– Toplumsal cinsiyete duyarlı eğitim

Bir insan hakları eğitim kursu toplumsal cinsiyete duyarlı olmalı ve toplumsal cinsiyet perspektifini eğitime entegre etmelidir. Mevcut toplumsal cinsiyet ilişkilerine ilişkin bir anlayışı yansıtmalı ve kadınların ve toplumsal cinsiyet azınlıklarının aktif katılımının önündeki engelleri ele almalıdır. Aşağıdaki kontrol listesi, kurs tasarımı ve eğitim verilmesi aşamalarına toplumsal cinsiyet entegrasyonunu destekleyen öğeleri sunmaktadır:

Herkesin öğrenme ihtiyaçlarını ve deneyimlerini ayrı ayrı ele almak. Bireysel katılımcılar farklı cinsiyet rollerinden kaynaklanan farklı öğrenme ihtiyaçları ve ilgilere sahip olabilir. Eğitmen bu farklılıkların farkında olmalı ve toplumsal cinsiyet bakış açısını kursun hem içeriğine hem de metodolojisine entegre etmelidir. Örneğin, kadınların ve erkeklerin deneyimlerinden örnekler verebilir, vaka çalışmaları geliştirebilir ya da grubu ilgilendiren belirli toplumsal cinsiyet konuları hakkında açıkça tartışma yürütebilirsiniz.

Kadınların ve toplumsal cinsiyete dayalı azınlıkların kendilerini güvende hissettiği, saygı gördüğü ve görüş ve deneyimlerini paylaşmak üzere cesaretlendirildiği bir öğrenme ortamını teşvik etmek. Belirli bağlamlarda mesleki uzmanlar ve akademisyenler arasında bile kadınlar ve toplumsal cinsiyete dayalı azınlıklara mensup kişiler fikirlerini ifade etmeye, deneyimlerini paylaşmaya veya soru sormaya daha az eğilimli olabilirler. Eğitmen, örneğin kadınların daha fazla deneyime veya bilgiye sahip olduğu konuları ele alarak veya cinsiyet azınlıklarına mensup katılımcılardan deneyimlerini paylaşmalarını doğrudan ve uygun biçimde isteyerek herkesin derse aktif katılma fırsatına sahip olmasını sağlamaya çalışmalıdır.

Grup içinde var olan cinsiyet dinamikleri, güç ilişkileri ve/veya önyargıların farkında olmak.

Grup içindeki olası dengesizlikleri ele aldığınızdan emin olun. Örneğin, kurs ödevlerinin (çalışma gruplarının raporlamaları, not almak, zaman tutmak vb.) herkes tarafından eşit olarak paylaşılmasını açıkça isteyin ve gerçekleştiklerinden emin olun.

Ders programlarını ve düzenlemeleri kadın katılımcılara uyacak şekilde esnek hale getirmek. Örneğin, bir öğleden sonra oturumunu, planlanan zamanı geçecek şekilde uzatmak, ailevi sorumlulukları olan kadınlar için sorun olabilir. Emzirmek için mola vermesi gereken kadın katılımcılara da dikkat edilmesi gerekir.

Eğitim sırasında cinsiyetler arası ayrımı engelleme yönünde dil ve yöntemler kullanmak.

Örneğin, eğitim kursu sırasında kullanılan resim ve çizimler, söz konusu nüfusun dengeli bir temsilini yansıtmalıdır. Kadınları ve toplumsal cinsiyet azınlıklarını güçlendiren ve onları mağdur olarak göstermekten kaçınan görüntüler kullanın.

BÖLÜM IV: EĞİTİM VERME AŞAMASI 49

BÖLÜM IV: EĞİTİM VERME AŞAMASI

B. EĞİTİM SIRASINDA DEĞERLENDİRME

Eğitim döngüsü boyunca devam eden değerlendirme uygulamasına uygun olarak bu bölüm gerçek zamanlı biçimlendirici değerlendirmeyi ve eğitim sonu özet değerlendirmesini anlatmaktadır.

Gerçek zamanlı biçimlendirici değerlendirme eğitim kursu sırasında gerçekleşir ve genellikle günlük olarak yapılır. Planlama, eğitim ekibinin uygulama sırasında karşılaştığı gerçek durumlara dayalı olarak, kurs sunumunun günlük olarak gözden geçirilmesine ve son dakika ayarlamaları yapılmasına olanak tanır. Örneğin, iletişim sorunları nedeniyle grubun etkinlikleri tamamlamak için daha fazla zamana ihtiyacı olduğu ilk gün netleşirse, eğitmenler bazı etkinlikleri kaldırmayı veya birleştirmeyi ya da diğerleri için süreyi artırmayı düşünebilir. Bir günün sonunda öğrenicilerin günlük geri bildirimlerini görmek, bir eğitim kursuna yönelik tepkileri ölçmenin bir yoludur. Bir sonraki gün, eğitim ekibinin bir üyesinin önceki gün öğrenicilerin geri bildirimlerini rapor ettiği bir “rapor ve özet” oturumu ile başlatılabilir. Daha sonra bir gün önce gönüllü olmuş bir veya iki katılımcı, katılımcı teknikleri kullanarak bir önceki günün içeriğinin kısa, maksimum 10 dakikalık bir özetini sunabilir. Katılımcıların halihazırda devam eden gözlemleri ve molalar sırasındaki resmi olmayan fikir alışverişleri de bu tür bir değerlendirme için bilgi sağlayabilir. Eğitim ekibi, toplanan bilgileri ve programda veya metodolojide meydana gelen herhangi bir değişikliği tartışmak için molalarda veya eğitim saatlerinden sonra günlük bilgilendirmeler yapmak için bir araya gelebilir.

Gerçek zamanlı biçimlendirici değerlendirmeye katılmak, öğrenicilerin deneyimine dayandığı ve onların ihtiyaçlarına saygı duyduğu ve bunlara yanıt verdiği için özellikle önemlidir. Ayrıca, eğitim tasarımının etkinliği ve öğreniciler hakkında değişiklikleri göstermek üzere zaman içinde izlenebilecek bilgiler topladığı için, eğitim sonu özet değerlendirmesine de katkıda bulunabilir.

Eğitim sonu özetleyici değerlendirme, genel etkililiği değerlendirmek ve kullanılan öğrenme stratejisi, yaklaşımı, yöntemleri ve materyallerinin dersin genel hedeflerine ve öğrenme hedeflerine ulaşılmasıyla sonuçlanıp sonuçlanmadığını görmek amacıyla eğitim kursunun sonunda gerçekleştirilen faaliyetleri içerir. Bu tür bir değerlendirme, aşağıdaki analizlerin yapılması için gereklidir:

Öğrenicilerin tepkilerini ve öğrenme seviyelerini değerlendirmek (Bkz. Kirkpatrick’s four-level model, Bölüm I.E)

Amaçlanan sonuçları gerçek sonuçlarla karşılaştırmak

İyileştirilmesi gereken alanları belirlemek (özellikle eğitim kursunun tekrarlanacağı durumlarda) Eğitim kursunun, eğitim ihtiyaçları değerlendirmesinde belirlenen asıl boşluğu veya sorunu ele alıp almadığını değerlendirmek

Eğitim oturumuyla bağlantılı kısa vadeli değişiklikleri belirlemek Paydaşlara ve fon sağlayıcılara karşı hesap verebilirlik

Bu tür bir değerlendirme, bir araç kombinasyonu gerektirir. Öğrenicilerin kendi öğrenmelerini değerlendirmeleri ve onu etkileyen faktörler de dahil olmak üzere tüm yönleriyle ilgili geri bildirim almak için çok önemli bir araç olsa bile eğitim kursunun sonunda sadece bir değerlendirme anketi

BÖLÜM IV: EĞİTİM VERME AŞAMASI

dağıtmak yeterli değildir. Bir anket, örneğin, eğitim ekibiyle yapılan bir eğitim sonu bilgilendirme toplantısı ile, öğrendiklerini nasıl uygulamaya koymayı planladıklarını özetleyen öğrenici eylem planları da dahil olmak üzere kurs sırasında öğreniciler tarafından üretilen çıktıların (raporlar, çizelgeler, taslaklar, vb.) kalitesinin gözden geçirilmesiyle, öğreniciler, eğitmenler ve kaynak kişilerle resmi olmayan tartışmalar ve görüşmeler ile ve vaka çalışmaları veya canlandırma gibi faaliyetlerin sonuçları ile desteklenmelidir.

Gerçek zamanlı biçimlendirici değerlendirme ve eğitim sonu özetleyici değerlendirme bağlamında veri analizine ilişkin rehberlik ve bu süreçlerle ilgili daha fazla ayrıntı için lütfen İnsan Hakları Eğitiminin Değerlendirilmesine Yönelik Faaliyetler: İnsan Hakları Eğitimcileri için Bir El Kitabı (Evaluating Human Rights Training Activities: A Handbook for Human Rights Educators) Bölüm 2, Adım 4’e (Bölüm 4.1 ila 4.7) bakınız.

Bu El Kitabı, kurs sonu değerlendirme formunun (end-of-course evaluation form) (Bölüm VI.E) geliştirilmesi üzerine bir taslak sunmaktadır. Hem gerçek zamanlı biçimlendirici değerlendirme hem de eğitim sonu özetleyici değerlendirme için günlük geri bildirim verme faaliyetleri, eğitmenlerle bilgilendirme toplantıları için rehberlik, öğrenici eylem planı taslağı ve öğrenicilerle görüşme formu gibi diğer araç örnekleri İnsan Hakları Eğitiminin Değerlendirilmesine Yönelik Faaliyetler: İnsan Hakları Eğitimcileri için Bir El Kitabı (Evaluating Human Rights Training Activities: A Handbook for Human Rights Educators) Bölüm 4, Kısım 4’te bulunabilir.

BÖLÜM V: EĞİTİM SONRASI İZLEME AŞAMASI 51

BÖLÜM V: EĞİTİM SONRASI İZLEME AŞAMASI

BÖLÜM V

EĞİTİM SONRASI