Stratejik Hedefler

1) Kooperatifin idari, finansal ve kurumsal yapısını güçlendirmek.

2) KSS kurulumunu gerçekleştirmek.

3) Tekne üretiminde Kurucaşile için kalite ve fiyat alt standartlarını belirlemek.

4) Özellikle Karadeniz Bölgesi ve İstanbul’daki müşteri potansiyelini Kurucaşile’ye çekmek.

5) Kurucaşile’ye özgü teknelerin coğrafi işaretlerini tescil etmek.

6) Reklam, tanıtım ve pazarlama çalışmaları yapmak.

7) İhracat faaliyetlerini geliştirmek ve yurtdışı pazara açılmak.

8) KSS ile diğer kamu kurumları arasındaki ilişkileri güçlendirmek.

9) Girdi fiyatlarının aşağıya çekilmesi için ortak çalışmalar yapmak.

10) Fiziki ve teknik kapasitenin artırılmasını sağlamak.

Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporu 68 5.3. Zamana Dayalı İş ve Sorumluluk Planı

Şekil 66: Zamana dayalı iş ve sorumluluk planı çizelgesi

HAZİRAN 2013 (Kooperatif)

• Kooperatif Yönetim Kurulunun ve Üyelerinin Toplanması

• Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporunun Değerlendirilmesi

TEMMUZ 2013 (Kooperatif)

• Üye Listesinin Güncellenmesi ve Üye Olmayan İmalatçıların Üye Yapılması

• Kooperatif Olarak KSS Oluşumuna Katılacak İşletmelerin Tespit Edilmesi

AĞUSTOS 2013 (Kurucaşile Kaymakamlığı)

• Proje Alanının Kooperatife Tahsisi için Başlatılan İşlemlerin Tamamlanması

• Hibe/Kredi Programlarına Proje Hazırlığı Yapılması

• Tersaneler ve Kıyı Yapıları Genel Müdürlüğü’ne Nihai KSS Yerleşim Planının Yollanması (Kooperatifle Birlikte)

EYLÜL 2013 Bilim Sanayi ve Teknoloji

Bakanlığı Küçük Sanayi Yıl boyunca gerçekleşecek

fuarlara katılımın Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Küçük Sanayi Sitesi

Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporu 69 6. SONUÇ VE ÖNERİLER

Kurucaşile ahşap tekne imalatçılarına yönelik kapsamlı bir araştırma ve analiz çalışması gerçekleştirilmiştir. Çalışma kapsamında üreticiler, yerel yönetimler hem de kamu kurumlarıyla koordineli bir işbirliği gerçekleştirilmiştir. Kamusal gereklilikler, özel istekler ve bazı kısıtlar büyük bir titizlikle incelenmiştir. Analizler ve üreticilerin talepleri doğrultusunda Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Küçük Sanayi Sitesi Tekne İmal ve Çekek Yeri yerleşim planı hazırlanmıştır. Hazırlanan yerleşim planı üzerinden altyapı ve üstyapı maliyetleri çıkartılmıştır.

Böylece hazırlanan fizibilite etüdü ile işletmelerin maliyetler hakkında bir fikir edinmeleri sağlanmıştır. Yine analizler neticesinde kooperatif için stratejik hedefler belirlenmiş, zamana ve sorumluluğa dayalı bir iş planı hazırlanmıştır. Bu aşamadan sonra Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Yapı Kooperatifi’nin inisiyatifi üzerine alıp aktif faaliyetlere başlaması gerekmektedir.

Rapor sonucunda mevcut durum ve gelecek öngörüleri de dikkate alınarak maddeler halinde aşağıdaki değerlendirmeler ve öneriler sunulmuştur:

 İşletmelerin ciddi bir denizcilik geçmişi olmasına rağmen henüz marka değeri olan güçlü bir firma ortaya çıkamamıştır. İşletmelere sahip oldukları bu manevi değerin anlatılması ve yeniden motive edilmeleri gerekmektedir.

 İşletmelerin daimi çalışan kapasiteleri oldukça düşüktür. Bunda her ne kadar tesislerin fiziki şartlarının yetersiz oluşu kapasite artırımına engel teşkil etse de işletmeler ve İŞKUR’la birlikte işbaşı eğitimleri kapsamında yeni elemanlar sağlanmalı ve sürekliliği teşvik edilmelidir.

 Çalışanların orta yaş ve üzerinde olması mesleki açıdan önemli bir birikimi teşkil etse de bilginin genç, eğitimli gemi inşa teknisyen/teknikerlerine aktarımı gerçekleşmemektedir. Meslekteki genç bireylerin (çırak/teknisyen/tekniker) işletmelerin maddi kazançlarının yetersiz olduğunu görmeleri ya da düşünmeleri bu durumun temel nedenidir. Dolayısıyla mesleğe yeni nitelikli çalışan kazandırmak için staj dönemlerinde ciddi bir disiplin ve motivasyon sağlanması gerekmektedir.

 Nitelikli personel istihdamının artırılması için KOSGEB desteklerinden faydalanılması sağlanmalıdır. En azından kooperatif olarak belli başlı konularda danışmanlık hizmeti alınmalıdır.

 İşletmelerin mevcut atölyeleri günün modern şartlarından oldukça uzaktır. Bu kötü görüntünün mutlaka değişmesi sağlanmalıdır. KSS kurulumu çalışmaları bir an önce başlamalı ve süreç içinde yeni ve modern atölyelere geçilmelidir.

 Kooperatif yönetimi daha aktif rol oynayıp bazı çalışmalara önderlik etmelidir.

Kurucaşile içinde belli standartlar belirleyerek haksız fiyat rekabetinin önüne geçmek için çalışmalar yapmalıdır.

 Yerel yönetimlerin ulaşım konusundaki sorunların çözümü ve iyileştirilmesi için lobi faaliyetlerini sürdürmesi gerekmektedir. Enerji kesintisi konusunda ilgili özel sektör temsilcileriyle görüşülüp durumun önemi anlatılmalı ve kesintilerin asgari düzeye indirilmesi sağlanmalıdır.

 Yıl bazında üretilen tekne kayıtlarının kooperatif tarafından detaylı bir şekilde tutulması gerekmektedir. Böylece her sene için üreticilerin ve genel durumun bir değerlendirmesinin yapılması mümkün olacaktır.

Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporu 70

 Tekne üretici kodu almayan firma kalmamalıdır. Bununla birlikte Kurucaşile’de üretim ve kalite standartları belirlendikten sonra “Kurucaşile Teknesi” kavramı markalaşmaya doğru gitmeli ve teknelerde etiket olarak bulunmalıdır.

 Kurucaşile’de farklı üretim dalları desteklenmeli ancak geleneksel manada yüzyıllardır süren bu mesleğin yaşatılmasının önüne geçmemelidir. Ahşap teknelerin doğayla özdeşleşen çevreci ve denizci yanı ön plana çıkartılmalı ve bu konuda tanıtımlar yapılmalıdır.

 Ürün teslimatında yaşanan gecikmelerin önüne geçmek için mutlaka üretim ve finans planlaması yapılmalıdır. Bu konuda müşteriyle anlaşılan planlamaya uyulmalı, eğer mümkün değilse mutlaka işin biteceği zamanı üretici belirlemelidir. Bununla birlikte teslimatta gecikmenin önüne geçmek adına müşterinin ödeme planına sadık kalması sağlanmalıdır.

 Metraj bazında üretim yoğunluğunun 7m üstü ile 9m arasında yığıldığı görülmektedir.

Bu yoğunluğun daha fazla gelir getirecek bir üst sınıf olan 9m üstü ile 12m aralığına doğru ilerlemesi sağlanmalıdır. Uzun vadede 24m limitine kadar tekne üretiminin yaygınlaştırılması sağlanmalıdır. Kurucaşile için CE (Gezi Tekneleri Yönetmeliği) kapsamında (2,5-24m) tekne üretmek özellikle yurtiçi piyasada bir avantaj olarak gözükmektedir. Antalya, Bodrum ve İstanbul’daki yat üreticilerinin çoğu mega ve süper yatlar alanında uzmanlaşmaktadırlar. Bu nedenle piyasadaki bu boşlukta Kurucaşile’nin de kendine yer edinmesi daha kolay olacaktır.

 İşletmelerin anahtar teslim tekne üretimini artırmaları gerekmektedir. Özellikle kabuk halinde alınan teknelerin İstanbul gibi il dışı yerlerde donatılmasıyla asıl gelir getirici kalemler kaybedilmektedir. Bu nedenle kooperatif tarafından genel donatım malzemelerinin bulunabildiği malzeme fiyatlarının diğer yerlerle yarıştığı bir işletme kurulmalıdır. Aynı işletmenin donatım malzemesinden yeteri kadar gelir elde etmese de donatım işlerinden gelir kazanması sağlanmalıdır.

 Üretim metrajlarının artırılması ve yeni müşterilere ulaşım için gemi tasarım firmalarıyla çalışılabilecek kapasiteye ulaşılmalıdır. Bu kapsamda proje okuma yetisi edinmiş yeni elemanlar istihdam edilmelidir.

 Ülkemiz balıkçılığının %80’inin Karadeniz’den yapıldığı bilinmektedir. Bunun anlamı balıkçı teknelerinin çoğunluğunun bu bölgede olduğudur. Bundan dolayı bakım-onarım faaliyetlerinden yeteri kadar gelir sağlayamayan işletmelerin bu alanda da etkin olmaları sağlanmalıdır. Bu kapsamda bakım-onarım faaliyetlerini kolaylaştıracak çekme-indirme sistemleri veya travel liftler temin edilmelidir.

 Tekne üretiminde uzmanlık alanının yat üretimine kaydırılması sağlanmalıdır. Aynı zamanda üreticilerin kendilerini uzman hissettikleri tekne tiplerinde yoğunlaşmaları sağlanmalıdır.

 Hammadde temininde kooperatif olarak hareket edilmesi ve maliyetlerin düşürülmesi sağlanmalıdır. Özellikle ahşap hammadde için temin noktaları üzerinde kapsamlı bir maliyet analizi yapılmalı ve tedarik bölgelerinden en uygun olanı belirlenmelidir. Ahşap hammadde temininde ve tekne ihracatında Gürcistan’ın da incelenmesi önerilmektedir.

 Yurtiçi pazardan gelen müşterilere yönelik tanıtım ve reklam faaliyetleri yapılmalıdır. Bu kapsamda en çok müşteri gelen 5 il belirlenmiştir. Bu 5 ilde reklam ve tanıtım faaliyetlerine önem verilmelidir. Bu konuda bu illerdeki Bartın derneklerinden yardım alınmalıdır. Bununla birlikte doğal göller, bitmiş ve inşa aşamasındaki baraj gölleri takip edilmeli ve buralara tekne satışının sağlanabilmesi için reklam, tanıtım faaliyetleri yürütülmelidir. Yine bu kapsamda yerel yönetimlerin birbirleriyle ilişki kurması üreticilerin önünü açacak ve yeni pazarlara girmeleri konusunda cesaretlendirecektir.

 İşletmelerin kar oranlarını artırmaları için hangi kalemlerden tasarruf sağlayabilecekleri kendilerine anlatılmalı, KOSGEB, BAKKA gibi kurumların hibelerinden faydalanmaları

Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporu 71 sağlanmalıdır. İlgili kurumların eğitimlerinin ilçede düzenlenmesi sağlanmalıdır. Kar oranının artırılmasıyla ilgili kalite standartları belirlenerek kooperatif tarafından bir fiyat kotası uygulanmalıdır.

 Yurtiçi pazarda hem geçmişten gelen olumlu hem de son zamanlarda müşterilerin mağdur edilmesinden dolayı (geç teslimat, maliyet hesaplarındaki hatalar nedeniyle) olumsuz tanınırlığın düzeltilmesi için yurt içi fuarlara kooperatif çatısı altında, daha kurumsal bir yapı ile en azından stand açarak katılım sağlanması gerekmektedir.

 Yurtdışı pazara açılma konusunda çalışmalar yapılmalıdır. Bölge için önemli fırsatlardan sayılabilecek Zonguldak Havaalanı’ndan Zonguldak-Duesseldorf, Duesseldorf-Zonguldak seferlerinin düzenleniyor olmasıdır. Bu kapsamda KOSGEB ya da BAKKA’nın yurt dışı fuar desteklerinden faydalanılarak Avrupa’nın en büyük tekne fuarlarından biri olan Duesseldorf Boat Show’da stand açılması faydalı olacaktır. Dolayısıyla ilk yurtdışı fuar katılımının bu fuara yapılması isabetli olacaktır. Aynı zamanda Duesseldorf’taki Türk Dernekleri, kooperatif ve BAKKA tarafından ortak çalışmalar yapılması yerinde olacaktır.

İşletmelerin ürün ihraç etme kapasiteleri oldukça zayıftır. Konuyla ilgili işletmelerin bilgilendirilmesi, yurt dışı pazar bulma konusunda gerekli desteklerin verilmesi gerekmektedir.

 Her ne kadar bazı firmalar internet üzerinden satış yapsalar da internet sayfalarının daha profesyonel bir görünüme büründürülmesi, internet sayfası olmayanların da katıldığı tek bir sayfa üzerinden bütün üreticilerin tanıtıldığı bir sayfanın oluşturulması gerekmektedir. Bu kapsamda internet üzerinden satışın daha aktif hale getirilmesi gerekmektedir.

 Kurucaşile’de bulunan Denizcilik Meslek Lisesi ve Bartın Meslek Yüksekokulu’na bağlı Gemi İnşaatı Programı mezunlarının Kurucaşile’de istihdamına yönelik bir çalışma yapılması gerekmektedir.

 Meslekle ilgili ara eleman yetiştiren kurumların usta öğreticilerin istihdamını sağlayarak uygulamalı eğitim faaliyetlerini artırmaları gerekmektedir. Eğitim kurumlarının tekne üretimi için malzeme temini, ürün satışı gibi konulardaki sıkıntıları gidermesi için çalışmalar yürütülmeli ve eğitimde sürdürülebilirlik sağlanmalıdır. Bununla birlikte işletmelerle eğitim kurumlarının ortak tekne üretim faaliyetlerine girerek tekne üretmeleri ve uygulamalı eğitimleri bu yönde sürdürmeleri de sağlanmalıdır. Böylece işletmeler için bedelsiz işgücü, öğrenciler içinse uygulamalı eğitim şansı yakalanmış olacaktır.

 İşletmelerin özellikle dış ticaret, reklam ve tanıtım konularında kendilerine destek verilmesini istemeleri tüm olumsuz şartlara rağmen üretimlerini sürdürme isteklerini göstermektedir. Ancak bu noktada üreticilerin eyleme geçmeleri ve ilgili kurumlardan talepte bulunmaları gerekmektedir.

 Kamu kurumlarının yönetmeliklerinden haberdar olunduğu anlaşılmıştır. Ancak kamu kurumlarıyla ilişkilerin yürütülmesi konusunda bazı prosedürleri takip edip hedefe ulaşma konusunda eksiklikler bulunmaktadır. Bu noktada kooperatif olarak ya yerel yönetimlerle işbirliği yapılmalı ya da özel danışmanlık firmalarından destek alınmalıdır.

 Kamu kurumlarının hibe programlarına başvuruda bilgi eksikliğinin ciddi oranda olduğu gözükmektedir. Bu nedenle hibe sağlayan kamu kurumlarının ilçede eğitimler düzenlemesi ve bu eğitimlere katılımın sağlanması gerekmektedir.

 Kümelenme kavramı üreticilere kapsamlı bir şekilde anlatılmalı, kümelenme çalışmaları için ayrı bir proje hazırlanmalı ve Kurucaşile’deki tüm üreticileri kapsayan bir küme oluşturulmalıdır.

Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası Raporu 72 7. KAYNAKLAR

 Kurucaşile Kaymakamlığı, Brifing Raporu, 2012

 Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi Küme Gelişim Raporunun Hazırlanması, BODTO, 2012

 Türkiye Gemi İnşa Sanayicileri Birliği, Sektör Raporu, 2012

 İstanbul Gemi ve Yat İhracatçıları Birliği, Gemi ve Yat Sektör Raporu, 2011

 Türkiye’nin Mega Yat İmalatında Dünyadaki Yeri ve Gelişimi, Cavit Ünlüsu, 2010

 Bodrum Yat İmalatı İş Kümesi için Yol Haritası, T.C. Başbakanlık Dış Ticaret Müsteşarlığı, 2009

 Dünden Bugüne Gemi İnşa Sanayimiz, T.C. Başbakanlık Denizcilik Müsteşarlığı, Gemi İnşa ve Tersaneler Genel Müdürlüğü, 2009

 Kurucaşile İlçesinde Geleneksel Ahşap Tekne Yapımı, Yrd. Doç. Dr. Ünal ÖZDEMİR, 2005

 www.sanayi.gov.tr

 www.bakka.gov.tr

 www.kurucaşile.gov.tr

 www.kurucaşile.bel.tr

 www.cobanaboat.com

 www.kurucaşile.gen.tr

Bu anket formu 2012 Yılı Doğrudan Faaliyet Destek Programı kapsamında, Batı Karadeniz Kalkınma Ajansı tarafından finanse edilmiş olan

“Kurucaşile Ahşap Tekne ve Yat İmalatçıları Stratejik Yol Haritası” projesi kapsamında hazırlanmıştır.

8. EKLER

8.1. Anket

KURUCAŞİLE AHŞAP TEKNE VE YAT