Türkiye‟den Sosyal Pazarlama Kampanyası Örnekleri

Türkiye‟deki sosyal kampanya örneklerini incelediğimizde sivil toplum kuruluĢları ve kamu kurumları tarafından yürütülen kampanyalarla birlikte bu kurumların ortak çalıĢması olan kampanyalarla da karĢılaĢmaktayız. Bunların dıĢında sivil toplum kuruluĢları ve kamu kurumlarının özel Ģirketlerle ortak yürüttüğü sosyal pazarlama kampanyaları da bulunmaktadır.

36

Sivil toplum kuruluĢu sosyal pazarlama kampanyası: Sığ Sulara Balıklama Atlamayın

Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği ve gönüllü ajansın ortak çalıĢması sonucu “Sığ Sulara Balıklama Atlamayın” kampanyası kapsamında omurilik felcinin en önemli nedenlerinden biri olan sığ sulara balıklama atlamak konusunda halkın dikkatini çekmek ve sonucu hakkında uyarıcı bir etki bırakmak amacıyla hazırlanan materyaller tatil yöreleri ve Ġstanbul‟un değiĢik noktalarında uyarı tabelaları, raketler ve billboardlar olmak üzere kullanılmıĢtır. Ayrıca radyo ve televizyonlarda yayınlanacak kamu spotları için hazırlanan kısa filmlerde Ahu Türkpençe, Burcu Kara ve Mehmet Ali Erbil ile Tuğba Erbil gibi ünlü isimler de gönüllü olarak destekte bulunmuĢtur (Sığ Sulara Balıklama Atlamayın Kampanyası 2015).

“Sığ Sulara Balıklama Atlamayın” kampanyası sırasında Türkiye Omurilik Felçlileri Derneği kamu spotu filmi dıĢında da farklı iletiĢim kanalları kullanmıĢtır. Bu kanallar internet siteleri, belediyelerin billboardları özellikle de kampanyanın hedef kitlesi itibariyle daha önemli olan kıyı Ģeridinde yer alan belediyelerin billboardları, ĠETT otobüslerinde, ĠDO içerisinde ve metrobüslerde yer alan ekranlar, çeĢitli dergilerdeki haberler olmak üzere değiĢik mecraları kapsamaktadır (Teke, kiĢisel görüĢme, 2015).

Kamu kurumu sosyal pazarlama kampanyası: Dumansız Hava Sahası Kampanyası

2003 yılında, WHO World Health Organization Dünya Sağlık Örgütü tarafından oluĢturulan Tütün Kontrolü Çerçeve SözleĢmesine 2004 yılında imza atan Türkiye Cumhuriyeti bu sözleĢme doğrultusunda, Mayıs 2008‟de yürürlüğe giren “kapalı alanlarda sigara içilmesini yasaklayan mevzuat düzenlemesi ile ilgili olarak halkın bilgilendirilmesi ve bilinçlendirilmesi, yasayla ilgili farkındalığı arttırmak, yasaya uyum ve kabulü sağlamak amacıyla” (Tütün ve Sigarayla Mücadele Kampanyası 2015) ulusal bir kampanya baĢlatmıĢtır.

“Havanı Koru-Dumansız Hareket Sahası Hareketi” (ĠĢbir, F. 2008) olarak adlandırılan sosyal pazarlama kampanyası sırasında “Dumansız Hava Sahası” ve “Havanı Koru” sloganları kullanılmıĢtır.

Kampanya çerçevesinde Sağlık Bakanlığı, TAPDK (Tütün Mamulleri ve Alkollü Ġçkiler Piyasası Düzenleme Kurumu), WHO, UNION International Union Against

37

Tuberculosis and Lung Disease Tüberküloz ve Akciğer Hastalıklarına KarĢı Uluslararası Birlik ve CTFK Campaign For Tobacco-Free Kids Sigarasız Çocuklar Kampanyası tarafından çeĢitli poster afiĢ, broĢür ve kitapçıklar hazırlanmıĢ ve bir web sitesi açılmıĢtır (Tütün ve Sigarayla Mücadele Kampanyası 2015).

Temel yaklaĢımı “yasak” kavramının olumsuz niteliğinden uzak durmak olan kampanyada; sigara içenlere yönelik olarak “baĢkasına zarar verme” mesajı verilirken, pasif içicilere de “baĢkasının dumanından zarar görme” mesajı verilmiĢtir. Kampanyada “sigara yasağı” ya da “sigara içmek yasaktır” kavramları yerine, pozitif bir önerme cümlesi kullanılarak, sigara içilmeyen alanlar “Dumansız Hava Sahası” olarak nitelenmiĢ ve “Havanı Koru” temalı önermeler üretilmiĢtir. Sanatçılar, modacılar, sporcular, TV programcıları, öğretmenler, çocuklar, doktorlar, taksi Ģoförleri, ünlü-ünsüz tüm rol modeller ve her siyasi görüĢten politikacılarla her sosyo-ekonomik kesimden bireyleri kapsayacak Ģekilde kampanya sözcüleri belirlenmiĢtir.

Sağlık Bakanı ile üst düzey medya yöneticileri bir araya getirilerek bilgilendirme ve destek toplantısı düzenlendi. Televizyon programları ve yazılı basında röportajlar yapılırken ve radyo ve televizyon spotları, gazete ilanları, açık hava uygulamaları, afiĢler, bina giydirmeleri, kampanya etiketleri hazırlanarak yayınlanmıĢtır. Tanıtım filmleri yapılarak, 90 dakikalık zorunlu eğitim programı süresi reklam kuĢakları içinde kullanıldı. Kampanyanın web sitesi hayata geçirildi. Facebook ve ekĢi sözlük gibi sitelerde oluĢan dayanıĢma gruplarına ortam hazırlandı (ĠĢbir, F., 2008).

2008-2009 yılları arasındaki bu çalıĢmalar Dumansız Hava Sahasının ilk aĢaması dahilinde hayata geçirilmiĢtir.

Ġkinci aĢamada yasanın geniĢletilmesi ile Temmuz 2009‟da kafe, bar, restoran, eğlence mekanları ve kahvehaneleri de kapsayacağı için “%100 Dumansız Hava Sahası” konseptiyle pasif içiciliğin zararlarına değinerek reklam filmleri ve kadın sağlığını öne çıkaran afiĢler kullanılmıĢtır.

Üçüncü aĢamada ise artık sigara içme davranıĢının ölümcül sonuçlarına vurgu yapılarak sigara içme davranıĢından vazgeçirmek için negatif sonuçları sunulmuĢ ve Sağlık Bakanlığının Sigara Bırakma DanıĢma Hattına yönlendirme yapılmıĢtır (Tütün ve Sigarayla Mücadele Kampanyası 2015).

38

Dördüncü aĢamada ise “Hayat Senin, Karar Senin” sloganıyla ciddi bir sağlık sorunu yaĢamadan sigarayı bırakma kararı alanların hikayeleri paylaĢılmıĢtır (Tuncel, M., 2013).

Kamu kurumu, sivil toplum kuruluĢu ve özel Ģirket ortaklığı sosyal pazarlama kampanyası: GökkuĢağı Projesi

Bedensel Engelliler DayanıĢma Derneği bedensel engellilere bir takım yardımda bulunulması için kiĢilerin nereye baĢvurabilecekleri konusunda bilgi vermektedir. Neden iliĢkili olarak adlandırılan uygulamalardan “GökkuĢağı Projesi” özel Ģirketlerin sosyal konularda sivil toplum kuruluĢlarına ve kamu kurumlarına destek olduğu kampanyalara örnek olarak gösterilebilir (Ġlter & Bayraktaroğlu 2007).

“GökkuĢağı ile Güven Dolu Yarınlara” sloganıyla hazırlanan kampanya ile engellilerin eğitim, rehabilitasyon ve meslek edinme olanağı elde etmeleri amaçlanmıĢtır. Kampanya gelirleri ile Bağımsız YaĢam Merkezleri hayata geçirilip, Mesleki Rehabilitasyon Merkezleri yaygınlaĢtırılacaktır. Kampanyanın tanıtımı BaĢbakanın katılımı ile Çırağan Sarayında bir organizasyonla gerçekleĢtirilmiĢ; iĢ- sanat dünyası ve sivil toplum kuruluĢlarının desteği sağlanmıĢtır. Kampanyada; TV reklam filmi, radyo cıngılı, gazete ve dergi ilanları, afiĢ, broĢür, basılı materyaller gibi iletiĢim kanalları kullanılmıĢtır. Konferans, tiyatro, konser, defile, fuar-sergi, engelli bireylerin yürüyüĢleri, yarıĢma, kampanya otobüsleri gibi etkinlikler düzenlenmiĢtir (GökkuĢağı Kampanyası 2015).

Kampanyayı yürüten kamu kurumları; Aileden Sorumlu Devlet Bakanlığı, Milli Eğitim Bakanlığı, T.C. BaĢbakanlık Özürlüler Ġdaresi BaĢkanlığı, destek veren özel Ģirketler ise Honda Türkiye A.ġ. (Anonim ġirketi), Hürriyet Gazetesi, Milliyet Gazetesi, Kanal D, Plato Film, Sağlık A.ġ, e-jett Web Yönetim Sistemleri gibi kuruluĢlardır. Medya destekçileri; CNN Türk, Star TV, Radyo D, Slow Türk, Radikal, Posta, Tempo, Ekonomist, Form Sante, Plato Film‟dir. Kampanya müziği Dulçe Pontes firması tarafından hazırlanmıĢtır. Görme özürlülerini temsilen yapımcı ve yönetmen Sinan Çetin, iĢitme ve konuĢma özürlülerini temsilen sanatçı Hülya AvĢar, bedensel özürlülerini temsilen basketbol milli takım kaptanı Ġbrahim Kutluay, zihinsel özürlüleri temsilen sanatçı Perran Kutman destek veren ünlülerdir (GökkuĢağı Kampanyası 2015).

39