3.3.1. AraĢtırmada Kullanılan Veri Toplama Araçları
Yapılan araĢtırma ile ilgili verilere yerli ve yabancı kitaplardan, bilimsel dergilerden, ulusal ve uluslar arası sempozyum ve kongrelerden, internet üzerinden bilimsel veri tabanlarından ulaĢılmaya çalıĢılmıĢtır. AraĢtırma konusu ile ilgili tez çalıĢmaları T.C. Yükseköğretim Kurulu BaĢkanlığı Tez Merkezinden temin edilmiĢtir.
AraĢtırmada veri toplama tekniği olarak anket tekniği uygulanmıĢtır. AraĢtırma için uygulanan anket formu üç bölümden meydana gelmiĢtir. Anket formunun birinci bölümü, öğrencilerin kiĢisel bilgi ve özelliklerini içeren 10 sorudan; ikinci bölümü, 9. sınıf öğrencileri için 35 sorudan oluĢan beden eğitimi dersi tutum ölçeğinden; üçüncü bölümü ise, yetiĢkinler için 10‟ ar sorudan oluĢan bedensel/kinestetik, mantıksal/matematiksel ve içsel/özedönük zekâlarını tespit eden çoklu zekâ gözlem formundan oluĢmaktadır.
Bu araĢtırma Ankara Valiliği Milli Eğitim Müdürlüğü‟ nün 06/06/2013 tarihli, 14588481/605.99/1265214 sayılı oluru ile izin alarak yapılmıĢ olup, araĢtırmada kullanılan formlar 2013-2014 eğitim-öğretim güz yarı yılı içinde örneklemi oluĢturan öğrencilere araĢtırmacı tarafından ders saatleri içerisinde ilgili okul yönetimi ve
öğretmenlerden gerekli izinler alınarak, sınıflarda uygulanmıĢtır. Uygulamaya baĢlamadan önce, öğrencilere araĢtırmanın amacı ile ilgili gerekli açıklamalar anlatılarak uygulanacak anketler hakkında bilgi verilmiĢtir. Anketler gönüllü olarak doldurulup, her denek için yaklaĢık 30‟ ar dakika zaman ayrılmıĢtır. Daha sonra öğrenciler tarafından cevaplandırılan anketler, araĢtırmacı tarafından toplanarak ve kontrol edilmiĢtir. Geçerli olan anketler kodlanarak bilgisayar ortamına aktarılarak değerlendirilmeye alınmıĢtır.
3.3.2. KiĢisel Bilgi Formu
Bahse konu bu formda örneklemi oluĢturan deneklerle ilgili yaĢ, cinsiyet, sınıfı, ailenin ekonomik durumu, ailede spor yapan birisinin olup olmadığı gibi kiĢisel bilgilerin toplanmasına dönük sorular yer almaktadır. Bu form araĢtırmanın amacına uygun olarak araĢtırmacının danıĢmanı tarafından geliĢtirilmiĢtir
3.3.3. Beden Eğitimi ve Spor Dersi Tutum Ölçeği
Mehmet GÜLLÜ ve Mehmet GÜÇLÜ tarafından oluĢturulan, Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği kullanılmıĢtır (Güllü ve Güçlü, 2009).
3.3.3.1. Ölçüm Güvenirliği
Güvenirlilik, bir ölçme aracının her defasında yapılan ölçümlerin birbirine benzer neticeler vermesidir.
Bu bağlamda Mehmet GÜLLÜ ve Mehmet GÜÇLÜ‟ ye ait, Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği için yapılan çalıĢmada;
Ölçeğin güvenirliliği için iç tutarlılık kat sayısına (Cronbach Alfa) bakılmıĢ ve Cronbach Alfası 0,94 bulunmuĢtur. Uzmanlara göre alfa katsayısı 0,80 ile 1 arasında ise
ölçek yüksek güvenirliliğe sahiptir. Bu nedenlerden dolayı geliĢtirilen ölçeğin güvenirliliğinin yüksek olduğu neticesine ulaĢılabilir.
Aynı zamanda ölçek, 55 ortaöğretim öğrencesine “test tekrar test” tekniğiyle iki kez uygulanmıĢtır. Bu iki uygulama neticesinde ölçeğin Pearson Momentler Çarpım korelasyon sayısı 0,80 olarak tespit edilmiĢtir. Uzmanlara göre bir ölçeğin güvenilir sayılabilmesi için korelasyon kat sayısının en az 0,70 olması gerekmektedir. Bu neticelerden sonra beden eğitimi dersi tutum ölçeğinin güvenilir olduğunu göstermektedir (Güllü ve Güçlü, 2009).
3.3.3.2. Ölçüm Yorumlama ve Kullanımlarının Geçerliliği
Geçerlilik, bir ölçme aracının kullanılıĢ gayesine hizmet etme derecesidir. Geçerliliğin türleri vardır. Bunlar; kapsam geçerliliği, yordama geçerliliği, görünüĢ geçerliliği, ölçüt geçerliliği ve yapı geçerliliğidir.
Bu bağlamda Mehmet GÜLLÜ ve Mehmet GÜÇLÜ‟ ye ait, Ortaöğretim öğrencileri için beden eğitimi dersi tutum ölçeği için yapılan çalıĢmada kapsam geçerliliğine ve yapı geçerliliğine bakılmıĢtır;
Kapsam geçerliliği, bir bütün olarak ölçeğin ve ölçekteki her bir maddenin amaca ne derece hizmet etiği ile ilgilidir. Konuyla ilgili olarak baĢvurulan uzman görüĢlerine göre; gözden geçirilen ölçek taslağı, imla ve ifade hatalarının düzeltilmesi Türkçe öğretmenleri tarafından hazırlanmıĢtır. Ölçek taslağı gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra ön uygulamaya hazır hale getirilmiĢtir (Güllü ve Güçlü, 2009).
Yapı geçerliliği, ölçeğin hangi kavram veya özellikleri ölçtüğünün tespit edilmesini incelemektir. Ölçeğin yapı geçerliliği için faktör analizi ve madde analizi yapılmıĢtır (Güllü ve Güçlü, 2009).
Ölçeğin yapı geçerliliği için ilk faktör analizi yapılmıĢtır. Fakat faktör analizi iĢlemi yapılmadan önce, elde edilen dataların faktör analizi için uygun olup olmadığına Kaiser-Meyer-Olkin (KMO) testi ile bakılmıĢ ve KMO değeri 0,92 olarak tespit
edilmiĢtir. KMO testi sonucunda bulunan değer; 0,50‟nin altında ise analiz yapılamayacağını, 0,60 ve 0,70‟lerde ise vasat olduğunu, 0,80‟lerde ise çok iyi olduğunu, 0,90‟larda mükemmel olduğunu belirtmektedir. Bu bağlamda bulunan KMO değerine göre ölçeğin faktör analizi için oldukça uygun olduğu söylenebilir (Güllü ve Güçlü, 2009).
Faktör analizi uygulamasından önce yapılan diğer bir analiz de Bartlett Testidir. Yapılan Bartlett Testi neticesinin anlamlı olduğu tespit edilmiĢtir. Bu test sonuçlarının pozitif olmasından dolayı, ölçeğe faktör analizi uygulanmasında hiçbir sakınca olmadığı tespit edilmiĢtir. Daha sonra ki aĢamada, faktör analizi uygulamasına geçilmiĢtir. Yapılan faktör analizi için temel bileĢenler analizi kullanılmıĢ ve döndürme iĢlemi olarak dik döndürme (varimax) tekniği uygulanmıĢtır (Güllü ve Güçlü, 2009).
Analiz sonucunda birinci faktör yük değeri 0,45 ve üzeri olan 35 madde seçilerek ikinci analize alınması müsait görülmüĢtür. Faktör analizlerine yük değerleri 0,45 veya üzeri olan maddelerin seçilmesi, yapı geçerliliği için iyi bir ölçüt sayılmaktadır (Güllü ve Güçlü, 2009).
Ġkinci faktör analizinde KMO değeri 0,95 olarak bulunmuĢ ve Bartlett Testi anlamlı çıkmıĢtır. Birinci faktör yük değerlerinin 0,45 ile 0,76 arasında değiĢtiği görülmüĢtür. Tek faktörün açıkladığı varyans %36,19 olarak tespit edilmiĢtir. Uzmanlar tek faktörlü ölçeklerde açıklanan varyansın %30 olmasını yeterli görmektedirler. Bu sonuca göre ölçeğin tek boyutlu olduğu söylenebilir (Güllü ve Güçlü, 2009).
Tutum ölçeklerinde madde analizi ölçeğin yapı geçerliğine iliĢkin ipucu vermektedir. Madde analizi için madde-toplam korelasyon yöntemi seçilmiĢtir. Uygulama sonuçlarına bakıldığında madde korelasyonlarının 0,43 ile 0,65 arasında değiĢtiği tespit edilmiĢtir. Uzmanlar madde toplam korelasyonu 0,30 ve daha yüksek olan maddelerin iyi derecede ayırt edicilik özelliğe sahip olduğunu belirtmektedirler. Bu durumda ortaöğretim öğrencileri için geliĢtirilen beden eğitimi dersi tutum ölçeği maddelerinin iyi derecede ayırt edicilik özelliğine sahip olduğu söylenebilir (Güllü ve Güçlü, 2009).
Kısaca, hem kapsam geçerliliği çalıĢma sonuçları hem yapı geçerliliği için yapılan faktör analizi hem de madde analizi sonuçlarına göre ortaöğretim öğrencileri için hazırlanmıĢ beden eğitimi dersi tutum ölçeği geçerliliği sağlanmıĢ bir ölçektir. Yani, geliĢtirilen ölçek, amaçlanılan özelliği ölçebilecek nitelikte ve bu amaca hizmet edebilecek özelliği taĢımaktadır.
3.3.4. Çoklu Zekâ Gözlem Formu
AraĢtırmada kullanılan bu gözlem formu Dr. Ziya SELÇUK‟ un Çoklu Zekâ Uygulamaları adlı kitabında yer alan yetiĢkinler için çoklu zekâ alanları belirleme formu ve değerlendirme formu, 5' li Likert tipinde olup Çoklu Zekâ Kuramındaki zekâ tiplerine ait 8 alt bölümden oluĢmaktadır. AraĢtırmanın içeriğinden dolayı bu araĢtırmada 34-37 ve 40. sayfalarında yer alan B.K., M.Z. ve Ġ.Z. alanları için 10‟ ar sorudan oluĢan toplam 30 zekâ testi sorusu kullanılmıĢtır.
Ülkemizde kullanılan çoklu zekâ envanterleri eğitim bilimci Thomas AMSTRONG tarafından geliĢtirilen ve Gardner tarafından da desteklenen formların Türkçe‟ ye çevrilmiĢ ve uyarlanmıĢ halidir. Selçuk‟un envanteri de bunlardan biridir (Avanoğlu, 2006:64). Bahse konu form, çoklu zekâ envanterinin tüm alt boyutlarında Cronbach Alpha güvenirlik katsayısının [.83] olduğu tespit edilmiĢ ve ölçeğin güvenilir olduğuna karar verilmiĢtir (Yalmancı, 2011:1276).