Pas Testi
Resim 5
Resim 5. Pas Testi Ölçümleri
Stroup Basketbol Testi pas testi protokolü uygulanmıĢtır(Kamar 2003).
Denek duvardan 185 cm uzaktaki önlem çizgisinin gerisinde durması istenmiĢtir. Sporcu 1 dakika içinde mümkün olduğu kadar çok sayıda duvar ile pas yapmıĢtır. Yere düĢen pas ve deneğin önlem çizgisini geçerek yaptığı paslar geçersiz sayılmıĢtır. 1 dakika bitiminde pas sayısı değerlendirilmiĢtir. Pas testi için 7 mumara Molten basketbol topu kullanılmıĢtır.
3.5 Verilerin Analizi
AraĢtırma verileri SPSS version 14 ile değerlendirilmiĢtir (Kalaycı 2009). AraĢtırma grubunun örneklem sayısı nedeniyle non-parametrik istatistik yöntemi kullanılmıĢtır. AraĢtırma grubunun minimum, maksimum ve standart sapma değerleri için tanımlayıcı istatistik, grup içi ön ve son test karĢılaĢtırmaları için Wilcoxon, gruplar arası karĢılaĢtırmalar içinse Kruscal-Wallis kullanılmıĢtır.
35
Sınırlılıklar
1. Sporcuların okul durumundan dolayı bazı antrenmanlara katılamamaları
2. Sporcuların sakatlık durumundan dolayı bazı antrenmanlara katılamamaları
3. Spor salonunu sadece 2 gün kullanılabilmesinden dolayı telafi antrenmanlarının yapılamaması
Varsayımlar
1. Genel hazırlık döneminin 1-4 haftası anatomik adaptasyon 4-8 haftalarının kassal dayanıklılık geliĢimi haftaları olduğu ve haftada 2 gün antrenmanın bu yaĢ grubu açısından yeterli olduğu varsayılmıĢtır.
2. Sporcuların verilen hareketleri en doğru biçimde uyguladığı varsayılmıĢtır.
36
4. BULGULAR
Bu bölümde kondisyon makinesi çalıĢma grubu, serbest ağırlık çalıĢma grubu ve kontrol grubu erkek çocuklarına ait yaĢ-antropometrik ölçüm, dikey sıçrama, 30 metre sürat, Ģut ve pas testi sonuçları aĢağıdaki gibidir.
Tablo 5. Grupların yaĢ ve antropometrik ölçüm ortalamaları
Çalışma Grupları n Minimum Maximum Ortalama Std. Sapma
Kondisyon Makinesi Grubu
Yaş 8 15 16 15,50 ,535
Spor Yaşı (Yıl) 8 3 7 4,38 1,302
Boy Uzunluğu (cm) 8 171,00 186,00 178,25 5,599
Vücut Ağırlığı (kg) 8 66,00 92,00 74,62 8,551
Serbest Ağırlık Grubu
Yaş 9 14 16 15,00 ,500
Spor Yaşı (Yıl) 9 2 4 3,22 ,972
Boy Uzunluğu (cm) 9 165,00 185,00 176,33 6,082
Vücut Ağırlığı (kg) 9 53,00 83,00 66,66 9,682
Kontrol Grubu
Yaş 9 14 16 14,67 ,707
Spor Yaşı (Yıl) 9 1 5 2,89 1,167
Boy Uzunluğu (cm) 9 162,00 180,00 174,22 6,495
37 ÇalıĢmaya katılan kondisyon makinesi çalıĢma grubu, serbestağırlık çalıĢma grubu ve kontrol grubunun yaĢ ve antropometrik özelliklerine iliĢkin tanımlayıcı istatistikleri tablo 5‟te görülmektedir.
Tablo 6. Dikey Sıçrama testi değerlendirme ve karĢılaĢtırmaları
Çalışma
Grupları n Minimum Maximum Ortalama
Std. Sapma p Değeri Ön Testler Gruplararası Karşılaştırma Son Testler Gruplararası Karşılaştırma Kondisyon Makinesi Grubu Ön Test 8 44,00 67,00 56,00 7,37 ,141 ,863 ,056 Son Test 8 49,00 67,00 58,38 6,67 Serbest Ağırlık Grubu Ön Test 9 48,00 68,00 56,22 7,07 ,017* Son Test 9 55,00 79,00 64,00 7,83 Kontrol Grubu Ön Test 9 42,00 59,00 53,44 5,53 ,191 Son Test 9 49,00 60,00 55,56 4,59
ÇalıĢmaya katılan kondisyon makinesi serbest ağırlık ve kontrol grubu dikey sıçrama testi grup içi karĢılaĢtırmaları tablo 6‟ da görülmektedir.
Serbest ağırlık çalıĢma grubunda, grup içi dikey sıçrama ön-son test karĢılaĢtırmalarına göre istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmuĢtur (p<0,05). Serbest ağırlık grubunda ön ve son testler arasında kuvvet antrenmanları sonucunda dikey sıçrama özelliğinde geliĢim gözlenmiĢtir. Kondisyon makinesi çalıĢma grubu ve kontrol grubu dikey sıçrama ön ve son test verileri karĢılaĢtırıldığında istatistiksel olarak anlamlı bir fark görülmemektedir (p>0,05).
38
Tablo 7. 30m sürat testi değerlendirme ve karĢılaĢtırmaları
Çalışma
Grupları n Minimum Maximum Ortalama
Std. Sapma p Değeri Ön Test Gruplar arası Karşılaştırma Son Test Gruplar arası Karşılaştırma Kondisyon Makinesi Grubu Ön Test 8 3,51 5,16 4,56 ,49 1,000 ,156 ,405 Son Test 8 4,24 5,03 4,64 ,26 Serbest Ağırlık Grubu Ön Test 9 4,36 5,34 4,78 ,32 ,859 Son Test 9 4,41 5,45 4,77 ,30 Kontrol Grubu Ön Test 9 4,27 5,21 4,52 ,30 ,033* Son Test 9 4,28 5,47 4,64 ,40
Kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grubu 30 metre sürat testi karĢılaĢtırmaları tablo 7‟ de görülmektedir.
Grup içi 30 metre sürat testi verilerine göre kondisyon makinesi ve serbest ağırlık grubu arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır (p>0,05). Kondisyon makinesi ve serbest ağırlık grupları arasında 30m. ön ve son testler arasında bir geliĢim gözlenmemiĢtir.
Kontrol grubunda istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulanmasına rağmen (p<0,05) kontrol grubunda 30 metre sürat testinde ön teste göre son test değerlerinde gerileme gözlenmiĢtir. Ġstatistiksel olarak anlamlı bir geliĢimin bulunmasının nedeni istatistiksel sayısal farklılıktan kaynaklanmaktadır.
39
Tablo 8.ġut testi değerlendirme ve karĢılaĢtırmaları Çalışma
Grupları n Minimum Maximum Ortalama
Std. Sapma p Değeri Ön Test Gruplar arası Karşılaştırma Son Test Gruplar arası Karşılaştırma Kondisyon Makinesi Grubu Ön Test 8 9 15 11,88 1,89 ,159 ,664 ,649 Son Test 8 12 15 13,38 1,06 Serbest Ağırlık Grubu Ön Test 9 10 15 11,89 1,90 ,167 Son Test 9 10 18 12,89 2,47 Kontrol Grubu Ön Test 9 10 15 12,56 1,74 ,395 Son Test 9 9 16 13,33 2,00
ÇalıĢmaya katılan kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grubu Ģut testi karĢılaĢtırmaları tablo 8‟de görülmektedir.
Grup içi ön ve son test Ģut testi karĢılaĢtırmalarına göre anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır (p>0,05). Kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grupları Ģut testi verileri birbirine benzerdir.
40
Tablo 9. Pas testi değerlendirme ve karĢılaĢtırmaları
Çalışma
Grupları n Minimum Maximum Ortalama
Std. Sapma p Değeri Ön Test Gruplar arası Karşılaştırma Son Test Gruplar arası Karşılaştırma Kondisyon Makinesi Grubu Ön Test 8 64 77 69,25 4,74 ,674 ,356 ,553 Son Test 8 64 74 69,75 4,17 Serbest Ağırlık Grubu Ön Test 9 62 78 68,33 5,41 ,799 Son Test 9 56 73 67,67 5,50 Kontrol Grubu Ön Test 9 49 72 63,22 8,80 ,513 Son Test 9 54 78 66,33 8,31
ÇalıĢmaya katılan kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grubu pas testi karĢılaĢtırmaları tablo 9 ΄da görülmektedir.
Grup içi ön test ve son test pas testi karĢılaĢtırmalarına göre anlamlı farklılık bulunmamıĢtır( p>0,05). Kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grubu pas testi verileri birbirine benzerdir.
41
Tablo 10. Ön test - son test farkları
Çalışma Grupları n Minimum Maximum Ortalama Std. Sapma Gruplararası Ön-Son Test Fark Karşılaştırması p Değeri Dikey Sıçrama Kondisyon Makinesi Grubu 8 -3,00 9,00 2,38 4,34 ,095
Serbest Ağırlık Grubu 9 -5,00 24,00 7,78 7,58
Kontrol Grubu 9 -4,00 8,00 2,11 4,51 30 m Sürat Koşusu Kondisyon Makinesi Grubu 8 -,28 ,96 ,07 ,40 ,270
Serbest Ağırlık Grubu 9 -,29 ,33 -,01 ,19
Kontrol Grubu 9 -,06 ,29 ,11 ,12
Şut Testi
Kondisyon Makinesi
Grubu 8 -2,00 5,00 1,50 2,56
,853
Serbest Ağırlık Grubu 9 -3,00 4,00 1,00 2,60
Kontrol Grubu 9 -5,00 5,00 ,78 2,99
Pas Testi
Makine Çalışma Grubu 8 -13,00 8,00 ,50 7,54
,760
Serbest Ağırlık Grubu 9 -9,00 10,00 -,67 6,58
Kontrol Grubu 9 -10,00 29,00 3,11 10,82
Gruplar arası dikey sıçrama 30m. sürat, Ģut ve pas ön test-son test farkları değerlendirildiğinde istatistiksel bir fark görülmemiĢtir(p>0,05).
42
5. TARTIŞMA ve SONUÇ
Kuvvet antrenmanı çocuklarda ve gençlerde kas kütlesinde küçük kuvvet artıĢlarıyla beraber motorsal koordinasyonda, motorsal aktivasyonda ve sinirsel uyumda artıĢ göstermektedir (Ruiz et al 2006). Gençler üzerindeki kuvvet antrenmanları ile ilgili çoğu çalıĢma, kuvvet antrenmanlarının kas kuvveti ve motorsal performans üzerinde olumlu etkileri bulunmuĢtur (Faigenbaum 2002c).
Genç sporcularda uygulanan kuvvet antrenmları önemli yer tutmaktadır ve uygunanan kuvvet antrenmanlarından sonra çocuklarda ve gençlerde seçilen motorsal yetenek performanslarında (uzun atlama, dikey sıçrama, hızlı koĢu) ilerleme gözlenmiĢtir (Logan, McKinney and Rowe 1966, Stanforth et al 1992, Hoff and Almasbakk 1995, Falk and Mor 1996, Fleck 1999, Flanagan et al 2002, Wendy and Foster 2009).
Elde edilen veriler doğrultusunda; 8 haftalık kuvvet antrenmanı sonunda serbest ağırlık çalıĢma grubunda dikey sıçrama değerlerinin arttığı, kondisyon makinesi ve kontrol grubuna oranla daha fazla geliĢtiği gözlenmiĢtir.
Basketbolda dikey sıçrama savunma ve hücum sırasında potadan dönen topları alma (savuma – hücum ribaundu) esnasında önemli bir yer tutmaktadır ve basketbol oyuncularının dikey sıçrama yüksekliği ile bacak kuvveti arasında anlamlı bir iliĢki bulunmaktadır (Hakkien 1991). Dikey sıçrama yeteneğinin sadece hızlı kasılma fonksiyonunun orana değil aynı zamanda kas kütlesine de bağlı olduğu gözlenmiĢtir (Drıss et al 1998). Ancak kuvvetin dikey sıçrama performansını belirlemede hızdan daha önemli olmasına karĢın (Weltman et al 1986) kondisyon makinelerinde (Nautils Compound Bacak Makinesi) yapılan bacak itme (Carpinalli and Robert 1998) ve serbest ağırlıklarla yapılan çökme (Squad) hareketlerinde uygulanan kuvvet ölçüm analizlerinde anlamlı bir farklılık bulunmamasına rağmen dikey sıçrama yeteneklerinde serbest ağırlıklarla yapılan çalıĢmada kondisyon makinelerine göre daha büyük bir geliĢme görülmüĢtür. Serbest ağırlık
43 antrenmanının dikey sıçramada geliĢim sağladığı belirtilmiĢtir (Channel and Barfield 2008).
Kuvvet antrenmalarında uygulanan egzersizler uygulanan hareket üzerinde önemli etkiye sahiptir. ÇalıĢmamızda, kuvvet antrenmanlarında sıkça uygulanan çömelme (squat) ve deadlift hareketleri ile dikey sıçrama iliĢkisi değerlendirildiğinde, serbest ağırlığın kondisyon makinelerine ve kontrol grubuna göre dikey sıçramada daha etkili olduğu gözlenmiĢtir.
Dikey sıçramada önemli olan kas gruplarından biri olan quadriseps femoris kasının %50 oranında aktif olduğu belirtmiĢtir (Mannie 2002). Dikey sıçrama ile ilgili çalıĢmalarda, dikey sıçramada maksimal performansının bacak kuvvetine bağlı olmasına rağmen, asıl performans kas özelliklerinin kontrolüne bağlı olduğunu gözlenmiĢtir (Rodackı, Fowler and Bennet 2002). Bunun nedeni serbest ağırlıklarla yapılan çalıĢmaların dikey sıçrama ile benzerlik göstermesi (Wathen 1980a) ve antrenman içerisinde ağırlıklarla kullanılan metod ve model ile ilgilidir (Harre 1982, Drabik 1996, Haff 2000). Yapılan hareketlerin istenilen performansa ne kadar çok benzerlik gösterirse, hareketin transferi o kadar mümkündür. Dikey sıçrama gibi uyarlanan bir çok harekette mekanik olarak serbest ağırlıkların kondisyon makinelerine göre kas kuvveti ve güç ölçümlerinde daha iyi sonuçlar ürettiği belirtilmiĢtir (Stone and Borden 1997).
8 haftalık farklı pozisyonlarda uygulanan squat (çömelme) antrenmanlarının diz fleksiyon ve ekstansiyon kuvvet geliĢimine etkilerinin araĢtırılması sonunda, yarım squat egzersizlerinin diz ekstensör ve fleksölerinin kuvvet geliĢiminde daha etkili olduğu belirtilmektedir (Akkoyunlu, ġenel ve Eroğlu 2006). Bu araĢtırma sonuçları da serbest ağırlıkla antrenman yapılması konusunda araĢtırmamıza destek vermektedir. Ancak izole edilmiĢ kuvvet antrenmanları sıçrama yüksekliğinin geliĢiminde uygulamalarla kombine edilmiĢ kuvvet antrenmanlarının daha etkili olduğu belirtilmektedir (Bobert and Van Soet 1994).
Dikey sıçrama gücü belirtileri ve dikey sıçrama üzerindeki etkileri için değiĢken direnç aletleri ve serbest ağırlıkları karĢılaĢtırmıĢtır (Silvester et al 1982,
44 Nosse and Hunter 1985, Colman and Northcutts 1993, McBride et al 1999, Paavolainen et al 1999). Yapılan üç çalıĢmada; iki çalıĢma istatistiksel olarak eĢit sonuçlar bulurken serbest ağırlık grubunda yüksek sonuçlar bulmuĢtur (Colman and Northcutts 1993, Paavolainen et al 1999).
Futbolcular üzerinde yapılan çalıĢmada serbest ağırlıklarla yapılan çömelme (squad) ile kondisyon makinesinde yapılan çömelme (squad) sonucunda serbest ağırlık değerlerinde kondisyon makinesi grubuna göre istatistiksel olarak anlamlı artıĢ gözlenmiĢtir (Loren 2006).
Futbolcular üzerine yapılan diğer bir çalıĢmada ise, futbolcular üzerinde olimpik stil kaldırıĢları kullanarak uygulanan bir kuvvet antrenmanı sonucunda dikey sıçramada anlamlı bir artıĢ gözlemlenmiĢtir (Stone and Borden 1997, Hoffman et al 2004, Channel and Barfield 2008).
ÇalıĢmamızda serbest ağırlıklarla kuvvet antrenmanı yapan gruptaki kısa süredeki olumlu geliĢimin nedeni serbest ağırlıklarla yapılan çalıĢmaların dikey sıçrama hareket mekaniğine yakın kuvvet alıĢtırmalarının katkısı olabileceği düĢünülebilir.
Dikey sıçramanın serbest ağırlık antrenmanı ile kondisyon makinelerindeki antrenmanlar ile karĢılaĢtırdığında kondisyon makinesinin daha iyi sonuçlar elde ettiğini belirten çalıĢma bulunmamaktadır (Stone and Borden 1997). Bu bakımdan serbest ağırlık kullanarak direnç antrenmanı grubumuzdaki geliĢme bu çalıĢma sonucuyla da desteklenmektedir. Bunun yanısıra, kondisyon makinelerinde yapılan egzersizlerin dikey sıçrama ve bacak kuvvetinde geliĢme olduğu gözlemlenen birkaç çalıĢma vardır (Haff 2000).
Genç futbol oyuncularında (12-15) futbol antrenmanlarının tek baĢına maksimal kuvvette normal geliĢimden daha fazla artıĢa neden olduğu ve futbol antrenmanlarına kuvvet antrenmanları eklendiğinde maksimal kuvvette ve dikey sıçramada daha fazla artıĢ olduğu belirtilmiĢtir (Ataber, Çolak ve Açıkada 2010). 14- 16 yaĢ aralığında yer alan 19 hentbol oyuncusu ile yapılan çalıĢmada, 6 haftalık ağır
45 kuvvet antrenmanları sonucunda dinamik bacak ekstansör kuvvetinde ve üst ekstremite kaslarında artıĢ gözlemlenmiĢtir. Kontrol grubu ve deney grubu arasında dikey sıçramada değiĢiklik gözlenmemiĢtir (Esteban et al 1999).
Ancak 11-15 yaĢ grubu çocuklarda yapılan çalıĢmada hem kızlarda hem de erkeklerde 14-15 yaĢları arasında dikey sıçramada artıĢ gözlemlenmiĢ (Robert et al 2010, Ziyagil ve ark 2010), 13-14 yaĢ grubu erkek basketbolcularda (Christou et al 2006) ve 15-16 yaĢ grubu erkek basketbolcularda da (Eduardo, Santos and Janeria 2008) dikey sıçramada ve dikey sıçrama yüksekliklerinde (Brown, Mayhew and Boleach 1986) pozitif değiĢiklikler rapor edilmiĢtir. Kontrol grubunda yer alan sporcuların teknik ve taktik antrenman süresinde dikey sıçrama üzerine etkisi olan pliometrik ve derinlik sıçramalarının yer verilmemesi, antrenman sayısının azlığı ve antenör tarafından uygulanan antrenman programının test sonuçları üzerine etkisi olduğu söylenebilir.
Serbest ağırlık antrenmanı ile dönemselleĢtirilmiĢ kuvvet antrenmanında 1 MT kuvvet dikey sıçrama yeteneği, kondisyon makinesinde 1 set uygulanan çalıĢmaya göre daha büyük değiĢiklikler elde edilmesine karĢın (Fleck 1999) tekli ve çoklu setler arasında kuvvet kazanımlarında anlamlı farklılıklar bulunmamıĢtır. Silvester ve arkadaĢlarının yaptığı çalıĢmada; (4 grup, 8 haftada, 3 gün toplam 24 gün antrenman yapılmıĢtır) 2 grup serbest ağırlıklarla 1 set 8-12 tekrar yorgunluk durumunda veya 3 set 6 tekrar %80 1 MT ; diğer 2 grup Nauttilus Omni Bicepss makinelerinde(KM) aynı set ve tekrarda egzersiz yapılmıĢtır. Kuvvet kazanımlarında gruplar arasında önemli farklılıklar bulunmamıĢtır. Her iki antrenman yönteminde de kuvvet kazanımlarında farklılıklar gözlenmemiĢ her ikisinde de eĢit kuvvet etkisi görülmüĢtür (Hansen et al 1999).
AraĢtırmamızda özellikle serbest ağırlık ve kondisyon makinesi grubunda uygulanan 3x15 MT ile çalıĢıldığında sporcuların biomotor özelliklerine olumlu bir katkı sağlamaması açısından bu setleme sisteminin sporculara çok olumlu katkı sağlamadığı sonucuyla benzerlik içermektedir.
46 Uygulanan antrenmanlarda uygulanan tek eklemli egzersizler ve çok eklemli her iki yöntemin de amaçlanan kas grubundaki kuvvet artıĢında etkilidir (Kurt ve ark 2009). 5 çalıĢma(Silvester et al 1982,Wathen and Shutes 1982b, Thayer and Bara 1990, Augustsson et al 1998,Bauer,,Tang and Shung 2005) serbest ağırlıkların daha iyi sonuçlar elde ettiği sonucunu, 2 çalıĢma da serbest ağırlık grubunun daha avantajlı olmasına rağmen, istatistiksel olarak eĢit sonuçlar bulmuĢtur (Weltman et al 1986, Johnson et al 1997). ÇalıĢmamızdaki bazı biomotor özelliklerin yeterli geliĢiminin olmayıĢını bu çalıĢma açısınında da benzerlik içermektedir.
Elde edilen veriler doğrultusunda; 8 haftalık kuvvet antrenmanı sonunda grup içi ön ve son test 30 metre sürat testi karĢılaĢtırmalarına göre kondisyon makinesi, serbest ağırlık ve kontrol grubunda anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır. Bunun nedeni, uygulanan kuvvet antrenmanları sonrasında ölçülen hız koĢularında eğer özel koĢu antrenmanı yapılmıyorsa tek baĢına kuvvet antrenmanları süratte anlamlı farklılıklar oluĢturmamasıdır (Belt et al 2008). ÇalıĢmamızda hazırlık dönemi içerisinde yer alan genel kuvvet ve dayanıklılık antrenmanı uygulanmıĢtır. Hız geliĢimi için daha çok kullanılan antrenmanlar pliometrik ve hız antrenmanları önerilmektedir (Sjolie and Ljunggren 2001).
Sürat özellikleri sinirsel süreçlerin gösterdiği hareketliliğe bağlıdır. Bu hareketlilik, ergenlik döneminde maksimum değerlere ulaĢır ve gelimiĢimini tamamlar.14- 15 yaĢ erkeklerde hızlı sürat geliĢiminin gözlendiği dönemdir (Nett 1970). 14 yaĢ grubu çocukların 30 metre sürat geliĢimlerinin benzer olduğu gözlenmiĢtir (Aldemir 2010). 20 sporcu ile yapılandiğer bir çalıĢmada 8 haftalık antrenman sonunda 30 m sürat ve 60 m derecelerinin anlamlı derecede iyileĢtiğini gözlenmiĢtir (Kyle et al 2008, Aslan ve Karakollukçu 2010). Bu bilgi doğrultusunda araĢtırma grubumuzda sürat açısından her hangi bir geliĢim gözlenmemesi yapılan antrenmanın yüklenme Ģiddetlerinin düĢüklüğü ile ilgili olduğu söylenebilir. Maksimal kuvvet tek baĢına koĢu ve sıçrama performansına etki etmemektedir. DüĢük ağırlıklarla yapılan antrenman sonunda 20 m ivmeleme zamanı ve squat(çömelme) kuvvetinde ilerleme gözlenmektedir (Brucelow and Smith 2007). Ancak patlayıcı ve düĢük kuvvet antrenman grupları arasında hızda geliĢim olmasına
47 rağmen anlamlı farklılıklar bulunmamıĢtır. Ancak patlayıcı kuvvet veya reaksiyon kuvveti ile beraber uygulandığında performansa artıĢına olanak sağlamaktadır Bu sonuçlar araĢtırmamızda elde ettiğimiz 30m. sürat sonuçlarıyla da paralellik arzetmektedir.
7-16 yaĢ Finli çocukların yüksek çıkıĢlı 20 metre sürat performansını ölçtüklerinde ise, 13-14 yaĢlarından itibaren sürat performansının erkelerin lehine arttığını tespit edilmiĢtir (Silvester et al 1982). Ayrıca, 7-17 yaĢları arasında 40 metre sürat koĢusunda erkeklerde %50 geliĢme olduğu bildirilmiĢtir (Zwierko, Lesialkowskı 2007). Bu sonuçlardan hazırlık dönemi kondisyon makinesi ve serbest ağırlıkla yapılan kuvvet çalıĢmalarının hız özelliğine önemli bir katkı sağlaması beklenmektedir. Ancak 12- 14 ve 17-19 yaĢ grubu bayan basketbol oyuncularında yapılan topsuz sürat ve toplu (top sürme) hızı ölçüldüğünde 20 metre top sürmeden yapılan ölçümde 3 grup arasında da anlamlı farklılık bulunmamıĢtır. 20 metre top sürme ile uygulandığında yaĢlara bağlı olarak farklı sonuçlar elde edilmiĢtir. En genç sporcular diğer gruplardan daha hızlı sonuçlar elde etmiĢlerdir (Zwierko, Lesialkowskı 2007). Deney grubu ve kontrol grubunda yer alan sporcuların yeterli sürat antrenmanı yapmamıĢ olmaları, sporcuların mevkilerinin özelliklerinin test sonuçlarında etkili olduğu düĢünülebilir. Kuvvet antrenmanı uygulanması, sprint, plyometrik ve diğer sürat çalıĢmalarıyla birleĢirilmemesi sürat geliĢimine olumlu bir katkı sağlamadığı sorusunun tekrar gündeme getirmektedir.
Elde edilen veriler doğrultusunda; 8 haftalık kuvvet antrenmanı sonunda grup içi ön ve son test Ģut testi karĢılaĢtırmalarına göre anlamlı bir farklılık bulunmamıĢtır. ġut değelerleri, sezon öncesi olması açısından Ģut isabetininde ilerleme gözlenmemesi normal bir sonuç olarak görülebilir. Sezon öncesi yapılan çalıĢmalarda daha çok teknik antrenmana ağırlık verilmektedir. Diğer yandan kuvvet alıĢtırmaları Ģut performansına olumlu bir katkısı bulunmadığı yargısı da öne sürülebilir. Sadece basketbol antrenmanı yapan kontrol grubunda da anlamlı bir geliĢim çıkmaması test bataryasının zorluğuna ya da sporcuların gerçek eforlarını sergilemediğine de bağlanabilir. Ayrıca; çalıĢmaların 2 günden 3-4 güne çıkartılarak daha etkin bir antrenman programı uygulaması konusunu da gündeme gelmektedir.
48 Elde ettiğimiz olumsuz sonuca karĢın yüzme (Blanksby and Gregor 1981, Bulgakova et al 1990, Davis 1955) hokey (Behm et al 2005a), basketbol ve futbol (Clamann 1993,Virgilo 1997) üzerinde yapılan diğer çalıĢmalarda direnç antrenmanının sporsal performansta ilerleme gözlenmemiĢtir. Ancak bir çok çalıĢmada iyi dizayn edilmiĢ ve programlanmıĢ direnç antrenmanının spor performansında (Muratlı, Toraman ve Çetin 2000a, Kramer and NA 2004, Faigenbaum et al 2009f) birçok derecede ilerleme kaydedeceği sonucuna varmıĢtır (Faigenbaum and Wescott 2009e).
Kondisyon antrenmanlarının dıĢında uygulanan teknik antrenmanlar sporcunun teknik özelliklerini geliĢtirmesinde ve performasında artıĢın olmasında önemli bir etkiye sahiptir. Uygulanan antrenman kalitesi ve sporcunun basketbol bilgisi ve yeteneği test ölçümlerine etki etmektedir. Kısa süreli kamp dönemine sahip genç sporcularda gerçekleĢtirilen çalıĢmalar sonunda teknik geliĢimlerinde ilerleme gözlenmiĢtir (Kocic, Beric and Bojic 2009). Ancak antrenman Ģiddeti uygulanan test üzerinde etki etmektedir. 15- 16 yaĢ grubu sporcularda 16 haftalık çeĢitli antrenman uygulanan gruplardan dayanıklılık antrenmanı yapan grubun 2 dk lık Ģut testi değerlerinde anlamlı geliĢmeler görülmüĢtür. Güç-dayanıklılık ve kontrol grubunda istatistiksel olarak anlamlı farklılıklar gözlenmemiĢtir (Balciunas et al 2006).
ġut testlerinde uygulanan basketbol antrenmanı da test üzerine etki etmektedir (Komi 1984). Haftada 4 gün basketbol antrenmanı yapan grup ile haftada 3 gün antrenman yapan grup arasında 45 derecelik açıdan uygulanan Ģut testi sonucunda haftada 4 gün antrenman yapan grup diğer gruba göre daha iyi olduğu gözlemlenmiĢtir. ÇalıĢmamıza katılan sporcularımızın haftada 2 gün antrenman yapmaları ve antrenman programının içerisinde Ģut antrenmanına çok fazla yer verilmemesi çalıĢmamızın sonucuna etki etmiĢ olabilir.
13-15 yaĢ grubu hentbolcularda yapılan çalıĢmada yaĢ grupları arasında teknik yetenekler ve fiziksel vücut ölçülerinde çok az fark olduğu gözlemlenmiĢ ve anlamlı farklılıklar bulunmamıĢtır. Bu çalıĢma sonunda yaĢlar arasındaki iliĢkinin nedeni geliĢimdeki erken oluĢunun etkili olduğu söylenebilir. ÇalıĢmamıza katılan sporcuların deney grubu yaĢ ortalamsı kondisyon makinesi grubu; 15,50 , serbest
49 ağırlık grubu; 15 kontrol grubu yaĢ ortalaması 14,67 „dir. Bu yaĢ sporcularda teknik testlerde sporcunun maç deneyimi teknik geliĢiminde etkili olduğu düĢünülmektedir (Baker and Horton 2004) böylece genç sporcular ile büyük sporcular arasındaki farklılıklar artıĢı gerçekleĢmektedir (ġen 2000). Sporcularımızın deneyim düzeyleri açısından bakıldığında Ģut isabetliliği az olabileceği düĢünülebilir.
ÇalıĢmamıza katılan sporcular mevkilere göre ayrılmamıĢ ve kura yöntemi ile belirlenmiĢtir. Bu durum teknik ölçümlerde istatiktiksel olarak anlamlı bir farkın çıkmasını olumsuz yönde etkilemiĢ olabilir. Ancak 13- 19 yaĢ arası lisanslı basketbolculara yapılan ölçümlerde istatistiksel anlamda bir fark olmamasıyla birlikte oyun kurucuların ve forvetlerin pivotlara göre daha süratli olduğu, oyun kurucuların diğer oyunculara göre dikey sıçrama değerlerinin daha yüksek olduğu, bunun yanı sıra pivotların kol kuvveti ve bacak kuvveti değerlerinin daha yüksek olduğu saptanmıĢ, adolesan dönem basketbolcularda farklı pozisyonların farklı yapısal özellikler içerdiğini ancak bu sporcuların benzer biyomotorik özelliklere sahip olduğu belirlenmiĢtir (Bavlı 2008). Adolesan yaĢ grubu biomotor özellikleri değiĢken olması bakımından biomotor geliĢimler konusunda geliĢim sınırlılıkları ve ani yükseliĢler mümkün olabilecektir. Bu sonuçlar da araĢtırma sonuçlarımızı olumlu