Uluslararası Patent Başvuru Süreci

Bu başlık altında buluş sahiplerinin buluşlarını birden çok ülkede koruma altına istemeleri durumunda yararlanabilecekleri Avrupa Patent Anlaşması (EPC) ve Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) ile patent alma süreçleri anlatılmaktadır. Bu anlaşmalar sayesinde buluş sahipleri veya şirketler tek bir başvuru ile anlaşmalara taraf tüm üye ülkelere başvuruda bulunma hakkına sahip olmaktadır. Yani anlaşmalar, her ülke için ayrı ayrı araştırma raporu hazırlamak yerine tek bir rapor ile tüm üye ülkelere tek bir başvuru yapılmasını sağlar. Böylece, patent başvurusu süreci için gerekli işlemler kolaylaşıp zaman tasarrufu sağlanmakta ve süreç buluş sahipleri için daha ekonomik hale gelmektedir. Buradaki önemli nokta bu anlaşmalar sayesinde yapılan patent başvurularının direkt patent koruma hakkı vermesi anlamı taşımamasıdır. Bu anlaşmalar başvuru sahiplerine sadece tek bir başvuru ile anlaşmaya taraf tüm ülkelere başvuruda bulunabilme hakkı sağlamaktadır. Patent tescili ise yapılan inceleme ve araştırmalar sonucunda belli olmaktadır. Uluslararası patent başvuru süreçleri aşağıdaki başlıklar altında açıklanmıştır.

2.1.8.2.1. Avrupa Patent Sözleşmesi Kapsamında Başvuru Süreci

EPC ile sağlanan Avrupa Patenti, ortak bir koruma güvencesi sağlamamaktadır. Avrupa patenti başvurusunda bulunan bir kimse, patent talep ettiği ülkeleri belirtmelidir. Patent, patent talebi yapılan ülkelerin ulusal patent kanunları esas alınarak verilecektir. Henüz, tek bir başvuru ile tüm Avrupa Birliği'nde uygulanacak geniş bir patent uygulanmamaktadır. EPC, Avrupa Birliği'nden de farklıdır. İsviçre, Liechtenstein, Türkiye, Monako, Norveç, Makedonya, San Marino, Arnavutluk, Sırbistan gibi ülkeler, EPO'ya üye ancak AB'ye üye değildir (Soysal, 2019, s. 192).

Avrupa patent başvurusu, Avrupa Patent Ofisinin Münih, Berlin ve Lahey’ deki merkezlerine yapılabilir. Ancak, Viyana ofisine başvuru yapılamaz. Üye Ülke’nin yasası izin veriyor veya açıklıyor ise o Üye Ülkenin merkez sınai mülkiyet ofisine veya yetkili merciine de yapılabilir. Başvurular yazılı olarak doğrudan veya postayla yapılabilir. EPO’nun resmi dilleri İngilizce, Fransızca ve Almanca’dır. Avrupa patenti başvuruları EPO’nun resmi dillerinden biriyle yapılmalıdır. Başvurularda Avrupa patenti dilekçesi, buluşun bir tarifnamesi, bir veya birden çok

33

istemleri, tarifnamede özette veya istemlerde atıfta bulunulmuş resimler yer almalıdır (EPC- Avrupa Patenti Başvuru Kılavuzu, 2014, s. 12).

2.1.8.2.2.Patent İşbirliği Anlaşması Kapsamında Başvuru Süreci

Patent İşbirliği Anlaşması (PCT) sistemi ile patent başvurusu yapmak isteyen buluş sahiplerinin hazırlamaları gerekli evrak ve izlemeleri gereken prosedürler şu şekildedir.

Patent alma sürecinin ilk aşaması olan patent başvurusunu yapabilmek için başvuru sahiplerinin PCT’ye üye ülke vatandaşı olması gereklidir. Ancak buluş sahibi olan gerçek veya tüzel kişiler üye ülkenin vatandaşı olmamasına rağmen ikametgahı bu üye ülkelerde bulunuyorsa başvuru yapabilme hakkına sahiptir.

Patent başvurusu yapmak isteyen buluş sahipleri veya şirketler başvurularını doğrudan WIPO aracılığı ile yapabilecekleri gibi ulusal patent ofisleri (kabul ofisleri) aracılığıyla da gerçekleştirebilmektedirler. Ayrıca EPO’ya üye ülke vatandaşları doğrudan EPO ile başvuru yapabilmektedirler. Türkiye için kabul ofisi Türk Patent Enstitüsü’dür. Türkiye’den TÜRKPATENT aracılığıyla başvuru yapmak için iki yöntem bulunmaktadır. Bu yöntemlerden ilki bir elektronik patent başvuru sistemi olan ePCT sistemidir. ePCT, IB (International Bureau, WIPO) ve RO (Receiving Office, TÜRKPATENT)’ya elektronik ortamda online olarak PCT başvurusu ve başvuru sonrası işlemlerin yapılmasını ve yapılan başvurulara güvenli şekilde erişim sağlayan bir WIPO uygulamasıdır (www.turkpatent.gov.tr). Ayrıca, ePCT sistemini

seçen buluş sahiplerine 300 İsviçre Frangı (CHF)’na kadar indirim

sağlanabilmektedir. ePCT sistemi ile başvuruda kabul ofisi olarak TÜRKPATENT seçilerek online başvuru gerçekleştirilebilir. Başvuru sonrasındaki tüm işlemler ePCT sistemi üzerinden yürütülmekte ve başvuru sahipleri uluslararası başvurularına ilişkin doküman ve bibliyografik verilerine buradan erişim sağlayabilmektedirler. Bu sistemde TÜRKPATENT’e fiziksel hiçbir evrakın verilmesi gerekliliği yoktur. Islak imza ve kaşe gerektiren formlar dahi bilgisayar ortamında taranarak sisteme yüklenerek tüm işlemlerin elektronik ortamda yapılması sağlanmaktadır.

Diğer başvuru yöntemi ise buluş sahiplerinin başvurularını gerekli evrakları ile birlikte direkt TÜRKPATENT’e gerçekleştirmeleridir. Buradaki gerekli evraklar ise; TÜRKPATENT başvuru formu, PCT başvuru formu, özet, istem ve varsa

34

resimden oluşan tarifname takımı ve patent teşvikleri kapsamında TÜBİTAK teşviklerinden yararlanan buluş sahiplerinin doldurması gerekli form ve belgelerdir. Ücretin TÜRKPATENT hesabına yatırıldığını gösteren dekont başvuru sırasında verilebileceği gibi başvurudan sonraki 1 ay içerisinde de CHF para birimiyle ilgili hesaba yatırılabilir. Ayrıca hazırlanması gereken evraklardan tarifname takımının İngilizce, Fransızca veya Almanca dilinde hazırlanmış olması gereklidir. Ancak, bir ay içerisinde yabancı dilde hazırlanmış hali verilmek suretiyle ilk başvuru sırasında Türkçe olarak da kabul edilebilmektedir.

TÜRKPATENT’e yapılan PCT başvuruları kayıt için WIPO’ya iletilir. Başvuru sahibinin tercihine göre araştırma raporu EPO veya TÜRKPATENT

tarafından hazırlanabilir. WIPO ve TÜRKPATENT/EPO başvuru sahibine alındı

belgesini iletir ve ardından hazırlanan araştırma raporu da başvuru sahibine gönderilir. Başvuru WIPO tarafından yayınlanır ve başvuru sahibi ilk başvuru tarihinden itibaren 30 ay içerisinde anlaşmaya üye ülkelere ayrı ayrı başvuru elde etme hakkını kazanmış olur.