Teknoloji Okuryazarlığına Duyulan İhtiyaç

Tüm bireylerinin teknoloji okuryazarı olup teknolojik dünya ile kaynaşması sadece bi-reyler için değil, bir bütün olarak toplum için avantaj olur (NAE, 2010). Teknoloji kul-lanımının yaygınlaşması ve özellikle İnternet 'in günlük yaşamımıza girmesiyle bilgiye ulaşma, bilgiyi kullanma ve paylaşmanın kolaylaştığı görülmüştür (Akkoyunlu, 2004). Elektronikleşme eğitim, sağlık, sosyal güvenlik, ekonomi vb. alanlarda da karşımıza çıkmaya başlayan unsurlardandır. Ve bunun sonucunda e-devlet, e-sağlık, e-vatandaşlık, e-eğitim, e-şehir hatta e-yaşam ve e-toplum kavramlarını karşımıza çıkmaktadır. Akko-yunlu (2004) E-toplumdaki bireylerin, bilgi ve iletişim teknolojilerini günlük yaşamında etkili olarak nasıl kullanacaklarını bilmeleri gerekli olduğunu belirtmektedir.

Teknoloji okuryazarlığı nüfusun büyük bir bölümünün ihtiyaçları ve çağa göre değişen okuryazarlık tipleri ve seviyeleri ile birlikte uzun bir süreçte meydana gelmiştir (Garmi-re ve diğerleri, 2006: 32). Toplumun ihtiyaçları doğrultusunda gelişen teknolojinin, top-lumu oluşturan bireyler tarafından anlaşılması gerekmektedir. Teknoloji okuryazarı olan bir birey, toplumla olan ilişkilerini kolaylıkla anlayabilir (Bacanak ve diğerleri, 2003: 191-196). Teknoloji okuryazarlığı her vatandaşın geniş bir perspektiften teknolojinin sonuçları, gücü ve çeşitleri hakkında sahip olduğu bilginin derecesini içermektedir (ITEA, 2006).

Teknoloji okuryazarlığı sayısal uçurumu azaltır. Toplumda dezavantajlı grupların tekno-lojiye erişimindeki sayısal farkın azaltılması, teknolojik yoksulluğun önlenmesi teknolo-ji okuryazarlığı ile mümkündür. Sayısal uçurum beraberinde birçok sosyal olumsuz so-nucu da getirdiği için bu eşitsizliğin üzerinde önemle durulması gerekmektedir. Tekno-loji okuryazarlığı sosyal refahı arttırır. TeknoTekno-loji okuryazarlığı insanların sosyal deği-şimlerle başa çıkmasını kolaylaştırarak, yaşam kalitelerini arttırır. Teknoloji okuryazar-lığı halkın vatandaşlık görevlerini yerine getirebilmesini sağlar. Halkın politik konular-da kararlara katılması, var olan sorunların ekonomik, sosyal ve siyasi yönlerinin anlaşı-larak, katılımcı demokrasinin sağlanması açısından önemlidir. Seçimlerde kamuoyu yoklamalarında yöneticilere e-posta gönderen, sosyal sorumluluklarının farkında olan vatandaşlar ancak toplumu ileriye götürebilirler. Teknoloji okuryazarlığı bireylerin ka-rar verme becerilerinin gelişmesini sağlar. (NAE, 2010); Teknoloji okuryazarlığı, eko-nomik büyümeyi ve modern iş hayatını destekler. Teknoloji iş dünyasının her yerinde-dir. Teknoloji okuryazarlığı teknolojiye dayalı ekonomilerin geliştirilmesi için çok önemlidir (Holland, 2004).

Günümüz toplumları yaşam boyu öğrenme becerilerine sahip, başka bir deyişle sürekli olarak bilgisini yenileyebilen, değişime ayak uydurabilen, gelişmeleri takip edebilen ve bilinçli bir bilgi tüketicisi olmanın yanı sıra bilgi üretebilen bireylere gereksinim duy-maktadır (Akkoyunlu ve Kurbanoğlu, 2003). Teknolojiyi sürekli ithal ederek kullanmak bir toplumu gelişmiş yapamaz. Gelişmenin temel koşulu o teknolojiyi üretmek ve böy-lece bilinçle/işlevsel biçimde kullanmaktır. Ancak, teknolojiyi üretmek ve bilinçle kul-lanmak için öncelikle güçlü ve sağlıklı bir bilgi -toplum ilişkisinin kurulması gerekmek-tedir (Yılmaz, 2002: 101-104).

Bilgi toplumu düzeyine ulaşabilmek, çağımız toplumlarının en belirgin hedefidir. Kırgı-zistan’da da bu hedef doğrultusunda atılımlar yapılmaktadır. KırgıKırgı-zistan’da toplumun teknolojik gelişimi için toplumun “teknoloji okuryazarı” olmasının gelişimi için belirli politikalar üretilmelidir. Bu politikaları üretmede Türkiye baz alınabilir. Örneğin, “Toplumun Bilim ve Teknoloji çabalarına katkı ve katılımının sağlanması” konusunda aşağıdaki politikayı yürütmeye çalışıyorlar:

• Bilim parklarının kurulması,

• Bilim yayınlarının çeşitlendirilmesi ve güçlendirilmesi, • Bilim müzelerinin kurulması ve güçlendirilmesi, • Bilim ve teknoloji kamplarının yaygınlaştırılması, • Halka açık bilim ve teknoloji tanıtımlarının yapılması,

• Kamu medyasında konunun sürekli olarak gündemde tutulması (çocuklar, genç-ler ve diğergenç-leri için),

• Özel medyada yayınlanacak kısa spotların hazırlanması, • Okullarda bilim ve teknoloji günleri düzenlenmesi,

• Bilim tarihimiz ile ilgili yayın faaliyetlerinin desteklenmesi,

• Dünya bilim birikiminin topluma anlatılması için programlar düzenlenmesi ola-rak

belirtilmektedir (www.bilgitoplumu.gov.tr).

İnsanlar son dönemde sadece yapılan teknolojik icatlara odaklanmakta, yeni teknolojile-rin sadece avantajlarının farkına varmamakta ve aynı zamanda teknolojinin yararlarını ve teknolojileri kendi hayatlarıyla birleştirmektedirler. Teknoloji okuryazarlığı teknolo-jiyi kullanmakta hevesli olmaktan ya da bunu yapabilmekten daha fazlasıdır (Garmire ve diğrler, 2006: 19). Birçok insan teknoloji kavramına sınırlı bir bakış açısına sahiptir. 2004 yılında A.B.D.’de yapılan kamuoyu araştırmasında 1000 yetişkine teknoloji keli-mesini duyduklarında akıllarına ilk gelen şey sorulmuştur. Katılımcıların % 68'i bilgisa-yar cevabını vermiştir. Sadece % 5'i elektronik, %2'si yenilik, %2'si İnternet demiştir. Bu tablo teknolojiye olan bakış açısının ne kadar dar olduğunu göstermektedir (Garmire ve diğerleri, 2006: 24).

E-okuryazarlığın bilgisayar teknolojilerini araçtan amaca dönüştürmemesi konusunda önemli katkıları olacaktır. Teknoloji kullanımında önemli bir açmaz olan amaç ve araç

ikileminin, bu uyarlamaların yanlış algılanması veya yapılamamasından kaynaklandığı düşünülebilir. Elektronik okuryazarlık uygulamalarının da söz konusu sistemlere katıl-ması sağlandığında, bu sürecin amaçtan öte bir araç olarak kullanımını destekleyeceği söylenebilir (Altun, 2005: 16). E-okuryazarlık kullanıcıların kendi öğrenme süreçlerinde sorumluluk alabilmelerine ve bireysel ve işbirlikli projelerde çalışabilme becerilerinin gelişimine katkıda bulunacaktır. E-okuryazarlığın diğer bir özelliği de artık tek bir okuryazarlık kavramının kalmadığı, değişen toplumsal ve teknolojik değişimler içinde çoklu okuryazarlıklara gereksinim olduğuna işaret etmesidir. Tarihsel gelişim süreci incelendiğinde, önceki okuryazarlık teknolojilerinin sosyal değişimlere yol açmadığı ifade edilmektedir (Murray, 2001, akt: Altun 2005: 16).

Günlük yaşam eğlenceden tıbbi kararlara, temel bir teknoloji okuryazarlığını gerektir-mektedir (ITEA, 1996: 8). Geleneksel metinlerde okuma sürecinde okur, metin ile baş başadır. Konu bütünlüğü açısından kendisine sunulanlarla sınırlıdır. Metin olarak oku-yucuya verilebilecekler medyanın özellikleriyle sınırlı olduğundan, elektronik metinler-de bu etkileşim daha zenginleşmektedir (Altun, 2005: 17).