4. Bizans ve Osmanlı Şenlikleri Üzerine Değerlendirme
6.3.6. Modern Cumhuriyetin Şenlikleri
Resim 6.32: i iz 1966 B k üzerine l b 36 7 5 Ce n K lek i n P l C nert n’ göre “toplumsallık yaratmak için yeni geliştirilen giyinme pratiklerinde, ortak bir özellik buluruz. ski bir toplumsal düzenden kesin kopuş çabasının karşısına bir tür tarihsel tortu çıkar ve bu tortuya saplanma tehlikesi her zaman vardır “150
Bize göre Ci t B r k b t rt görebilen n t l rd n biridir M dern bir O nl l n n getirdiği r l l kl tl r nd b r n l n denge ini rg l r
ki i tif düzeninde b k bile eği iz b re i de lt düzle O nl iken, ü tte M dern Cumhuri et ük el ektedir O nl ’n n ez rd n k n ir üzerinde elerinli bir b l k r n n er veren B r k iki düzen r nd ki zl ge i i rg l kt d r, dü ün e inde iz
Yeni erilerin lk n eki lerinin enliği bir nd er l rken ez rl k ölü te ile /ölü z tl ğ v rg l n kt n t k b l giden e ki değerler, yeni d ğ n dern i geler üzerinden, it ld ğ kendi t l n n ge ir ekte ld ğ i l ve kültürel deği i e dikk t ek ek i te ektedir.
Resim 6.33: K f t evi ileri 1985 T v l üzerine ğl b 62 5 50 K en koleksiyonu.
Re inin ü t düzle inde Alman p litik ki liklerin gü birliğini bir düğün e eği gör eli le if de ederken Ci t B r k lt düzle de bir ölü tt ölüler er l kt Kan z olitik ki liklerin er ld ğ re i tarihsel bir soyk r n ger ekliğinde iktid r elinde b l nd r nl r n k ll n bile ekleri gü ün bir kez d lt n iz ektedir S n t ‘Düğün ve Cen ze’ ter inlen e i ile evren el bir ger ekliğe, kazananlar ve kaybedenlere i ret ederken b kez bir düğün enliğini bir ölü merasimi ile birlikte sergilemektedir.
Resim 6.34: B k t n 1969 T v l üzerine ğl b 100 100 ürel Koleksiyonu
Resim 6.35: Döne in b b k n De irel ile ilgili g zete kü ürü 151
151
Miz n ilgilendiği n k n l rd n en öne li i litik l devletin b n ge en litik l r n ti le eleri bü ük ilgi nd r t r T rg t Öz l’ n b b k nl k t ğ döne lerde ‘T nt n’ ti le e i ünlü l rken De irel-Öz l ikili i ‘K r göz-H iv t’ ti le eleri le z n ll r lk n ilgi ini ek e i b r t r
Cihat Burak iz , n t nd kendine özgü bir l tik bir f r k d r t l kl k ll n bilen n t l rd n biridir P litik l r e erlerinde k n edinirken
,
iktidarla ve n l t r nl rl er z n bir e ele i l t r Onl r n lk ü tten b k l r n ev ez S kl kl re i lerinde er verdiği i l ki likleri t l ll kl r üzerinden gülü et e i n t d n tl k dü ündürerek rg l releneklerin i inden gelen geleneği even bir n t d r, Ci t B r k Türk re inde f t ğr ft n re i n D rrü f k l re l r gibi litik i etleri k n ld ğ b i lerinde l tik değerlerde de geleneklere i k r Devrin b b k n De irel’i bir g zete kü üründeki f t ğr f nd n kt r t r b kez t v line A erik n b r kl kr v t yla Demirel portresinde, ellerindeki nk rtl rd A erik n ürünlerinin l g nl r n t n r b b l r fonda er l kt d r ‘B b ’ l k l litik bir gönder e i eren b figürlerle r tt ğ gül e e zeki e erle tirdiği iz öğelerinden izler t kt d r
Resim 6.36: First Lady’ iz 1985 T v l üzerine ğl b ve k r k teknik 81 65 ürel K lek i n
Fir t L d ’ iz dl re i de b kez C rb k n Turgut Öz l’ n e i, döne in n nel i l r nd n biri l r k n l kt d r n n iz i nl t nd n Victor Hugo f t ğr f ve Et e P ’n n ‘T fl- N i ’ d l H g ’d n t ğ eviriden r l r eklediği bir k l jd r Ci t B r k’ n eserlerinin gör el zenginliği k d r nl t nd ki zenginliğin de lt n iz ek gereklidir er ek bir enliktir n n nl t B k n z k d rd ğ n z l nl rd bir ge it l nd n gör el bir ölen F ikül f ikül k n bile ek bir kit gibi bir bilgi birikimi gerektiren b nl t n t n n ğl gözle iliğinde l tik değerleri ve ik e i i i r nl n bir k zi n dönü ektedir
Resim 6.37: Kuva i Milliye Gazileri 1981 Serigr fi 37 50 Özel K lek i n
D l b e S r ’n n görke li k önünde bir b r günü ‘hatıra fotoğrafi’ ektiren eski askerler bize bakmaktalar. Ci t B r k’ n re i i ter i te ez b ir nik tasvirle in n gülü etirken k b l n değerlerin de in e z n i ettir ektedir S r k nd nöbet t t n ğd ker simgeselliği, erini e ki kerlere b r k t r Bize göre lt n t n k n k n n önünde duran lk k r nl r n n ğr r g r rl d r l r , n t n n nl r d d ğ sa g n n bir gö terge i l l d r
Belgesel t d nd re i ler even n t n n ‘Kuva-i Milliye Gazileri’ d n verdiği b e erde On n k dr j nd n bir tarihin temsili ve t ri i deği tirenler, belgesel bir f t ğr f birlikte z vermektedirler.
Resim 6.38:19 M 1960 T v l üzerine ğl b 95 175 ürel K lek i n Törenler belirli bir bi i de belli d g l r dile getir ek i in i te li ve bilin li g l l r l r k k rg l n l rd r Onl r g l nl r l ükü lülüğü ile lg n n rl r B üzden de kendilerine tören değeri veril i e le lere engel l k gr b k r bir d vr n l r k lg l n r B n n t ter i bir d r l r k kendine b n törenler d t l n bir t l l k d b n kendi i i görü leri le zl z b l ğ nd n diren gö terir 152
Törenlerin etkileri de tören z nl r l n rl değildir Bir t l n tü nd n nl l b l nd kl r nd n nl r ger ekle tirenlerin l r n değer ve nl k z nd r gü leri v rd r 153
152
Paul Connerton, Toplumlar Nasıl Anımsar, ev Alâeddin Şenel t nb l 1999 71 153 Paul Connerton, Toplumlar Nasıl Anımsar, ev Alâeddin Şenel t nb l 1999 72
Bir ri et rü n beti le ektedir, Cihat Burak bu resminde. Modern Cumhuriyet O nl enliklerindeki gibi bir in tür i tif düzeni le gör elle tiril i tir T ki bir in tür kit b nd ld ğ gibi b k z ve k z örgütlen ektedir
Antik Y n n tr ged kendi ge i inden k rtulan toplumun bir meta temsilidir. Ti tr ll ğ l n O nl ’n n i e kendi in türü le kendi enlik lbü ünde te ilini r t kt d r O nl ’d n ir ld ğ in tür düzeni le Ci t B r k bir 19 M töreninde dern C ri etin ge i inden k rtulma arzusunu hicvetmektedir.
Yeni ri etin törenlerinde eni b l ng l r n i inde ge i in n öğelerini bir k l j gibi i ine ekle ler Ci t B r k S l kö ede ve rk l nd bir tribün ve bit duran bir kitle yer almaktad r D r ğ nl ğ n r nd n gelen düzenli dizili leri le ürü en kerlerin üzleri belirginle irken bir f r ’ bir ki iliğe k v makta, ellerinde i ekler güzel gen k zl r dern ri etin üke el te ilini t rken resmin gerisinde, bir resimden, Mustafa Kemal onlara b k kt d r Ci t B r k’ n törenidir b n n gözünden ri et b r d r At türk rtre i görün e eni te il et ektedir O görün e en iktid r n gü üdür te ilidir
Bayrak gen lerin ellerinde er l rken eni ri etin i ge el değerlerini n t r Me ter n Bölüğü i e ge i ve gele eğin i i e ge i e b liz inde tarihten gelerek yer l kt d r T bl n n n k l kö eden ğ di g n l öne k rken ter diyagonalde k z ğ özgürlük e alesini t t n gen k d n figürünün t l l r k k r z k r T ri in et f rik bir nl t l i i e ge i liği B de e modern cumhuriyetin bir töreni değil dern ri etin iktid r n n i gelerini de i inde b r nd r n ö le inin enlikli bir gö teri ini de i inde b r nd r kt d r
“Modern Türk Resmi, yakın dönem tarihine tanıklık eden, onun serüvenine katılan, kırılma noktalarında durup düşünen bir imgenin toplumsal sanatı olmuştur.“ 154
Bu n kt d Ci t B r k’ n i inde kl d ğ gizli nl l rl zenginle tirdiği enlikli resimleriyle, t l ll kl be lenen n özü e en bir n t l r k b i genin l t r l nd öne li bir ere i ld ğ n ö le ebiliriz
Bize göre Ci t B r k’ n resimlerinde; enlik ve törenlerin izini ürdüğü üz b l d n t en iddi te l rd bile kl d ğ in e iz ile gülü et e i b r kt d r Vil di ir Pr ‘ üldürü Ve ülü ’de güldürü türlerini r l d kt n nr iki tür gülü den öz eder ” yalnızca alaycı gülüş ve kahkahalarla gülme bulaşıcıdır. Her zaman insanları birleştirici, kolektif bir nitelik taşır. Müstehzi gülüş bireyseldir, bir insanın zaferini gösterir, bu da kolektifliğin ahlaki erdemine ters düşer.”155
Bu noktada Cihat Burak ve onun eserlerinin derinliklerine gizlediği iz iddi e leri iddi et iz e nl t n n ki i z n d iddi e l n n n bir k edi i l l d r
Y d ğ t l n r n l n ld ğ k d r tarihi belgelere, eski metinlere, belgesel anl t l r er kl d r Ci t B r k Hayaller dü ler l ğ nd ğ z n birbiri le ilgi iz görünen n urlar, kendine özgü iz nl l t n n l r k gördüğü n t nl nd biraraya gelmektedir. Be lendiği tü b k n kl r kendi l gü ünü k t r k kendi n t l sisteminin k r l ğ n in n n ve b in n l d kendine özgü l b arabilen san t l rd n biridir
154 Dü ler er ekler geler Sergi K t l ğ Per Müze i 2013
155 Vladimir Propp, üldürü Ve ülüş Sorunları ev:Berr n Er n üldiken Miz Kültürü Dergi i S :2 1992 2 -28.
S n l r k k k n bir ge i te t ri i izde iz b r k ğ n in nd ğ z ir ni i i inde kl ger ek bir enlikli gö teri l n gezi rk e le lerinde n t n ve n t n n ölü üzlüğüne en güzel örneklerden birine il verir Ci t B r k “Biz Ci t B r k’ n re i leri iz” di en bir d v r z ve b z i ine l n k renin l t rd ğ f t ğr ft b kez i inden geldiğin e geli igüzel i tif düzeni l t r nl figürlerle n bir Ci t B r k t bl l r
K n z b t bl n t n ve n t n n ölü üzlüğünün bir gö terge i ld ğ k d r; Ci t B r k’ n enlikli nl t n n Antik Y n n’d n Biz n ’ O nl ’d n M dern Cumhuriyete b kez b k bir e d nd t b l z nl r r bir l l ğ d r
Sonuç
Antik Y n n t l nd n günü üze z n n üre te d ğ z ğr f n n kültürel biriki inde izlerini ürdüğü üz b t r kl rd ; bereket k nl k t nr Di n d n l n k t enliklerinde d ğ n n döngü ü k tl n rken iktid r ü dele i in n l r v l r gibi l ger ekliklerin ze ininde bir d g l r n r t l t r Y n n enliklerinin b l ng nd Atin ’d iktid r ele ge ir ek i te en tü r ve soylu n f n ü dele i t kt lk n k ntr lünü ele l k d n enlikler düzenlen ektedir Di n enliklerinde ilkel t l l rd n beri üregelen erginlenme ritüelleri tekr rl n r B r n n d bir erginlen e törenidir Y n k iki in in birle e figürü le n bilir ‘P ll ’ bereket t nr Di n ’ te il eden simgelerden biridir. Şenliklerinin i inde rt k n dr tik r l rd n Y n n tr ged d ğ ve bir kentin e r i et te iline z n n üre te demokrasinin ilk görüldüğü t l r t t r Di n enliklerinden gelen e ri e d ğ n n n eniden d ğ ritüellerinin uz nt l n tr ged l r ile Atina kenti, kendi geleneğinden eniden d ğ rken de kr i kendini ti tr n n enliği ve te ili üzerinden e r k l kt d r
Tr ged n n bittiği n kt d e eren ll n n i ge te kil ettiği komedya, Di n enliklerinin dev l r k eğlendiri i bir güldürü bi i i t kl ber ber t l l t ri el ve öneti el l l r r nl r ve ki ilere öneltilen bir t l bir ele tiri bi i i l r k k r z k kt d r Di n enliklerinden tr ged ve komedyalara uzanan üre n ğr f üzerinde e eren bü ük i r t rl kl r l r k Biz n ve O nl enliklerinde f rkl bi i ve ritüellerde tekr r eden bir gelenekte v rl ğ n ürdürür
H lil Akdeniz’in if de ettiği gibi “kültürler belli kalıplar aracılığıyla yolculuğa çıkar, aşılandıkça gelişir ve yaşarlar ” 156F rkl kültürleri i inde b r nd r n t l l r l n
Biz n ve O nl ’d n ğr f d n be lenerek birbirlerini l rt k i ge ellikler b r nd r r k elez bir kültürel gelenek l t r bil i tir. Bu ortak simgeselliğe bir örnek te kil eden O nl enliklerinin görke li ü le e n t n ll r Antik Y n n ritüellerinin gü b ll k ve ğ l i gele en ‘ llik’ ögelerini i inde b r nd r kt d r Di n enliklerinden tr ged l r z n n üre te Atina kenti ile b l n kent el te ili et lg nd ; bütün devletler kendilerini te il edecekleri bir ne e i ti d l r b ne t ri el üre te ti tr d n t di na z n t r t nb l’ n kent el te ili etinde ise b dönü ü ellik, stadion geleneğinden Hipodru ’ r d n At Me d n ’n ve b gün dern t d l r uzan kt d r
Metin And in n ğl n n tl l ğ nu, kültürden e ki l n n eğili inin en öne li güdü ü l n b ğl r Antr l jik bir kl l i le n r nd ki r l ğ k t k lg d r öne li l n On göre in n ğl i ini n n i gibi t k d veri li d l l d tl l r 157B n kt d en bü ük nl r l r k
nitelendirebile eği iz enlikler ve nl r Biz n ve O nl gibi bü ük i r t rl kl r t ri inde ek n l t nbul e ri enlik ve törenlerine ne l At e d n ’yla bir bü ük n ne i l r k k r z k kt d r
B l d in ele e e l t ğ z Antik Y n n’d n Biz n ’ z n n bir değerler sistemi üzerine in edil i O nl enlik ve törenlerinin t l n n l i lediği kk nd i ge el değerler b r nd rd kl r n dü ünebilir i l l r l r k r t rl k An C ri et Ul gibi i ge el k r l kl rl k dl n n i te lerin l nd r l n d kl r n if de edebiliriz
156
Halil Akdeniz, Simgeler ve Akdeniz’in Kavramsal Dünyası, Üt Y nl r Ank r 2010, s.17. 157 Metin And, eleneksel Türk Tiyatrosu, Bilgi Y nevi Ank r 1969 kapak.
O nl r t rl ğ üre in e l enlikler Ort A ritüellerinden R i l r n An d l ritüellerinden Avr Röne n gö terilerine k d r z n n f rkl ğr f l r n izlerini t kt d r Metin And’ göre; Bizan ’l i ’ n bi i deği tiri kar göz l Biz n ve O nl ’n n üz ll r n n l l r n n bir n d r Evli elebi’nin kt r l ; ve l k bilge i l r k k r göz i ’t ki gibi i l t l r rken i ’d k r göz n gibi günlük l l r d ir t l r ergile en iktid r k r nd lk te il eden bir yergicidir.
T l l t r n bire lerin rt k d l r ve geli tirdikleri te kileri le l t rd kl r kültürel n n te elinde t n e b ller i te i i l iktid r n e r i etinde de öne li bir er i g l et ektedir B l d in ele e e l t ğ z Antik Y n n’d n Biz n ’ z n n değerler i te i üzerine in edil i O nl enlik ve törenlerinin t l n n l i lediği kk nd i ge el değerler b r nd rd kl r n dü ünebiliriz Bu e b ller rt k bir bilin in t n d ğ i geler d etik değerler l bile eği gibi b t r kl rd n be lenen bir n t l r k Ci t B r k re i lerinde gördüğü üz l tik semboller olarak da k r z k kt d r
evre ine n t r l ğ l b k n in n ger ekliğin f rk n v r r k d ğ t l d rl rken evre i ile r nd b ğ k r r k kendi inde v r l n e tetiği de n t l l d n t kt r B n kt d t nb l gibi kültürel zenginliği tarihinden beslenen kentler, devingenlikleri le n t k k rt r ve üreti lerine n z k n k l t r rl r t nb l n en areketli yerlerinden biri olan At e d n nd 19 üz l nl r n k d r di l r ve r en l r t r f nd n ek k enlik ve tören düzenlen i tir O nl ’d bir enlik türü l n e li n z nd enliklerin nl t ld ğ in türlerde i tif düzeninin bölü üdür A n düzen tr ged d n günü üze uzanar k ti tr d d v rd r.
Şenlikler birer bü ük n b t n n k rg l n tören birer bü ük e li ’dir Ö le e bir i tif düzeni k r r n re i n Ci t B r k’ n e li leri/ enlikleri de n n bilin lt nd biriktirdiği i gelerden l re i leri l l d r
Şenlikler; di n t t k di kl r n n d ğ l r lt nl r n da r en ki ilerin evlilikleri e z delerin ilk der e b l l r k z n l n keri z ferler rd n n efere k bir el i d k n ğ n ğ rl n bir v n k z n l bir e rin ele ge iril e i gibi nedenlerle en k d e z delerin ünnet törenleri ebebi le l t r Biz n ve O nl ’d iktid r n gü ünün te ilinde erkeklik i ge elliği öne lidir B i ge ellik üzerinden iktid r i vet ek Ci t Burak resimlerinde de kl kl r tl d ğ z t l kl i len i bir iz öğe idir.
O nl in türü ger eğin t n kl ğ n n bir env nter dökü ü l r k t ri i bir belge niteliğindedir B kl O nl t virine bir belge el özelliği de k t r Ci t B r k re i leri de n t n n bilin lt nd l nl r n env nteridir Anl t nd bilin lt nd n k rd ğ t ri el l l r i geleri n n i tifle erek, belgesel niteliğinde re i ler r t kt d r Min türler bir i tif düzeni ile re edil i lerdir Figürler ve ne neler n düzle de i i e ge i bir gör ellikle b k z k d r rlar. B n kt d in türlerdeki i tif dizgi düzeni geleneklerden be lenen bir n t l r k Ci t B r k n t n n bir ön ülüdür
Si l iktid rl r n l ve k r ll üre inde enlik ve törenler öneti i e k t ll kl b ğ nt ğl t l l e r l k k z nd r r k de tek görevi gör ü lerdir. C ri et B r l r n n d n lg l n n törenleri, ge i in günü üze te il edi i bir ritüelle kt r d r S n t l r d ğ t l n n bz n t t n bire lerdir Onl r n e erleri t l l ini k l r n d lg l n l r n k r l r n if de b ld ğ düzle lerdir Bir n t l r k Ci t B r k d ğ t l n i inde b l nd ğ r n l kendi i dün nd r nl r k i gelerin n l litik
l bile eğini litik i gelerin i e n l i elle tirilebile eğinin f rk nd d r E erlerinde z nl r ve i geler r r tt ğ k t nl r dü ile ger ek r bir ere k n l nd r kt ki üneri le b n i ll t r d n gülü etebilerek bil e i b r n ender n t l rd n biridir
O nl ’d d ğ n C ri et’i n bir n t l r k e ki ve eninin ele i dönü ü ünü izlerken r t kt d r, Cihat Burak. Eski metinlere, tarihi belgelere olan er k n n n nd Evli elebi e tn e i k rken z n n ter ine e t eden tarih el belleğini t n en r d n ve gündelik l l r n v r n değin geli tiren bir modern gezgindir. O nl iz e div n edebi t n e de lk edebi t n iz et et e e l t r ölge n nd ; H iv t’l K r göz’ün erde i Ortaoyununda; K v kl ile Pi ek r’ n rt b türlere örnek l r k gö terilebilir Miz n r t ğ k r kterlerinde K r göz ve H iv t i vinin te il i idir, Cihat B r k On n re i lerinde; törenlerde zl - özlü eğlen elerde düğünlerde-derneklerde r tt ğ figürleri l görüntünün i inde k ik d r dü ü k r kterlerin ironisini, l erde inin t v le dönü ü ger ekliğinde kt r r ölge n ortaoyunu, meddahl k gibi enlikli nl t l r n i inde kl i l ele tiri geleneğinden gelen n t kendi i ge d ğ r ğ nd n k rd ğ figürleri de enleri izgileri renkleri kendi l erde ine dönü türdüğü e erlerinde i ve döndür e i döndürürken gülü etebil e i b rmakta, b n rken ğ z n bir in tür düzeni gibi nl t n k rg l kt d r.
Be ir A v z ğl ’n n ö lediği; in tür figürlerinin reket et e i d r nd b e tik reketlerin b r k ğ etkinin k ik l ğ dü ün e i, On n i in de ge erlidir Cihat Burak re i leri de reket edebil eler ger ekten k ik etki i yaratabilirler. O nl ü tü C ri et t ri i ile d lg ge tiği derinlikli bir iz t r n nki i geli igüzel nl t l rl değil ge i ten günü üze z n n t ri el zenginliklerden be lenen in elikli bir gülü t n i inden en r d n en gündelik olaylarda bile l bir ik e ilik
A n z nd z r ki liğinin bir z nt l r k ğ z n re i lerinin lt k t n gibi k ll nd ğ ; ki i z n e ki ki i z n eni z ile gör el bir figür line getirdiği rflerinin keli elerinin zenginle tirdiği bir nl t ll k
Ci t B r k ge i ve b günün iktid r n n düzle de b l t r rken O nl ’d n ir gelen kültürünün ri etin getirdikleri le r nl n as n rg l l kt d r T l de e k n ge i i le değil i inde b r nd rd ğ öğelerde kl z k ge i i le de n t kt z n n i eri inden eki k r r k nki bir l erde inden b güne b kt rd ğ i geleri le i bit e en bir enlik e d n r t kt d r Medd bir b k l-b z d li denen t n n k rd ğ l perde inin rk nd n k e ir iler k r nd ö küler nl t n d r Re Ci t B r k’ kendi l erde i l n t v linde nl t kt d r ö kü ünü Biz n n nl t nd bir edd n t l ğ n gölge n n n i vini rt n n n lk temsilini yak l r bir n kk ed l l t rd ğ k zi nl r nd ki zenginliğe hayran oluruz.
Biz n ve O nl ’d iktid r; e r i etini ğl k i in k e ki üz ll rd n beri k ll n l n enlik ve törenlere b v r t r Metin And’ n belirttiği gibi “Şenlik kendi başına bir sanat değildir ama sanatın doğal ortamı ve vitrini gibidir. Sanatın çeşitli türlerini biraraya getirirken, her birinin sınırlarını belirler, uzam ve zaman sanatlarından oluşan bir kesit sunar.”158
B n kt d i inde b l nd ğ z t dern to l d f rkl k l kl r bürünerek k r z k n enlikler; li i t nl r r i n l r kültür ve n t enlikleri n t bien lleri e ir k rn v ll r ülke izden k n z nd bir örnekle gezi rk etkinlikleri gibi temalarda, yeniden hayat b l kt ; Ci t B r k’ n e erleri gibi n t ve sanata k t t ya devam etmektedirler.
Kaynakça
Abdül ziz Be (2002) Osmanlı Âdet, Merasim ve Tabirleri, Pr f Dr K z Ar n D g Ar n üne t nb l
Ad n r Oğ z (2013) Osmanlı ve Ötekiler D ğ B t Y nl r Ank r
Akal, Cemal Bali. (1990) Sivil Toplumun Tanrısı, Af Y nl r t nb l
Akdeniz, Halil. (2010) Simgeler ve Akdeniz’in Kavramsal Dünyası, Üt Y nl r Ankara.
Ak n Banu Ayten. (2013) Meddah, Karagöz ve Ortaoyunu, Zeitschrift für die Welt der Türken, Journal of World of Turks, Vol.5 No.2.
Akt Şe v r (1996) Şenlik D kt r Tezi An Ün.Sosyal Bilimler Enst. Tiyatro An bili D l Ank r
Alt nt O Eliri (2012) Birey Toplum İlişkisinde Kent Kültürü, Kamusal Alan ve Onda Şekillenen Sanat Olgusu, dil Dergi i
And, Metin. (2000) 40 ün 40 ece Osmanlı Düğünleri, Şenlikleri, eçit Alayları, Cre tive Y n l k t nb l
__________(2011) 16. Yüzyıl’da İstanbul Y Kredi Y nl r t nb l
__________(1982) Osmanlı Şenliklerinde Türk Sanatları, Kültür ve T riz
B k nl ğ Ankara.
__________ (1962) Dionisos ve Anadolu Köylüsü Elif Y nl r t nb l
___________(2007) Türkiye’de Kuklacılık zi Üniver ite i zi Eğiti
F külte i Dergi i Cilt 27 S 2 : 177 http://www.gefad.gazi.edu.tr.
Antik Dekor. (2013) Gelenek-evrensellik-imgelem-gerçeklik Cihat Burak, S.82, Ar l k www.antikalar.com.
Aristoteles. (2005) Poetika ev N zile K l Bili ve S n t Y nl r Ank r
Arslan, Mehmet. (2008) Osmanlı Saray Düğünleri ve Şenlikleri I Manzum Surnameler, S r b rn Kit l ğ , t nb l
Atasoy, Nurhan. (2002) Surname-i Hümayun K b nk Y nl r t nb l
At N ğ n F (197 ) Turkish Miniature Painting, RC.D. Cultural Institute P bli t n t nb l
Av Art n (199 ) Toplumsal leştiri Söylemi Olarak Mizah ve ülmece, Birikim Dergisi, t nb l
Ayhan Ece, (1988) Cihat Burak’la Bir Söyleşi, Gergedan Dergisi, S.11 Ocak 1988.
A t Ö er (1993) Kent ve Boş Zaman, Dünyada ve Türkiye’de üncel Sosyolo ik elişmeler, 1. Ulusal Sosyoloji Kongresi 3-4-5 K Sosyoloji
A v z ğl Be ir (1992) İslam stetiği, Ağ Y nl r t nb l
B ğ ğ n Rend T n nd (2012) Osmanlı Resim Sanatı Kültür B k nl ğ Y nl r Ank r
Barker, Ernest. (1995) Bizans Toplumsal ve Siyasal Düşünüşü ev Mete T n ge Kit evi Ank r
B k n Se fi (2007) Türk Resmine Yansıyan Tarih, Ya da Tarihselcilik Arayı ları, SDÜ Fen Edebi t F külte i S l Bili ler Dergi i M 2 S 15.
Belge, Murat. (1997) Tarihten üncelliğe leti i Y nl r t nb l
Benevelo, L. (1993) Kent sosyolojisi, Kitap Yurdu, t nb l
Berk l n (2007) Cihat Burak Retrospektifi t nb l M dern t nb l
Berk T n ğ Bü ük n l (1991) Cihat Burak Ad Y nl r t nb l
Boal, Augusto. (2011) Ezilenlerin Tiyatrosu ev Ne det H gül B ğ zi i Üniver ite i Y nl r t nb l
Bolat, B.Salman. (2007) Milli Bayram Olgusu ve Türkiye’de yapılan Cumhuriyet Bayram Uygulamaları, Doktora Tezi, Ankara.
Burak, Cihat. (1982) Röporta üne zete i 25 Ş b t 1982
Cantek, Levent. (1998) Alt Kültür, opüler Direniş Yöntemleri, Mizah ve Resmi Kültür, Birikim Dergisi, t nb l
Cerasi, Maurice. (2006) Divanyolu ev Ali Özd r Kit Y nevi t nb l
Connerton, Paul. (1999) Toplumlar Nasıl Anımsar, ev Alâeddin Şenel t nb l
k l z Zeki. (1981) Tek Başına bir vren S n t evre i, S. 0 Ş b t 1982.
l k ğl Levent (2007) Cihat Burak Retrospektifi t nb l M dern t nb l
l l r Aziz (2009) Tiyatronun ABC’si S Y nl r t nb l