Türkiye’de Uygulanan Tarımsal Yayım Yaklaşımları

Yayım yaklaşımı tarımsal yayım sisteminin özünü oluşturmaktadır. Türkiye’de daha çok teknik yayım çalışmaları yürütülmektedir. AB’de genellikle yayım çalışmaları ziraat odaları, kooperatifler, birlikler ve danışmanlık şirketlerine devredilmiştir. Türkiye’de ise yayım çalışmaları ağırlıklı olarak kamu kuruluşları tarafından yürütülmektedir. Tarımsal üretim belli bir noktaya geldiğinde, Avrupa Birliği ülkelerindeki tarımsal yayım kuruluşları mevcut şartlara göre işletme ve pazarlama ağırlıklı yayım çalışmalarına ağırlık vermişlerdir. Yani AB ülkelerinde önceleri teknik yayım hâkimken sonraları pazarlama yayımı ve işletmecilik yayımı önem kazanmıştır. Avrupa Birliği yayım politikaları kapsamında son zamanlarda çevre, hayvan refahı, bitki sağlığı, sürdürülebilir tarım gibi konular ağırlık kazanmışken, Türkiye’de teknik yayım çalışmaları yayım çalışmaları içerisinde ağırlıklı paya sahiptir. Aslında bu durum mevcut şartlardan kaynaklanmaktadır. Örneğin, hayvancılıktan bir örnek verilecek olursa, Türkiye’nin hayvan yetiştirme konusunda önceliklerinden birisi, birim hayvan başına verimliliği artırmaktır. Buna karşı AB’de hayvan ırklarında verimlilik açısından üst sınırlara ulaşılmıştır. Bu nedenle Türkiye’de yayım kuruluşlarının önceliği hayvan sağlığı ve refahı konularından ziyade yetiştirme tekniği/bakım gibi konulara yoğunlaşmaktadır. Yani Türkiye’de yayım politikalarının genel amacının üretim artışını gerçekleştirerek, üreticilerin yaşam düzeylerini yükseltmek olduğu söylenebilir.

Türkiye’de ekolojik ve coğrafik yapının bölgeler itibariyle farklılıklar göstermesi nedeniyle, tarımsal faaliyetler çeşitlenmekte ve buna paralel olarak da eğitim ve yayım programları farklılaşmaktadır. Bir başka deyişle; her bölge için farklı zamanlarda farklı tarımsal programlar uygulanmaktadır.

Yıllar itibari ile çiftçi eğitiminde kullanılan tarımsal yayım metotları ile çiftçi katılım sayıları Çizelge 5.1’de verilmiştir. Çizelgede tarımsal eğitim amaçlı kullanılan yayım faaliyetleri 2000–2004 yılları arasında düşmekte ve 2004 yılından sonra ise arttığı görülmektedir. Çizelgede de görüldüğü gibi eğitim ve yayım faaliyetlerine ayrılan kaynaklar giderek artmaktadır.

Çizelge 5.1: Çiftçi Eğitiminde Kullanılan Tarımsal Yayım Uygulamaları YILLAR Çiftçi Eğitim Metotları 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Demonstrasyon Top. Demon. - - - - 7.711 7.893 8.100 8.978 Katılan Çiftçi 38.593 30.581 22.709 28.462 34.639 34.987 35.610 36.100 Tarla Günleri Tarla Günü 2.377 1.703 1.102 892 1.512 1.580 1.610 1.690 Toplam Çiftçi 65.984 46.346 33.977 27.001 56.082 56.900 56.970 57.010 Çiftçi Toplantıları Çiftçi Say. 54.936 46.936 46.768 35.982 20.642 17.410 18.110 18.874 Katılan Çiftçi 945.539 798.016 667.606 415.952 354.839 355.139 355.814 355.900 Çiftçi Kursları Çiftçi Kursları 9.220 5.979 4.506 1.884 1.094 1.540 1.670 1.800 Katılan Çiftçi 186.180 141.753 137.093 58.012 23.890 24.010 24.214 24.432 Çiftçi İnceleme Gezileri

Çiftçi İnce.Gezi. - - - 208 243 256 281 292 Katılan Çiftçi - - - 9.994 5.919 6.011 6.120 6.164 Sergi -Teşvik Müsaba.

Sergi-Teşvik 262 294 151 152 164 173 189 198 Katılan Çiftçi 88.470 87.045 54.273 155.859 125.756 125.970 126.009 126.200 Konferanslar Konferans Say. - - - 51 29 33 44 48 Katılan Çiftçi - - - 6.695 3.022 3.100 3.129 3.228 Paneller Panel Say. - - - 47 21 31 38 40 Katılan Çiftçi - - - 7.374 2.214 2.310 2.414 2.600 Kaynak: TEDGEM Verilerine Göre Düzenlenmiştir

Eğitim ve yayım programı, her ilin mevcut tarımsal durumunu göz önünde bulundurarak, tarımla ilgili kurum ve kuruluşların, çiftçilerin ve İlçe Müdürlüklerinin katılımı ile yapılan toplantılarda ortaya koyulmaktadır. Belirlenen amaçlara ulaşmak için hangi eğitim ve yayım faaliyetlerinin yapılacağına, hangi yayım metotlarının kullanılacağına karar verilerek, bu faaliyetler için zaman

planlaması yapılmak suretiyle programlar hazırlanmakta, çalışmaların birleşmesinden de “Eğitim ve Yayım Programı ” oluşmaktadır.

Hazırlanmış olan yıllık programlar kapsamında, çiftçilerin bilgi ve beceri ihtiyaçları ile yeni teknikleri tanıtmaya ve yönlendirmeye yönelik eğitim ve yayım programı uygulamaya konulmaktadır. Bu kapsamda;

Demonstrasyon: Bir işin nasıl yapılacağını, yeni bir ürün veya bir yöntemin nasıl kullanılacağını veya o hususta karşılaştırma imkânı vererek çiftçileri ikna etmek üzere pratiğe ve göze hitap eden bir gösteridir. Metot ve sonuç olmak üzere iki tip demonstrasyon şekli uygulanmaktadır.

Tarla günleri: Her türlü tarımsal faaliyetin herhangi bir safhasında, konuyu çiftçilere göstermek, ilgilerini çekmek ve onların uzmanlarla konuyu tartışabilecekleri bir ortam sağlamaktır.

Çiftçi toplantıları: Bir konu hakkında bilgi verme, belli bir çiftçi problemini gözden geçirme, çözümler önerme ve yapılacak işlere karar verme, belli bir konuda detaylı bilgi vererek karşılıklı tartışma ortamında yapılan eğitici bir faaliyettir.

Çiftçi kursları: Tarımın her alanında yeni bilgi ve tekniklerin öğretilmesi ile benimsetilmesi için düzenlenen beceri kazandırmaya ve geliştirmeye yönelik daha ziyade tatbiki olarak uygulanan (traktör bakım ve kullanma – F sınıfı sürücü kursları, iş makineleri bakım ve kullanma “operatörlük” – G sınıfı sürücü kursları) faaliyetlerdir.

Çiftçi inceleme gezileri: Belli bir konu hakkında ilk elden gözlem ve çalışma yapmak üzere belli bir yeri veya uygulamayı ziyaret etmesi amacıyla düzenlenen eğitici bir turdur. Çiftçilerin bulunduğu yere getirilemeyecek bir konunun yerinden gözlenmesinin yanı sıra teorik bilgiyi pratik uygulamaya bağlamak ve uygulamanın sonuçlarını göstermek amacıyla yapılan bir faaliyettir.

Teşvik müsabakaları: Üreticileri ekonomik önemi olan standart, kaliteli bitkisel ve hayvansal ürünler yetiştirmeye ve bunları değerlendirmeye, tarımsal üretimde kullanılan her türlü tarım alet ve makinelerinin kullanım ve bakımını teşvik etmeye, müsabakada derece alan başarılı çiftçileri değişik şekillerde ödüllendirmek suretiyle müsabakayı izlemeye gelen diğer çiftçileri etkileyecek

tarımsal üretimde verim ve kaliteyi artırmak amacıyla düzenlenen mahalli bir faaliyettir.

Sergiler: Bir metot veya tekniği öğretmek, bir program gelişmesini sunmak, bir olay veya faaliyeti safha safha açıklamak, ürün ve gıda maddelerini giyim ve el sanatlarına ait konuları göstermek, bir davranışı değiştirmek üzere düzenlenen figür veya fotoğraflardan yararlanarak hazırlanan bir faaliyettir.

Konferans: Uzman eğiticiler tarafından belli konular için düzenlenen ve hitap edilen kitleye o konu hakkında teknik bilgi verilen bir faaliyettir.

Panel: Tespit edilmiş bu yöntemde bir konuda sorunlar belirlenir veya onlara açıklamalar getirilir, çeşitli görüş açıları izleyicilere sunulur, bu faaliyetlerin avantajları veya dezavantajları açıklanır. Konu ile ilgili üreticilerin sorularına cevaplar verilerek sorunların çözümü ve konunun anlaşılması sağlanır.