almaktadır. Film uygulaması başarı testi için güvenirlik katsayıları hesaplanmıştır. KR21 katsayısı 0,877 olarak çok yüksek, KR20 katsayısı 0,886 olarak çok yüksek bulunmuştur.

3.1.4. Deneysel Desenin Uygulanması

Araştırmada, atasözü ve deyim yönünden yeterli içeriğe sahip bir dizi film belirlenmiştir. Eğitim süresi boyunca konu bütünlüğü sağlanması amacıyla dizi filmler tercih edilmiştir. Tüm uygulamanın bir ders saatinde bitirilebilmesi için dizi film, anlam bütünlüğü bozulmayacak biçimde kesilmek suretiyle kısaltılmıştır. 30-35 dakika süresine düşürülen dizi filmin senaryosu deşifre edilmiş, içinde yer alan atasözleri ve deyimler belirlenmiştir. Deşifre edilen metin yardımıyla, Türkçe altyazılar hazırlanmış ve dizi filmin içine bu altyazılar eklenmiştir. B2 kur seviyesinde Türkçe yeterliliğe sahip öğrenciler arasından deney ve kontrol gruplarını oluşturacak öğrenciler rastgele belirlenmiştir. Öğrencilerin hedef atasözleri ve deyimler yönünden eğitim öncesi yeterliliklerinin ölçülebilmesi için ön test uygulanmıştır. Ön test uygulaması sonrasında deney ve kontrol grupları farklı süreçlerden geçmektedirler. Ön test sonrasında deney grubuna atasözü ve deyim öğretmek amacıyla sekiz hafta boyunca dizi filmler yoluyla bir öğretim programı uygulanmıştır. Bu süreçte deney grubuna 40 atasözü ve deyim öğretimi yapılmıştır. Her hafta film gösterimi uygulamasına başlamadan önce, o derste öğretilmesi hedeflenen atasözleri ve deyimlerin bilgilendirme dokümanı öğrencilere dağıtılmıştır. Hazırlanan bu dokümanlarda, filmde geçen atasözleri ve deyimlerin açıklamaları, film içerisinde yer aldıkları dakikalar ve cümle örnekleri bulunmaktadır.

65

Öğrencilerin hedef atasözü ve deyimleri anlamlarıyla okumaları istenmiştir. Atasözü ve deyimlerin geçtiği dakikalarda film durdurulmuş ve gerekli açıklamalar yapılmıştır. Uygulama sonrasında, dizi filmde atasözleri ve deyimlerin geçtiği sahnelerin ekran görüntüleriyle oluşturulmuş sunumlar ile tekrar hatırlatma yapılmıştır. Kontrol grubunda ise mevcut müfredat devam ettirilmiş, atasözü ve deyim öğretmek maksadıyla herhangi bir öğretim programı uygulanmamıştır. Kontrol grubuna hedef atasözü ve deyimlerin yer aldığı listeler dağıtılmıştır. Kur sonunda deney ve kontrol gruplarına son test uygulanmış, eğitim öncesi ve eğitim sonrası başarılarındaki değişim gözlenmiştir. 3.1.5. Verilerin İstatistiksel Analizi

Araştırmada elde edilen veriler SPSS (Statistical Package for Social Sciences) for Windows 22.0 programı kullanılarak analiz edilmiştir. Verilerin değerlendirilmesinde tanımlayıcı istatistiksel yöntemleri olarak sayı, yüzde, ortalama, standart sapma kullanılmıştır. Araştırma değişkenleri normal dağılım gösterdiğinden dolayı araştırmada parametrik istatistik yöntemleri kullanılmıştır. İki bağımlı grup arasında (tekrarlı ölçüm) niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında eşleşmiş grup t-testi kullanılmıştır. İki bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında t-testi, ikiden fazla bağımsız grup arasında niceliksel sürekli verilerin karşılaştırılmasında Tek yönlü (One way) Anova testi kullanılmıştır. Anova testi sonrasında farklılıkları belirlemek üzere tamamlayıcı post-hoc analizi olarak Scheffe testi kullanılmıştır. Elde edilen bulgular %95 güven aralığında, %5 anlamlılık düzeyinde değerlendirilmiştir.