Bu bölümde çalıĢmanın amacı ve önemi, araĢtırma modeli ve değiĢkenleri, araĢtırmanın örneklemi, veri toplama süreci, analizi ve bulgular hakkında açıklamalara yer verilmiĢtir.
3.1. Araştırmanın Amacı
ÇalıĢmanın temel amacı, sağlık sektöründe örgüt yapısı ile duygusal zekanın hizmet kalitesi arasındaki iliĢkiyi saptamaktır. Bu temel amaç doğrultusunda çalıĢmanın alt amaçlarını ise Ģu Ģekilde özetleyebiliriz; örgüt yapısı türleri ile duygusal zekanın alt boyutları arasındaki iliĢkiyi belirlemek, örgüt yapısı türleri ve duygusal zekanın alt boyutları ile hizmet kalitesinin alt boyutları arasındaki iliĢki ve etki boyutunu ortaya koymaktır. ÇalıĢmada ayrıca çalıĢanların sosyo-demografik özelliklerine göre duygusal zeka ve hizmet kalitesi algı düzeyleri belirlenecektir.
3.2. Araştırmanın Modeli ve Değişkenleri
3.2.1. AraĢtırma Modeli
Tez konusu ile ilgili yapılan literatür çalıĢması sonucuna bağlı olarak geliĢtirilen araĢtırma modeli ve değiĢkenleri aĢağıdaki gibidir. AraĢtırma modeli doğrultusunda değiĢkenler arasındaki iliĢki ve etki düzeyleri ortaya konulacaktır.
Modelde de görüldüğü gibi çalıĢmada üç ana değiĢken yer almaktadır. Birincisi örgüt yapısı, ikincisi duygusal zeka ve üçüncüsü ise sağlık hizmet kalitesidir. Modelde değiĢkenler arasındaki iliĢki de öncelikle örgüt yapısı ile duygusal zeka arasındaki iliĢki belirlenecektir. Daha sonra ise örgüt yapısı ve duygusal zeka ile sağlık hizmeti kalitesi arasındaki iliĢki ortaya konulacaktır.
3.2.2. ÇalıĢmanın Hipotezleri ve Hipotez Testleri için Yapılan Analizler
Tezde, örgüt yapısı ve duygusal zeka ile sağlık hizmet kalitesi arasındaki iliĢki ve etki düzeyi analiz edilecektir. Bu bağlamda araĢtırma kapsamına dahil edilen sağlık çalıĢanlarından toplanan veriler doğrultusunda analizler yapılacaktır. Hipotezleri test edebilmek için öncelikle toplanan veriler üzerine güvenirlik analizi, faktör analizi yapılmıĢtır. Faktör analizi sonucuna göre oluĢan alt değiĢkenler üzerine korelasyon analizi, regresyon analizi, T-testi ve ANOVA testi yapılmıĢtır. ÇalıĢmanın temel hipotezleri ve alt hipotezlerinin analizinde yararlanılan istatistiki analizleri ise aĢağıdaki tablodaki gibi özetlemek mümkündür.
Tablo 3.1. Çalışmanın hipotezleri ve hipotez testleri için yapılan analizler
ÇalıĢmanın Hipotezleri
Hipotez Analizleri/Testleri
H1: Örgüt yapısı boyutları ile duygusal zeka boyutları arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1a: Merkezi yapı ile kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1b: Biçimsel yapı ile kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1c: Merkezi yapı ile duyguların kullanımı arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1d: Biçimsel yapı ile duyguların kullanımı arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1e: Merkezi yapı ile duyguların düzenlenmesi arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H1f : Biçimsel yapı ile duyguların düzenlenmesi arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
Tablo 3.1‘in devamı
H2: Örgüt yapısı boyutları ile Hizmet kalitesi boyutları arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2a: Merkezi yapı ile güvence, empati ve heveslilik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2b: Biçimsel yapı ile güvence, empati ve heveslilik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2c: Merkezi yapı ile güvenilirlik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2d : Biçimsel yapı ile güvenilirlik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2e: Merkezi yapı ile fiziksel koĢullar arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H2f : Biçimsel yapı ile fiziksel koĢullar arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
Korelasyon
H3: Duygusal zeka boyutları ile Hizmet kalitesi boyutları arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3a: Kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma ile güvence, empati ve heveslilik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3b: Kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma ile güvence, empati ve heveslilik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3c: Duyguların kullanımı ile güvenilirlik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3d : Duyguların kullanımı ile güvenilirlik arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3e: Duyguların düzenlenmesi ile fiziksel koĢullar arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
H3f: Duyguların düzenlenmesi ile fiziksel koĢullar arasında anlamlı bir iliĢki vardır.
Korelasyon
H4: Örgüt yapısı boyutlarının duygusal zeka boyutları üzerine etkisi vardır.
H4a: Merkezi yapı boyutunun kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma boyutu üzerine etkisi vardır. H4b: Biçimsel yapı boyutunun kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma boyutu üzerine etkisi vardır. H4c: Merkezi yapı boyutunun duyguların kullanımı boyutu üzerine etkisi vardır.
H4d : Biçimsel yapı boyutunun duyguların kullanımı boyutu üzerine etkisi vardır.
H4e: Merkezi yapı boyutunun duyguların düzenlenmesi boyutu üzerine etkisi vardır.
H4f : Biçimsel yapı boyutunun duyguların düzenlenmesi boyutu üzerine etkisi vardır.
Tablo 3.1‘in devamı
H5: Örgüt yapısı boyutlarının Hizmet kalitesi boyutları üzerine etkisi vardır.
H5a: Merkezi yapı boyutunun güvence, empati ve heveslilik boyutu üzerine etkisi vardır.
H5b: Biçimsel yapı boyutunun güvence, empati ve heveslilik boyutu üzerine etkisi vardır.
H5c: Merkezi yapı boyutunun güvenilirlik boyutu üzerine etkisi vardır.
H5d : Biçimsel yapı boyutunun güvenilirlik boyutu üzerine etkisi vardır.
H5e: Merkezi yapı boyutunun fiziksel koĢullar boyutu üzerine etkisi vardır.
H5f : Biçimsel yapı boyutunun fiziksel koĢullar boyutu üzerine etkisi vardır.
Regresyon
H8: ÇalıĢanların sosyo-demografik özelliklerine göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir.
H8a: ÇalıĢanların cinsiyetlerine göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir.
H8b: ÇalıĢanların yaĢlarına göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir.
H8c: ÇalıĢanların eğitim durumlarına göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir .
H8d: ÇalıĢanların görevlerine göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir.
H8e: ÇalıĢanların kurum içinde çalıĢma sürelerine göre duygusal zekaya yönelik algıları farklılık gösterir.
T-Test, ANOVA
H9: ÇalıĢanların sosyo-demografik özelliklerine göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
H9a: ÇalıĢanların cinsiyetlerine göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
H9b: ÇalıĢanların yaĢlarına göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
H9c: ÇalıĢanların eğitim durumlarına göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
H9d: ÇalıĢanların görevlerine göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
H9e: ÇalıĢanların kurum içinde çalıĢma sürelerine göre Hizmet kalitesine yönelik algıları farklılık gösterir.
3.3. Araştırmanın Evreni ve Örneklemi
AraĢtırmanın evrenini Libya'da faaliyet gösteren Trablus Hastanesi çalıĢanları oluĢturmaktadır. AraĢtırmanın amacına göre ihtiyaç duyulan veriler bu evren üzerinden seçilecek örneklemden sağlanmıĢtır. Trablus Hastanesi çalıĢanlarından veri toplamak için kolayda örneklem tercih edilmiĢtir (David ve Sutton, 2011). Bu basit rastgele örneklem, alt kümedeki her çalıĢanın seçilme olasılığının eĢit olduğu, toplam çalıĢanının bir alt kümesini içerecektir. Bu araĢtırmanın evreni 1000 kiĢi olup, %5 güvenilirlik seviyesinde 300 çalıĢan örneklem olarak belirlenmiĢtir (Küçük, 2016) ve (Albright, Winston ve Zappe, 2008).
3.4. Veri Toplama Süreci
AraĢtırmada verilerin toplanması nicel araĢtırmaya yönelik gerçekleĢtirilmiĢtir. Örnekleme uygulanacak bir anket hazırlanmıĢtır. AraĢtırma anketiyle ilgili detaylar Trablus Hastanesi çalıĢanlarına açıklanmıĢtır. Anketin sağlıklı uygulanabilmesi için Trablus Hastanesi yönetiminden gerekli izinler alınmıĢtır ve anketler hastane yönetimi aracılığıyla çalıĢanlara uygulanmıĢtır. Bu durumun ankete katılacak olan çalıĢanların güven algısını da olumlu etkilediği söylenebilir (Orfanidou, Woll ve Morgan, 2014). ÇalıĢanların tez konusuna iliĢkin fikirleri dört bölümden oluĢan bir anket formu aracılığıyla alınmıĢtır. Anketin birinci bölümünde, katılımcıların sosyo- demografik özelliklerini içeren sorular, ikinci bölümde örgüt yapısına iliĢkin ifadeler, üçüncü bölümde duygusal zekaya iliĢkin ifadeler ve dördüncü bölümde ise sağlık hizmet kalitesine iliĢkin ifadeler yer almaktadır. Ġkinci, üçüncü ve dördüncü bölümdeki ifadelere verilen cevaplar (1) Kesinlikle Katılmıyorum; (2) Katılmıyorum; (3) Ne Katılıyorum Ne Katılmıyorum; (4) Katılıyorum; (5) Kesinlikle Katılıyorum ölçeği esas alınarak elde edilmiĢtir. Örgüt yapısı ölçeği; Cheng (1989)‘un çalıĢmasından, duygusal zeka ölçeği Crowne‘nin (2007) çalıĢmasından ve sağlık hizmet kalitesi ölçeği ise Lowrie‘nin (2015) çalıĢmasından alınmıĢtır.