• Sonuç bulunamadı

Mesleki ve teknik eğitimde pek çok sorun vardır. Sezgin ve Yağcızeybek (2005) Meslekî ve teknik eğitimin sorunları şu şekilde belirtmişlerdir.

1. Eğitimde Ayrımcılık ve Fırsat Eşitsizliği: Türkiye’de çalışan çocukların meslekî eğitim sorunları vardır. Yeterli temel ve meslekî eğitimi almaksızın çalışmak durumunda kalmaları çocukların her türlü haktan yoksun ve her türlü istismara açık bir biçimde istihdam edilmelerine neden olmaktadır. 2. Öğrenci Sayılarında Azalma: 1999 yılından itibaren Meslekî ve teknik

okullarda öğretmen ve okul sayılarında ciddi artışlar yaşanırken öğrenci sayılarında ise düşmeler görülmektedir.

3. Uluslar Arası Akreditasyon Sorunu: Ülkemizin ihtiyaçları ve dünyadaki gelişmeler, Meslekî yeterliliklerin belgelendirildiği ve uluslararası akreditasyonu olan bir Meslekî-teknik eğitim sistemine ulaşmamızı zorunlu kılmaktadır. Meslek standartları yeniden gözden geçirilmeli, Meslekî ve teknik eğitim yeterlilikleri uluslararası standartlara uygun hale getirilmeli ve ulusal yeterlilik sistemi kurulmalıdır. MEGEP projesinde uluslararası yeterlilik için akreditasyon çalışmaları başlatılmıştır.

4. İstihdam Analizinin Yapılmayışı: İstihdam analizinin yapılmayışı buna bağlı

olarak Meslekî ve Teknik Eğitimde program esnekliğinin sağlanmayışı piyasa ihtiyaçları ile uygulanan programlar arasında uçurumlar oluşturmaktadır.

Gelişmiş ülkelerde eğitimin dış değerlendirmesi giderek daha fazla önem kazanmaktadır. Bunun Meslekî ve teknik öğretime yansıması, sistemin verimliliğinin ölçümünde mezunların eğitim gördükleri alanlarda işverenlerce istihdamının temel kriter olarak alınmasıdır.

5. Öğretim Programları: Mevcut öğretim programları yeniden gözden geçirilmesi ve günümüzde geçerliliğini yitirmiş olan eğitim programlarının revize edilerek, yeterliliğe dayalı öğretim programları reformu yapılması gerekmektedir.

6. Meslekî Rehberlik ve Yönlendirme: Meslekî ve Teknik Eğitime giriş esnasında yeterli düzeyde rehberlik ve yönlendirme yapılamamaktadır. Meslekî-teknik eğitime yönelme azalmıştır.

7. Eğitim Kurumu – İşletme Diyaloğu: Sanayi kuruluşlarının, Meslekî eğitim kurumlarını gelişen teknolojiye uygun olarak donatılmasında katkıları yok denecek kadar azdır. İşletmelerden uygulama amacıyla yeterince

faydalanılamamaktadır. İşletmeler ile Meslekî ve teknik eğitim kurumları arasında halen yetersiz düzeyde bulunan diyalog ve işbirliğini geliştirmek ve sorunlara ortak bakış açıları oluşturmak gerekir.

8. Ölçme ve Değerlendirme: Yeterliliğe dayalı, objektif, mukayeseli ve şeffaf bir ölçme değerlendirme sistemi geliştirilmelidir.

9. İmam Hatip Liseleri: İmam-Hatip Liselerinin üzerinde yapılan tartışmalar,

Meslekî ve teknik eğitime ilişkin çalışmaları gölgelemektedir.

10. Yasal Teşvikler: İş yerlerine, eğitimli insan gücü (EML-TL mezunları)istihdamı için yasal teşvik (prim ödeme desteği vb.) getirilmelidir. Meslek ve Teknik eğitim gören öğrenciler, öğrenim kredisi ile desteklenmelidir.

TÜSİAD (1999) Türkiye'de Mesleki ve Teknik Eğitimin Yeniden Yapılandırılması konulu çalışması ile Türkiye’deki mesleki ve teknik eğitim sisteminin temel sorunları şu şekilde belirlemiştir:

1. Mesleki ve teknik eğitime ilişkin sorunların önemli bir bölümü ortaöğretimde yoğunlaşmaktadır. Mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılması, aslında ortaöğretimin ciddi bir reformdan geçirilmesi gereklidir.

2. Mesleki ve teknik eğitim, tüm kalkınma planları ve hükümet programlarında öncelikli bir sorun olarak nitelendirilmesine karşın, politik organlarca konuya

gereken duyarlık gösterilmemiş ve uygulamada ciddi bir ilerleme sağlanamamıştır.

3. Eğitim sistemimizde genel ve mesleki eğitim arasında bir çatışma vardır. Sorunun kaynağı, bakanlığın örgütlenmesi ve iş gören politikasıdır. Milli Eğitim Bakanlığı merkez örgütünün şu andaki yapısı genelde okul türlerine dayanmaktadır. Oysa eğitim sisteminin tümünde geçerli olan iş gören, program, donanım, finansman ve iletişim gibi hizmet kümelerini temel alan bir örgütlenme daha yararlı sonuçlar sağlayabilir.

4. Ortaöğretimdeki mesleki ve teknik eğitim örgütlenmesi belli ölçülerde cinsiyet ayrımcılığına dayalıdır. Uygulanan politikaların sonucu olarak, mesleki ve teknik liseler, kız ya da erkek liseleri diye ayrılmış durumdadır. 5. Mesleki ve teknik eğitim, genel eğitime oranla daha pahalıdır.

6. Türkiye’nin ortaöğretim sistemi içinde çok sayıda meslek lisesi yer almakta ve bu durum kendi başına ciddi bir sorun oluşturmaktadır. Kısa meslek kursları ya da hizmeti içi eğitim yoluyla kazandırılabilecek beceriler için bile meslek liseleri açılmıştır. Aşçılık, kuaförlük, terzilik ve sekreterlik gibi mesleklerin eğitimini yapmak özere bağımsız liselerin açılması bunun tipik örnekleridir.

7. Mesleki ve teknik ortaöğretimde halen uygulanan "her meslek için bir lise" modeli işlevsel değildir. Özellikle nüfusu az ve istihdam olanakları yetersiz olan küçük yerleşim yerlerinde okul türlerini çeşitlendirmek oldukça zordur. Bu nedenle, farklı lise türleri yerine, değişik programları aynı yönetsel çatı altında birleştiren çok programlı okullar açılmaktadır. Ancak buradaki temel yanlış, çok programlı liseler ile çok amaçlı okulların birbirine karıştırılmasıdır.

8. Meslek liseleri, çalışma yaşamına eleman yetiştirme işlevinden büyük ölçüde uzaklaşmış ve öğrencilerini üniversiteye hazırlamaya yönelmiştir.

9. Mesleki ve teknik eğitimde yeniden yapılanmayı gerektiren bir başka neden, küreselleşme olgusudur. Son yıllarda yaşanan ve teknoloji desteğiyle yürütülen Pazar savaşının bir sonucu olarak, ülkelerin ulusal sınırları iyice belirsiz hale gelmiştir.

10. Bilgi patlamasıyla birlikte bazı meslekler ortadan kalkarken, bazıları da sürekli eğitim almayı gerektirmektedir. Artık başlangıçta öğrenildiği biçimiyle yaşam boyu değişmeden süren hiçbir meslek kalmamıştır.

11. Mesleki ve teknik eğitimi etkileyen çağdaş olgulardan biri de verimlilik kavramıdır. Geçmişte çoğunlukla öğretim sektöründe gündeme gelen bu kavram, son yıllarda hemen her alanda geçerli olmaya başlamıştır.

12. Eğitim kurumlarının hem yükseköğretime hem de iş yaşamına hazırlaması görevini yüklenmiştir. Bu iki görevin birden yürütülmesi zordur. Ortaöğretim sisteminin karşı karşıya bulunduğu çıkmaz, bu ikileme sağlıklı bir çözüm getirilememiş olmasıdır.

Pek çok sorun içeren mesleki ve teknik eğitimin yeniden yapılandırılmasına gereksinim vardır. Bu sorunların giderilmesinde MEGEP projesi önemli bir yer tutmaktadır.

Benzer Belgeler