Engelli vatandaşlara yönelik yolculuk hizmeti
Engelli vatandaşların Cenevre şehir merkezinde (10. Bölge) gezebilmelerinin sağlanması amacıyla oluşturulmuş bir servistir. Ücretsiz olarak servisi gerçekleştiren toplu taşım aracında ayrıca, ücretsiz olarak şehri tanıtma hizmeti sunan bir rehberde bulunmaktadır.
Bu hizmetten faydalanabilmek için, yolculuğun gerçekleşeceği tarihten en az 48 saat önce ücretsiz telefon hattından randevu alınması gerekmektedir. Gezinin gerçekleştirilebileceği zaman dilimi hafta içi günlerinde saat 08:00-18:00 saatleri arasındadır. (TPG, 2018)
Proxibus
UNIRESO tarafından, genel itibariyle sorumluluk alanı içerisinde olmakla birlikte toplu taşıma sisteminin işlemesine gerek duyulmayan bölgelere gerek duyulması halinde toplu taşıma hizmetinin sağlandığı hizmet çeşididir.
Proxibus hizmeti her gün saat 06:30-12:30 saatleri arasında hizmet vermekte olup, hizmet ücreti yolcunun kullandığı Cenevre içi bilet fiyatı üzerine 3 İsviçre Frangı (CHF) eklenmesi toplamıdır. Bu hizmetin ücreti yolculuğun yapılacağı araç içindeki şoföre ödenmektedir. (TPG, 2018)
6.1.3. Diğer sistemler
Cenevre seyahat kartı (geneva transport card)
Cenevre şehir içi (10. Bölge) içerisinde, UNIRESO’ya bağlı alt kuruluşların sağladığı toplu taşıma hizmetlerinden sınırsız olarak faydalanılabilmektedir.
Cenevre seyahat kartları, Cenevre sınırları içerisinde yer alan otel, hostel ve kamp alanları içerisinde konaklanılan süre içerisinde, konaklama yapılan mekân tarafından ücretsiz olarak misafirlerine sunulmaktadır.
Resim 6.1. Cenevre seyahat kart çeşitleri (TPG, 2018)
Cenevre şehir kartı (Geneva pass)
Cenevre’ye gezi amaçlı olarak gelen şahıslara yönelik olarak çıkarılan Cenevre Şehir Kartı 24,48 ve 72 saat olmak üzere 3 farklı zaman dilimi için çıkarılmaktadır. Şehir Kartı içerisinde müzeler, göl gezileri, tarihi, alan gezileri, doğa turlarının da yer aldığı 47 adet aktiviteden ücretsiz veya indirimli olarak yararlanılmasını sağlamaktadır. Ayrıca kart süresince UNIRESO’ya bağlı olan her türlü toplu taşım sisteminden 10. Bölge içerisinde sınırsız olarak faydalanılabilmektedir. Cenevre Şehir Kartı fiyatları 24 saat süreli kart 26, 48 Saatlik süreli kart 37 ve 72 Saatlik süreli kart 45 CHF olmak üzere üç çeşittir (Geneve tourisme gezi portalı ,2018).
Resim 6.2. Cenevre şehir kartı (Geneve tourisme gezi portalı, 2018).
Havalimanı ücretsiz bileti
Cenevre Havalimanına gelen yolcuların kalacakları mekâna ücretsiz olarak ulaşmalarını sağlamak amacıyla kullanılan bilet çeşididir. Geçerli bir uçak bileti olan her yolcu, Cenevre Havalimanına geldiği zaman, bagaj alma bölümünde yer alan otomatik bilet alma makinelerinden, Cenevre şehir içi (10. Bölge) içerisinde geçerli ve 80 dakika süreli bilet alabilmektedir (TPG, 2011).
6.1.4. Ücret ödeme şekli ve denetimi
UNIRESO’ya bağlı toplu taşıma araçlarına binişlerde bilet kontrolü uygulaması yapılmamaktadır. Ancak, UNIRESO’ya bağlı görevliler “algılanan yakalanma riski”
düşüncesine dayalı kontroller gerçekleştirmektedirler. Özellikle uygulamada TPG bilet kontrolü yapan bir grup görevli tarafından, tramvay ve otobüsler duraklarına yanaşmadan önce (iki durak arasında) durdurulmakta ve aracın içindeki yolculara sürpriz bilet kontrolü yapılmaktadır.
“Yolculuk öncesi bilet almamış olan veya SMS göndererek dijital bilet talep etmeyen, abonman bileti kural dışı kullanan ve bileti üzerinde tahrifat yaparak sahtecilik yapan yolculara TPG Koşul ve Şartnamesi ve gerektirdiği durumlarda ilgili kanunlar uyarınca para cezası kesilmektedir.
2018 senesi için TPG tarafından ilgili konularda verilecek para cezaları aşağıda belirtilmektedir:
Geçerli bilet veya abonmanlığa sahip olmayan küçüklerin, toplu taşıma araçlarında seyahat etmeleri halinde verilen para cezası: 80 CHF
Geçerli bilet veya abonmanlığa sahip olmayan yetişkinlerin, toplu taşıma araçlarında seyahat etmeleri halinde verilen para cezası: 100 CHF
Başkasına ait bilet veya abonmanlığın toplu taşıma araçlarında seyahat edilirken belirlenmesi durumunda verilen para cezası: 300 CHF
Bilet üzerinde tahrifat yapılarak görevli personeli yanıltmaya yönelik işlemlerin toplu taşıma araçlarında seyahat edilirken belirlenmesi durumunda verilen para cezası: 300 CHF miktarlarındadır.“ (TPG, 2018)
6.2. Londra
Londra, İngiltere ve Birleşik Krallığın başkentidir. 2016 nüfus sayımına göre bölgenin resmi nüfusu 10.434 milyon olmakla birlikte, belediyenin hizmet verdiği metropol bölge
nüfusu ile Avrupa Birliği ülkeleri arasında en kalabalık şehir nüfuslarından birisine sahiptir. (United Nations, 2016)
Londra dünyadaki en geniş ve gelişmiş şehir içi ulaşım ağlarından birine sahiptir. Ulaşım politikası ve yönetimi bağlamında Londra Belediyesi genel yetkili ve üst mercii olmakla birlikte, Londra Ulaşım Birimi (Transport for London), Belediye çatısı altında kurulmuş olan asıl yönetim yeridir. (Greater London Authority, 2016)
İngiltere genelinde kullanılmakta olan para birimi İngiliz Poundu (GBP)’ dur. 2018 yılı Ekim ayı uluslararası döviz kuru verilerine göre, 1 İngiliz Poundu yaklaşık olarak 1,32 Amerikan Doları (USD)’na eşittir.
Metro, otobüs, tramvay ve şehir içi genel tren ağı, Londra Ulaşım Birimince işletilmekle birlikte, şehir içi genel tren ağı dışında kalan özel (imtiyazlı) tren ağları Ulusal Ulaşım Birimince (Department of Transport) işletilmektedir. Ayrıca Londra şehri içinden geçen büyük ulusal karayolları denetimi de Ulusal Ulaşım Birimi tarafından yapılmaktadır.
Londra içerisinde toplu ulaşım sistem ağı otobüs, tramvay, metro, tren ve teleferik araçlarıyla sağlanmaktadır. Bu araçlardan;
“Otobüs: Çift katlı kırmızı otobüsler aynı zamanda Londra’nın simgesi şeklindedir. Londra otobüs ağı şehir içerisinde 24 saat süresince işlemektedir. 2012-2013 verilerine göre yolcular otobüs ile 8,258 milyon kilometre yolculuk yapmıştır.
Tramvay: 2000 yılında işletilmesine başlanmış ve mevcut 4 güzergâhı ile hizmet vermektedir.
Teleferik: Emirates Havayolları sponsorluğunda yürütülen ve aynı isimle anılan Emirates Hava Ağı sistemi, Londra’nın doğu kesiminde Thames Nehri ve Kraliyet İskelesi arasında ulaşım sağlamaktadır. 2012 yılında işletilmesine başlanan sistem ile haftalık 20-40 bin arasında yolcu taşınmaktadır.
Metro: 2012-2013 senesi için yapılması hedeflenen 77.5 milyon kilometre yolculuğun % 97.6 oranında başarılması ile yolcular metro ağı ile 75 milyon kilometre yolculuk yapmıştır.
Tren: 366 tren istasyonu ve yılda taşıdığı 184 milyon yolcu sayısı ile toplu taşıma sistemleri arasında kullanım oranı yüksek olan sistemlerdir” (Greater London Authority, 2013).
6.2.1. Toplu taşıma sistemi fiyatlandırılması
Londra toplu taşıma sisteminde bilet fiyatlandırılması, seyahat edilen noktanın şehir merkezine uzaklığı göz önünde bulundurularak, Londra’nın 6 bölgeye (1, 2, 3, 4, 5 ve 6.
Bölgeler) ayrılması esasına dayanmaktadır. Bölge 1 merkez bölgeyi kapsamakta olup diğer bölgeler daire şeklinde mesafelerine göre sıralanmaktadırlar (londontravelpass / TFL internet portalı, 2018).
Harita 6.4. Londra şehir içi ulaşım bölge haritası (londontravelpass/TFL internet portalı,