Haklarında 5434 sayılı Kanunun mülga hükümleri uygulanacak olan sigortalıların diğer statülere tabi oldukları sürede, bu statülere göre borçlanılacak sürelerine ait prim tutarı Kanunun 41. maddesine göre sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82. maddesine göre prime esas alt ve üst sınırlar arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlardan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi geçen hizmetleri ve borçlanılacak süreleri bulunanların borçlanma tutarının hesabı bu Genelgenin “Hizmet Borçlanmaları” başlıklı onuncu kısım birinci bölümünün “‘33- Borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi” alt başlıklı bölümünde yer alan açıklamalar doğrultusunda yapılmaya devam edilecektir.
Örnek 1- 15.3.1988-14.10.1998 tarihleri arasında 5434 sayılı Kanuna, 1.11.1998-30.4.1999 tarihleri arasında da 506 sayılı Kanuna tabi hizmetleri bulunan sigortalı, 8.2.2000 tarihinde doğum yapmış ve daha sonra 14.11.2000 tarihinde tekrar 5434 sayılı Kanuna tabi çalışmaya başlamıştır. Sigortalının başvurusu halinde 5434 sayılı Kanun uyarınca bu hizmetinin başlangıcı 15.11.2000 tarihi olacağından 8.2.2000-14.11.2000 tarihleri arasındaki süresi Kanunun 41. maddesinin (a) bendine göre borçlandırılacaktır.
Örnek 2- 8.7.1982-23.1.2003 tarihleri arasında 506 sayılı Kanuna tabi hizmetleri bulunan ve 19.6.2006 tarihinde 5434 sayılı Kanuna tabi göreve başlayan ve halen bu görevi devam eden sigortalı, 16.8.2010 tarihli dilekçesiyle 24.4.2003 tarihinde doğum yaptığını belirterek doğum sonrası iki yıllık süreyi borçlanmak için başvuruda bulunmuştur. Sigortalının 24.4.2003-23.4.2005 tarihleri arasındaki 2 yıllık süresi 506 sayılı Kanuna tabi hizmetlerinin bulunduğu SGİM/SGM’lerce Kanunun 41. maddesi uyarınca seçeceği prime esas günlük kazanç tutarı üzerinden borçlandırılacaktır.
(2014/32 sayılı Genelgenin I/I-4. maddesiyle 11.12.2014 tarihinde açıklamaları ile birlikte eklenen alt başlık) 2.13- (4/c) sürelerinin borçlanma işlemlerinde dikkate alınması
Kanunun 41. maddesine göre yapılacak borçlanmalarda borçlanma sürelerinin içinde (4/c) hizmet süresinin bulunması halinde borçlanma süresi bu Genelgenin birinci kısım, birinci bölüm “2.2- (4/a) ve (4/c) kapsamında aynı ayda çalışması olanların gün sayısının belirlenmesi” alt başlığında belirtilen esaslar doğrultusunda hesaplanacaktır.
3- Borçlanma müracaatının yapılması, borçlanma tutarının hesabı, tebliği ve ödenmesi
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının; (a) ve (b) bentleri ile Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten sonra ilk defa (c) bendi kapsamında sigortalı sayılanların, Kanunun 41. maddesine göre borçlanacakları sürelere ait prim tutarı, sigortalıların veya hak sahiplerinin talepte bulundukları tarihte Kanunun 82. maddesine göre prime esas kazancın alt ve üst sınırları arasında olmak üzere kendilerince belirlenen günlük kazancın % 32’si oranında hesaplanacaktır.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalıların yapacakları hizmet borçlanmalarına ait borçlanma tutarı, sigortalılıkları nedeniyle ödedikleri prime esas kazançları dikkate alınmadan, “Borçlanma Talep Dilekçesi” ile beyanda bulundukları prime esas kazanç üzerinden, prime esas kazanç beyanında bulunulmaması halinde ise borçlanma tutarı, asgari günlük kazanç tutarı üzerinden hesaplanacaktır.
(2015/19 sayılı Genelgenin G/3. maddesiyle eklenen paragraf) 2925 sayılı Kanuna tabi tarım sigortalılarından her ay için alınacak prim ve yardımların hesabına esas tutulan gün sayısının 15 gün üzerinden alınması ve prim ödeme gün sayısının da ayın 16'sından itibaren tam ay gibi kabul edilmesi nedeniyle, ay içerisindeki ilk 15 günün dışında kalan sürelerin doğum borçlanması yoluyla tamamlanması mümkün bulunmadığından 2925 sayılı Kanuna tabi sigortalılar için ayın 15'inden sonra geçen süreler borçlanma kapsamında değerlendirilmeyecektir.
Örnek 5- (2015/19 sayılı Genelgenin G/3. maddesiyle eklenen örnek) 2925 sayılı Kanuna göre tarım sigortalılığı 1.7.1989 tarihinde başlatılan 1993 yılı primini 1994 yılı Şubat ayı sonuna kadar ödemeyen sigortalı 12.3.1992 tarihinde doğum yapmıştır. Bu sigortalının 1993 yılı tarım sigortası tahsil edilecek, 1.1.1994-12.3.1994 tarihleri doğum borçlanması olarak dikkate alınacaktır.”
Örnek- 1.8.1992 tarihi itibariyle kayıt ve tescili yapılan, 2010 yılı Ocak ayında 30,00 TL prime esas günlük kazanç beyanı üzerinden prim ödeyen Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (b) bendine tabi sigortalı, 15.12.1986-29.7.1989 tarihleri arasındaki askerlik süresini borçlanmak için 30.4.2010 tarihinde müracaat etmiş, borçlanma talep dilekçesinde borçlanma yapacağı tutar için ayrıca beyanda bulunmamıştır. Bu durumda sigortalının askerlik süresine ilişkin borçlanma tutarı 30.4.2010 tarihinde geçerli olan asgari günlük kazanç üzerinden hesaplanacaktır.
Borçlanılacak sürenin hesabında ayın 28, 29, 30 ve 31 gün çektiği üzerinde durulmaksızın ay 30, yıl 360 gün olarak alınacaktır. Borçlanacağı sürenin başlangıcı ve bitişi ay içinde herhangi bir tarih ise o aylara ait gün sayısı parmak hesabı yapılmak suretiyle hesaplanacaktır.
Prime esas günlük kazanç alt sınırı asgari ücretin otuzda biri, üst sınırı ise prime esas günlük kazanç alt sınırının altı buçuk katıdır. Borçlanma tutarı (Borç Tutarı = Belirlenen Günlük Kazanç x % 32 x Borçlanılacak Gün Sayısı) formülüne göre hesaplanacaktır.
Sigortalının borçlanmaya esas günlük kazancının tespitinde, adi posta veya kargo ile gönderilen veya Kuruma doğrudan verilen borçlanma dilekçesinin Kurum kayıtlarına intikal ettiği tarih, iadeli taahhütlü veya acele posta servisi olarak gönderilenlerde ise postaya verildiği tarih esas alınacaktır.
Tahakkuk ettirilen borç tutarı, ilgiliye iadeli taahhütlü olarak tebliğ edilecek, 26) (EK-27) PTT alındısının ilgiliye teslim edildiği tarih borcun tebliğ tarihi olacaktır. Hesaplanan borç, tebliğ tarihinden itibaren bir ay içerisinde sigortalı veya hak sahipleri tarafından Kuruma ya da
Kurumun anlaşmalı olduğu bankalara ödenecek, bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar ise geçerli sayılmayacaktır. Borcun bir ay içinde tamamının ödenmemesi halinde, ödenen miktara karşılık gelen süre sigortalılık süresi olarak değerlendirilecektir.
Kuruma yazılı olarak başvurup dilekçeleri ekinde borçlanma belgeleri bulunmayanlardan bir ay içinde söz konusu belgeleri ibraz etmeyenlerin hizmet borçlanma tutarları, belgenin Kurum kayıtlarına ibraz edildiği tarihte geçerli olan prime esas günlük kazanç miktarlarına göre hesaplanacaktır.
Her borçlanma için ayrı borçlanma talep dilekçesi alınacaktır.
Örnek 1- 14.10.2008 tarihinde borçlanmak için Kuruma başvuran sigortalıya borcu hesaplanarak 17.11.2008 tarihinde tebliğ edilmiştir. Bu sigortalının borçlanma tutarını 17.12.2008 tarihi mesai bitimine kadar ödemesi halinde borçlanması geçerli sayılacaktır.
Süresi içinde tebliğ edilen borcunu ödemeyenler ile bir kısmını ödeyenlerin kalan süreleri için yeniden başvurmaları gerekmektedir.
Borçlanma miktarı ve bu miktarın Kuruma ödenmesine ilişkin usul ve esaslar, başvuru sahibine iadeli-taahhütlü olarak tebliğ edilecek, tebliğ için PTT’nin yurtiçi servislerinde kullanılan “Alma/Ödeme Haberi Kartı” kullanılacaktır.
Kartların PTT’ce Kuruma iade edilmesinden sonra tespit edilecek tebliğ tarihinin bilgisayar kayıtlarına aktarılması ve kartın ait olduğu dosyaya ulaştırılmasını kolaylaştırmak amacıyla yapılacak tebligatlarda, “Göndericinin Adı Soyadı ve Adresi” ile “aşağıdaki adrese iade ediniz” bölümlerine,
- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında sigortalı olanların borçlanma işlemi (2014/32 sayılı Genelgenin II/5. maddesiyle 11.12.2014 tarihinde değiştirilen ibare) Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü Kamu Görevlileri Daire Başkanlığınca([106]) sonuçlandırılmış ise,
- Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamında sigortalı olanların borçlanma işlemi SGİM/SGM’lere yapılmış ise,
kaşe basıldıktan sonra sigortalının T.C. Kimlik Numarası ile dosya numarası (tahsis ya da sicil numarası) mutlaka kaşenin ilgili bölümüne yazılacaktır.
4056 sayılı Kanun gereğince yapılacak borçlanmaların prim tutarının hesabında prime esas kazancın alt sınırı üzerinden hesaplama yapılacaktır.
Örnek 2- 20 aylık askerlik süresini prime esas asgari kazanca göre belirlenecek günlük kazanç üzerinden borçlanmak için sigortalı 20/1/2011 tarihinde Kuruma başvurmuştur.
Sigortalının öncelikle seçtiği kazanca göre günlük prime esas kazancı, daha sonra bu kazancın % 32’si üzerinden toplam borcu hesaplanacaktır. 20/1/2011 tarihinde;
Prime Esas Günlük Asgari Kazanç : 26,55 TL Sigortalının Seçtiği Prime Esas Kazanç : 26,55 TL Borçlanacağı Süre : 600 gün
Hizmet Borçlanma Tutarı : 26,55 x % 32 x 600 = 5.097,6 TL
Örnek 3- 115 gün grevde geçen süresini 3.000 TL prime esas kazanca göre belirlenecek günlük kazanç üzerinden borçlanmak için sigortalı 2/2/2011 tarihinde Kuruma başvurmuştur.
Bu sigortalının önce seçtiği aylık kazanca göre günlük prime esas kazancı daha sonra bu kazancın % 32’si üzerinden toplam borcu hesaplanacaktır. 2/2/2011 tarihinde;
Prime Esas Aylık Asgari Kazanç : 26,55 TL
Sigortalının Seçtiği Prime Esas Kazanç : 3000 / 30 = 100 TL Borçlanacağı Süre : 115 Gün
Hizmet Borçlanma Tutarı : 100 x % 32 x 115 = 3.680 TL
Örnek 4- 30.12.2008 tarihinde iadeli taahhütlü veya acele posta servisi kullanılarak borçlanma isteğini belirtir dilekçe ile askerlik hizmetini borçlanmak isteyen sigortalının bu talebi 12.1.2009 tarihinde Kurumumuz kayıtlarına intikal etmiştir. Bu sigortalının askerlik borçlanma tutarı 30.12.2008 tarihinde geçerli olan günlük asgari veya azami kazanca göre hesaplanacaktır.
Borçlandırılacak sürelerin hesabında tam aylar 30 gün, borçlanılacak süre ayın herhangi bir gününde başlamış ise 30 güne tamamlayacak şekilde parmak hesabı yapılmak suretiyle belirlenecektir.
Kanunun 4. maddesinin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerine tabi olanlardan, 2008 yılı Ekim ayı başından önce 5434 sayılı Kanuna tabi geçen hizmetleri olanların borçlanacakları sürelere ait borçlanma tutarı Kanunun 41. maddesine göre hesaplanacak ancak, tahsil edilen borçlanma tutarının Kanunun geçici 7. maddesine göre Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerine göre kazanç olarak değerlendirilmesi gerektiğinden borçlanmak için seçilecek miktar, 5434 sayılı Kanun gereğince emsali için hesaplanacak miktarın altında olmayacaktır.
İKİNCİ BÖLÜM