Veri Toplama Sürec

ÇalıĢmanın yapılacağı örgütte öncelikle Türkiye Ġnsan Kaynakları Müdürü’ne bilgi verilmiĢ, onun bilgisi dahilinde bağlı olunan bölge Doğu Avrupa Ġnsan Kaynakları Direktörü’ne araĢtırmanın örgüte olan faydalarını anlatan bir sunum hazırlanmıĢtır. Bu süre içerisinde yapısal değiĢiklikler sonucu Türkiye’nin bağlı olduğu bölge Ortadoğu ve Kuzey Afrika olarak değiĢtiğinden aynı yazıĢmalar bağlanılan yeni direktör ile de yapılmıĢtır. Bu kiĢilerin onayı ile örgütün genel merkezi düzeyinde yazıĢmalar yapılmıĢ, Örgütsel GeliĢim Direktörlüğü ile temasa geçilmiĢtir. Böylece örgütün bağlı olduğu merkez düzeyinde de anket yapılabilmesinin yolu açılmıĢtır. Tüm bu izinlerin alınması örgütün önemli bir satın alma sonrası yaĢanan entegrasyon sürecinden dolayı yaklaĢık dört aylık bir süreyi almıĢtır.

Gerekli izinler alındıktan sonra anketin web sayfası olarak tasarlanmasına geçilmiĢtir. Veri toplama aracı olarak seçilen soru kağıdı, iki hafta gibi kısa bir süre içerisinde web sayfasına taĢınmıĢtır. Web sayfasına taĢınmıĢ olması hem katılımcıların gizliliğin korunması hem de cevapların otomatik olarak veri tabanına aktarılmasını

71

sağlamıĢtır. Anket web sayfası örneklem büyüklüğünün önemi bilindiğinden tez yazımı esnasında dahi örneklemi geniĢletebilmek adına açık tutulmuĢtur.

Anket örgütün yurtdıĢı Ģubelerine gönderilmeden önce Türkiye’deki örgütte test edilmiĢtir. Ayrıca yüz yüze mülakatlarla anketin uzunluğu, rahatsız eden soruların varlığı, anlaĢılma düzeyi gibi konularda bilgi alınmıĢtır. Bu düzeltme sürecinde örgütün genel müdürünün hangi ülkeden olduğu gibi demografik sorular eklenerek, bu tür bilgilerin daha sonra yazıĢmalar ile toplanmasında yaĢanacak sorunlar en aza indirilmiĢtir.

Anketin dilinin toplumların ana diline çevrilememesi araĢtırmacının karĢısına çıkan önemli kısıtlardan biridir. Ancak araĢtırma yapılan örgütün Ġngiliz Ģirketi olması nedeni ile çalıĢanlar için Ġngilizce bilgisinin önemli bir iĢe alım kriteri olduğu söylenebilir. Bunun arkasında yatan sebep ise Ģirket içi yazıĢmalar ve prosedürlerin Ġngilizce olarak yapılması, gerek yurtiçi gerek yurtdıĢı toplantılarda ortak dil olan Ġngilizce’nin sıklıkla kullanılması gösterilmektedir. Bu nedenle birçok Ģubede temsilci dıĢında tüm pozisyonlarda Ġngilizce bilgisinin Ģart koĢulduğu görülmüĢtür.

Öte yandan Afrika ve Asya ülkelerinden insan kaynakları direktörleri ile yapılan yazıĢmalarda örgütlerin iliĢik olduğu bölge müdürlükleri nedeni ile bu bölgelerde Ġngilizce bilen kiĢi sayısının çok yüksek olmadığı ortaya çıkarılmıĢ, bu nedenle bu bölgeler araĢtırma dıĢında tutulmuĢtur. Bu durum üzücü bir Ģekilde çalıĢmanın birçok kültürler arası çalıĢmada olduğu gibi Avrupa ve Anglosakson özelinde yapılmasına neden olmuĢtur.

Soru kağıdında gerekli revizeler yapıldıktan sonra öncelikle örgütün Türkiye’deki merkez çalıĢanlarına doğrudan mesaj atılmıĢ, araĢtırmanın amacı ve gönüllük esasına dayalı olduğu anlatılmıĢtır. Verilen bir aylık sürenin sonunda tekrar bir çağrı yapılmıĢ ve katılım artırılmıĢtır. Bununla eĢ zamanlı olarak yerel örgütte görev yapan departman müdürleri gerek kendi bağlı oldukları yurtdıĢı örgütteki yöneticilerine gerekse yurtdıĢı pazarlardaki meslektaĢlarına konuyu paylaĢarak ankete katılmalarını ve ekipleri ile paylaĢmalarını istemiĢlerdir. Ayrıca araĢtırmacı da aldığı izinler ile birlikte çeĢitli ülkelerdeki insan kaynakları müdürlerine ve direktörlerine çalıĢmaya katılımlarını ve ülkelerindeki merkez çalıĢanlarının katılımını teĢvik etmelerini talep etmiĢtir.

72

Tüm bu taleplerden sonra verilen sürenin sonunda özellikle yurtdıĢı katılımın düĢük olduğu görülmüĢ ve ikinci bir çağrı yapılmıĢtır. Bu dönemde, Türkiye’den örgütün farklı pazarlarına transfer olan Türk çalıĢanlardan ve Türkiye’den görev yapıp tekrar yurtdıĢı pazarlara atanan yabancı yöneticilerden bulundukları Ģubelerde katılımı sağlamaları yönünde destek alınmıĢtır. Bu sayede Almanya, Ġngiltere, Hollanda, Ukrayna ve Rusya’dan katılım daha yüksek olabilmiĢtir. Rusya pazarına transfer olan Türk yöneticilerden birisin daha sonra Ġrlanda’ya transfer olması da zaman içerisinde bu Ģubenin de örnekleme dahil olmasını sağlamıĢtır. Tüm bu aĢamalar veri toplama süresinin beklenenden çok daha uzun bir süre almasına neden olmuĢtur. YaklaĢık bir buçuk sene zarfında örneklem bu büyüklüğe ulaĢabilmiĢtir.

Kolayda örneklem yöntemi ile araĢtırma yapılan örgütün 60 farklı ülkedeki birimine mesaj atılmıĢtır. Bu örgütlerden geri dönüĢ oranı ise %30 oranında olmuĢtur. 60 örgüt içinde örneklem baĢlığında belirtildiği üzere tamamının verisi kullanılamasa da 19 örgüt çalıĢmaya katılmıĢtır. Her ne kadar bireysel düzeyde katılım yüksek olsa da örgütsel düzeyde katılım düĢük kalmıĢtır. Beklenenden düĢük katılımın arkasında bazı nedenler yatmaktadır. Bunlardan birincisi örgütün önemli bir satın alma gerçekleĢtirmesi ve genel merkezin devir iĢlemleri için yoğun mesai yapması gösterilmiĢtir. Ayrıca bu devir iĢlemleri esnasında Türkiye’nin bağlı bulunduğu bölgenin Doğu Avrupa’dan, Ortadoğu ve Kuzey Afrika’ya taĢınması Doğu Avrupa bölgesinin desteğinin azalmasına neden olmuĢtur. Bağlı olunan bölge olan Ortadoğu ve Kuzey Afrika’daki çalıĢanların Ġngilizce bilgisinin düĢük olması da buradaki Ģubelerin çalıĢmaya katılamamasına neden olmuĢtur.