Verilerin Analizi

lkö retim birinci kademe 4. ve 5. s f Sosyal Bilgiler ders kitaplar ndan MEB ve özel yay nevlerinin Türk kad na verdi i yer içerik ve biçimsel olarak belirlenmi tir.

IV. BULGULAR VE YORUMLAR

Bu bölümde toplanan verilerin analizleri tablolar halinde gösterilmi ve yorumlanm r.

4.1. Birinci Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

Birinci alt problem “ lkö retim 4. S f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 1’de verilmi tir.

Tablo 1. 4.S f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik Aç dan

Siyasi Aç dan Toplam

Resim 2 3 3 8 Foto raf 10 10 3 23 Afi , reklam - - - - Belge 3 2 3 8 Konu malar - 1 - 1 Gazete Haberi - - - - ya, nesne 5 - - 5 An , hat ra 1 - - 1

(Tablodaki say lar sayfa say göstermektedir.)

Tablo 1’de de görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 4. s f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf, resim, belge, kulland klar e yalar ve hat ra anlat larak yer verilmi tir. Kendimi Tan yorum ünitesinde ö renciye ba ar duygusunu vermek ad na kitapta yer alan foto rafa bakt zda, Türk kad na on erke in aras nda üç ki i olarak yer verildi ini görüyoruz (Ek 1). Üstelik bu foto raflarda da seçici davran lmam sadece sanatç kad nlara yer verilmi tir. Onlarla birlikte ilk kad n

ba bakan Tansu Çiller, ilk kad n bakan Türkan Akyol, ilk kad n pilot Sabiha Gökçen… gibi farkl isimlere de yer verilebilirdi. Geçmi imi Ö reniyorum ünitesinde eskiden geçim kayna olan baz faaliyetlerin günümüzde yap ld ndan bahsedilmi tir. Burada pekmez yapan kad na yer verilmi , kad nlar n ekonomik alanda tarlada, bahçede çal klar ndan söz edilmi tir (Ek 2). Oysa ö retmen, doktor, veteriner… gibi meslek gruplar na mensup kad nlar n foto raflar yer alabilirdi. Ayn ünitede yöresel k yafetler giymi kad nlara yer verilerek bayram, dü ün ve enliklerde k zlar n erkeklerle birlikte yer ald belirtilmi tir (Ek 3). Kurtulu Sava n görünmez kahramanlar kad nlar, ayn ünitede cepheye e ya ta yan resimlerle yerlerini az da olsa alm r. Burada Sava lara kat lan kahraman kad nlardan Nene Hatun, Kara Fatma, Asker Saime’nin foto raflar na yer verilerek aç klamalar yap lm r (Ek 4). Üretimden Tüketime ünitesinde farkl meslek gruplar nda yer alan kad nlar n foto raflar n olmas bu ünitede Türk kad na di erlerine oranla az da olsa daha farkl yer verildi ini göstermektedir; ama ayn ünitenin sonunda yer alan aç klamalarda kad nlara on erkek içinde iki ki i olarak yer verilmi erkekler toplumun genelinde oldu u gibi yine ön planda olmu tur (Ek 5). Oysa burada ülkemize katk sa layan ki iler olarak kad nlardan bahsedilebilirdi. yi ki Var ünitesinde ula m teknolojisindeki geli meler anlat rken demir yolu yap nda çal an kad nlar n resimlerine yer verilmi tir (Ek 6). Türk kad na kitaplar daha çok ekonomi alan nda, a r i lerde çal an ki iler olarak yer vermi tir. Oysa ekonomiye katk sa layan ünlü i kad nlar na yer verilebilirdi. nsanlar ve Yönetim ünitesinde sand k ba nda oy kullanan kad nlara, nikah memuru olan kad nlara ve muhtar olan kad nlara yer verilmi tir (Ek 7). lk kad n milletvekilleri, ilk kad n muhtar, ilk kad n bakan ve ilk kad n ba bakan resimlerine de yer verilerek aç klamalar yap labilirdi. lkö retim 4. s f MEB Yay nlar ders kitab nda kad nlara yönelik gazete haberi, afi , konu ma ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

4.2. kinci Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

kinci alt problem “ lkö retim 5. S f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 2’de verilmi tir.

Tablo 2. 5.S f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik Aç dan

Siyasi Aç dan Toplam

Resim 1 1 1 3 Foto raf 8 10 6 24 Afi , reklam - - - - Belge - - 2 2 Konu malar - 1 - 1 Gazete Haberi 1 - 1 2 ya, nesne 5 3 - 8 An , hat ra - - 1 1

(Tablodaki say lar sayfa say göstermektedir.)

Tablo 2’de de görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 5. s f MEB Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf, resim ve kulland klar e yalar belirtilerek yer verilmi tir. Haklar Ö reniyorum ünitesinde bulundu umuz gruplar içindeki rollerimiz, dünyaya yeni gelen bir bebe in ne gibi haklar oldu u anlat lm r. Konu i lenirken annelik rolünü üstlenmi ve anaokulunda çal an ö retmen rolünü üstlenmi kad n foto raf na yer verilmi tir. Ayn konunun devam nda Atatürk ve e i Latife Han n

foto raf na yer verilmi tir (Ek 8). Konuda sadece annelik ve e rolünü üstlenmi kad nlardan bahsedilmesi eksiklik olarak görülmü tür. Ünitede kad n haklar na yer verilmi , böylece küçük ya ta k z-erkek tüm ö rencilere herkesin anayasada kazan lm haklar n oldu u, kanun önünde e it olduklar anlat lmaya çal lm r. Ulu Önder Atatürk’ün kad nlar ile çekindi i foto raflar ve konu mac kad nlar n foto raflar na yer verilmi tir (Ek 9). Ad m Ad m Türkiye ünitesinde enliklerde saz çalan ozan Türk kad na foto rafla yer verilmesi kad n farkl bir ekilde göstermi ve kad nlar n toplumda her aç dan kendilerini kan tlayabileceklerinin göstergesi olmu tur.(Ek 10). Bölgemizi Tan yal m ünitesinde kad nlara hiç yer verilmemi tir. Burada ülkemizin çe itli bölgelerinde yer alan farkl rollerdeki kad nlar n resim, foto raf ve e yalar yer alabilirdi. Böylece bölgeler aras farkl la ma da ortaya km olurdu ve kad nlara verilen de er anla rd . Ürettiklerimiz ünitesinde hal dokuyan, tarlada çal an, hayvanc k yapan kad nlar n foto raflar na yer verilmi tir (Ek 11). Toplumun en önemli iki ö esinden biri olan kad nlara farkl mesleklerde çal an kimlikleriyle yer verilebilirdi; çünkü Türk kad sadece ba ve bahçe lerinde çal an ki iler de ildir. Kad nlar ö retmen, doktor, avukat, hakim, i kad … gibi önemli meslek gruplar na mensup olup ülkesi için çal an örnek ki ilerdir. Toplum çin Çal anlar ünitesinde K lay gibi Sivil Toplum Kurulu lar nda çal an kad nlara ve Türk Silahl Kuvvetlerine mensup kad na birer foto rafla yer verilmi tir. Kad nlara di er Sivil Toplum Kurulu lar ndaki faaliyetleri ile yer verilebilir, onlar n da yer ald afi ler kitaplara bas labilir. Ayr ca hay rsever ki ilerden söz edilirken kad nlara örnek olarak bir ki iye yer verilmesi büyük eksikliktir (Ek 12). Ülkemiz için okullar, hastaneler açan kad nlar anlat labilir ve gönüllü olarak toplumun her kesiminde çal an kad nlar n faaliyetleri de kitaplarda yerlerini alabilirdi. Bir Ülke Bir Bayrak ünitesinde ilk kad n ba bakan Tansu Çiller’in foto raf na ver verilmi tir (Ek 13). Türk kad na bu ünitede sadece bir foto raf ile yer verilmi tir. Oysa ink laplar döneminde yapt klar konu malar, faaliyetler, kazand klar haklara de inilerek hak ettikleri de eri alabilirlerdi. lkö retim 5. s f MEB Yay nlar ders kitab nda kad nlar na yönelik afi , reklam, konu ma ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

4.3. Üçüncü Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

Üçüncü alt problem “ lkö retim 4. s f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 3’te verilmi tir.

Tablo 3. 4.S f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik Aç dan

Siyasi Aç dan Toplam

Resim - - - - Foto raf 9 7 2 18 Afi , reklam - - - - Belge - - - - Konu malar 1 - - 1 Gazete Haberi - - - - ya, nesne - 2 - 2 An , hat ra - - - -

(Tablodaki say lar sayfa say göstermektedir.)

Tablo 3’te de görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 4. s f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf kullanarak ve e yalar gösterilerek yer verilmeye çal lm r. lkö retim 4. s f Ba ar Yay nlar ders kitab nda Türk kad na siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan yer verilememi tir. Ba ar yay nlar ders kitab kad nlara üretimde çal klar alanlar ve sa lad klar yarar ile yer vermeye çal r. Kad nlar daha çok tarlada çal an, kilim ve hal dokuyan ki iler olarak kitapta yerini alm r. Siyasi alanda kad na yeteri kadar yer verilmemi , ülkemiz için canla ba la çal an sava n görünmeyen kahramanlar hak ettikleri yeri alamam r. lkö retim 4. s f Ba ar

Yay nlar ders kitab nda kad nlar za yönelik afi , reklam, konu ma ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

4.4. Dördüncü Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

Dördüncü alt problem “ lkö retim 5. S f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 4’te verilmi tir.

Tablo 4. 5.S f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik Aç dan

Siyasi Aç dan Toplam

Resim - - - - Foto raf 10 6 2 18 Afi , reklam - - - - Belge 1 - - 1 Konu malar 1 1 - 2 Gazete Haberi - 1 - 1 ya, nesne - - - - An , hat ra - - - -

( Tablodaki say lar sayfa say göstermektedir.)

Tablo 4’te de görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 5. s f Ba ar Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf, belge, gazete haberi kullan larak yer verilmeye çal lm r. Haklar Ö reniyorum ünitesinde kad n haklar na yönelik hiçbir bilgi ve resim yer almam r. Mustafa Kemal Atatürk’ün kad nlara kazand rd haklar ve günümüzde kad nlar n sahip oldu u haklara yer verilebilirdi. Ayr ca kad nlar n haklar çerçevesinde yapt klar etkinlikler kitaplara yerle tirilebilirdi. Ünitede kad n olarak sadece Mustafa Kemal Atatürk’ün e i Latife Han m ve annesi Zübeyde Han m ile

olan foto raf yer alm r. Latife Han n ve Zübeyde Han ma daha fazla yer verilebilir, e ve annelik rolleri d nda Mustafa Kemal Atatürk’e yard mlar ndan söz edilebilirdi. Ürettiklerimiz ünitesinde di er ders kitaplar nda da oldu u gibi hal dokuyan kad na ve çiçekçi Türk kad na yer verilmi tir (Ek 14). Bir Ülke Bir Bayrak ünitesinde oy kullanan kad nlara foto raflar ile yer verilmi tir. lkö retim 5. f Ba ar Yay nlar ders kitab nda kad nlar za yönelik resim, afi , reklam, e ya- nesne ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

4.5. Be inci Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

Be inci alt problem “ lkö retim 4. s f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 5’te verilmi tir.

Tablo 5. 4.S f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik

Aç dan Siyasi Aç dan Toplam

Resim 3 1 1 5 Foto raf 8 7 2 17 Afi , reklam - - - - Belge - - - - Konu malar 2 1 - 3 Gazete Haberi - - - - ya, nesne 1 1 - 2 An , hat ra - - - -

Tablo 5’te de görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 4. s f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf, resim, konu malar ve kad nlar n kulland e ya ve nesneler kullan larak yer verilmeye çal lm r. Geçmi imi Ö reniyorum ünitesinde geleneksel k yafetleriyle kad nlar za yer verilmi ; ayr ca enliklerde kad n ve erke in ayn ortamda e lendikleri foto rafla belirtilmi tir. Ayr ca Kurtulu Sava nda yer alan kad z kitapta yer alan ilk kur un an ile belirtilmi tir (Ek 15). Bunun d nda sava ta üstün ba ar gösteren K lavuz Hatice, Gördesli Makbule, Halide Onba … gibi kahraman kad nlar na da yer verilebilirdi. Kitapta sava aç ndan sadece kur un yapan kad nlara yer verilmesi eksiklik olarak görülmü tür; çünkü kad nlar sadece cephe gerisinde yer almam bizzat dü manla sava r ve bu durumun ö rencilere aktar lmas gerekmektedir. Üretimden Tüketime ünitesinde al veri yapan ve pamuk toplayan kad nlara, hem ire olan kad nlara yer verilmi tir; fakat kitapta bunun d ndaki mesleklere bakt zda ö retmen, gazeteci, mühendis, ayakkab , terzi ve askeri alanda erkeklerin yer ald görmekteyiz (Ek 16). lkö retim 4. s f Sürat Yay nlar ders kitab nda kad nlar za yönelik afi , reklam, belge, gazete haberi ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

4.6. Alt nc Alt Probleme li kin Bulgular ve Yorumlar

Alt nc alt problem “ lkö retim 5. s f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri Nedir?” eklinde ifade edilmi tir. Bu alt problem ile ilgili sonuçlar Tablo 6’da verilmi tir.

Tablo 6. 5.S f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler Ders Kitab nda Türk Kad n Yeri

Ders Kitab Sosyal Aç dan

Ekonomik

Aç dan Siyasi Aç dan Toplam

Resim - - - - Foto raf 8 5 1 14 Afi , reklam - - - - Belge 1 - - 1 Konu malar 1 - - 1 Gazete Haberi - 1 - 1 ya, nesne - 2 - 2 An , hat ra 1 - - 1

(Tablodaki say lar sayfa say göstermektedir.)

Tablo 6’da da görüldü ü gibi siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan de erlendirilen lkö retim 5. s f Sürat Yay nlar Sosyal Bilgiler ders kitab nda Türk kad na foto raf, belge, gazete haberi, konu malar ve kad nlar n kulland

ya ve nesneler kullan larak yer verilmeye çal lm r. Haklar Ö reniyorum ünitesinde Atatürk’ün kad nlar za verdi i haklardan bahsedilmi ve kad nlar n da yer ald foto raf bas lm r (Ek 17). Ad m Ad m Türkiye ünitesinde ilk kad n pilot Sabiha Gökçen’in Atatürk ile foto raf kitaba bas lm r (Ek 18). Ürettiklerimiz ünitesinde hal dokuyan, f nd k toplayan, çömlek ve sabun yapan kad nlar n foto raflar na yer verilmi tir (Ek 19). Toplum çin Çal anlar ünitesinde Sivil Toplum Kurulu lar nda çal an kad nlara; Bir Ülke Bir Bayrak Ünitesinde erkek hakimlerle birlikte çal an kad nlar n foto raflar na yer verilmi tir. Kitab n genelinde Türk kad na siyasi, sosyal ve ekonomik fazla yer verilmedi i görülmektedir. lkö retim 5. s f Sürat Yay nlar ders kitab nda kad nlar za yönelik afi , reklam, konu ma ve hat ralar kullan lmamas eksiklik olarak görülmü tür.

V. SONUÇ VE ÖNER LER

Bu bölümünde lkö retim 4. ve 5. s f Sosyal Bilgiler ders kitaplar nda Türk kad n yeri çerçevesinde elde edilen sonuçlar ile bu sonuçlara dayal yap lan önerilere yer verilmi tir.

5.1. Sonuç

1- Kad nlar n kitaplarda siyasi, sosyal ve ekonomik aç dan fazla yer almad tespit edilmi tir.

2- Ders kitaplar nda üniteler içi ve üniteler aras nda Türk kad na e it oranda yer verilmemi tir.

3- Toplumda i bölümü yap ld ve kad nlar n ekonomik alanda sadece tarlada çal mad , erkeklerle birlikte K lay gibi Sivil Toplum Örgütlerinde de yer ald sadece bir ders kitab resim ve metinlerle belirtmi tir.

4- MEB yay nlar ile Ba ar ve Sürat yay nlar n içerik ve biçimsel olarak Türk kad na ay rd klar oran aras nda farkl la ma görülmektedir. MEB yay nlar n, lkö retim 4. ve 5. s f Sosyal Bilgiler ders kitab nda kad nlara daha fazla yer verdi i belirlenmi tir.

5- Sosyal Bilgiler ders kitaplar nda biçimsel aç dan daha çok foto raf ve resim kullan larak kad nlara yer verildi i tespit edilmi tir. Kad nlara ait e ya ve nesnelere, tarihi belgelere, gazete haberlerine, afi ve reklamlara, konu malara, biyografilere, okuma parçalar ile an lara yeterince yer verilmemi tir.

6- Ders kitaplar nda kad nlara siyasi alanda az, sosyal ve ekonomik alanda fazla yer verilmi tir. Kad nlar sava lar n gizli kahramanlar ve toplumun temel dire i olarak, siyasi alanda kazand klar haklar ve yapt klar faaliyetler aç ndan de il; ekonomik alanda tarlada çal an üretken Türk kad olarak kitaplarda yerlerini alm r; çünkü köylü ve göçebe kad nlar, tar m ve hayvanc a dayanan ekonominin en önemli unsurlar olarak kabul edilmi tir.

7- Toplumda ön plana ç km olan kad n ahsiyetlerin Sosyal Bilgiler ders kitaplar nda yok denecek kadar az oldu u belirlenmi tir.

8- Sosyal Bilgiler ders kitaplar nda sosyal ve kültürel hayat içinde Türk kad na verilen de er ile ilgili çok bilgiye rastlan lmamaktad r. Kitaplarda, kad n rolünün tarlada çal mak, evin mali i leri ile ilgilenmek, hal dokumak, çorap örmek gibi i ler oldu u kitapta yer alan resimler ve metinlerle vurgulanm r.

9- Ders kitaplar nda kad nlar n kazand siyasi haklara resim ve yaz metin olarak sadece MEB yay nlar nda yer verilmi , di er kitaplarda kad nlar n sahip oldu u haklar belirtilmemi tir.

5.2. Öneriler

1- Kad nlar n ders kitaplar nda daha fazla yer almas için dünyada ve

Türkiye’de kad n geli imini konu alan bir ünite ders kitaplar na konulabilir.

2- Türkiye’deki kad n konusundaki geli meler eski ve yeni kar la lmas yap larak verilmelidir. Böylece Cumhuriyetin getirdikleri vurgulanmal r. Bu ayn zamanda Atatürk sevgisini de artt racakt r. Bunlarla ilgili örnek foto raflar Ek 20’de verilmi tir.

3- Toplumun belirli kesiminin kad nlardan olu tu u dü ünülerek kad n ve

erkeklere kitaplarda e it yer verilmesine özen gösterilmelidir. Baz ünitelerin özelliklerine göre e itlik oran nda farkl klar olabilir.

4- rsal kesimde ya ayan ö renciler göz önüne al narak ders kitaplar nda ba ar kad n modellerine de yer verilmelidir. Bu durum onlar okumaya te vik edecektir. Kad nlar n sadece ekonomik alanda tarlada çal an üretici köylü kad olarak de il doktor, mühendis, eczac , mimar, avukat olarak; siyasi alanda sadece anayasada sahip oldu u haklar bilen de il milletvekili, muhtar, ba bakan, vali olarak; sosyal alanda sadece kalabal k içinde yer alan foto raflarla de il Sivil Toplum Örgütlerindeki çal malar yla da ders kitaplar nda gereken yerini almal r.

5- Ders kitaplar nda Türk kad ile ilgili belge, an , afi , nesne, reklam, gazete haberi, okuma parças … gibi materyallerin kullan n artt lmas daha etkili olacakt r.

6- Toplumda ön plana ç km olan ve sava larda görev alm kahraman Türk

kad nlar na kitaplarda daha fazla yer verilerek, k z çocuklar n kendine güven duygusu desteklenmelidir.

7- Dünya nüfusunun yakla k yar n kad n oldu u dü ünülerek, onlar n olmad bir dünyada hayat n ne kadar zor olaca duygusu k z-erkek bütün çocuklara verilmelidir. Bu durum toplumsal bar a da katk da bulunacakt r.

8- Ülkemizin baz bölgelerinde k z çocuklar na yeterince önem verilmedi i

hatta k z çocuklar n da bunu kabullendi i gerçe i göz önünde tutularak, çe itli okuma parçalar yla onlar n ne kadar de erli oldu u vurgulanmal r. Bu zaten Eski Türk geleneklerinde var olan bir durumdur. K z kelimesi Eski Türk kaynaklar nda

t, nadir, paha biçilmez anlam na gelir.

9- retmenlere, ö retmen k lavuz kitaplar ile k z –erkek ö renciler aras nda bilgi yar malar düzenlemeleri teklif edilebilir. Bilgi yar malar sonunda gruplar aras nda ciddi farkl klar olmad gören ö renci kad n-erkek e itli ine inanacakt r.

KAYNAKÇA

ALTINDAL, A. (2004). Türkiye’de Kad n. (Sekizinci Bas m). stanbul: Alfa Yay nlar .

ALTINAY, A. R. (2001). Köprülüler. stanbul: Tarih Vakf Yurt Yay nlar .

ALPEREN, A. (2003). Türkiye’de slam ve Modernle me. Adana: Karahan Yay nlar .

ARSLAN, S, A. (2000). Ders Kitaplar nda Cinsiyetçilik, Ankara: TC Ba bakanl k Kad n Statüsü ve Sorunlar Genel Müdürlü ü Yay nlar .

A, E. (1998). Fatma Aliye Han m. Osmanl Ansiklopedisi. Cilt:7. stanbul: A aç Yay nlar .

AYATA, A. G. (1995). “ Türkiye’de Kad nlar n Siyasete Kat ”. 1980’ler

Türkiye’sinde Kad n Bak Aç ndan Kad nlar. stanbul: leti im Yay nlar .

BALCI, A. (2001). Sosyal Bilimlerde Ara rma: Yöntem, Teknik ve lkeler. Ankara: Pegem Yay nlar .

BENDASON, N. (Tarihsiz). Ba lang çtan Günümüze Kad n Haklar . Çeviren: irin TEKE. stanbul: leti im Yay nlar .

BERKES, N. (2003). Türkiye’de Ça da la ma. (Dördüncü Bask ). stanbul: YKY.

BERKTAY, F. (1994). “Türkiye’de Kad n Hareketi”. Kad n Hareketinin

Kurumla mas . stanbul: Metis Yay nlar .

NBA IO LU, C. (1991). renme Psikolojisi. Ankara: Kad lu Matbaas .

BE ER, F. (2003). Kad n Çal mas ve Sosyal Güvenli i. stanbul: Bilge

Yay nlar .

CAPORAL, B. (1999). Kemalizm ve Kemalizm Sonras nda Türk Kad

I, II, III .( 1919-1970). Cumhuriyet Gazetesi Eki.

N, H. A. (1989). Türk Hukuk Tarihi. Cilt:2. Konya: Selçuk Üniversitesi Yay nlar .

CL FF, T. (1981). Kad nlar n Özgürlü ü ve S f Mücadelesi. Çeviren:

amil BE TOY. stanbul:Ataol Yay nc k.

ÇAKIR, S. (1993). Osmanl Kad n Hareketi, stanbul: Metis Yay nlar .

TÇ , O. (1979). “Türk Kamu Yönetiminde Kad n Görevliler”. Türk

Toplumunda Kad n. Ankara: Ara rma E itim ve Ekin Yay nlar .

VR LL , N. (2005). nk laplar n Türk Kad Üzerindeki Etkisi (1919-