Tarihsel Şenlikler

Resim 6.23: elebi S lt n Me et T v l üzerine ğl b 5 69 T C D i leri B k nl ğ Koleksiyonu.

O nl di l r n n t t k l r , d ön eki bölü de de belirttiği iz gibi Cülû - ü â ûn d verilen, di l ğ n n il n edil e i d l l düzenlenen görke li törenlerle k tl n kt k l l ve türbe ziyaretleriyle tamamlanmakt d r Yeni di n ül beri t nb l’d tell ll r v t l ve t l r t l r k il n l n rken bütün O nl ülke ine fer nl r gönderilerek t i edilir ve enlikler r nd d ükü d r ül b i i d ğ t r. T ri el k tl r göre di l r n r kürkler gi diği i ti ve zenginliğin en ü t b tl rd nd ğ t t k ritüelini konu et i tir Ci t B r k A r nt renkli nl t l tarih el belge el i t vr n b re inde de sergilemektedir. Bir v gibi l r rengin k l nl ğ n n t bl bir röl efe dönü türdüğünü dü ünür ve renkleri le derinlikler r t r

Min türler n nd görün e i ü kün l n e leri birlikte gö terir ‘T nr beni er erde görür ’ dü ün e i le re edil i lerdir A n z nd birer t ri i belgesel niteliği t n in türlerde ld ğ gibi B r k’ n resimlerinde de bize bak n figürler b k z l rken n n ü tü te dizil i i gelerle birlikte t ri i n t n n t ğ en ereden k z ğl rl r

Resim 6.24: K sas- Enbi ’dan, 1976, r vür 24 x 33,5 cm, Onaran Koleksiyonu.

Ci t B r k O nl l r nd n enilik i ürri et i ve k n n A et Cevdet P ’n n e eri K - Enbi ’n n d n ver i tir, bu resmine. t nb l’ n O nl ve Cumhuriyet siluetlerinin bir k r nd n l b k zi nd , eski ve yeni e rin in nl r bir in tür izgi elliğinde bir r gel ekteler ör el k l r l r k ‘ entü ge ileri’ gezin ekte, iki z n n r nd üzen l rd

B gör el zenginlikte i in relerine gizlen i bir mahya;“‘Kadı ola davacı ve muhzır dahi şahit Ol mahkemenin hükmüne derler mi adalet?’ ‘M ke enin k d d v üb iri de n n idi l r ke enin vere eği k r r d let denir i?’ demekte ve sonra devam etmekte;‘Zerduz palan ursan eşek yine eşektir.’ Üzerindeki k fet kötü ki i e let ver ez e eğe lt nd n l n d v r n e ek ine e ektir “ Ci t B r k iz n bir b k i iv t n n r l ğ ile bütün b gör el zenginliğin i ine ğd r t r B kez bir b k O nl T nzi t devri iri l n Zi P devrinin öneti ini n n gör el nl t nd hicvetmektedir.

Bir nd entü ge ileri diğer nd l tin lf be i le z l l r n t n n z -re i nl t n n b l t ğ zengin bir k zi n r t kt d r Levent l k ğl d n n b gör el k r n n lt n izer On n if de i le “Dünya sözlü bir atlas, görsel bir coğrafya kitabıdır Burak için. Bir sosyal bilimci gibi neden sonuçları üzerinden inceden inceye analiz eder. ördüklerinin dünyaya yayılmış tüm damarlarını ve akrabalarını bulur, birbirine teyeller.”145

Bir i tif düzeni i inde O nl ü tü C ri et t ri i ile d lg ge tiği derinlikli bir mizaht r onunkisi. Geli igüzel nl t l rl değil ge i ten günü üze z n n t ri el zenginliklerden beslenen in elikli bir gülü H t n i inden en r d n en gündelik olaylard bile l bir ik e ilik A n z nd bir edd n nl t zenginliğinin gör el bir enliğe dönü e i gibi bir t v r bize göre

Resim 6.25: I A ed’in Rü 1983 T v l üzerine ğl b 100x100 cm, Besi Cecan Koleksiyonu.

Bir in tür gör elliğinde i tif edil i bir i ek n resmidir. Re in ön l n nd bir mehter t k er l rken en önde devrin bir din d bize b k kt anki bir enlik l n nd n inin i ine erle tirdiği tl l r ve r d d l n n l nlar yer almakt d r O nl r t rl ğ nd iki n kk neden birinin lt nd bir l n ne er l bir nakka ed l erle tirdiği i gelerle Ci t B r k’ n bir e j l l d r

Re in ü t düzle inde Hz. Muhammed b r k’ bin i ük el ektedir Peygamberin ark n t ğ r kt l k figürler enüz d ğ eni in nl ğ t kt d rl r Camilerin bir tür öte dün l n k l r l l r gibi mira te il eden burak da iki dün r nd bir r d r

I A et’in Rü b kez n t B r k’ n bir i i ek n nd r tt ğ t f bir enliktir Rü d enliğin re idir Rü l r ve bilin lt kendini te il ede ez te il edilmeleri gerekir. Cih t B r k’ n re i leri de, On n t ri el i gelerle örülü bilin lt n n te ilidir Dü ile ger eklik r nd ge i li l n gelenekten gelen k ğl bir izleği v rd r

Gör el bir ölen n rken n z nd fantastik bir hikaye anlatan n t n n, k önlü nl t n n rr ine k önlü ki iliğinde t kt d r Mi rl k d ğ zamanlarda re i re i d ğ z nl rd hikaye, hik e z d ğ z nl rd resim yap n en k d re i n Cihat Burak, renkli ki iliğini I A et’in rü nd da gördüğü üz gibi t v line t kt d r

Resim 6.26: K zi n 1979 r vür 35 5 25 On r n K lek i n .

1979 t ri li b k zi n bir in tür lbü ünden f rl gibidir S k t r l bir in türdür b bir k f bir nl t d t l n i i e ge i gibidir Z n ve ek nd d b k t r l l kt n n ibini l t r P di l r f rl r eski zamanlardan, k d rg l r eni eriler nl r bekler Ar l rd gördüğü üz ez r t l r e itlerin ö le ini nl t r belki de Bir v oyununun ger ekliğine v rg n b te n n n nd t v lin ğ ü t kö e inde f tb l n e reden b ğ l r v rd r H t bir bü ük n gibi k rg l n n et f rik bir nl t l r k değerlendirebile eği iz bir kompozisyondur. Evli elebi’den ödün ld ğ gezgin r n n re i lerinde bir l gö teri idir Y d ğ ğr f d n t nb l gibi üz ll rd r iktid r n gü üne ev i liği bir e irden be lendiğini n t z P di l r b k t nl r kerler eni eriler gü ün ve iktid r n b ktörleri l r k n ibini l r n n l erde i tuvallerinden.

Resim 6.27: Mahya, 1975, ink gr vür üzerine g j b , 49 x 49 cm, B nk Koleksiyonu.

Ci t B r k’ n gr vüründe ü bü ük i ri bir r d d r Tablonun alt k nd A f ’n n ü t g lerileri ve nl r k t n üt nl r n r nd n k bbenin bir k görül ektedir Biz n ’ n bir d ğ kili e inden O nl ’ ir bir i e dönü en b i l iktid r n gü gö terge ini, ge irdiği b deği i de b r nd r r Ü tte solda bir konak O nl ’ özgü l ve ü le e det l r yla yer al rken, arada bir n r öğe i olarak b kez Biz n z ikleri görül ektedir.

Ci t B r k re inde i geler te il ettikleri değerlerin öte inde de e b k n n değil n z nd e b k e k n bilenin k vr bile eği nl l r b r nd r r Re in ğ ü t kö e inde S lt n A ed C ii görül ekte ve “Divanelerin hemdemi Divane gerektir” yazan bir mahya “ illerin rk d ine illerdir” di en Zi

P ’n n dizelerine er ver ektedir B r enliklerinin ü le eleri l r gök üzüne z z k i in k ll n r Ci t B r k’t re i lerine z z rken kl kl yer verir mahyalara. T ri in f rkl k t nl r nd ki l r ve n t geleneklerine birlikte yer vererek kendi özgün ü l b n k t n Burak, l r r l ğ l resimlerinde ir ni r t b r kt d r

Resim 6.28: Hikaye-i Şe det, 1985 K ğ t üzerine l b tel 57 80 Si i ğl K lek i n

ki önlü bir gönder e i d nd t n bir re i dir b Ş it ld ğ z b dün d ki l dün ve itlik edilen t ri i i edir b nl t d He bir rü e de bir belge el O nl in türleri geleneğinden gelen bir n t ld ğ n n tt r z Cihat Burak. Minyatür gibi k rg l d ğ bir v n n götürür bizi bu resminde. Y z re inin lt k t n l tik bir eleman gibi kullansa da, Onun resimleri bir in tür lbü ü gibi b k z e b k e de k önlendirir

Ze ne S n in tür d gölge n düzeninde dike lik d t l k di e bir r n l n l d ğ n belirtirken in türlere b t n t nd d v r l n re i ler gibi k r d n b k l ğ n z ten d b t n k n k üzere örgütlen i ld kl r n ifade eder. 146 Ci t B r k’d ki i z n keli elerini er i tirdiği tl r n in türler gibi d b t n k n k üzere t rl r B k rken bir in tür düzeni gibi b k n z k d r r i geler r nd gezinirken b k kt n k ge tiğiniz nl r r t r

Ci t B r k’ n b re inde de gördüğü üz nl t ğ l l ğ n belirle en unsurlardan biri, n n n z nd bir ikâ e z r l nd kl d r S n t n n k le e ld ğ ikâ elerde ger ekle f nt tik n rl r n i i e ge i bir örgü ü l t r re i lerinde de k bir ekilde gözle lenebil ektedir

146

Resim: 6.29: nteri r 1983 K ğ t üzerine k r k teknikl 61 x 82 cm, Portakal Koleksiyonu.

er ekü tü öğeler b r nd r n l nd ger ekliklerin nl t l n b re i de B r k’ n f nt tik bir nl t er verdiği e erlerinden biridir B t l bir eğiti l ama d ğ l r n k bet e i döne inin bir k d n iri Nig r H n ’ ve ‘ itik z n n e inde’nin z r M r el Pr t’ i fir etmektedir. Uz b l ğ nd er l n d l r bir t ri in i inden gelen bir O nl ile birlikte er l kt bize göre Ci t B r k’ n bilin lt enliğinin re ini l t r kt d r

Ze ne S n’ n if de i le; “zamansal olarak farklılık gösteren hikayeler arasındaki bağıntı, minyatürlerde figuranın kurduğu ilişki sayesinde çokzamanlılıkta birleşir. Surnamelerde At Meydanı’nda dans eden köçeklerle Mevlevi dervişleri ve padişah

yanyana resmedilebilir, çünkü figür anlatımcılık yerine , bağıntı kurmak adına operatif bir işleve sahiptir.”147_{B r d n l k r k Ci t B r k i in ö lenen n kk gibi}

re ettiği t n l n n lt n izebiliriz M tr k ’n n t ğ gibi ölden ge en kerv nl r bir i ek n re ine t n döne in irlerine tt nl r n iirlerine l tin ve r lf belerini k ll n r k er veren n b l r nd d n eden bir Mevlevi dervi i erle tiren b k z n erkezine i ekli bir v z d kl rken bir O nl n n te e ine z b l ğ nd ki d l r er i tiren ve tü b nl r birbirinin i ine i tifle en bir re d n öz ederken d d ğr bir if de l z dü ün e inde iz

Ci t B r k n t n d ir in nd ğ değerleri k l bir bütün line getirebil i ender n t l rd n biridir Kendine nl t nd figürle b bir n kk ed l kendi düzle inde bir r getir ekteki özgünlüğünün n nd keli elerin gör elliğinden r rl n kt n d k n z B re i de de bir b ğl nt ele n gibi re ine er i tirdiği figürlerini, birer harf gibi k ll n kt d r Pl tik değerleri kullanmaktaki t l ğ l nl t n n i l i retlerini ekle lemekte ve nl r n rd nd t n nl l r birle tirerek n z nd re ini k z ğl kt d r

Biz de; Adn n T r ni’nin dediği gibi “D r d n z rl n i bir di i lin n t n n t r ekerek t nd geli tirdiği zi ni di i line benze ez” 148

dü ün e inin örnek n t l r nd n biri l n Cihat Burak, kendi i z n ölü üzle tirebil i tir, dü ün e inde iz

147

Ze ne S n İmgenin ornografisi Meti Y nl r t nb l 2009 185 148 _{Adn n T r ni ğd S n t Fel efe i Re zi Kit bevi t nb l 1998 13}