Verilerin Analiz

Araştırmada veri toplama aracından elde edilen veriler SPSS 22.0 programına aktarılmıştır. Bütün istatistiksel hesaplamalarda anlamlılık düzeyi olarak .05 kabul edilmiştir. Veri analizine başlanmadan önce, çalışmada kullanılacak analiz çeşitlerine karar verilebilmesi için elde edilen verilerin normallik değerleri incelenmiştir. Parametrik testlerin kullanılabilmesi için verilerin normal dağılım göstermesi gerekmektedir (Can, 2013). Verilerin normallik dağılımını incelemek için aritmetik ortalama, mod, medyan, çarpıklık ve basıklık katsayılarından yararlanılmış ve ayrıca histogram ve yaprak grafikleri de incelenmiştir. Normallik testine ait basıklık ve çarpıklık değerleri Tablo 4’te verilmiştir.

Tablo 4. Veri Toplama Araçları Basıklık ve Çarpıklık Test Sonuçları

Veri Toplama Aracı Boyutlar Çarpıklık Basıklık

Örgütsel Sağlık Ölçeği Akademik Önem - .246 - .176

Kurumsal Bütünlük - .705 - .048

72

Tablo 4. Veri Toplama Araçları Basıklık ve Çarpıklık Test Sonuçları (Devam)

Veri Toplama Aracı Boyutlar Çarpıklık Basıklık

Kaynak Desteği - .388 -.177 Öğretmen Bağlılığı - .673 .525 Mesleki Liderlik - .432 .039 Toplam - .362 .387 Algılanan Örgüt Kimliği Ölçeği Toplam - .600 .611

Ölçeklerden elde edilen verilerin ortalama, tepe değer ve ortanca değerleri ile ilgili bilgiler ise Tablo 5’te verilmiştir.

Tablo 5. Veri Toplama Araçları Ortalama, Tepe Değer ve Ortanca Test Sonuçları

Veri Toplama Aracı Boyutlar Ortalama Mod Medyan

Örgütsel Sağlık Ölçeği Akademik Önem 2,91 3,00 3,00

Kurumsal Bütünlük 2,83 3,43 2,85 Müdürün Etkisi 2,55 3,00 2,66 Kaynak Desteği 2,84 3,00 3,00 Öğretmen Bağlılığı 3,20 4,00 3,16 Mesleki Liderlik 3,14 3,00 3,15 Toplam 2,97 2,84 2,97 Algılanan Örgüt Kimliği Ölçeği Toplam 4,15 5,00 4,20

Çarpıklık ve basıklık değerlerinin -1 ile +1 arasında olması verilerin normal dağılıma yakın olduğunu ortaya koymaktadır (Hair, Black, Babin ve Anderson, 2013). Bunun yanı sıra ortalama, ortanca ve tepe değerin birbirine yakın değerlerde olması da veri grubunun normal dağılım gösterdiği şeklinde yorumlanmaktadır. Ayrıca verilerin yaprak ve histogram grafikleri incelendiğinde de verilerin normal dağıldığı görülmektedir. Tabloda gösterilen değerler incelendiğinde verilerin normal dağılım gösterdiğini söylemek mümkündür. Bu nedenle analizlerde parametrik testler kullanılmıştır (Büyüköztürk, 2013).

73

Öğretmenlerin örgütsel sağlık ölçeğine vermiş oldukları cevapların aritmetik ortalama, standart sapma, en yüksek puan ve en düşük puanları hesaplanmıştır. Ortalama değeri 1,00 ile 1,99 arasında olanlar “sağlıksız”, 2,00 ile 2,99 arasında olanlar “orta düzeyde sağlıklı” ve 3,00 ile 4,00 arasında olanlar “sağlıklı” olarak kabul edilmiştir. Örgütsel kimlik ölçeğinde ise ortalaması 1,00 ile 2,49 arasında olanlar “düşük”, 2,50 ile 3,49 arasında olanlar “orta” ve 3,50 ile 5,00 arasında olanlar “yüksek” kabul edilmiştir. Öğretmenlerin örgütsel sağlık ölçeğine verdikleri cevaplara ait betimsel istatistikler Tablo 6’da, algılanan örgüt kimliği ölçeğine verdikleri cevaplara ait betimsel istatistikler Tablo 7’de verilmiştir.

Tablo 6. Öğretmenlerin Verdikleri Cevaplara Göre Okulların Sağlık Düzeylerine İlişkin Betimsel İstatistik Değerleri

Değişken N Madde En Düşük En Yüksek x̄ ss x̄/ ss/

Sayısı Puan Puan madde madde

sayısı sayısı Akademik 497 10 15,00 40,00 29,18 4,85 2,91 0,48 Önem Kurumsal 497 7 7,00 27,00 19,82 3,98 2,83 0,56 Bütünlük Müdürün 497 3 3,00 12,00 7,66 2,06 2,55 0,68 Etkisi Kaynak 497 5 5,00 20,00 14,21 3,52 2,84 0,70 Desteği Öğretmen 497 6 6,00 24,00 19,20 3,52 3,20 0,58 Bağlılığı Mesleki 497 13 19,00 52,00 40,87 6,41 3,14 0,49 Liderlik Toplam 497 44 76,00 167,00 130,97 15,91 2,97 0,36

Tablo 6’daki veriler incelendiğinde (x̄=2,97, ss=0,36) öğretmenlerin okullarını “orta düzeyde sağlıklı” olarak gördüğü ifade edilebilir.

74

Tablo 7. Öğretmenlerin Verdikleri Cevaplara Göre Okulların Kimlik Düzeylerine İlişkin Betimsel İstatistikler

Değişken N Madde En Düşük En Yüksek x̄ ss x̄/ ss/

Sayısı Puan Puan madde madde

sayısı sayısı Algılanan 497 25 50,00 160,00 103,77 15,33 4,15 0,61 Örgüt Kimliği

Tablo 7’ deki veriler incelendiğinde (x̄=4,15, ss=0,61) öğretmenlerin okullarına ilişkin kimlik algılarının “yüksek” olduğu ifade edilebilir.

Veri toplama aracının kişisel bilgiler bölümünde öğretmenlerin verdikleri cevaplar frekans değeri (N) ve yüzdeliği (%) hesaplanarak Tablo 1’de verilmiştir.

Araştırmanın 1.alt problemi “İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel kimlik puanları cinsiyet, okuldaki görev süresi, meslekteki görev süresi, öğrenim durumu, görev türü, Okul bölgesi, arkadaşlardan destek görme ve yöneticilerden destek görme değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermekte midir?” ve 2.alt problemi “İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel sağlık puanları, cinsiyet, okuldaki görev süresi, meslekteki görev süresi, öğrenim durumu, görev türü, Okul bölgesi, arkadaşlardan destek görme ve yöneticilerden deste görme değişkenlerine göre anlamlı bir fark göstermekte midir?” şeklindedir. İki alt problemde de aynı istatistiksel yöntem ve teknikler kullanılmıştır. Buna göre cinsiyet, öğrenim durumu, görev türü, Okul bölgesi, arkadaşlardan destek görme ve yöneticilerden destek görme değişkenleri için bağımsız örneklem t testi kullanılmıştır. Varyansların homojenlik durumuna göre ise ilgili t değeri kullanılmıştır. Mesleki kıdem ve okuldaki görev süresi değişkenleri için ise tek yönlü varyans analizi yöntemi (ANOVA) kullanılmıştır (Büyüköztürk, 2013). ANOVA sonuçları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde farklı çıktığında farkın hangi gruplardan kaynaklandığını belirlemek için ise Levene F testi sonuçlarına bakılarak varyansların homojenlik durumları kontrol edilmiş ve homojen ise Scheffe, homojen değilse Dunnett’s T3 testi yapılmıştır. Scheffe (1959) varyanslar eşit olduğunda ve örneklemler eşit olmadığında Scheffe testinin kullanılabileceğini, Bechhofer ve Dunnett (1988) ise varyanslar ve örneklem büyüklükleri eşit olmadığında Dunnett’s T3’ün güvenle kullanılabileceğini ifade etmişlerdir (Kayri, 2009). Bu nedenle bu iki post-hoc tekniği kullanılmıştır.

75

Araştırmanın 3. ve son alt problemi ise “İlköğretim okullarında çalışan öğretmenlerin örgütsel sağlık düzeyleri ile örgüt kimliği algıları arasında bir ilişki var mıdır?” şeklindedir. “ Bu alt probleme cevap bulabilmek için Pearson Momentler Çarpımı korelasyon çözümleme tekniği kullanılmıştır. Örgütsel sağlığın alt boyutları ile kimlik puanları arasındaki ilişkinin belirlenmesinde de yine Pearson Momentler Çarpımı korelasyon çözümleme tekniği kullanılmıştır (Büyüköztürk, 2013).

76

BÖLÜM 4