AraĢtırmanın temel problemine ve bunun ıĢığında alt problemlerine yanıt sağlayacak verileri toplamak amacıyla deney ve kontrol gruplarına uygulanan iĢlem basamakları sırasıyla aĢağıda açıklanmıĢtır:
1. Deney ve kontrol grubuna hazırlanmıĢ olan matematik baĢarı testi öntest olarak uygulanmıĢ ve yapılan analizler sonucunda iki grubun baĢarı açısından denk olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.
2. Deney ve kontrol grubuna matematik dersine iliĢkin tutum ölçeği öntest olarak uygulanmıĢ ve yapılan analizler sonucunda iki grubun matematiğe olan tutumlarının birbirine yakın olduğu sonucuna ulaĢılmıĢtır.
3. Her iki grupta da “doğru, doğru parçası ve ıĢın, açılar ve çokgenler” konuları üzerinden çalıĢmalara baĢlanarak, deney grubuna araĢtırmacı tarafından beĢ hafta
süreyle iĢbirlikli öğrenme yönteminin öğrenci takımları baĢarı bölümleri tekniği uygulanmıĢtır. Kontrol grubuna ise araĢtırmacı tarafından geleneksel öğretim yaklaĢımı uygulanmıĢ ve bu uygulama da beĢ hafta sürmüĢtür. Deney grubundaki öğrencilere uygulamalara baĢlamadan önce iĢbirliğine dayalı öğrenme yöntemi hakkında bilgi verilmiĢtir.
4. Ġki gruba da uygulamaların tamamlanmasının ardından matematik baĢarı testi sontest olarak uygulanmıĢtır.
5. Uygulamanın ardından deney ve kontrol gruplarına matematik dersine iliĢkin tutum ölçeği sontest olarak uygulanmıĢtır.
Uygulama aĢamasında, deney ve kontrol gruplarında iĢe koĢulan yöntemlerle ilgili ayrıntılar aĢağıda alt baĢlıklar halinde verilmiĢtir.
3.4.1. Deney Grubu Uygulamaları
Bu araĢtırmada, iĢbirlikli öğrenme yönteminin uygulandığı deney grubundaki çalıĢmaların yürütülmesinde öğrenci takımları baĢarı bölümleri tekniğinin kullanılmasına iliĢkin uygulama basamakları aĢağıda sırasıyla açıklanmıĢtır:
1. Deney grubundaki çalıĢma 35 öğrenciyle yürütülmüĢ ve buna uygun olarak her grupta dört öğrenci olacak Ģekilde sekiz grup ve son grupta üç kiĢi olacak Ģekilde grup büyüklüğü ÖTBB tekniğinin uygulanmasına ideal sayıda oluĢturulmuĢtur.
2. Dersin iĢleniĢine geçilmeden önce öğrencilerin gruplara atanma iĢi
tamamlanmıĢtır. Bunun için öncelikle 35 öğrenci, birinci dönemdeki matematik dersi karne notu ortalamalarına göre en yüksekten en düĢüğe doğru baĢarı sıralamasına konmuĢtur. Daha sonra ġekil 3.2 „de gösterildiği gibi liste dörde bölünmüĢ ve listenin ilk dokuz kiĢilik sıralamasındaki öğrenciler “ yüksek baĢarılı öğrenciler” , sonraki art arda gelen iki adet dokuzar kiĢilik sıradakiler “orta baĢarılı öğrenciler” ve en son dokuz kiĢilik sıralamadakiler “düĢük baĢarılı öğrenciler” olarak adlandırılmıĢtır. Listenin en baĢından baĢlanarak öğrencilere sırasıyla A, B, C, D, E, F, G, H, I harfleri bir düz bir ters dizilimle
verilmiĢtir. Bu harfler grup isimlerini ifade etmektedir. Böylece aynı harfle isimlendirilen gruba atanmıĢ olan öğrenciler dörder kiĢilik 8 grup ve üç kiĢilik bir grup oluĢturulmuĢtur. Ancak gruplardaki kız ve erkek öğrenci sayıları dengeli dağılmamıĢsa yaklaĢık olarak aynı baĢarı seviyesinden kız ve erkek öğrencilerin yerleri değiĢtirilmiĢtir.
Sıra Takım Adı
1 A 2 B 3 C 4 D Yüksek BaĢarılı 5 E Öğrenciler 6 F 7 G 8 H 9 I 10 I 11 H 12 G 13 F 14 E Orta BaĢarılı 15 D Öğrenciler 16 C 17 B 18 A 19 A 20 B 21 C 22 D 23 E 24 F 25 G 26 H 27 I 28 I 29 H 30 G 31 F DüĢük BaĢarılı 32 E Öğrenciler 33 D 34 C 35 B
3. Sınıftaki oturma düzeni art arda dizilmiĢ sıralardan, her bir gruptaki öğrencilerin karĢılıklı olarak ikiĢer ikiĢer oturabilecekleri hale getirilerek grup çalıĢma ortamı oluĢturulmuĢ ve gruplar masalara yerleĢtirilmiĢtir.
4. Dersin iĢleniĢi hakkında bilgilendirme ve uygulanacak olan teknikle ilgili bilgilendirme yapıldıktan sonra, grup üyelerinin birbirleriyle kaynaĢmaları, yapacakları grup çalıĢması hakkında bir ön görüĢme yapmalar ve gruplarına bir isim vermeleri için fırsat verilmiĢtir.
5. Üzerinde çalıĢılan öğrenme ünitesi üç alt bölümden oluĢmaktadır. Bu bölümlerin her bir alt baĢlığıyla ilgili öncelikle, konunun yoğunluğuna göre ilk bir ya da iki ders saati öğretmen sunumu yapılmıĢ, konuyla ilgili örnek problemler öğretmen ya da öğrenciler tarafından tahtada çözülmüĢ, gerekli dönütler ve pekiĢtireçler verilmiĢtir.
6. Üzerinde çalıĢılan alt konuyla ilgili öğretmen sunumunun tamamlanmasının ardından konuyla ilgili hazırlanmıĢ olan çalıĢma yaprakları gruptaki öğrenci sayısının yarısı kadar dağıtılmıĢ, çalıĢma yapraklarının tamamlanması iĢinin birliktelik içinde yapılması Ģartı koĢularak tüm grup üyelerinin konuyu tam olarak öğrenmesi ve paylaĢım içinde olmaları sürekli hatırlatılmıĢtır. Ayrıca öğrencilere, takıldıkları noktaları öncelikle grup arkadaĢlarına danıĢmaları ancak grupça ortak bir sonuca ulaĢılamadığı takdirde öğretmene danıĢmaları gerektiği vurgulanmıĢtır.
7. Gruplar çalıĢma yaprakları üzerinde çalıĢırken öğretmen de aralarda dolaĢarak çalıĢmaları takip etmiĢ, grup üyelerini dayanıĢma içinde birlikte çalıĢmaya teĢvik etmiĢ ve karĢılaĢılan aksaklıklara anında müdahale etmeye çalıĢmıĢtır.
8. Her bir bölümdeki her bir alt konuyla ilgili çalıĢmalar bu Ģekilde tamamlanıp bir bölümün sonuna gelindiğinde, öğrenciler bireysel olarak, o bölümde kazanılması beklenen davranıĢları ölçecek nitelikte izleme sınavına alınmıĢtır. Sınavların bireysel olarak uygulandığı, yardımlaĢmanın kesinlikle kabul edilmeyeceği konusunda öğrenciler net bir dille uyarılmıĢlarıdır.
9. Her bir öğrencinin, bu sınavlardan bireysel olarak aldığı puana göre bireysel ilerleme puanı tespit edilmiĢtir. Bireysel ilerleme puanı, öğrencinin bir izleme sınavından aldığı puanın, önceki puanların ortalamasından farkını ifade
etmektedir. Ġlk ilerleme puanı birinci dönemde oldukları üç matematik yazılılarının ortalamasından elde edilen baĢlangıç puanına göre değerlendirilmiĢtir.
10. Tüm grupların üyelerinin bireysel ilerleme puanları hesaplandıktan sonra, bunlar toplanıp dörde bölünmek suretiyle ortalamaları alınarak bir grup ilerleme puanı tespit edilir.
11. Grupların ilerleme puanlarına göre verilmiĢ olan ölçütler doğrultusunda, üzerinde çalıĢılmıĢ olan alt bölüm ile ilgili oturumun grup ödülleri verilmiĢtir.
3.4.2. Kontrol Grubu Uygulamaları
Konular düz anlatım ve soru-cevap yöntemiyle iĢlenmiĢtir. Her iki grupta da ders iĢlenirken yalnızca bilgi aktaran, bulan, yapan değil; daha çok bulduran, yaptıran ve çözdüren durumunda olunmaya çalıĢılmıĢtır.
Konu öğrencilere anlatıldıktan sonra yine öğretmen tarafından birkaç örnek problemin çözümü tahtada yapılmıĢ daha sonra diğer örnek problemlerin çözümü için öğrencilere biraz süre tanınarak gönüllü bir öğrencinin çözümü tahtada göstermesi sağlanmıĢtır. Deney grubuna verilen bilgiler ve çalıĢma yapraklarındaki sorular kontrol grubundaki öğrencilere de öğretmen (araĢtırmacı) tarafından geleneksel öğretim yöntemleriyle sunulmuĢtur. Bu sınıfta çalıĢma yaprağındaki sorular bireysel olarak çözülmüĢtür. Çözülemeyen sorular olduğunda ipuçlarıyla öğrenciler çözüme yönlendirilmeye çalıĢılmıĢtır. Anında dönüt, pekiĢtireç gibi iĢlemlere yer vermeye özen gösterilmiĢtir.
Dersin sonunda öğrencilere, o derste iĢlenen konuyla ilgili ev ödevleri verilerek bir sonraki derste yapılamayan soruların çözümleri sınıfça tartıĢılıp dersin genel bir tekrarı yapılmaya çalıĢılmıĢtır.