Sosyal Yapı Temasına Ait Kategori ve Kodlar

Dahil oldukları sosyal yapı girişimcilerin faaliyet ve süreçlerini etkilemektedir. Araştırma modelinden yola çıkarak sosyal yapı sosyal ilişkiler, pazar ilişkileri ve hiyerarşik ilişkiler olmak üzere üç farklı kategoride ele alınmıştır. Girişimcinin içinde bulunduğu sosyal yapının etkileri sosyal sermaye bağlamında yorumlanmıştır.

Tablo 5. Sosyal Yapı Temasına Ait Kategori, Kodlar ve Frekans Değerleri

Tema Kategori Kodlar F %

Sosyal Yapı

Pazar İlişkileri

Rakiplerle İlişki Kurmak 3 5,66

Hedef Kitleyle İlişki Kurmak 5 9,43

Saha Araştırması Yapmak 7 13,21

Sosyal ilişkiler

Yeni Bağlantılar Kurmak 10 18,87

Verili İlişkileri Kullanmak 13 24,53

Hiyerarşik İlişkiler

Hiyerarşik Yapılarla Çalışma Zorluğu 11 20,75 Büyük Kurumların Yeni Girişimleri Küçümsemesi 4 7,55

Sosyal yapı temasına dair bulgular incelendiğinde;

• Pazar ilişkileri kategorisi, “rakiplerle ilişki kurmak”, “hedef kitleyle ilişki kurmak” ve “saha araştırması yapmak” olmak üzere üç,

70

• Sosyal ilişkiler kategorisi, “yeni bağlantılar kurmak” ve “verili (mevcut) ilişkileri kullanmak” olmak üzere iki,

• Hiyerarşik ilişkiler kategorisi ise “hiyerarşik yapılarla çalışma zorluğu” ve “büyük kurumların yeni girişimleri küçümsemesi” olmak üzere iki ifade ile kodlanmıştır.

Tablodaki verilere bakıldığında, sosyal yapı teması altındaki kodların sıklıklarına göre sırasıyla verili ilişkilerin kullanması (n=13, %24,53), hiyerarşik yapılarla çalışma zorluğu (n=11, %20,75) ve yeni bağlantılar kurmak (n=10, %18,87) en fazla dile getirilen konular olduğu görülmektedir.

4.5.1.1. Pazar İlişkileri Kategorisine Ait Bulgular

Katılımcıların “pazar ilişkileri” kategorisine ait ifadeleri incelendiğinde üç farklı kod bulunmuştur: Rakiplerle ilişki kurmak, hedef kitleyle ilişki kurmak ve saha araştırması yapmak. Bulgulara göre katılımcılar, pazarla yani -girişimlerinin faaliyet gösterdiği/göstereceği- rakiplerinin, hedef kitlerinin yer aldığı sahayla ilgili üç noktaya dikkat çekmektedir. Gerçekleştirilen kodlama sonucunda ulaşılan temel kavramlar rakip, hedef kitle ve sahadır.

Rakiplerle ilişki kapsamında katılımcı G1, “Özellikle o alternatif okullarda

çalışırken gerçekten oradaki ortamı burada yaratmaya çalışıyoruz gibi bir şey hissettim” ifadesinde görüleceği üzere rakiplerin durumuyla ilgili girişimcinin bir

farkındalığı söz konusudur. Bununla birlikte katılımcı G3 de “Modeli ben yurtdışında

Amerika'da görmüştüm” demektedir. Bu da girişimcilerin rakipleriyle olan teması ortaya

koymaktadır.

Hedef kitleyle iletişime dair katılımcıların ifadelerine bakıldığında katılımcı G2’nin “Oradaki önemli olan şey aslında benim gibi öğrenciler ve karşı tarafın

ihtiyaçlarını analiz etmek oldu” derken girişimci olarak hedef kitleyle olan iletişimi

ortaya koymaktadır. Yine katılımcı G1’in “Bizim köyde araştırma yaptım. Başka tanıdık

köylere gittim. Oralardaki insanlar, muhtarlar ve ailelerle konuştum” ifadesinde de

hedef kitleyle benzer bir iletişim olduğu görülmektedir.

Saha araştırması yapmak konusundaki ifadelerde ise katılımcı G5’in “Gençlerle

kol kola girmek, fikirlerini almak, sahada olan sıkıntıları onlardan dinlemek…” ya da

71

görüşmeler... Yani olabilecek bütün paydaşlarla...” şeklinde ifade ettiği gibi saha

araştırması girişimcilerin pazar ilişkileri bağlamında gerçekleştirdikleri temel faaliyetlerden biri olduğu söylenebilir.

4.5.1.2. Sosyal İlişkiler Kategorisine Ait Bulgular

“Sosyal ilişkiler” kategorisinde şu iki ifade kodlanmıştır: Yeni bağlantılar kurmak ve verili ilişkileri kullanmak. Sosyal yapı temasının ikinci kategorisi olan sosyal ilişkiler kategorisinde yeni sosyal bağlantılar kurmak ve verili ilişkileri kullanmak ön plana çıkmaktadır.

Yeni bağlantılar kurmak katılımcılar şekilde farklı şekillerde ifade edilmiştir. Örneğin Katılımcı G1, “Yani normalde arkadaş olmadığım bu vesile ile tanışıp

sonradan arkadaş olduğum insanlar vardı” derken Katılımcı G7, “Biz böyle dediğimiz zaman çok hızlı genişledi çünkü bizim gibi aynı bizim tipolojimizdeki insanların da aynı ihtiyacı olduğu için, birdenbire o onun arkadaşı, o onun arkadaşı derken çok hızlı 40- 50 kişi olduk” demekte Katılımcı G8 ise “… daha sonra bir sürü insan bana katılmaya başladı” gibi tüm ifadeler girişimcilerin süreç içerisinde yeni bağlantılar kurduğunu

göstermektedir.

Verili ilişkilerin önemini ise Katılımcı G6: “bilmem ne yapan dostumu da

katıyorum, birisinden bir şeyi bedelsiz isteme olanağımı da katıyorum. O kişinin oluşuyla ve yaptıklarıyla her şeyi katıyorum aslında. ... desteklerin büyük kısmı oradan geldi” diyerek ortaya net bir şekilde koymaktadır. Benzer şekilde Katılımcı G1’in “En başta bir arkadaş dost çevresi vardı” ve Katılımcı G2’nin “İlk başta kendim başladım sonrasında o zaman bilgisayar mühendisliği öğrencisi olduğum için sınıf arkadaşımla beraber devam ettik” ifadelerinde de verili ilişkilerin önemi göze çarpmaktadır.

4.5.1.3. Hiyerarşik İlişkiler Kategorisine Ait Bulgular

Sosyal yapı temasının son kategorisi olan “hiyerarşik ilişkiler” kategorisinde iki kod tespit edilmiştir: Hiyerarşik yapılarla çalışma zorluğu ve büyük kurumların yeni girişimleri küçümsemesi. Hiyerarşik ilişkiler gerek kamu gerekse özel sektörde yer alan kurumsallaşmış yapılarda görülen kademeli ve hukuki yetkiye dayalı ast-üst ilişkilerinin yer aldığı tüm yapılarda görülmektedir. Özellikle yeni girişimcilerin bu yapılarla iletişim kurarken yaşadıkları zorluklar bu kategori altında değerlendirilmiştir.

72

Hiyerarşik yapılarla çalışmanın zorluğu katılımcılar tarafından başta iletişim kurmak olmak üzere farklı açılardan ele alınmıştır. Örneğin Katılımcı G4, “Asıl kişiye

ulaşıncaya kadar çok uğraşıyorsunuz, bayağı efor sarf etmeniz gerekiyor”, Katılımcı

G2, “Aslında karar alması gereken kişi örnek veriyorum hiyerarşide en üstün bir altıdır

ama bizim başladığımız yer çok daha farklı seviyedeki bir kişidir. Esasında böyle hiyerarşik yapılar zaman ve enerji anlamında çok kayba neden oluyor... zaten yeni kurulmuş bir girişimin sınırda olan kaynağını tüketen şeyler”, Katılımcı G8 ise “devlete küsmüştüm” şeklinde hiyerarşik yapılarla çalışmanın zorluğunu açıkça ifade etmiştir.

Bu kategori altındaki diğer kodlamaya baktığımızda ise büyük kurumların, kurumsal yapıların yeni girişimleri küçümsemesi olduğunu görüyoruz. Bu kodlamaya ait katılımcıların ifadeleri incelendiğinde şu örnekler karşımıza çıkmaktadır: Katılımcı G7, “Türkiye’nin en büyük vakıflarından bir tanesi o zamanlar gittiğimizde neredeyse

bizle dalga geçer gibi ‘ne güzel fikirler bunlar hadi yapın da görelim’ diyerek sırtımıza pat pat yapıp gönderdiler”, Katılımcı G2, “Ben girişimimi çok genç yaşımda kurdum. Bu genç yaşta kurumlara gittiğimizde ‘bizim milyon liralık fonlarımızı siz mi yöneteceksiniz?’ gibi tepkilerle karşılaştık”. Bu örnekler yeni girişimlerin belli bir

büyüklüğe ulaşmış, kurumsallaşmış ve hiyerarşik ilişkilerin bulunduğu yapılarla yaşadığı ilişkileri göstermektedir.

4.5.2. Sosyal Sermayenin Kaynakları Temasına Ait Kategori ve Kodlar