Terörizm kavramı hakkında, birçok bilim adamı tarafından çok çeşitli tanımlamalar yapılmıştır. Bunlardan bazılarına kısaca değinilecek olunursa;
Karanovic’ e göre; terörizm, kendi ideolojileri dışındaki kişilere devlet otoritesini reddetmek ya da kazanmak için korku yaratarak sistematik ve örgütlü bir şiddet eylemi olarak tanımlanabilir (Taylor, 2001: 10).
‘‘Terörizm, insan haklarını ciddi bir şekilde ihlal eden uluslararası bir suçtur’’ (Romani, 2012: 66).
Crenshaw, terörizmi bir dizi bireysel olmayan şiddet eylemi ve sürekli bir sembolik ya da temsili hedef seçimi olarak belirlenmiş bir kısım insan grubu üzerinde psikolojik bir etki yaratmayı amaçlayan her türlü olumsuz hareketlerdir (Taylor, 2001: 10).
Hyeman, terörizm askeri şiddetten çok siyasi şiddeti tercih ederek sembolik kurbanları hedef alan bir oluşumdur (Taylor, 2001: 10).
Terörizm, bir devlete karşı yöneltilen ve belirli kişi ve grupların ya da genel halkın zihninde bir korku yaratmayı amaçlayan tüm cezai fiiller olarak tanımlanmıştır (American Journal of Emergency Medicine, 2003: 258-262).
Altuğ’ a göre (1995) Terörizm demokraside doğup, yaşar. Demokrasinin kanunlarından yararlanır, toplumda birlikte var olur ve hedefi toplumu yok etmektir. Uluslararası işbirliği, terörizmi önlemede birinci derecede önemlidir ve bu işbirliği her toplum kendi çıkarlarını gütmesi için değil aksine bütün toplumların ciddi ve samimi insan haklarını korumaya yönelik olmalıdır (Altuğ, 1995: 27).
Ergil (1980:1); terörizmi; ‘kaçırmadan cinayete kadar uzanan ve amacı sindirme olan şiddet eylemleri’’ terörü ise; ‘‘saldırılan veya korkutulan sivil kurbanlar
26
aracılığıyla hedeflere daha büyük bir kitleyi yıldırma korkutarak yasadışı stratejik ve siyasal amaçlarını gerçekleştirmek için bir grubun veya devletin planlı ve bilinçli şekilde şiddet kullanması veya şiddet kullanma tehdidinde bulunması’’ olarak ifade etmektedir.
Terörizm düzenli bir savaş şekli veya adi bir suç şekli olarak tanımlanamaz. Terörizmi farklı kılan, yasadışı belli siyasal amaçlara erişmek için, kendine özgü bir stratejisi olmasıdır. Terörizm mevcut yasal düzenin değişik bir siyasal yapıya dönüştürme gayesini taşıyan şiddet hareketleri olarak görülebilir. Bütün terör örgüt ve eylemleri dış dinamiklerle bağlantılıdır. Bilim ve teknikteki ilerleme, terörizmi kolaylaştırmış terör faaliyetlerinin maliyetlerinin düşmesine ve binlerce kilometre uzaklardan yapılabilmesi ve eylem için daha az insan gücüne ihtiyaç duyulmasına yol açmıştır (Alp, 2015: 13).
Terörizmin Türk Dil Kurumu sözlüğündeki karşılığı ise; bir siyasi davayı zorla kabul ettirmek için karşı tarafa korku salarak, cana ve mala kıyacak davranışlarda bulunma anlamına gelmektedir.
3713 sayılı Kanunun 3’ncü maddesi terör suçlarını ve 4’ncü maddesi ise terör amacıyla işlenen suçları düzenlemiştir. Anılan Kanunun 3 üncü maddesinde yer alan Terör suçları aşağıda sıralanmıştır.
-Devletin birliğini ve ülke bütünlüğünü bozmak (TCK-madde 302),
-Askeri tesisleri tahrip ve düşman askeri hareketleri yararına anlaşma (TCK- madde307),
-Anayasayı ihlal (TCK-madde 309),
-Yasama Organına karşı suç (TCK-madde 311), -Hükümete karşı suç (TCK-madde 312),
-Türkiye Cumhuriyeti hükümetine karşı silahlı isyan (TCK-madde 313), -Silahlı Örgüt (TCK-madde 314),
-Örgüte silah sağlamak (TCK-madde 315),
-Yabancı hizmetine asker yazma, yazılma (TCK-madde 320), -Cumhurbaşkanına suikast (TCK-madde 310/1),
3713 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde sayılan terör amacıyla işlenen suçlar ise şu şekilde sıralanabilir
27
Göçmen kaçakçılığı, insan ticareti, kasten öldürme, başkasını intihara teşvik, kasten yaralama, eziyet, bir başkasını; kendisinin veya yakınının hayatına, vücut veya cinsel dokunulmazlığına bir saldırı gerçekleştireceği şeklinde tehdit etme, şantaj, cebir, kişiyi özgürlüğünden yoksun bırakma, eğitim ve öğretimin engellenmesi, kamu kurumu veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarının faaliyetlerinin, siyasi hakların, inanç, düşünce ve kanaat hürriyetinin kullanılmasının engellenmesi, konut dokunulmazlığının, iş ve çalışma hürriyetinin ihlali, sendikal hakların engellenmesi, nitelikli hırsızlık, yağma, nitelikli yağma, mala zarar verme, genel güvenliğin kasten tehlikeye sokulması, radyasyon yayma, atom enerjisiyle patlamaya neden olma, tehlikeli maddelerin izinsiz bulundurulması veya el değiştirmesi, içilecek sulara, her çeşit besine zehir katarak veya başka şekillerde bozarak kişilerin hayatını ve sağlığını tehlikeye düşürme, uyuşturucu ve uyarıcı madde imal ve ticareti, para ve kıymetli damgaların üretiminde kullanılan alet ve malzemenin izinsiz üretimi, mühürde sahtecilik, resmi belgede sahtecilik, halk arasında korku ve panik yaratmak amacıyla tehdit, suç işlemeye tahrik, suçu veya suçluyu övme, ulaşım araçlarının kaçırılması veya alıkonulması, kıta sahanlığında veya münhasır ekonomik bölgedeki sabit platformların işgali, bilişim sistemine girme, sistemi engelleme, bozma, verileri yok etme veya değiştirme, görevi yaptırmamakta direnme, kaçmaya imkân sağlama, devletin egemenlik alametlerini aşağılama, suç için anlaşma, askeri komutanlıkların gaspı, halkı askerlikten soğutma ve askerleri itaatsizliğe teşvik ve cumhurbaşkanına suikast dışındaki fiili saldırılar, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanunda tanımlanan suçlar (ateşli silah kaçakçılığı vb.), 6831 sayılı Orman Kanununda yer alan orman yangını çıkarmak, 4926 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanununda yer alan hapis cezası gerektiren suçlar (teşekkül halinde kaçakçılık vb.), olağanüstü hal ilanına neden olan suçlar (şiddet olayları vb. nedenlerle kamu düzeninin ciddi şekilde bozulması), 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarının Korunması Kanununda yer alan kültür ve tabiat varlıklarının yurt dışına çıkarılması.
18.07.2006 tarihinde yürürlüğe giren 5532 sayılı Terörle Mücadele Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunla 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunun 8 inci maddesinde düzenlenen terörün finansmanı suçu aşağıdaki şekildedir:
28
bilerek ve isteyerek fon sağlar veya toplarsa, örgüt üyesi olarak cezalandırılır. Fon, kullanılmamış olsa dahi, fail aynı şekilde cezalandırılır.
Söz konusu maddede terörün finansmanı suçunu işleyenlerin örgüt üyesi olarak cezalandırılacağı belirtilmiş, bahsedilen Kanunun 7’nci maddesinde de örgüt üyelerinin Türk Ceza Kanununun 314 üncü maddesi hükümlerine göre cezalandırılacağı hüküm altına alınmıştır. TCK’nin 314 üncü maddesinde ise örgüte üye olanlara, beş yıldan on yıla kadar hapis cezası verileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla Türk hukukuna göre terörün finansmanı suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasıdır.
Diğer taraftan, 3713 sayılı Kanunun 8/A maddesinde; bahsedilen Kanun kapsamına giren suçların kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle işlenmesi durumunda verilecek cezanın yarı oranında artırılacağı belirtilmiştir. Aynı Kanunun 8/B maddesinde ise; bu Kanun kapsamına giren suçların bir tüzel kişiliğin faaliyeti doğrultusunda işlenmesi halinde, Türk Ceza Kanununun 60 ıncı maddesine göre iznin iptali ve malvarlıklarının müsaderesi gibi yaptırımlara hükmolunacağı ifade edilmiştir.
Savaş çıkararak ve insan hakları ihlalleri sebebiyle gücünü ve yetkisini kötüye kullanan devletler ise devlet terörizmi denilmektedir.
Güç olmasına karşın, birçok tanım terörizm ile politik güdümlü şiddeti birbirinden ayırt eden diğer türlerden gelen teröre yardım eden bir takım özellikleri paylaşmaktadır. Terörizm sade mülksüzlüğü ortadan kaldırma veya birincil kurbanlar dışındaki diğer insanlara da zarar verebilmektedir(Taylor, 2001: 10).