Swap İşlmlerine İlişkin Örnek Uygulamalar

Aşağıda swap işlemlerinin işleyişi, swap işlemi sonucu oluşan borçlanma maliyetleri, swap işlemleri sonucu swap işlemine taraf olanların sağlamış olduğu kazançların tespiti, swap kurunun tespiti vb. konulara ilişkin olarak örnek uygulamalara yer verilmiştir:

ÖRNEK 6:

Düşük kredi değerliliğine sahip olan X İşletmesi, 1 Milyon $ tutarında dış krediye ihtiyaç duymuş ve uluslararası para piyasalarından fon temin yoluna gitmiştir. X İşletmesi, kredi değerliliğinin düşük olması nedeni ile piyasa rayicinin çok üzerinde bir piyasa faiz oranı olan %18 sabit faizle fon kaynağı bulabilmiştir. Bunun üzerine X İşletmesi yüksek sabit faizle borçlanmaktansa değişken faizli borçlanma yoluna gitmiş ve bir bankadan Libor+2 ½ değişken faizle 1 Milyon $ borçlanmıştır. Kredi değerliliği yüksek olan Y İşletmesi de 1 Milyon $ tutarında % 12 sabit faizli tahvil çıkarmak suretiyle borçlanma yoluna gitmiştir.

Eğer Y İşletmesi, piyasadan borçlanma yoluna gitmek isteseydi kendisine önerilen faiz oranı Libor+1 değişken faiz oranı olacaktı.

Bu iki işletme, borçlanma maliyetlerini düşürmek maksadıyla swap yapmak istemişler ve bir aracı kuruma müracaat etmişlerdir. Taraflar arasında yapılan anlaşmalar sonucunda X İşletmesi aracı kuruma Libor karşılığında % 13,5 oranında sabit faiz ödeyecek; Y İşletmesi ise, aracı kuruma Libor ödeyecek ve karşılığında da %13,5 oranında sabit faiz alacaktır.

Tahvil Sahibi

Euro X

Şirketi Aracı Kurum

%8,5

Libor

Libor+%2/4

%8

Bu bilgiler çerçevesinde;

a) Swap işleminin işleyişini şekil olarak gösteriniz?

b) Taraflar arasında yapılan faiz swap’ ı işleminin X ve Y İşletmelerine olan maliyetini hesaplayınız?

c) X ve Y İşletmelerinin swap işleminden kaynaklanan kazanç veya kayıplarını hesaplayınız?

ÇÖZÜM 6:

a)

b) X İşletmesinin Swap işlemi sonrası borçlanma maliyeti;

(Libor+%2 ½+%13,5) – Libor = %16

Y İşletmesinin Swap işlemi sonrası borçlanma maliyeti;

(%12+Libor) - %13,5 = Libor – %1,5

c) X İşletmesinin swap işlemi nedeni ile elde etmiş olduğu kazanç;

%18 - %16 = %2

Y İşletmesinin swap işlemi nedeni ile elde etmiş olduğu kazanç;

(Libor+%1) – (Libor-%1,5) = %2,5

ÖRNEK 7:

Yüksek kredi değerliliğine sahip bulunan ABD’ deki XYZ İşletmesi, uluslararası para piyasalarından 2 yıl vadeli 1 Milyon $ krediyi yıllık % 3 faizle sağlarken; İsviçre’ deki kredibilitesi düşük olan ABC İşletmesi ise uluslararası para piyasalarından 2 yıl vadeli 1,5

X İşletmesi (Borçlu)

Y İşletmesi

(Borçlu) Aracı

Banka

(Borç Veren) (Borç Veren)

%13,5

Libor+2 1/2

%13,5

%12

Libor Libor

Milyon İsviçre Frangını ancak yıllık % 7 faizle sağlayabilmiştir. ABD’ deki XYZ İşletmesi, İsviçre’ deki bir ihaleye katılmak maksadıyla 1,2 Milyon İsviçre Frangı’ na; İsviçre’ deki ABC İşletmesi de ABD’ deki bir ihaleye katılmak maksadıyla 1 Milyon ABD Dolarına ihtiyaç duymuşlardır. Bunun için taraflar bir Swap Bank’ a müracaat ederek swap işlemi yapmak istemişlerdir. Taraflar yapılan 1 yıl süreli swap anlaşması çerçevesinde spot kur üzerinden(1 $ = 1,2 SWF) paraları değiş tokuş etmişlerdir.

Bu bilgiler çerçevesinde taraflar arasında yapılan swap işleminin işleyişini şekil çizerek açıklayınız?

ÇÖZÜM 7:

a) Taraflar arasında anaparaların değiştirilmesi: ABD’ deki XYZ İşletmesi yapılan swap anlaşması çerçevesinde 1 Milyon ABD Doları karşılığında İsviçre’ deki ABC İşletmesinden 1,2 Milyon SWF alacaktır.

b) Taraflar arasında Faiz Ödemelerinin Değiştirilmesi: ABD’ deki XYZ İşletmesi yapılan swap anlaşması çerçevesinde yıllık olarak karşı tarafa 84.000 SWF faiz ödemesi; İsviçre’ deki ABC İşletmesi de yıllık olarak karşı tarafa 30.000 USD faiz ödemesinde bulunacaktır.

c) Anaparaların Vade Sonunda Geri İade Edilmesi: ABD’ deki XYZ İşletmesi ile İsviçre’

deki ABC İşletmesi vade sonunda daha önceden değiş tokuş ettikleri dövizleri karşılıklı olarak geri iade ederler.

XYZ ABC

SWAP BANK 1.000.000 $

1.200.000 SWF

1.000.000 $

1.200.000 SWF

XYZ SWAP ABC

BANK 84.000 SWF

30.000 USD

84.000 SWF

30.000 USD

ÖRNEK 8:

Yüksek kredi değerliliğine sahip bulunan ABD’ deki XYZ İşletmesi, uluslararası para piyasalarından 2 yıl vadeli 1 Milyon $ krediyi yıllık % 3 faizle sağlarken; İsviçre’ deki kredibilitesi düşük olan ABC İşletmesi ise uluslararası para piyasalarından 2 yıl vadeli 1,5 Milyon İsviçre Frangını ancak yıllık % 7 faizle sağlayabilmiştir. Taraflar yapılan 2 yıl süreli swap anlaşması çerçevesinde spot kur üzerinden(1 $ = 1,2 SWF) paraları değiş tokuş etmişlerdir.

Bu bilgiler çerçevesinde taraflar arasında yapılan swap işleminde dönem sonu swap kurunu hesaplayınız?

i ; ikinci yıllık faiz oranını,b

T; Swap süresini,

i ; Kotasyona ilişkin olarak birinci paranın faiz oranıa

29

(1 $=1,29 SWF)

ÖRNEK 9:

Kredi notu BB olan X İşletmesi, uluslararası para piyasasından Libor+3 değişken faiz oranı üzerinden 10 Milyon $ tutarında 2 yıl vadeli kredi temin etmiştir. X İşletmesi borçlanma maliyetlerini düşürebilmek maksadıyla swap işlemi yapmaya karar vermiş ve bunun için de bir aracı kuruma müracaat etmiştir. X İşletmesinin aracı kurum ile yapmış olduğu swap anlaşması çerçevesinde aracı kurum işletmeye Libor+1 faiz ödeyecek; işletme de aracı kuruma % 10 oranında sabit faiz ödemesinde bulunacaktır.

Bu bilgiler çerçevesinde X İşletmesinin aracı kurum ile yapmış olduğu swap’ ın işleyişini şekil çizerek gösteriniz ve X İşletmesinin swap işlemi sonucu oluşan borçlanma maliyetini hesaplayınız?

ÇÖZÜM 9:

X İşletmesinin swap işlemi sonucu oluşan borçlanma maliyeti;

(Libor+%3 + %10) – (Libor+1) = %12

ÖRNEK 10:

Kredi notu BB olan ABC İşletmesi, uluslararası para piyasalarından Libor+%3 değişken faiz oranı ile 10 Milyon USD tutarında borçlanmış olup; sabit faiz ile borçlanma yoluna gitmek istediğinde ise işletmeye teklif edilen faiz oranı % 18’ dir. Kredi notu AA olan XYZ İşletmesi ise, uluslararası para piyasalarından % 10 sabit faiz oranı ile 10 Milyon USD

X İŞLETMESİ

ARACI KURUM

%10

Libor+%1

X İŞLETMESİ

Libor+%3

tutarında fon temin etmiştir. XYZ İşletmesi sabit faiz oranı ile borçlanma yoluna gitmeseydi, işletmeye teklif edilen değişken faiz oranı Libor+ %0,5’ tir.

Her iki işletme de borçlanma maliyetlerini düşürmek amacıyla swap işlemi yapmak istemişler ve bunun için Swap Banka müracaat etmişlerdir. Taraflar arasında yapılan swap anlaşması sonucunda; ABC İşletmesi, Swap Banka Libor+0,2 değişken faiz karşılığında % 11 sabit faiz ödeyecektir. XYZ İşletmesi de, Swap Banka % 10 sabit faiz karşılığında Libor+0,2 değişken faiz ödeyecektir.

Bu bilgiler çerçevesinde;

a) Swap işleminin işleyişini şekil çizerek gösteriniz?

b) Swap işlemi sonrası hem ABC İşletmesinin hem de XYZ İşletmesinin borçlanma maliyetlerini hesaplayınız?

c) Hem ABC İşletmesinin hem de XYZ İşletmesinin swap işlemi sonucunda elde etmiş oldukları kazancı hesaplayınız?

ÇÖZÜM 10:

a) Taraflar arasında yapılan swap işleminin işleyişi:

b) ABC İşletmesinin Swap işlemi sonrası borçlanma maliyeti;

(Libor+%3+%11) – Libor+%0,2 = %13,8

XYZ İşletmesinin Swap işlemi sonrası borçlanma maliyeti;

(%10+Libor+%0,2) - %10 = Libor +%0,2

c) ABC İşletmesinin swap işlemi nedeni ile elde etmiş olduğu kazanç;

%18 - %13,8 = %4,2

XYZ İşletmesinin swap işlemi nedeni ile elde etmiş olduğu kazanç;

ABC İşletmesi

XYZ İşletmesi Swap

Bank

(Borç Veren) (Borç Veren)

%11

Libor+ %3

%10

%10

Libor+0,2 Libor+0,2

(Libor+%0,5) – (Libor+%0,2) = %0,3

ÖRNEK 11:

Kredi notu AAA olan ABD’ deki X İşletmesi, uluslararası para piyasalarından 5 yıl vadeli 10 Milyon $ krediyi yıllık % 5 faizle sağlarken; Japonya’ daki kredi notu BBB(-) olan Y İşletmesi ise uluslararası para piyasalarından 5 yıl vadeli 25 Milyon Yen’ i ancak yıllık % 10 faizle sağlayabilmiştir. Taraflar, yapılan 1 yıl süreli swap anlaşması çerçevesinde spot kur üzerinden(1 $ = 118 JPY) paraları değiş tokuş etmişlerdir.

Bu bilgiler çerçevesinde taraflar arasında yapılan swap işleminde dönem sonu swap kurunu hesaplayınız?