TPAB Odaklı Harmanlanmış Öğrenme ile İlgili Araştırmalar

Literatürde, harmanlanmış (karma) öğrenme ortamlarıyla öğretmen veya öğretmen adaylarının TPAB ve sınıf içi uygulamalarının geliştirilmesine ilişkin çok az sayıda araştırmanın olduğu bilinmektedir (Alayyar, Fisser ve Voogt, 2012; Kaya ve diğerleri, 2013; Kokoç, 2012; Sungur, 2014 gibi). Bu çalışmalarda, öğretmen veya öğretmen adaylarının TPAB ve sınıf içi uygulamalarını geliştirmek amacıyla tasarlanan harmanlanmış öğrenme ortamlarının, farklı harmanlanmış öğrenme bileşenlerinden ve farklı uygulamaların gerçekleştirilmesinden oluşturulduğu görülmektedir. Örneğin;

Alayyar, Fisser ve Voogt (2012), yüz yüze ve çevrimiçi öğrenme ortamlarının 78 FB

öğretmen adayının TPAB’larını nasıl geliştirdiğini araştırmışlardır. Bu çalışmada, öğretmen adayları iki gruba ayrılmıştır. I. grup, yüz yüze öğrenme ortamında BİT,

56

pedagoji ve alan uzmanları tarafından eğitim görürken, II. grup ise farklı yazılım türlerinin nasıl kullanılacağı, BİT’in entegre edildiği örnek ders planları, uygun öğretim yöntemleriyle farklı BİT uygulamaları ve fen eğitiminde BİT’in kullanımıyla ilgili linkler ya da örneklerle ilgili uygulamaların gerçekleştirildiği çevrimiçi öğrenme ortamında eğitim almışlardır. Çevrimiçi öğrenme ortamı, Moodle ÖYS üzerinden yürütülmüştür. Araştırmada, FB öğretmen adayları yüz yüz ve çevrimiçi öğrenme ortamlarındaki eğitimleri süresince karşılaştıkları otantik bir problemin çözümüne ilişkin BİT tasarım ekiplerinde (Design Teams) çalışmışlardır. Bu çalışmanın sonuçlarına göre, I. ve II. gruptaki FB öğretmen adaylarının TPAB, BİT becerileri ve BİT’e yönelik tutumlarında artış olduğu görülmüştür. Kokoç (2012) TPAB odaklı karma mesleki gelişim programının 24 sınıf öğretmeninin TPAB’larının gelişimi üzerine etkisini, TPAB gelişim süreçlerinin nasıl değiştiğini ve ilgili süreçteki deneyimlerini ve sınıf öğretmenlerinin TPAB odaklı karma mesleki gelişim programına ilişkin görüşlerini araştırmıştır. Bu araştırmada, karma mesleki gelişim programı çerçevesinde gerçekleştirilen etkinlikler alan uzmanlarının katılımıyla yüz yüze ve çevrimiçi öğrenme ortamlarında ve Web 2.0 paylaşım ortamı olan Facebook grubu ile desteklenerek yürütülmüştür. Araştırma sonucunda elde edilen nitel ve nicel bulgulara göre, sınıf öğretmenlerin TPAB’larının geliştiği ve araştırma kapsamında yürütülen karma mesleki gelişim sürecine ilişkin öğretmenlerinin düşüncelerinin olumlu olduğu görülmüştür. Ayrıca bu araştırmada, ilgili alan uzmanlarının aktif rol aldığı, araştırmacıların ve BÖTE mezunu öğretmenlerin mentör rolü üstlendiği, yeterli teknolojik donanıma sahip eğitim ortamlarında uygulamaya dayalı karma mesleki gelişim programlarının sınıf öğretmenlerinin TPAB’larının geliştirilebileceği ve TPAB göstergelerini karşılayan deneyimler yaşanabileceği belirtilmiştir. Kaya ve diğerleri (2013), TÜBİTAK tarafından desteklenen “Fen bilgisi öğretmen adaylarının teknolojik pedagojik alan bilgisinin ve sınıf içi öğretim becerilerinin araştırılması ve geliştirilmesi” başlıklı bir araştırma projesini yürütmüşlerdir. Bu proje I. ve II. kısım olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Projenin ilk kısmında, FB öğretmen adaylarının küresel ısınma konusundaki TPAB ve sınıf içi öğretim becerilerinin seviyesi belirlenmiştir (Karakaya (2012) araştırması). Projenin II. kısmı ise nicel boylamsal-deneysel bir araştırma kapsamında yürütülerek, öğretmen adaylarının küresel ısınma konusu kapsamındaki hem TPAB ve öğeleri hem de sınıf içi öğretim uygulamalarına ilişkin veriler bir eğitim-

57

öğretim yılı başında, ortasında ve sonunda olmak üzere üç kez toplanmıştır. Bu araştırmada öğretmen adaylarının TPAB/öğelerini ve sınıf içi öğretim becerilerini geliştirmek için kontrol grubunda dersler sadece yüz yüze öğrenme ortamında gerçekleştirilirken, deney grubunda ise aynı dersler harmanlanmış öğrenme ortamına dayalı yürütülmüştür. Bu projenin II. kısmında; 20 hafta boyunca yürütülen yüz yüz ve harmanlanmış öğrenme ortamlarının ilk 10 haftasında ÖÖY-II ve OD dersleri PAB odaklı, diğer 10 haftasında ise ÖU dersi TPAB odaklı uygulamalar kapsamında tasarlanmıştır. Ayrıca çevrimiçi öğrenme ortamı, ilk 10 hafta Moodle ÖYS ve Mahara e-portfolyo ile diğer 10 haftası ise Moodle ÖYS, Mahara e-portfolyo, Web-Otantik Değerlendirme Sistemi (Web-ODS) ve İşbirlikli Tartışmacı Öğrenme Nesne Ambarı (İTÖNA) sistemlerinden oluşturulmuştur. Araştırmanın II. kısmında elde edilen verilere göre, TPAB ve öğeleri ile sınıf içi öğretim becerileri kapsamında kontrol ve deney grupları arasında ön ve orta test sonuçları açısından anlamlı bir farklılığın olmadığı, fakat orta ve son test sonuçları arasında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu belirlenmiştir (TAB bileşeni hariç). Sungur (2014) yaptığı yüksek lisans tezinde, yüz yüze öğrenme ortamına kıyasla harmanlanmış öğrenme ortamına göre düzenlenen derslerin FB öğretmen adaylarının fotosentez ve hücresel solunum, asit yağmurları ve elektrik konularına ilişkin PAB, TPAB ve sınıf içi öğretim becerileri üzerindeki etkisini araştırmıştır. Bu çalışmada, deney ve kontrol gruplarındaki öğretmen adaylarına istek ve gönüllülük esasına bağlı olarak bu fen konuları dağıtılmıştır. Bu bağlamda, deney grubundaki öğretmen adaylarından 11’i asit yağmurları, 10’u elektrik ve 9’u ise fotosentez ve hücresel solunum konularını, kontrol grubundaki öğretmen adaylarından 11’i asit yağmurları, 9’u elektrik ve 8’i ise fotosentez ve hücresel solunum konularını seçmiştir. Her FB öğretmen adayı, seçtikleri konular kapsamındaki PAB, TPAB ve sınıf içi öğretim becerileri incelenmiştir. Araştırmada, kontrol ve deney grubu öğretmen adaylarının fen öğretimini bilimin doğası ve bilimsel araştırma bakış açısıyla nasıl gerçekleştirebileceklerini kazanmaları için yürütülen yüz yüze ve harmanlanmış öğrenme ortamları, bilimin doğası ve bilimsel araştırma ile ilgili temalara dayalı oluşturulmuştur. Bu çalışma sonucunda elde edilen verilerin analizlerine göre, kontrol ve deney grupları arasında PAB, TPAB ve sınıf içi öğretim becerileri kapsamında deney grubu lehine istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu bulunmuştur.

58

ÜÇÜNCÜ BÖLÜM