Verilerin Analizi

Bu kısımda, çalışma da elde edilen verilerin analizlerine ilişkin bilgilere yer verilmiştir. Verilerin analizi “Nicel Veri Analizi” ve “Nitel Veri Analizi” başlıkları

3.5.3.1. Nicel Veri Analizi

Bu çalışmada nicel verileri analiz etmek amacıyla SPSS 23 paket programı kullanılmıştır. Analizler öncesinde uygulanan öntest ve sontest verilerinin bilgisayar doğru girilip girilmediği kontrol edilmiştir.

Deney grubu ve kontrol grubu için her değişkene ait veriler üzerinde betimsel istatistik analizi gerçekleştirilmiştir. Gruplara ait verilerin aritmetik ortalaması, standart sapması, basıklık katsayısı, çarpıklık katsayısı, minimum ve maksimum değerleri hesaplanmıştır. Betimsel istatistiktik sonuçları veriler üzerinde fikir sahibi olma ve analiz öncesinde varsayımların kontrol edilmesinde kullanılmıştır.

Literatürde, puanların normale uygunluğunu incelemek için grup büyüklüğü 50’ nin altında olması durumunda Shapiro-Wilks testinin uygulanması tavsiye edilmiştir (Büyüköztürk, 2015; Rovai, Baker & Ponton, 2014). Bu doğrultuda puanların normale uygun olduğunu incelemek için Shapiro-Wilks testi yapılmıştır. Kurulan null hipotezi “puanların normal dağılımından anlamlı farklılık göstermez” şeklinde kurulduğu için p değerinin .05’ den büyük çıkması, bu anlamlılık düzeyinde puanların normal dağılımdan anlamlı sapma göstermediği şeklinde yorumlanmaktadır (Büyüköztürk, 2015).

Çalışmada hipotezleri test etmek için ANCOVA (tek yönlü kovaryans analizi) yapılmıştır. ANCOVA, regresyon ve ANOVA’ yı birleştiren bir teknik olduğu için her iki yaklaşımın belirtilen varsayımlarının karşılanması gerekir (Büyüköztürk, 2015; Bayram, 2015). Bu varsayımlar şu şekildedir:

1. Gruplar içi regresyon eğimleri (regresyon katsayıları) eşittir.

2. Bağımlı değişken (Y) ve ortak değişken (X) arasında doğrusal bir ilişki vardır.

3. Bağımlı değişkenlere ait puanların evrendeki dağılımı normaldir 4. Bağımlı değişkenlere ait puanların varyansları eşittir.

5. Ortalama puanları karşılaştırılacak örneklemler ilişkisizdir.

ANCOVA analizi yapılmadan önce gerekli olan varsayımların test edilmesi amacıyla aşağıdaki işlemler gerçekleştirilmiştir:

Örneklem dağılımının normal dağılıma uygunluğunu test etmek amacıyla basıklık ve çarpıklık değerleri grupların normal dağılımı hakkında bilgi vermektedir

(Büyüköztürk, 2015; Tabachnick & Fidell, 2007; Çokluk, Şekercioğlu ve Büyüköztürk, 2016). Bazı kaynaklarda basıklık ve çarpıklık katsayılarının değerinin -1 ile +1 aralığında olmasının dağılımın normalden aşırı sapma göstermediğinin kanıtı olarak değerlendirilirken (Büyüköztürk, 2015; Çokluk ve diğ., 2016) bazı kaynaklarda ise bu değerlerin -2 ile +2 aralığında olması dağılımın normalde aşırı sapma göstermediğinin kanıtı olarak değerlendirilmiştir (George ve Mallery, 2003).

Grup büyüklüğü 50’ den küçük olduğu için puanların normale uygunluğunu incelemek için Shapiro-Wilks Testi yapılmıştır. Hesaplanan p değerinin .05 ‘ den büyük çıkması durumunda puanların normal dağılımdan anlamlı sapma göstermediği şeklinde yorum yapılmaktadır. Hesaplanan değerin .05’ den küçük çıkması durumu ise puanların dağılımının normalden aşırı sapma göstermesidir. Bu durumda normallik gerektiren istatistikler kullanılmamalıdır (Büyüköztürk, 2015).

ANCOVA analizinde ortak değişkenler arasında çoklu bağlantı (multicollinearity) problemi olup olmadığı varsayımı Pearson korelasyon analizi ile incelenmiştir. Ortak değişkenler arasındaki korelasyonun 0.8’den küçük olup olmadığı kontrol edilmiştir.

Bağımlı değişkenlere ait puanların varyanslarının homojenliği varsayımı Levene testi ile incelenmiş ve “p” değerinin .05’ den büyük çıkması durumunda varyansların homojenliği varsayımı kabul edilmiştir.

Gruplar için regresyon doğrularının eğimlerinin eşitliği varsayımının test edilmesi amacıyla ANOVA analizi, tüm bağımlı değişkenler için ayrı ayrı gerçekleştirilmiş ve “p” değerinin .05’ den büyük çıkması durumunda regresyon doğrularının eğimlerinin eşitliği varsayımı kabul edilmiştir.

Bağımsız değişkenin bağımlı değişken üzerindeki etki büyüklüğünü belirlemek amacıyla kısmi eta-kare (etki büyüklüğü) değerinden yararlanılmıştır. Eta kare (η2) değerinin .01 olması küçük etki büyüklüğü, .06 olması orta etki büyüklüğü, .14 olması ise geniş etki büyüklüğü olarak yorumlanır (Cohen, 1988).

Cohen & Cohen’e (1983) göre araştırmalarda gözlenen güç (1-β) değeri en az .80 olarak kabul edildiğinden bu çalışma içinde aynı şekilde kabul edilmiştir. Araştırmalarda gözlenen güç değeri .90’nın üzerinde ise gözlenen güç büyük olarak kabul edilir (Stevens, 2009).

3.5.3.2. Nitel Veri Analizi

Fen bilgisi öğretmen adayları ile yapılan görüşmelerden elde edilen ses kayıtları bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Bu verilerin analizinde betimsel analiz yaklaşımı kullanılmıştır. Betimsel analiz çalışmanın kavramsal yapısının önceden açık bir şekilde belirlendiği çalışmalarda sıklıkla kullanılır. Toplanan veriler daha önceden belirlenmiş temalar ve boyutlar ile düzenlenmekte ve yorumlanmaktadır. Ayrıca gözlenen bireylerin görüşlerini çarpıcı biçimde yansıtmak amacıyla doğrudan alıntılara sık sık yer verilmektedir. Betimsel analizde temaların ilişkilendirilebilmesi, anlamlandırılması ve ileriye yönelik tahminlerde bulunulması araştırmacı tarafından yapılacak olan yorumlarla önemini artıracaktır (Çepni, 2014).

Deney grubundaki fen bilgisi öğretmen adayları süreç boyunca günlükler tutmuşlardır. Öğretmen adaylarının günlüklerinden elde edilen verilerin analizinde ise içerik analizi kullanılmıştır. İçerik analizi betimsel analize göre daha detaylıdır. İçerik analizinde temelde yapılan işlem; birbirine benzeyen verileri belirli kavramlar ve temalar çerçevesinde toplamak ve daha sonra toplanan verileri okuyucunun anlayabileceği bir şekilde düzenlemek ve yorumlamaktır (Çepni, 2014). Günlükler birkaç kez okunduktan sonra kodlar anlamlı bölümler işaretlenerek oluşturulmuştur. Kodların birbirleriyle olan ilişkileri incelenmiştir. Fen bilgisi öğretmen adaylarının günlükleri; “STEM uygulaması hakkındaki duygu ve düşünceleri, Bütünleşik öğretmenlik bilgisine yönelik duygu ve düşünceleri, Algodoo programına yönelik duygu ve düşünceleri, tüm süreç boyunca karşılaşılan problemler ve bu problemlere yönelik çözüm yolları, oluşturulan materyallerin sunumuna yönelik öğrenci değerlendirmeleri” temaları altında toplanmıştır.

Fen bilgisi öğretmen adaylarının tasarladıkları simülasyonlar araştırmacı tarafından hazırlanan gözlem formu ile değerlendirilmiştir. Bu verilerin analizi için betimsel istatistik yapılmıştır.

DÖRDÜNCÜ BÖLÜM