Volkswagen Vaka İncelemesi

Almanya, Uluslararası Şeffaflık Örgütü’nün her yıl yayınladığı Yolsuzluk Raporu’nda 160 ülke arasında 16’ncı sıradadır. Bir başka ifadeyle, 144 ülkede Almanya’dan daha çok rüşvet dağıtılıp, daha fazla yolsuzluk olayı yaşanmaktadır. Ancak uzmanlar, 2006 yılının son aylarında BMW, Daimler­Chrysler, Siemens, Karstadt, Audi ve Volkswagen gibi Alman ekonomisinin önde gelen gruplarında art arda ortaya çıkan yolsuzluk olaylarına işaret ederek Yolsuzluk Raporu’nda

94

sorgulanması gerektiğini söylemişlerdir. Frankfurt Başsavcısı Wolfgang Schaupensteiner, Volkswagen ve tedarikçi firmaları arasında yolsuzluluklarla ilgili ulaşabilecekleri bütün bilgileri ayrıntılı şekilde araştırmıştır. Başsavcı, alanında Avrupa’nın ikincisi kabul edilen Fransız parça tedarikçisi Faurecia’nın Volkswagen ve Audi’nin üst düzey yöneticilerine 800 bin Euro dolayında rüşvet verdiğini kanıtlamış ve Almanya’daki yolsuzluk olaylarının açıklığa kavuşturulmasında şimdiye kadar alınan mesafeyi “buzdağının görünen ucu” şeklinde ifade etmiştir (Deutsch Welle Gazetesi, 28.03.2007).

Emisyon skandalı yüzünden zor duruma düşen Alman otomotivcilik şirketi Volkswagen,kamu kredilerini amaç dışı kullanmakla suçlanmıştır. 'Süddeutsche Zeitung' adlı Alman gazetesinin haberine göre, Avrupa Sahtecilikle Mücadele Dairesi (OLAF), Volkswagen Anonim Ortaklığı (VW) hakkında Avrupa Yatırım Bankası kredilerini amaç dışı kullandığı zannıyla soruşturma başlatıştır. Gazetenin OLAF sözcüsüne dayanarak yayınladığı haberde, incelemeler tamamlanana kadar daha ayrıntılı açıklama yapılmayacağına yer verilmiştir. On yıllar boyunca süren kendi kendini düzenleme yönteminin ardından bu kanun muhasebe mesleğini kamu işletmeleri denetimi alanında denetlemek amacıyla "Kamu Muhasebe Gözetim Kurulu"nu oluşturmuştur (Comunale vd., 2006: 638).

Avrupa Birliği (AB)Komisyonuna bağlı OLAF, VW holdinginin araştırma ve geliştirme çalışmaları için aldığı Yatırım Bankası kredilerini amaç dışı kullanmak suretiyle yasaları ihlal edip etmediğini öğrenmek istemiştir. 4,6 milyar Euroluk kredinin akıbeti Brüksel'deki Avrupa Yatırım Bankası VW' ye 1990 yılından bu yana 4,6 milyar Euro'luk indirimli kredi açmıştır. Bu paranın çevre dostu motor geliştirme çalışmalarında kullanılması öngörülmüştür. VW'nin bankaya olan 1,8 milyar Euro'luk kredi borcunu henüz ödemediği öğrenilmiştir. Şirket sözcüsü soruşturmayla ilgili açıklama yapılmayacağını duyurmuştur. Avrupa'nın en büyük otomobil imalatçısı konumundaki Volkswagen şirketi emisyon manipülasyonu skandalı yüzünden aylarca manşetlerden düşmemiştir. Şirket eylül ayında, dizel motorlu 11 milyon araca azot oksit emisyonunu gerçek değerin katbekat altında gösteren bilgisayar yazılımı yüklediğini itiraf etmiştir (Deutsche Welle).

Alman savcılar, emisyon skandalıyla sarsılan Volkswagen'de yönetim kurulu başkanlığından istifa eden Martin Winterkorn hakkında soruşturma açmıştır. BBC Türkçe' de yer alan habere göre Almanya'nın Braunschweig şehri savcılığı, “emisyon

95

değerleri ile oynanan araçların satışındaki yolsuzlukları” araştıracağını duyurmuştur. Şirket bunlar arasında Avrupa'da satılan araçların da olduğunu kabul etmiştir. Alman medyası Volkswagen'in kendi çalışanları ile firmaya mal sağlayan bir şirketin de yıllar önce benzer uyarılarda bulunduğunu yazmaktadır. Buna göre araçlarda ne zaman test edildiklerini anlayarak motorun çalışmasını buna göre değiştiren bir yazılım bulunmaktadır. Volkswagen'in sahibi olduğu Audi şirketi, 2,1 milyon aracında şüpheli yazılımın bulunduğunu açıklamıştır. ABD'deki emisyon testlerinde usulsüzlük skandalıyla mücadele eden Volkswagen, Audi ve Porsche markalarının araştırma ve geliştirme bölümlerinin başkanlarının görevlerini askıya almıştır. Şirketin denetim kurulu yaptığı toplantıda da egzoz testlerinin sonuçlarını çarpıttığına yönelik incelemeyle başlayan emsiyon skandalının ayrıntıları ortaya çıkana kadar adlarını açıklamadığı bazı çalışanlarını izne çıkarmıştır. Audi, VW ve Porsche konu hakkında bilgi vermemiştir. “Süddeutsche Zeitung”adlı Alman gazetesinin haberine göre, Avrupa Sahtecilikle Mücadele Dairesi (OLAF), Volkswagen Anonim Ortaklığı (VW) hakkında Avrupa Yatırım Bankası kredilerini amaç dışı kullandığı zannıyla soruşturma başlatmıştır. Gazetenin OLAFsözcüsüne dayanarak yayınladığı haberde, incelemeler bitene kadar fazla bir açıklama yapılmayacağını açıklamıştır. Avrupa Birliği (AB) Komisyonuna bağlı OLAF,VW holdinginin araştırma ve geliştirme çalışmaları için aldığı Yatırım Bankası kredilerini amaç dışı kullanmak suretiyle yasaları ihlal edip etmediğini öğrenmek istemiştir. Brüksel'deki Avrupa Yatırım Bankası VW'ye 1990 yılından bu yana 4,6 milyar Euro'luk indirimli kredi açmıştır. Bu paranın çevre dostu motor geliştirme çalışmalarında kullanılması önerilmiştir. VW'nin bankaya olan 1,8 milyar Euro'luk kredi borcunu ödememiştir. Şirket sözcüsü soruşturmayla ilgili açıklama yapılmayacağını duyurmuştur (Bayraktar, 2007: 442­443).

ABD'deki emisyon testlerinde usulsüzlük ile mücadele eden Volkswagen'in Türkiye distribütörü Doğuş Otomotiv'in Borsa İstanbul'da işlem gören hisseleri 28 eylül 2015 tarihinde yüzde 13,5’ ini kaybetmiştir. Borsa İstanbul bayram tatilinin ardından ilk işlem gününde Çin'de büyüme endişeleri ve emtia fiyatlarındaki gerilemeye paralel olarak yüzde 1,74 kayıpla 73.314 puandan kapanmıştır.. Analistler, satışların panikten kaynaklandığını söylerken, Doğuş Oto üzerinde şu aşamada olumsuz sonuçlar beklemediklerini ifade etmişlerdir (Zaman Gazetesi, 2015).

96

ABD Çevre Koruma Ajansı (EPA) yaptığı açıklamada VW ve Audi marka otomobillerin zehirli gaz emisyonu testlerinin sonuçlarını çarpıtarak denetleme kurumunu yanıltan bir yazılım içerdiğini ve bu nedenle şirketin 18 milyar dolara kadar para cezası alabileceğini açıklamıştır. ABD'nin ardından birçok ülke emisyon testlerinde usulsüzlük konusunda kendi incelemesini başlatırken, Volkswagen söz konusu yazılımın 11 milyon araçta kullanıldığını ve bu araçların çoğunun Avrupa'da satıldığını belirtmiştir. Yaşanan emisyon skandalının ardından Türkiye'de nasıl bir etki olacağına dönük ilgili bakanlıklardan şu ana kadar bir açıklama yapılmazken, Doğuş Otomotiv konu ile ilgili olarak Volkswagen AG ile temas halinde olduğunu açıklamıştır. Açıklamada, gelişmeleri yakından takip ettiklerini, dünyada ve Türkiye'de etkilenen araçların detaylarının Volkswagen AG'nin çalışması sonucunda belirleneceğini söylemiştir. Volkswagen AG' nin yaptığı açıklamada, distribütörlüklerini üstlendikleri Volkswagen Grubunun, konuyla ilgili hızlı, şeffaf, kararlı ve çok kapsamlı bir araştırma gerçekleştirdiklerini ifade etmiştir. Tüm dünyada ve Türkiye'de etkilenen araçların detayı, Volkswagen AG'nin yürütmekte olduğu araştırma sonucunda belirlenecektir.” diye ifade edilmiştir. Global Yatırım analisti Emir Bölen hissedeki kayıpla ilgili olarak, “Biraz panik satış var ama bu skandalın Doğuş Otomotiv'e şirkete etkisi olmasını beklemiyorum.” derken bir başka analist de satışların Volkswagen'e yüksek ceza gelmesi durumunda Türkiye'de Doğuş Oto'ya yapacağı desteklerinin daha az verileceğini düşünmüştür (Çatıkkaş ve Çalış, 2007: 92).