Kamu Radyo Televizyon Yayıncılığında Kamu Spotu Yayın Sürec

Koyuncu‟ya göre kamu spotu yayın sürecindeki sıkıntılar; izleyicilerin kamu spotu yazısını gördüğünde hemen kanal değiĢtirmesi ve kamu spotlarının 45 saniye süren bir video ile direk hedef kitleye ulaĢmasının zorluğudur.

Son zamanlarda kamu spotu hazırlamak için kendilerine baĢvurup tavsiye isteyen kamu kurumlarına “dizilerde bazı insert sahnelerde vurgulamak istedikleri temanın yer almasını” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) önerdiğini aktarmaktadır. Bu yöntemin daha etkili olduğunu söylerken “bunun tamamen profesyonel uzmanlar tarafından bir senaryo dahilinde yapılması lazım” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) geldiğini de eklemektedir.

Bölgesel, ulusal, yerel tüm yayıncılar açısından kamu spotlarının sayısının artmasının yayın akıĢlarında zorlukların yaĢanmasına neden olduğunu ve seyircilerin beklentilerinin yüksek olduğu bir dönemde kamu spotuyla ekranları doldurmanın seyirci kaybına yol açtığını Koyuncu; “fakat çok kamu spotu var. Bu da hem yayıncıları dolayısıyla hem bölgesel, ulusal, yerel televizyonların da yayın akışlarında zorlukların yaşanmasına sebep oluyor. Çünkü seyirciyi yakalamışsınız seyircinin beklentisinin yüksek olduğu bir dönemdeyiz. Ama bu ekranlarınızda bu kamu spotlarıyla doldurduğunuz anda bir taraftan da seyirci kaybına uğruyorsunuz. ...Yani bu kamu spotları RTÜK şöyle yapıyor; bu kamu spotlarına izin verdiğinde reklam sürelerine dahil etmiyor etmediği için de yayınlanması daha kolay daha pratik oluyor. Fakat biliyorsunuz bir gün 24 saat 25 saat olsa da bir saatini kamu spotlarına ayırsanız ama maalesef böyle de bir durum var” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) diyerek dile getirmektedir.

Hem kamu spotlarını hazırlayan kurum ve STK‟lar hem yayıncılar açısından uygulamanın daha faydalı ve verimli hale getirilmesi için ücretsiz olarak değil reklam kuĢakları içinde yer almasının gerektiği düĢüncesini Koyuncu: “... Bütün kamu kurumlarının, STK’ların zaten bir bütçesi var. Bu bütçelerini reklam kampanyası olarak değerlendirirlerse hem reklam kuşakları içerisinde yayınlanır hem daha dinamik bir hal alacağını düşünüyorum. Daha rantabl, verimli olacak tabi ki. Örneğin, herhangi bir firma bir kampanya başlatıyor, örneğin, şu saatte benim şu reklamım bütün televizyon kanallarında yayınlanacak diyor. Parasını ödüyor ve o saatte bütün seyircilere ulaşıyor... RTÜK izin veriyor uygun bulduğu içeriklere ilgili kamu kurum, kuruluş ve STK’ndan gelen içeriklere izin veriyor. Bu izin hem televizyoncular yayıncılar açısından yani aslında çok büyük sıkıntı yaratmıyor ama yayın akışlarında bir revizyona sebep oluyor açıkçası yine

111

başta söylediğim gibi bunların reklam kampanyası içerisinde yapılması ve reklam kuşaklarında yayınlanması her tarafı mutlu edecek yani” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) cümleleriyle açıklamaktadır.

Koyuncu, yönetim kurulu üyesi olarak bulunduğu RATEM‟de buna benzer: “RATEM tarafında şu konuşuldu bu Basın İlan Kurumunun ilanlarının üzerinden yerel televizyonların da bu kamu spotlarından pay alması bir de reklam olarak yayınlanması” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) düĢüncelerin gündemde olduğunu da aktarmaktadır.

4.5.4.4. Kamu Radyo Televizyon Yayıncılığında Radyoda Kamu Spotları

Radyo spotlarının çok aktif kampanyalar hariç genellikle çok az olduğu belirtilmiĢtir. Radyolardaki kamu spotları yayın sürecinin televizyon spotları süreciyle aynı olduğunu belirten Koyuncu radyodaki spotların yayın planlamasını: “Radyo planlaması da aynı Ģekilde yapılıyor. Radyonun yayın yaptığı dinleyiciye göre o spotların orda aktif yayınlanması sağlanıyor” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) diyerek özetlemektedir.

Koyuncu, televizyon ve radyo için spotların ayrı hazırlanması gerektiğini ve aralarında: “Birinde sadece vurgulanmak istenen spot cümlelerle diğeri de görsel efektlerin ön plana çıktığı, görselin ön planda olduğu” (Koyuncu, kiĢisel görüĢme, 2015) biçimde hazırlanmasını gerektirecek bir fark olduğunu da vurgulamaktadır.

Koyuncu, kamu kurumu olarak kamu yararı gördükleri için yayın akıĢının uygun olması durumunda kamu spotlarını mümkün olduğunca yayınlamaya çalıĢtıklarını, bunları seçerken Ģu kurumun, STK‟nın ya da belediyenin bir çalıĢması olsun düĢüncesinde olmadıklarını, hepsine eĢit düzeyde yer vermeye çalıĢtıklarını da vurgulamaktadır.

TRT‟nin tüm yayınlarını kamu yararı gözeterek yapmakta olduğunu yayınların içerisinde öğretici konuların yer aldığını Koyuncu: “TRT bütün yayınlarında zaten kamu yararı hizmetiyle hareket ediyor. Kamu yararı olmayan işleri zaten kurumsal olarak yapmıyor. TRT’nin her türlü yayınına baktığınızda mutlaka ve mutlaka bir hedef kitlesi olan bu hedef kitleye ulaştırmak istediği mesajlar var. Yani eğlendirirken öğrettiği öğretilen konular var. Her türlü programımızın içinde eğitim, kültür, sanat, tarih, coğrafya bununla ilgili her türlü zaten etkinliği bir kamu yararı adına olduğu düşünülerek yapılıyor ve hazırlanıyor ve bu şekilde de yayınlanıyor” (Kendirli, kiĢisel görüĢme, 2015) cümleleriyle açıklamaktadır.

112

4.5.5. Özel Radyo Televizyon Yayıncılığında Kamu Spotu Yayın Süreci ve Kanaltürk

Kamu spotları yayın sürecinde özel yayıncı kuruluĢ olarak Kanaltürk televizyon kanalı ile görüĢülmüĢtür.

Kanaltürk kanalı içerisindeki görevi; kanala gelen, canlı yayınlar dıĢında kalan tüm yayınların yayından önce izlenmesi, hazır hale getirilmesi, yayın akıĢı oluĢturulması ve sonrasında da saniyeli süreli bir Ģekilde yayınlanması olan yayın yönetim müdürlüğü ile görüĢülmüĢtür. GörüĢme Kanaltürk Yayın Yönetim Müdürü Ġbrahim Kendirli ile yapılmıĢtır.

Ġbrahim Kendirli kendilerine ulaĢan kamu spotlarını zorunlu kamu spotu ve STK‟lardan gelen kamu spotları yani yayınlanması zorunlu olmayan Ģeklinde sınıflandırdıklarını: “Şimdi bizdeki işlev süreci şöyle: kamu spotu ikiye ayrılıyor; zorunlu kamu spotu ve STK’lardan gelen kamu spotları. STK’lardan gelen kamu spotları RTÜK’ten bir ön yazıyla izin almadan zaten gönderemez. Yani hangi STK olursa olsun RTÜK onayını almadan bize spotu gönderemez...” (Kendirli, kiĢisel görüĢme, 2015) sözleriyle açıklamaktadır.

Zorunlu kamu spotları Kanaltürk‟e bir yazıyla birlikte çoğunlukla cd ya da spota ulaĢabilecekleri internet sitesinin adresi bulunacak Ģekilde gelmektedir. Spotun zorunlu yayın olduğunu belirten RTÜK yazısının zorunlu kamu spotlarında da bulunması gerekmektedir. Kendirli, kendilerine kurumlar tarafından ulaĢtırılan bu zorunlu kamu spotları dıĢında RTÜK internet sayfası üzerinden de indirdiklerini sözlerine eklemektedir. Tüm bu zorunlu kamu spotları kaydedilip zorunlu kamu spotları yayınına eklenmektedir.

Kendilerine ulaĢan tüm kamu spotlarında zorunlu olsun ya da olmasın RTÜK onay yazısının bulunması gerektiğini; bunun spotları reklam sürelerine dahil etmeden yayınlayabilmeleri için gerekli olduğunu Kendirli: “Bunları reklam arasında yayınladığınızda bunu reklamdan saymamak için RTÜK’ün onayı olması gerekiyor” (Kendirli, kiĢisel görüĢme, 2015) diyerek açıklamıĢtır.

4.5.5.1. Özel Radyo Televizyon Yayıncılığında Kamu Spotu (Zorunlu Olmayan)