Web üzerinden hazırlanacak ders materyallerinin pedagojik, işitsel ve görsellik açısından birçok özellik taşıması zorunludur. Çevrimiçi bir öğrenme etkinliğinde, öğrenenlerin gereksinimlerine göre içerik, bilgisayar tarafından sunulmaktadır. Temel öğrenme ortamı bilgisayardır. Web tabanlı eğitimdeki en büyük problemlerden birisi ders verecek düzeydeki öğretmen ve akademisyenlerin bilgisayar bilgisinin yetersizliği ve sanal ortamda bir web sayfası tasarımı konusunda bilgi sahibi olmamaları, bunun sonucu olarak web tabanlı eğitime sıcak bakmamalarıdır. Ancak günümüz şartlarında üretilen birçok yazılım çok az bilgisayar bilgisi olmasına rağmen her düzeyde ve yaştan insanların rahatlıkla kullanabilecekleri hale getirilmiştir. Bu konuda hem ülkemizde hem de dünyada birçok program üretilmiştir. Üretilen programların birçoğu uluslararası düzeyde ve birçok dili desteklemektedir.
Yapılan AR-GE çalışmaları ve üretim sonrasında müşterilerin denemesi için oluşturulan ALFA, BETA sürümler sayesinde günümüz şartlarında her düzeyden kişinin rahatlıkla kullanabilecekleri bir hale gelmiştir.
42
Uzaktan öğrenmede öğrenme etkinliklerinin tasarımında ve gerçekleştirilmesinde etkileşim ön plandadır ve öğrenen – öğretici etkileşimi, öğrenen – öğrenen etkileşimi ve öğrenen – içerik etkileşimi öğrenmenin gerçekleşmesindeki temel etkinliklerdir (Moore, 1989). Web üzerinden hazırlanacak ders materyallerinin hem pedagojik hem de işitsel ve görsel açıdan bazı özellikler taşıması zorunludur. Çevrimiçi eğitim uygulanırken bazı önemli noktalara dikkat edilmesi gerekmektedir. Bu noktalar şu şekilde sıralanabilir (Teknotürk, 2001):
1. Öğrenim materyallerinin kalitesi, 2. Materyallerin kullanılabilirliği,
3. Öğrencilerin eğiticiler tarafından desteklenmesi, 4. Sistemin yönetimi,
5. Erişim kolaylığı,
6. Görüntüleme ve geri besleme mekanizmaları.
Eğitim süresince kullanılacak programların belli başlı özelliklerin olması gerekmektedir. Eğitim verenin eğitim süresince yaptığı; anlatım, sunum, soru sorma, anket, sınav gibi işlemleri, eğitim alana online ortamda kesintisiz ulaştırmak için kullandığı programlarda bazı özelliklerin olması gerekir.
2.18.1. Kamera Görüntüsünü Paylaşmak
Toplantı sahipleri, sunucular ve genişletilmiş haklara sahip katılımcılar eş zamanlı olarak bilgisayarlarına bağlı web kameralarından video paylaşımı yapabilirler. Yapılan eğitimlerde eğitim veren tarafından kamera istediği zaman kamera görüntüsünü on-off yapabilir. Kamera görüntüsüz eğitim öğrenci-öğretmen arasındaki etkileşimi ve güveni azaltır. Eğitimin daha yavan geçmesine sebep olur. Bu konuda “insanlar görüntüsüyle karşılanır, fikirleriyle uğurlanır” atasözü çok anlamlıdır.
2.18.2. Mikrofon Sesini Paylaşmak
Toplantı sahipleri, sunucular ve genişletilmiş haklara sahip katılımcılar eş zamanlı olarak mikrofon seslerini paylaşabilirler. İletişimde olmazsa olmazlardan biride sestir. Ses karşılıklı güveni getirir. Eğitim esnasında sesli görüşme öğrencinin
43
eğitime daha vakıf olmasını sağlayacaktır. Eğitim veren ve eğitim alan istedikleri zaman istedikleri süre zarfında ses iletişimini on-off yapabilirler.
2.18.3 Beyaz Tahtayı paylaşmak
Eğitim veren kişi (ya da belirli haklara sahip bir katılımcı), toplantıda ortaklaşa oluşturulan metin, çizim ve başka ek açıklamalar oluşturmak için beyaz tahta kullanabilir. Beyaz tahtaya kalemle istenilen bilgiler yazılabilir, her tür kontrol konulabilir.
Beyaz tahtayı Paylaşım bölmesinde iki şekilde kullanabilirsiniz:
• Bağımsız bir beyaz tahta, sunum yapan kişilerin beyaz bir arka planda içerik oluşturmasını sağlar.
• Beyaz tahta yer paylaşımı, sunum yapan kişilerin belgeye ek açıklamalar ve çizimler ekleyerek Paylaşım bölmesinde var olan bir belge üzerinde içerik oluşturmasını sağlar. Sunumlar, JPG, SWF, FLV ve PDF belgeleri üzerine beyaz tahta yerleştirebilirsiniz.
2.18.4 Belge Paylaşmak
Eğitim veren kişi olarak, şu dosya türlerini içerik kütüphanesinden veya bilgisayardan paylaşabilir. DOC, DOCX, XLS, XLSX, PPT, PPTX, PDF, SWF, FLV, JPEG ve MP3 gibi dosya türlerine göre belge paylaşımı yapılabilir. Dosya paylaşımı bir ödev verme, pdf formatında soru sorma gibi işlemler yapılabilir.
2.18.5. Ekran Paylaşmak
Eğitim veren kişi olarak, pencereleri, uygulamaları veya masaüstünü katılımcılara paylaşabilir. Bir eğitimde katılımcı olarak ekranınızı paylaşmak için toplantı sahibinin izin vermesi, sizi sunum yapan kişi veya toplantı sahibi olarak belirlemesi gerekir. Bilgisayar ekranınızdaki herhangi bir şeyi paylaştığınızda, paylaşılan bölgede uyguladığınız eylemler, toplantıdaki tüm katılımcılara görünür.
44
2.18.6. Katılımcılara Anket Yapmak
Eğitim veren kişi katılımcılara yönelik sorular veya anketler oluşturabilir ve sonuçlarını görüntüleyebilir. Eğitim veren kişi anket yönetimini ve anketlerin katılımcıları nasıl görüntüleneceğini denetleyebilir. Toplantı sahipleri ayrıca oy atabilir.
2.18.7. Dosya Paylaşmak
Eğitim veren kişi istediği formatta dosyayı eğitim alanlarla paylaşabilir. Ders süresince; Microsoft Office Word: .doc, docx, Microsoft Office Excel: .xls, xlsx, Microsoft Office PowerPoint: .ppt, pptx, Microsoft Office Access: .mdb, mdbx, Video: avi, mp4, mkv, wmv, flv, 3gp, dat, mov, Ses: ogg, mp3, wav, mid, Resim: .jpeg, png, bmp, psd, hareketli resim: .gif, E-kitap: .pdf, uygulama yazılımları: exe, sıkıştırılmış dosyalar: .rar, zip formatında dosya paylaşılabilir. Dosya paylaşımı yapıldığında paylaşılan dosyayı açmak için eğitim alan kişinin bilgisayarında bu dosya formatını destekleyecek yazılımın yüklü olması gerekir.
2.18.8. Sanal Sınıfı Kaydetmek
Toplantı kayıt altına alınmak isteniyorsa “Toplantı” menüsünden “Toplantıyı Kaydet” seçilir. Ekrana gelecek diyalog kutusunda toplantı hangi isimle kaydedileceği ve özet konu belirtilmelidir. Toplantılarınızı kaydederken Dersin Adı – Tarih – Konu formatında isimlendirmeniz öğrencilerin istenilen kayda ulaşması konusunda yardımcı olacaktır.
45