Çalışmanın amacına uygun olarak, veri toplama yöntemlerinden hem nitel hem de nicel anket yöntemlerinin birlikte uygulanmasına karar verilmiştir.
Nitel çalışmalarda, nicel çalışmalarda olduğu gibi, baştan kesin sınırlandırılmış araştırma sorusu yazmak çok olası değildir. Bu nedenle nitel araştırmalarda, açık uçlu sorular sorulabildiği gibi, kapalı uçlu sorular da sorulabilmektedir. Açık uçlu araştırma soruları, araştırmacıya, kuramsal literatürün yetersiz olduğu durumlarda avantaj sağlamakta, kapalı uçlu sorular ise araştırmacının belirgin bir çerçeve oluşturarak, araştırmanın veri toplama ve analiz safhalarının sınırlarını belirlemesine yardımcı olmaktadır (Yıldırım ve Şimşek, 2000:58-62).
Daha önceki bölümlerde belirtildiği üzere bu çalışmada verilerin toplanması ve analizini içeren keşfedici araştırma modeli temel alınmış ve çalışma üç aşama halinde icra edilmiştir. Birinci aşamada, veri toplama aracı olarak kullanılacak bir anket oluşturulmuştur. İkinci aşamada bu anket vasıtasıyla veriler toplanmış, üçüncü aşamada ise toplanan verilerin analizleri yapılarak, araştırma ile ilgili bulgulara ulaşılmış ve bu bulgulardan hareketle varılan sonuçlar doğrultusunda bazı önerilerde bulunulmuştur.
Veri toplama aracı olarak kullanılacak anketin oluşturulması aşamasında, stratejik insan kaynakları ve değişim yönetimi kapsamında, Jandarma teşkilatının mevcut ihtisaslaşma sisteminde reorganizasyon ihtiyacını belirlemek üzere, ihtisaslaşma konusunda uzman üst ve orta düzeyde yöneticilik yapmış 41 kişiyle görüşmeler yapılmıştır. Bu görüşmelerde uzman personel tarafından;
- Teknolojinin gelişmesiyle orantılı olarak, suç ve suçluların da teknolojiyi yoğun olarak kullandıkları ve kabiliyetlerini geliştirdikleri,
- Bu durumun önümüzdeki süreçte siber suçlarda artışa sebep olacağı,
- Büyük çoğunluğu Jandarma bölgesinden geçen petrol ve doğalgaz boru hatlarına yönelik sabotaj tehdidinde artış olacağı,
- Toplumsal olaylar ile olayları provoke edecek suç örgütlerinin silahlı militanlarının katılımı ile terör nitelikli toplumsal olaylarda artış gözlemleneceği,
- Terörizmle mücadelenin, siyasal terörizm ve toplumsal olaylara müdahale konularında gelişeceği,
- Bilgi teknolojileri ile haberleşme vasıtalarındaki gelişmeye bağlı olarak, terör örgütlerinin hücresel yapılara dönüşmes suretiyle komuta kontrol ilişkilerinde ve terörün finansmanında internet ağı altyapısının etkin olarak kullanılacağı,
- Suç ve suçlulukla mücadelede, düşük yoğunluklu çatışma konseptinin uzun vadede önem kazanacağı,
- Türkiye’nin sahip olduğu biyoçeşitlilik bu kaynaklara sahip olmayan ülkeler için önümüzdeki dönemde daha da dikkat çekici boyutlara ulaşarak Jandarma bölgesinde biyolojik varlıklarımıza yönelik uluslararası kaçakçılık tehdidinin artacağı,
- Faili meçhul olaylar ile aranan şahısların bulunması konularında genel emniyet ve asayiş görevini yürüten İlçe Jandarma ve Jandarma Karakol Komutanlıklarında uzmanlaşmış timlerin oluşturulmasının zorunluluk halini alacağı,
- Türkiye’nin çevresindeki ülkelerde yaşanan rejim sorunları ve siyasi belirsizliklerin mülteci akınına neden olduğu, ülkemize gelen bu mültecilerin önemli bir kısmının Türk vatandaşlığına geçeceği ve Türkiye’de yaşamaya devam edeceğinden özellikle kaçakçılık, hırsızlık, gasp gibi suçlarda artış olacağı,
- Hudutlardaki kontrollü ve kontrolsüz göç hareketlerinin beraberinde kaçakçılık olaylarını da artıracağı, kaçakçılığın da ekonomiyi ve toplumsal yaşamı olumsuz yönde etkileyeceği,
- Çevre sorunlarının artarak devam edeceği,
- Teknolojik gelişmeler ile birlikte uyuşturucu madde satışı, kaçakçılığı ve organize suçlarında artış olacağı ifade edilmiştir.
Bu görüşmelerde, SİKY ve değişim yönetimi kapsamında Jandarma teşkilatının örgütsel vizyonu ve misyonunu etkin ve verimli olarak yerine getirebilecek yetenekler konusunda ise; mevcut ihtisaslaşma sisteminin Jandarma teşkilatının misyonunu karşılayacak faaliyet alanlarının hepsinde yeterli sayıda ve nitelikli ihtisas sahibi personelin olmaması ve etkin olarak kullanılamaması, okullarda verilen ihtisas eğitimlerinde saha ile bağlantı kurulmasında ve eğitimde modernleşme eksikliği ile ihtisaslı personelin atamalarında ihtisasına uygun foksiyon alanlarının dikkate alınmasındaki problemler olduğu belirlenmiştir.
Araştırma konusunda uzman personel ile yapılan bu görüşmeler sonucunda, SİKY ve değişim yönetimi kapsamında, Jandarma teşkilâtının vizyonuna uygun, uzun vadede ihtisaslaşma sisteminin reorganisazyonu ile ilgili veriler toplanmıştır. Toplanan vu verilerin analizi sonucunda, araştırma konusu olan Jandarma teşkilatının mevcut ihtisaslaşma sisteminde reorganizasyon ihtiyacının belirlenmesi için veri toplama aracı olarak özgün bir taslak anket oluşturulmuştur.
Araştırmanın ikinci aşamasında, Jandarma teşkilatında görevli örneklemi oluşturan yöneticilere anket uygulanmıştır. Sosyal bilimler alanında tarama
araştırmalarında yaygın olarak kullanılan anket tekniği; hazırlama kolaylığı, kısa zamanda ve az maliyetle büyük örneklemlere uygulanabilirliği gibi nedenlerden dolayı tarama araştırmalarında tercih edilen veri toplama araçlarından biridir (İslamoğlu ve Alnıaçık, 2014:131-134). Bu sebeple, araştırmanın amacına uygun verileri toplamak için anket tekniği uygulanmıştır.
Taslak anket oluşturulup pilot uygulama yapıldıktan sonra, anketin kapsam güvenilirlik analizi yapılarak, araştırmada kullanılmak için hazırlanan özgün anket formu Ek-3’de olup altı sayfa ve üç bölümden oluşmaktadır. Bunlar: 1. Katılımcılara hitaben yazılmış, araştırmanın amacını ve önemini anlatan giriş bölümü, 2. Kişisel Bilgiler, 3. Stratejik İnsan Kaynakları Uygulamaları, Örgütsel Değişim ve Reorganizasyon Ölçekleri bölümleridir. Araştırmaya katılanlardan soruları 5’li Likert ölçeğine göre yanıtlamaları istenmiştir. Buna göre araştırmaya katılanlara, katılım derecelerini belirtmek amacıyla beş seçenek sunulmaktadır. Ölçeklerde verilen ifadelerin sıklık dereceleri; 1=Hiç katılmıyorum, 2: Katılmıyorum, 3: Kararsızım, 4: Katılıyorum, 5: Tamamen katılıyorum şeklinde sıralanmaktadır. Verilerin analizinde frekans, yüzde analizi ve aritmetik ortalamalar alınarak, bulunan değerlerin analizi ve yorumlaması yapılarak sonuçlara ulaşılmaya çalışılmıştır.
Aşağıda Tablo 17’de, araştırma konusunda, değişim ve stratejik insan kaynakları uygulamaları ile stratejik insan kaynakları ve değişim yönetimi kapsamında, reorganizasyon ihtiyacının belirlenmesi ölçeklerindeki maddelerin dağılımları ortaya konulmuştur.
Tablo 17: Araştırma Konusunda, Değişim ve Stratejik İnsan Kaynakları Uygulamaları
Ölçeğindeki Maddelerin Dağılımı
Değişim ve Stratejik İnsan Kaynakları Uygulamaları Ölçeği
Madde Sayısı Numaraları/Anket Bölüm Madde ve Alt Bölüm Numaraları
Değişim Yönetimi
Uygulamaları 2 1,2 (1)
Stratejik İnsan Kaynakları
Uygulamaları 11 1-11 (2)
Örgütsel Değişim (Takım
Çalışması) 7 1-7 (3) Örgütsel Değişim (Paylaşılan Vizyon) 3 1-3 (3) Örgütsel Değişim (İletişim) 4 1-4 (3) Reorganizasyon İhtiyacı 11 1-11 (4)
Stratejik insan kaynakları uygulamaları ile ilgili 11 maddelik ölçek, Doğan BAŞAR’ın “Stratejik İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, Rekabetçi Örgüt Kültürü Oryantasyonları İle Firma ve Çalışan Performansı Arasındaki İlişki, (Basılmamış Doktora Tezi) sayfa 138”den uyarlanmıştır. Örgütsel değişim açısından; Takım Çalışması konusunda 7, Paylaşılan Vizyon konusunda 3 ve İletişim konusunda 4 maddeden oluşan ölçek ise Celaleddin SERİNKAN ve Gülşah ARAT tarafından yazılmış olan “İşletmelerde Örgütsel Değişim ve İç Girişimcilik” isimli kaynak yayının sayfa 120’deki ölçekten istifade ile uyarlanmıştır.
Tablo 17’deki değişim yönetimi uygulamaları ile ilgili 2 maddelik ölçek ile reorganizasyon ihtiyacı konusundaki 11 maddelik ölçek ve Tablo 18’deki stratejik insan kaynakları ve değişim yönetimi kapsamında, reorganizasyon ihtiyacının belirlenmesi ile temel branşlar, ihtisas dalları ve ihtisas alt dalları ile ilgili 54 maddelik anket, özgün veri toplama aracının oluşturulmasını müteakip pilot uygulama sonucunda elde edilen verilerin analizi ile oluşturulmuştur.
Tablo 18: Stratejik İnsan Kaynakları ve Değişim Yönetimi Kapsamında, Araştırma
Konusunda, Reorganizasyon İhtiyacının Belirlenmesi Anketindeki Maddelerin Dağılımı
Reorganizasyon İhtiyacının Belirlenmesi Madde Sayısı
Madde Numaraları/Anket Bölüm ve Alt Bölüm
Numaraları
İhtisaslaşma Sisteminin Suçla Mücadelede
Temel Branşları 2 a,b (5.1)
Önleyici Kolluk Temel Branşındaki İhtisas
Dalları 7 a,b,c,ç,d,e,f (5.2)
Adli Kolluk Temel Branşındaki İhtisas Dalları 10 a,b,c,ç,d,e,f,g,h,ı (5.3) Önleyici Kolluk Temel Branşında, Terör ve
Toplumsal Olaylara Müdahale Hizmetleri İhtisasında Alt Dallar
7 a,b,c,d,e,f,g (5.4.1)
Önleyici Kolluk Temel Branşında, Koruma
Hizmetleri İhtisasında Alt Dallar 4 a,b,c,d (5.4.2) Önleyici Kolluk Temel Branşında, İstihbarat
Hizmetleri İhtisasında Alt Dallar 5 a,b,c,d,e (5.4.3) Adli Kolluk Temel Branşında, Asayiş Suçları
İhtisasında Alt Dallar 7 a,b,c,ç,d,e,f (5.5.1)
Adli Kolluk Temel Branşında, Kaçakçılık ve Organize Suçlarla Mücadele (KOM) İhtisasında Alt Dallar
4 a,b,c,d (5.5.2)
Adli Kolluk Temel Branşında, Olay Yeri
İnceleme (OYİ) İhtisasında Alt Dallar 4 a,b,c,d (5.5.3) İhtisaslaşma Sisteminin Sürdürülebilirliği ve
Yönetimi Konusunda Yapılanma İhtiyacı 4 1,2,3,4 (6)
Yukarıda Tablo 18’de araştırma konusunda, Jandarma ihtisaslaşma sisteminde reorganizasyon ihtiyacının belirlenmesi anketindeki maddelerin dağılımı
gösterilmektedir. “Reorganizasyon İhtiyacının Belirlenmesi” sütununda belirtilen temel branş, ihtisas dalları ile ihtisas alt dalları konusunda, ankette bulunan madde sayıları orta sütunda belirtilmektedir. Son sütunda ise, anketin ilgili bölüm ve alt bölüm numaraları ile maddelerin belirtildiği harfler gösterilmektedir.