Ölçeklere ĠliĢkin Geçerlilik (Faktör) Analizi

AraĢtırmada kullanılan ölçeklerin yapısal geçerliliğini belirlemek için faktör analizi yapılmıĢ olup analizle ilgili sonuçlar aĢağıda verilmiĢtir.

Örgüt yapısı ölçeğine ilişkin faktör analizi: Faktör analizinin ilk kısmı, mevcut veri

seti içindeki doğrusal bileĢenleri veya esin olarak tır. ktanımlamakfaktörleri belirtmek gerekirse, , sonralo madde ekstraksiyonundan önce veaĢağıdaki tab rotasyondan sonra her bir bileĢenle göstermektedir. nideğerlerin faktör yükiliĢkili

Tablo ekstraksiyon dan önceki iĢlemi göstermektedir

.

F aktör analizi, bu veri setinde 9

doğrusal bileĢen tanımlamıĢtır. Her bir faktör bileĢeninin açıklanan varyans miktarı görülebilir. Birinci faktör tarafından açıklanan varyans yüzdesinin toplam varyansın % 52,537'si olduğu görülmektedir.

Ġkinci faktör tarafı ndan açıklanan varyans toplamı ise

% 16,108 olduğu ve her iki

faktör tarafından açıklanan toplam varyans ise %68,8 olarak belirlenmiĢtir .

Tablo 4.7. Örgüt yapısı ölçeğine ilişkin faktör analizi

Faktör

Adı Soru Ġfadesi

Faktör Yükleri Faktörün Açıklayıcılığı (%) Merkezi yapı

ÇalıĢanlar neredeyse her Ģeyi yapmadan

önce patronlarına sormalıdır ,865

52,537 ÇalıĢanların aldığı bütün kararlar patron

tarafından onaylanmak zorundadır ,813 Küçük meseleler bile nihai bir karar

için daha üst bir makama onaylatılmalıdır

,806 Kendi kararlarını vermek isteyen bir

kiĢinin burada çabucak cesareti kırılır ,759 Bir üst yetkili kararı onaylayana kadar

burada çok az iĢlem yapılabilir ,654

Biçimsel yapı

Bu hastanedeki çoğu iĢ için eksiksiz bir

yazılı iĢ tanımı vardır ,856

16,109 Bir 'kurallar ve prosedürler' el kitabı

mevc uttur ve bu hastane içerisinde

kolayca bulunur

,845 Bu hastanede farklı personel

kayıtları vardır ve iĢ ilerlemesiyle ilgili bilgileri her

an edinmek mümkündür

,822 Hastanenin çok sayıda yazılı kuralları

ve politikaları vardır ,615

Toplam Varyansı Açıklama Oranı 68,647

Kaiser Meyer Olkin Ölçek Geçerliliği ,848

Barlett Küresellik Testi Ki Kare 1485,183

Serbestlik Derecesi 36

Kaiser – Meyer– Olkin'in örnekleme yeterliliğini kontrol etme değerini ve Bartlett‘in keĢif faktörü analizini yürütmek için küresellik testinin değerini göstermektedir. Ġlgili istatistik literatürüne göre KMO değerinin 0,5'ten büyük olması faktör analizini yürütmek için örneklemin yeterli olduğunu göstermektedir. Diğer bir ifadeyle 0,5‘lik bir KMO değeri asgari bir değer olarak kabul edilirken, 0,5 – 0,7 arası KMO' nun vasat değerler olarak kabul edildiğini, iyi değerlerin ise 0,7 ile 0,8 arasında olduğunu, 0,8 ile 0,9 arasında en iyi değerlerin olduğunu ve son olarak, mükemmel değerlerin 0,9'un üzerine olduğunu ifade eder. Mevcut veriler için KMO

değeri, mükemmel olma aralığına giren 0,848‘dir. Bu nedenle mevcut örneklem büyüklüğünün keĢfedici u ifade faktör analizini yürütmek için yeterli olduğun

edebiliriz .

Ayrıca, Bartlett'in kü resellik testinin değeri = 1485,183 (p <0,001) olup, bu değer mevcut veri seti ile keĢfedici faktör analizi için uygun olduğunuyapılması

göstermektedir. Yani ,

Bar tlett‘in küresellik testi χ

² 36 = 1485,183, p <0,001 olması,

maddeler arasındaki korelasyonların temel bileĢen analizi (PCA) için yeterince büyük olduğunu göstermektedir.

Duygusal zeka ölçeğine ilişkin faktör analizi: AĢağıdaki tablo, Kaiser

Normalizasyouyla birlikte Promax döndürülmüĢ bileĢen matris analizini göstermektedir. Analiz, Varimax rotasyonu kullanılarak yapılmıĢtır. AĢağıdaki tablodaki bulgular, üç faktör olduğunu göstermektedir. Sekiz maddenin yüksek faktör yüküne sahip olduğu birinci faktör, Ģu soruları içermektedir: ―Neden çoğu zaman belirli duygulara sahip olduğumu iyi hissederim‖, ―Kendi duygularımı iyi anlarım‖, ―Her zaman ne hissettiğimi gerçekten anlarım‖, ―Mutlu olup olmadığımı her zaman bilirim‖, ―DavranıĢlarından arkadaĢlarımın duygularını her zaman anlarım‖, ―BaĢkalarının duygularını iyi gözlemlerim‖, ―BaĢkalarının duygularına ve hissettiklerine duyarlıyım‖ ve ―Etrafımdaki insanların duygularını iyi anlarım‖. Bu maddelerin faktör yükleri ise sırasıyla 0,690, 0,749, 0,719, 0,645, 0,664, 0,742, 0,677 ve 0,582 olarak bulunmuĢtur. Ġkinci faktör üç soru ile yüklenmiĢtir: ―Kendime her zaman yetkin bir insan olduğumu söylerim‖, ―Kendi kendine motive olan bir insanım‖ ve ―Kendimi daima elimden gelenin en iyisini yapmaya teĢvik ederim‖. Bu maddelerin faktör yükleri ise sırasıyla 0,770, 0,676 ve 0,669 olarak bulunmuĢtur.

Üçüncü faktöre Ģu dört soru yüklenmiĢtir: ―Öfkemi kontrol edebilirim ve zorluklarla rasyonel bir Ģekilde baĢa çıkabilirim‖, ―Duygularımı kontrol edebilirim‖, ―Çok sinirli olduğumda her zaman çabuk sakinleĢebilirim‖ ve ―Duygularımın kontrolü bendedir‖. Bu maddelerin faktör yükleri ise sırasıyla 0,475, 0,606, 0,819 ve 0,793 olarak hesaplanmıĢtır.`

Tablo 4.8. Duygusal zeka ölçeğine ilişkin faktör analizi

Faktör Adı Soru Ġfadesi Faktör

Yükleri Faktörü n Açıklayı cılığı (%) Kendisinin ve diğerlerinin duygularının farkına varma

Neden çoğu zaman belirli duygulara sahip olduğumu iyi hissederim ,690

47,747

Kendi duygularımı iyi anlarım ,749

Her zaman ne hissettiğimi gerçekten anlarım ,719

Mutlu olup olmadığımı her zaman bilirim ,645

DavranıĢlarından arkadaĢlarımın duygularını her zaman anlarım ,664

BaĢkalarının duygularını iyi gözlemlerim ,742

BaĢkalarının duygularına ve hissettiklerine duyarlıyım ,677

Etrafımdaki insanların duygularını iyi anlarım _,582

Duyguların kullanımı

Kendime her zaman hedefler koyarım ve onlara ulaĢmak için elimden

gelenin en iyisini yaparım. ,798

11,030

Kendime her zaman yetkin bir insan olduğumu söylerim _,770 Kendi kendine motive olan bir insanım _,676 Kendimi daima elimden gelenin en iyisini yapmaya teĢvik ederim _,669

Duyguların düzenlenmes i

Öfkemi kontrol edebilirim ve zorluklarla rasyonel bir Ģekilde baĢa

çıkabilirim ,475

6,746

Duygularımı kontrol edebilirim ,606

Çok sinirli olduğumda her zaman çabuk sakinleĢebilirim ,819

Duygularımın kontrolü bendedir ,793

Toplam Varyansı Açıklama Oranı 65,524

Kaiser Meyer Olkin Ölçek Geçerliliği ,908

Barlett Küresellik Testi Ki Kare 2899,419

Serbestlik Derecesi 120

Yukarıdaki tablo rotasyondan sonra her bir bileĢenle iliĢkili özdeğerleri göstermektedir. Tablo ekstraksiyondan önceki iĢlemi göstermektedir. Faktör analizi, bu veri setinde 16 doğrusal bileĢen tanımlamıĢtır. Her bir bileĢenle iliĢkili özdeğerlerin, ilgili lineer bileĢen tarafından açıklanan varyans miktarı görülebilir. Birinci faktör tarafından açıklanan varyans yüzdesinin toplam varyansın %47,747'si olduğu görülmektedir. Özellikle, ilk üç bileĢenin göreceli olarak büyük miktarda varyansı (%65,523= 47,747 + 11,030 + 6,746) açıkladığı, sonraki faktörlerin ise sadece küçük miktarlarda varyansı açıkladığı görülmektedir (örneğin faktör 16 toplam varyansın %0,170'ini açıklamaktadır). Bu durum özdeğerlere bakarak doğrulanabilir; üç bileĢenin özdeğerleri sırasıyla 7,640, 1,765 ve 1,079‘dır. Genel bir kural olarak, faktör çıkarımında özdeğerleri 1 ve üzerineki faktörler dikkate alınmaktadır. ―KarelenmiĢ Yüklerin Rotasyon Toplamları‖ olarak belirtilmiĢ tablonun son bölümünde, on faktörün veya bileĢenin rotasyon sonrası özdeğerleri gösterilmektedir.

Hizmet Kalitesi Ölçeğine İlişkin Faktör Analizi: Hizmet kalitesi ölçeğinin

geçerliliğini belirlemek amacıyla faktör analizi yapılmıĢ ve analiz sonucunda KMO değerlerinin 0,848 olduğu bulunmuĢtur. Buna göre 0,05 önem düzeyinde, ölçeğe iliĢkin tüm değerler incelendiğinde ölçeklerin geçerlilik düzeyinin oldukça yüksek olduğu ve veri setinin yapılacak analizlere uygun olduğu belirlenmiĢtir (Çokluk, ġekercioğlu ve Büyüköztürk, 2012: 207).

Tablo 4.9. Hizmet kalitesi ölçeğine ilişkin faktör analizi

Faktör Adı Soru Ġfadesi Faktör

Yükleri Faktörün Açıklayıcılığı (%) Güvence, empati ve heveslilik

Hastane çalıĢanların iĢ ihtiyaçlarını

karĢılayabiliyor ,517

27,534 Hastane, ekip üyelerinin iĢle ilgili

problemlerini çözmeye isteklidir ,575 Hastane, çalıĢan yakınmalarını zamanında

iĢleyebiliyor ,582

Hastane, elemanların majör ve beklenmeyen olaylarını aktif bir Ģekilde

iĢleyebiliyor ,552

Hastane güvenilirdir ,462 Ekip elemanları iĢ yerinde konforlu

hissediyor ,589

Ekip üyeleri birbirine karĢı dostça ve

naziktir ,472

Hastane, ekip üyelerinin bilgi ve beceri

eğitimine önem vermektedir ,646 Hastane, her bir ekip üyesine ilgi

gösterebilmektedir ,758 Hastane, ekibe kiĢiselleĢtirilmiĢ hizmet

sunabilmektedir ,764

Hastane, çalıĢan ihtiyaçlarını bilir _,808 Hastane, çalıĢanların menfaatlerine dikkat

eder ,795

Hastane, çalıĢan ihtiyaçlarına ilgi gösterir _,750

Güvenilirlik

Hastane iĢ yerindeki sorunları çözemeye

isteklidir ,588

19,821 Hastane güvenilirdir ,693

ĠĢ süreçleri açık ve nettir _,798 Hastanenin vadettiği hak ediĢler

gerçekleĢtirilebiliyor ,686

Fiziksel koĢullar

Temiz ve konforlu iĢ ortamı vardır _,745

16,334 Modern ve geliĢmiĢ iĢ araçları vardır ,704

ĠĢ alanı açıkça belirlenmiĢtir _,595 ġık ve profesyonel görünümlü ekip

elemanları vardır ,452 Ekip çalıĢma saatleri ve yoğunluğu

uygundur ,707

Toplam Varyansı Açıklama Oranı 63,689

Kaiser Meyer Olkin Ölçek Geçerliliği ,940

Barlett Küresellik Testi Ki Kare 4613,768

Serbestlik Derecesi 231

Tablo da ,

faktör analizi, bu veri setinde 22 doğrusal bileĢen tanımlamıĢtır. Faktör bileĢenleri sırasıyla %50,350, %7,899 ve %5,440 oranında varyansı açıklamaktadır. Toplam faktör bileĢenlerinin açıkladığı varyans oranı ise %63,68 olarak belirlenmiĢtir.