Verilerin Analizi

Anketlerin toplanmasının ardından, her bir anket numaralandırılmış ve veriler uygun bir istatistik programına aktarılmıştır. Eksik ve yanlış doldurulan anketler veri setinden çıkarılmıştır. Daha sonra verilerle ilgili normallik analizleri yapılmıştır. Yapılan Kolmogor-Smirnov testi sonucu anlamlılık değerleri iki veri setinde 0.200 olarak bulunmuştur. Veri setlerinin plot dağılımları ve histogram tabloları normal dağılım göstermektedir. Verilerin çarpıklık ve basıklık değerleri +1 ile -1 arasında değişmektedir. Elde edilen bu değerlerin her üç örneklem grubu için literatürde önerilen değerleri (Tabachnick, Fidell ve Ullman, 2007) karşıladığı görülmektedir.

Ergen grubu (12-18 yaş) için betimsel analizleri ortaya koymak için önce frekans ve açıklayıcı analizler yapılmıştır. Kardeş ilişkilerinin demografik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemede bağımsız iki grup için t-Testi (Independent Samples t-Test) ve ikiden fazla grubun olduğu İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Ergenlik döneminde kardeş ilişkilerinin bağlanma, yalnızlık ve öznel iyi oluşu ne kadar yordadığını ortaya koymak için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bunun için öncelikle alt boyutlar arasındaki korelasyon değerleri incelenmiştir. Değerler; 0,613 ile 0,088 arasında değişmektedir. VIF değerleri; 1,452 ile 1,833 arasında değişmektedir. Tolerans değerleri ise; 0,546 ile 0,689 arasında değişmektedir. Çoklu bağlantı probleminin olmaması için korelasyon değerlerinin 0,80’in altında olması, VIF değerinin dördün altında olması ve tolerans değerlerinin 0,20’den büyük olması gerekmektedir (Fields, 2005; Hair, 2010). Veri seti bu değerleri karşılamaktadır. Çoklu korelasyon sorunu yoktur.

Genç yetişkin grubu (19-35 yaş) için başta betimsel analizleri ortaya koymak için frekans ve açıklayıcı analizler yapılmıştır. Kardeş ilişkilerinin demografik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemede bağımsız iki grup için t-Testi (Independent Samples t-Test) ve ikiden fazla grubun olduğu İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Genç yetişkinlik döneminde kardeş ilişkilerinin bağlanma, yalnızlık ve öznel iyi oluşu ne kadar yordadığını ortaya koymak için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bunun için öncelikle alt boyutlar arasındaki korelasyon değerleri incelenmiştir. Değerler; 0,612

ile 0,105 arasında değişmektedir. VIF değerleri; 1,459 ile 1,900 arasında değişmektedir. Tolerans değerleri ise; 0,526 ile 0,685 arasında değişmektedir. Çoklu bağlantı probleminin olmaması için korelasyon değerlerinin 0,80’in altında olması, VIF değerinin dördün altında olması ve tolerans değerlerinin 0,20’den büyük olması gerekmektedir (Fields, 2005; Hair, 2010). Veri seti bu değerleri karşılamaktadır. Çoklu korelasyon sorunu yoktur.

Orta yetişkin grubu (36-60 yaş) için betimsel analizleri ortaya koymak için frekans ve açıklayıcı analizler yapılmıştır. Kardeş ilişkilerinin demografik değişkenler açısından farklılaşıp farklılaşmadığını belirlemede bağımsız iki grup için t-Testi (Independent Samples t-Test) ve İlişkisiz Örneklemler İçin Tek Faktörlü Varyans Analizi (One-Way ANOVA) kullanılmıştır. Orta yetişkinlik döneminde kardeş ilişkilerinin bağlanma, yalnızlık ve öznel iyi oluşu ne kadar yordadığını ortaya koymak için Çoklu Doğrusal Regresyon Analizi kullanılmıştır. Bunun için öncelikle alt boyutlar arasındaki korelasyon değerleri incelenmiştir. Değerler; 0,638 ile 0,078 arasında değişmektedir. VIF değerleri; 1,486 ile 3,014 arasında değişmektedir. Tolerans değerleri ise; 0,332 ile 0,673 arasında değişmektedir. Çoklu bağlantı probleminin olmaması için korelasyon değerlerinin 0,80’in altında olması, VIF değerinin dördün altında olması ve tolerans değerlerinin 0,20’den büyük olması gerekmektedir (Fields, 2005; Hair, 2010). Veri seti bu değerleri karşılamaktadır. Çoklu korelasyon sorunu yoktur.

Betimsel istatistiklerin grupları oluşturulurken; ölçek ortalamaları ve kuramsal çerçeveler (Adler, 2011; Erickson, 1989) dikkate alınmıştır.

Araştırmanın nitel verilerinin toplandığı grup her yaş grubundan dokuzar kişi ölçek puanları ve araştırma sonuçları dikkate alınarak seçilmiştir. Görüşmeler online ortamda gerçekleştirilmiş ve görüşmelerin güvenilir olması açısından ses kaydı alınmıştır. Daha sonra yapılan görüşmelerin transkriptleri bilgisayar ortamına aktarılmıştır. Yazıya dökülen görüşme metinleri birkaç defa okunduktan sonra içerik analizine geçilmiştir. İçerik analizi, verilerin temalarını ortaya çıkarmak, analiz etmek ve raporlamak için kullanılan bir yöntemdir (Patton, 2005). İçerik analizi süreci elde edilen verileri düzenlemeyi, literatürü incelemeyi, kodlamalar yapmayı ve son olarak temaları oluşturmayı içermektedir (Creswell, 2015). İçerik analizi yapılırken yazılı hale getirilen verilerin okunması sırasında dikkat çeken benzer ifadeler göz önünde tutularak kodlar oluşturulmaktadır. Kodların belirlenmesinde öncelikle açık kodlama yapılarak veriler anlamlı hale getirilmiştir. Daha sonra odak kodlamalar yapılmış ve ortak kodlardan yola

çıkarak odak kodlar oluşturulmuştur. Oluşturulan kodlar temalar altında düzenlenmiş ve teorik sunum haline getirilmiştir.

Bir araştırmada görüşülen bireylerden doğrudan alıntılara yer vermek ve bunlardan yola çıkarak sonuçları açıklamak araştırmanın geçerliğini artırmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2008). Bu nedenle araştırmada, doğrudan katılımcıların görüşlerine yönelik alıntılara yer verilmiştir. Katılımcıların düşünceleri ve görüşleri metine doğrudan aktarılırken gerçek isimleri kullanılmamış, bunun yerine kim olduklarını belirtmek için kodlama yoluna gidilmiştir.

Araştırmanın nitel kısmında kodlayıcı güvenirliğini sağlamak için veriler araştırmacı tarafından farklı zamanlarda kodlanmıştır. Bu sayede kodlayıcı güvenirliği sağlanmak istenmiştir. Farklı zaman aralıkları ile tekrar kodlama yapılması işlemi ile kodlyacı güvenirliği sağlanmaktadır (Miles ve Huberman, 2016). Zaman farkı 15 gün olarak belirlenmiştir. İlk seferde uyumun %70’in üzerinde olması beklenmiştir. Bu amaçla Miles ve Huberman (2016) tarafından geliştirilen formül kullanılmıştır.

Güvenirlik=Görüş Birliği Sayısı / Toplam Görüş Birliği + Görüş Ayrılığı Sayısı Araştırmacı tarafından verilen iki kod, belirlenen sürenin sonrasında incelendiğinde farklı kategorilere yerleştirilmiştir. Bu duruma göre P= (101/(101+2) = %98) olarak belirlenmiştir. Nitel araştırmalarda güvenirlik amacıyla uzman ve araştırmacılar tarafından yapılan değerlendirmeye ilişkin uzlaşma yüzdesi %70 ve üzeri olduğu durumlarda gerekli güvenirliğin sağlanmış olduğu kabul edilmektedir (Miles ve Huberman, 2016).

Güvenirlik için ek olarak araştırmanın kodlama ve temalarının oluşturulması sürecinde Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık ve Eğitimde Ölçme Değerlendirme alanlarında uzman üç kişinin görüşlerinden yararlanılmıştır. Bu şekilde güvenirliği artırmak için araştırmacı üçgenleme (veri çeşitlemesi) yoluna gidilmiştir. Araştırmacı üçgenleme tekniği (veri çeşitlemesi); araştırma konusunda uzman birden fazla kişinin verilerin analizi ve yorum kısmına katılmasıdır. Bu yöntem nitel araştırmalarda güvenirliği artıran yöntemlerden birisidir (Houser, 2015). Son olarak, güvenirlik ise zengin yoğun betimleme geçerlik stratejisi kullanılmıştır (Creswell, 2015). Yani veriler görüşme transkriplerinden birebir alınarak kullanılmıştır. Toplamda transkriptler 140 sayfa ve 560 dakika sürmüştür. Veriler 11 punto büyüklüğünde Times New Roman yazı tipinde analiz programına aktarılmış ve ardından analiz gerçekleştirilmiştir.

5.BULGULAR

Aşağıda, yapılan analizler sonucu elde edilen bulgular doğrultusunda önce nicel, daha sonra nitel veriler sırasıyla sunulmaktadır.