“Elektrik denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusunda oluĢan alt gruplara hangi akademik düzeyden kaç kiĢinin bahsettiği Tablo 4’te gösterilmiĢtir.
Tablo 4. Katılımcıların 1. Soruda OluĢan Alt Gruplara Akademik Duruma Göre Dağılımı
Akım Modeli Enerji Modeli IĢık Modeli Fiziğin Alt Dalı Genel Kavramlar Farklı GörüĢ Toplam Öğrenci 5 0 2 0 1 0 8 Lisans 5 5 1 0 3 3 17 Yüksek Lisans 4 5 1 0 1 0 11 Doktora 2 1 0 3 0 0 6 Toplam 16 11 4 3 5 3 42
“Elektrik denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu akademik duruma göre değerlendirildiğinde henüz lisans öğrencisi olan öğretmen adaylarından 5 kiĢinin akım modeline, 2 kiĢinin ıĢık modeline değindiği, 1 kiĢinin de genel kavramlar üzerinden açıklama yaptığı görülmüĢtür. Lisans mezunu olan katılımcılardan 5 kiĢinin akım modeline, 5 kiĢinin enerji modeline, 1 kiĢinin ıĢık modeline değindiği, 3 kiĢinin genel kavramlar üzerinden açıklamalar yaptığı görülmüĢtür. Bunların yanında lisans mezunu katılımcılar tarafından 3 farklı görüĢ beyan edilmiĢtir. Yüksek lisans öğrencisi veya
mezunu olan katılımcılardan 4 kiĢinin akım modeline, 5 kiĢinin enerji modeline, 1 kiĢinin ıĢık modeline değindiği görülmüĢtür. 1 kiĢi de genel kavramlar üzerinden açıklama yapmıĢtır. Doktora öğrencisi veya mezunu olan katılımcılardan 2 kiĢi akım modeline, 1 kiĢi enerji modeline değinmiĢtir. 3 doktora öğrencisi veya mezunu olan katılımcı ise fiziğin alt dalı olduğunu ifade edecek açıklamalar yapmıĢtır.
Tablo 4 incelendiğinde lisans öğrencisi olan katılımcıların akım modelinde, lisans mezunu, yüksek lisans öğrencisi veya mezunu olanların akım ve enerji modellerinde, doktora öğrencisi veya mezunu olanların fiziğin alt dalında yoğunlaĢtıkları, farklı görüĢ bildirenlerin ve genel kavramlar üzerinden açıklamalar yapanların lisans mezunu oldukları görülmüĢtür. Sorunun doğru cevabının sadece doktora düzeyindeki katılımcılardan gelmesi akademik seviyenin az da olsa farkındalık oluĢturduğunu göstermiĢtir.
2. Sorunun Değerlendirilmesi
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu katılımcılara yöneltildiğinde öncelik verilen kavramlarda farklılıklar olduğu görülmüĢtür. Bazı katılımcılar direk elektrik akımının tanımını yapmayı tercih ederken, bazı katılımcılar akım sürecini düĢünerek açıklamalar yapmıĢtır. Tanım yapan katılımcılar ile süreci ilgilendiren açıklamalar yapan katılımcılar kendi içlerinde ikiye ayrılmıĢtır. 2. Soru için verilen yanıtlardan ve alan yazın taramasından elde edilen görüĢler dört alt grupta toplanmıĢtır. Bunlar:
1. Elektron Miktarı 2. Elektron Hareketi 3. Enerji
4. TitreĢim
Bu soruda katılımcıların ifadeleri gruplandırılırken kesin çizgilerle ayrım yapmanın doğru olmadığı görülmüĢtür. Örneğin elektron miktarı grubuna giren katılımcıların aynı zamanda elektron hareketinin farkında oldukları veya akımı enerji kavramıyla anlatan katılımcıların titreĢim hareketinin de enerjiyi aktarmanın bir yolu olduğunun farkında oldukları söylenebilir. Katılımcılar gruplandırılırken öncelik verdikleri kavramlara göre gruplandırılmıĢlardır.
katılımcılar “Elektron Miktarı” grubunda yer almıĢtır. Bu gruba giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E12 kodlu öğretmen, görüĢünü “Elektrik potansiyel bir fark uygulanmıĢ ya da gerilim uygulanmıĢ iki nokta arasındaki hareket eden elektron miktarı.” Ģeklinde ifade etmiĢtir. E16 kodlu öğretmen, görüĢünü “Ġletkenin kesitinden birim zamanda geçen yük miktarına akım denir. Yük derken atomun içerisinde elektronlardan veya artı eksi iyonlardan bahsediyoruz.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E21 kodlu öğretmen, görüĢünü “Akım da geçen yük miktarı gibi bir Ģey hareketliliğin sayısı gibi düĢünülebilir.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E8 kodlu öğretmen, görüĢünü “…elektronların hareketinden kaynaklı birim zamanda birim kesit alanından akan elektron debisi gibi bir Ģey.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Elektron Hareketi: Elektrik akımını öncelikli olarak yük hareketi üzerinden açıklayan
katılımcılar “Elektron Hareketi” grubunda yer almıĢtır. Elektron hareketine giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
*E22 kodlu öğretmen yük hareketi ile enerji transferi arasında bağlantı kurmuĢtur. “Enerji transferinin akımı oluĢturuyor olması gerekir ama bu transfer esnasında yükler de akmaktadır.” anlayıĢı yer almaktadır. E22 kodlu öğretmen bu açıklamasıyla aynı zamanda enerji grubunda yer almaktadır.
E22 kodlu öğretmen, görüĢünü “Bir iletken boyunca o iletkenin serbest elektronlarının bir enerji transferi gibi sürüklenmesidir.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*K3 kodlu öğretmen, üzerinden akım geçen telin ısınmasının nedenini elektronların bir yerden bir yere akmasıyla açıklamıĢtır.
K3 kodlu öğretmen, görüĢünü “… elektronların akıĢı, ısı etkisi elektronların akıĢıyla oluyor bilmem ne falan diye sadece elektron akıĢı olarak veriyorum. Bir ortamda elektronları akıttığınız zaman elektrik akımı oluĢur derim.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*E18 kodlu öğretmen bu soruda hiçbir öğretmenin değinmediği, pek alıĢık olunmayan Ģekilde açıklama yaparak elektronların değil de sahip oldukları yüklerin aktığını söylemiĢtir.
E23 kodlu öğretmen, görüĢünü “Elektronlar üzerindeki kuvvetin elektronların hareket etmesine sebep olması sonucu gördüğümüz etki, olay, elektron akıĢı.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Enerji: Elektrik akımını daha çok süreç üzerinden, süreci de genelde enerji kavramını
kullanarak açıklayan katılımcılar “Enerji” grubunda yer almıĢtır. Enerji grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
*E1 kodlu öğretmen, akımı enerji aktarımı olarak tanımlarken enerji aktarımının titreĢim hareketiyle oluĢtuğunu belirterek aynı zamanda titreĢim grubuna giren bir açıklama yapmıĢtır.
E1 kodlu öğretmen, görüĢünü “Periyodik bir titreĢim hareketi sonucu enerji aktarımıdır.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E13 kodlu öğretmen, görüĢünü “Enerjinin elektronlar yardımıyla birinden diğerine aktarımı olarak gördük ve Ģuan da mantıklı buluyoruz bunu.” Ģeklinde ifade etmiĢtir. E15 kodlu öğretmen, görüĢünü “…potansiyel farkı altında alan oluĢturulması alan sonucu elektriksel kuvvet oluĢması ve bu elektriksel kuvvet etkisi ile iĢ yapılması ve bu iĢi de nasıl yapıyoruz yüklerin kendileri arasında çarpıĢarak enerji oluĢması.” Ģeklinde ifade etmiĢtir. *K1 kodlu öğretmenin açıklaması ilgi çekicidir. Elektrik akımının bir sonuçtan ziyade bir neden olduğunu ifade eden bir açıklama yapmıĢtır.
K1 kodlu öğretmen, görüĢünü “Devrede enerji sağlayan kaynaktır.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
TitreĢim: Elektrik akımını titreĢim kavramını kullanarak açıklayan katılımcılar bu grupta
yer almıĢtır. TitreĢim grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E10 kodlu öğretmen, görüĢünü “…elektrik konusunu iĢlediğiniz zaman bütün öğrencilere akımın bir Ģekilde yürüdüğünü fakat bir titreĢim hareketi olduğunu veremiyoruz.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E26 kodlu öğretmen, görüĢünü “Ġletken üzerindeki titreĢim.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Farklı GörüĢ: Diğer alt gruplara girmeyen açıklamalar “Farklı GörüĢ” olarak yer almıĢtır.
Bunlar:
E18 kodlu öğretmen, görüĢünü “Bu atomların nasıl söylesem kararlı bir yapıya geçmek için elektron diziliĢlerini belli bir kurala göre 2-8-18 gibi düzenli kararlı hale geçmek için
dıĢarıdan elektron almaları ya da vermeleri orada bir elektron akımını doğuruyor diyebilirim. Atomların bünyelerinde bulunan protonlarla elektronların eĢit olmaması durumunda son yörüngedeki elektronlarını bu elektron diziliĢindeki kurala uydurmak için ya elektron ihtiyacı var ya da elektron vermek istiyor baĢka bir atoma o sırada oluĢan hareket. Atomların kararlı halde olmamasından dolayı akım gerçekleĢiyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E4 kodlu öğretmen, görüĢünü “Elektronların belli bir noktadan belli bir noktaya hareket etmesiyle oluĢan kuvvet.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
2. Sorunun Katılımcılara Göre Değerlendirilmesi
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusunda oluĢan alt gruplara katılımcıların sayıca nasıl dağıldıkları Tablo 5’te gösterilmiĢtir.
Tablo 5. Katılımcıların 2. Soruda OluĢan Alt Gruplara Dağılımı
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu katılımcılara göre değerlendirildiğinde 16 kiĢi elektron miktarı, 17 kiĢi elektron hareketi, 7 kiĢi enerji aktarımı, 3 kiĢi de titreĢim hareketi üzerinden açıklamalar yapmıĢtır. 2 katılımcı ise farklı görüĢ bildirmiĢtir.
2. Sorunun Cinsiyete Göre Değerlendirilmesi
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusunda katılımcıların cinsiyete göre alt gruplara dağılımı Tablo 6’da gösterilmiĢtir.
Tablo 6. Katılımcıların 2. Soruda OluĢan Alt Gruplara Cinsiyete Göre Dağılımı
Elektron Miktarı Elektron Hareketi Enerji TitreĢim Farklı GörüĢ Toplam
Kadın 4 7 1 0 0 12
Erkek 12 10 6 3 2 33
Toplam 16 17 7 3 2 45
Elektron Miktarı Elektron Hareketi Enerji TitreĢim Farklı GörüĢ Toplam
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu cinsiyete göre değerlendirildiğinde kadın katılımcılardan 4 kiĢinin elektron miktarına, 7 kiĢinin elektron hareketine, 1 kiĢinin de enerji kavramına değindiği görülmüĢtür. Erkek katılımcılardan 12 kiĢi elektron miktarına, 10 kiĢi elektron hareketine, 6 kiĢi enerji kavramına, 3 kiĢi titreĢim hareketine bağlı açıklamalar yapmıĢtır. Farklı görüĢ beyan eden 2 katılımcı da erkektir.
Erkek katılımcıların elektron hareketine, kadın katılımcıların elektron miktarına öncelik verdikleri görülmüĢtür. Erkek ve kadın katılımcıların az miktarda enerjiden bahsettikleri, kadın katılımcıların titreĢimden hiç bahsetmedikleri görülmüĢtür.
2. Sorunun Deneyime Göre Değerlendirilmesi
Tablo 7’de katılımcıların “Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusunda oluĢan alt gruplara deneyime göre dağılımları gösterilmiĢtir.
Tablo 7. Katılımcıların 2. Soruda OluĢan Alt Gruplara Deneyime Göre Dağılımı
Elektron Miktarı Elektron Hareketi Enerji TitreĢim Farklı GörüĢ Toplam
20 üzeri 3 3 2 1 1 10 10-20 3 1 1 1 0 6 5-10 1 2 0 0 0 3 0-5 5 8 3 0 1 17 Deneyimsiz 5 2 1 1 0 9 Toplam 17 16 7 3 2 45
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu deneyime göre değerlendirildiğinde deneyimsiz katılımcılardan 5 kiĢinin elektron miktarına, 2 kiĢinin elektron hareketine, 1’er kiĢinin enerji ve titreĢim kavramlarına bağlı açıklamalar yaptığı görülmüĢtür. 0-5 yıllık deneyime sahip katılımcılardan 5 kiĢinin elektron miktarı, 8 kiĢinin elektron hareketi, 3 kiĢinin enerji kavramı üzerinden açıklamalar yaptıkları ve 0-5 yıllık deneyime sahip 1 kiĢinin farklı bir görüĢ bildirdiği görülmüĢtür. 5-10 yıllık deneyime sahip katılımcılardan 1 kiĢi elektron miktarına, 2 kiĢi elektron hareketine değinmiĢtir. 10-20 yıllık deneyimi olan katılımcılardan 3 kiĢi elektron miktarına, 1’er kiĢi elektron hareketi, enerji ve titreĢim kavramlarına bağlı kalarak açıklamalar yapmıĢtır. 20 yılın üzerinde deneyime sahip olan katılımcılardan 3 kiĢi elektron miktarına, 3 kiĢi elektron hareketine, 2 kiĢi enerji
kavramına, 1 kiĢi de titreĢim hareketine değinen açıklamalar yapmıĢtır. 1 katılımcı da farklı görüĢ bildirmiĢtir.
Tablo 7 incelendiğinde deneyimsiz olan katılımcıların elektron miktarında yoğunlaĢtıkları, 0-5 yıllık deneyime sahip katılımcıların elektron hareketinde yoğunlaĢtıkları, 10-20 yıllık ve 20 yılın üzerinde deneyimi olan katılımcıların verdikleri cevapların alt gruplara eĢit denebilecek Ģekilde dağıldıkları görülmüĢtür. 5-10 yıllık deneyimi olan katılımcıların enerji ve titreĢim kavramlarına hiç değinmedikleri dikkat çekmiĢtir.
2. Sorunun Akademik Duruma Göre Değerlendirilmesi
Katılımcıların akademik duruma göre “Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusunda oluĢan alt gruplara sayıca dağılımı Tablo 8’de gösterilmiĢtir.
Tablo 8. Katılımcıların 2. Soruda OluĢan Alt Gruplara Akademik Duruma Göre Dağılımı
Elektron Miktarı Elektron Hareketi Enerji TitreĢim Farklı GörüĢ Toplam
Öğrenci 1 5 0 0 0 6
Lisans 7 5 2 4 1 19
Yüksek Lisans 5 3 1 3 1 13
Doktora 3 4 0 0 0 7
Toplam 16 17 3 7 2 45
“Elektrik akımı denildiğinde aklınıza ne gelir?” sorusu akademik duruma göre değerlendirildiğinde lisan öğrencisi olan katılımcılardan 1 kiĢinin elektron miktarına, 5 kiĢinin elektron hareketine değindikleri görülmüĢtür. Lisans mezunu olan katılımcılardan 7 kiĢinin elektron miktarına, 5 kiĢinin elektron hareketine, 2 kiĢinin enerji kavramına, 4 kiĢinin titreĢim hareketine bağlı açıklamalar yaptığı, 1 kiĢinin farklı görüĢ bildirdiği görülmüĢtür. Yüksek lisans öğrencisi veya mezunu olan katılımcılardan 5 kiĢinin elektron miktarına, 3 kiĢinin elektron hareketine, 1 kiĢinin enerji kavramına, 3 kiĢinin titreĢim hareketine değindiği, 1 kiĢinin de farklı görüĢ ifade ettiği görülmüĢtür. Doktora öğrencisi veya mezunu olan katılımcılardan 3 kiĢinin elektron miktarı, 4 kiĢinin elektron hareketi üzerinden açıklamalar yaptıkları görülmüĢtür.
Lisans öğrencilerinin neredeyse tamamının elektron miktarına bağlı olarak açıklamalar yaptığı; lisans mezunu, yüksek lisans öğrencisi veya mezunu olan katılımcıların dağılımda
büyük bir farklılık göstermemekle birlikte elektron hareketi, elektron miktarı ve enerjiye öncelik verdikleri, doktora öğrencisi veya mezunu olan katılımcıların öğretmen adaylarıyla benzer dağılımı gösterdikleri görülmüĢtür.
3. Sorunun Değerlendirilmesi
“Elektrik akımına neden olan Ģey nedir?” sorusuna verilen yanıtlardan ve alan yazın taramasından elde edilen görüĢler dört alt grupta toplanmıĢtır. Bunlar:
1. Potansiyel Farkı 2. Elektriksel Alan 3. Enerji
4. EtkileĢim
Potansiyel Farkı: Elektrik akımının nedenini potansiyel farkı olarak açıklayan katılımcılar
bu grupta yer almıĢtır. Elektrik akımının nedeni katılımcılara sorulduğunda çoğu katılımcı potansiyel farkı cevabını vermiĢtir. Buna rağmen katılımcılar “Potansiyel farkı, neden akıma sebep olur?” sorusuna cevap vermekte zorlanmıĢtır. Birçok katılımcı potansiyel farkı altında akımın oluĢmasını kural olarak kabul etmiĢtir. Açıklamaya çalıĢan katılımcılar ise genelde potansiyel farkı oluĢturan yük dengesizliği sonucunda pozitif ve negatif yükler arasındaki elektriksel kuvvete baĢvurmuĢtur. Potansiyel farkı grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E1 kodlu öğretmen, görüĢünü “Potansiyel farkı.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E12 kodlu öğretmen, görüĢünü “Örneğin bir iletken malzeme var. Siz bu iletken malzemenin bir noktasına iki farklı potansiyel gerilim uygularsınız iki farklı potansiyel gerilim uygulandığınızda örneğin bu bir düz tel ise, düz tel üzerindeki elektronlar serbest yüksüz bulunan elektronlar aslında hareket ettirilir.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*E14 kodlu öğretmen, kullanılan iletken kablonun elektronegatifliğini akıma neden olarak görmesi ile diğer katılımcılardan farklılık göstermiĢtir..
E14 kodlu öğretmen, görüĢünü “Potansiyel farktır ve oradaki aradaki iletiĢim elemanı kablonun elektronegatifliği mi deniyor ona hani elektron bırakma kapasitesidir.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
farkı olması. Potansiyel farkı olursa iletken içindeki elektronlar hareket etmeye baĢlayacaklar.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Elektriksel Alan: Elektrik akımının nedenini elektriksel alan olarak açıklayan katılımcılar
“Elektriksel Alan” grubunda yer almıĢtır. “Elektrik akımına neden olan Ģey nedir?” sorusuna verilen cevaplar incelendiğinde katılımcıların çoğunun elektriksel alanın akım üzerindeki rolünden habersiz oldukları görülmüĢtür. Zaten çok az sayıda katılımcı elektrik alandan bahsetmiĢtir. Lisans öğrencilerinden bazıları elektriksel alan olduğunda akım olacağını bilmektedir fakat elektriksel alanın akımı nasıl oluĢturduğunu bilmedikleri göze çarpmıĢtır. Elektriksel alan grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E15 kodlu öğretmen, görüĢünü “Potansiyel farkı altında alan oluĢturulması alan sonucu elektriksel kuvvet oluĢması ve bu elektriksel kuvvet etkisi ile iĢ yapılması…” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E6 kodlu öğretmen, görüĢünü “Ġletkendeki uçlar arasında fark oluĢuyor. Yüksek potansiyelden düĢük potansiyele doğru elektrik alan oluĢuyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir. E7 kodlu öğretmen, görüĢünü “Temelde aslında nedeni elektrik alandır diyebiliriz.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
K5 kodlu öğretmen adayı, görüĢünü “Elektrik alan ve potansiyel farkı. Potansiyel farkı elektrik alanı oluĢturuyor elektrik alan oluĢunca da akım oluĢuyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Enerji: Elektrik akımının nedenini devreye dıĢarıdan verilen enerji olarak açıklayan
katılımcılar “Enerji” grubunda yer almıĢtır. Enerji grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E16 kodlu öğretmen, görüĢünü “Bir kaynaktaki elektromotor kuvveti, bu da üzerinden geçen her birim yüke ne kadar enerji verebildiğidir.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E17 kodlu öğretmen, görüĢünü “Potansiyel farkı, iki nokta arasındaki enerji farkından dolayı akım oluĢuyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*E21 ve E25 kodlu öğretmenler akımın nedenini farklı enerji türlerinin elektrik enerjisine dönüĢmesi olarak açıklamıĢlardır. E25 kodlu öğretmenin akıma aynı zamanda enerji demesi de dikkat çekicidir.
E25 kodlu öğretmen, görüĢünü “Elektrik akımını yaratan etken kimyasal enerji olabilir. Elektrik akımı derken aynı zamanda bir enerjidir yani buda enerjilerin birbirlerine
dönüĢümünden… enerji dönüĢümüdür.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*K3 kodlu öğretmen potansiyel farkı, iki uç arasındaki enerji farkı olarak tanımlayarak potansiyel farkı ve enerji gruplarında aynı anda yer almıĢtır.
K3 kodlu öğretmen, görüĢünü “Potansiyel farkı dediğimiz zaman zaten enerji farkı bir uçla bir uç arasında enerji farkı oluĢturmamız gerekiyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
EtkileĢim: Elektrik akımının nedenini pozitif ve negatif yükler arasındaki etkileĢimden
yola çıkarak açıklayan katılımcılar bu grupta yer almıĢtır. Genelde potansiyel farkı diyen katılımcılarla aynı Ģeyin düĢünüldüğü fakat kendilerini farklı ifade ettikleri görülmüĢtür. “Bir tarafta pozitif yük fazlalığı diğer tarafta negatif yük fazlalığı oluĢunca ortaya çıkan elektrostatik kuvvet akımı oluĢturur.” düĢüncesi bu grupta baskın gelmiĢtir. EtkileĢim grubuna giren cevaplardan bazıları Ģu Ģekildedir;
E13 kodlu öğretmen, görüĢünü “Her Ģeyin düzenli bir yapıya dönüĢme isteği baktığımız zaman elektrik akımı da bir yerde yük fazlalığı bir yerde yük azlığı bunu bir dengeleme ihtiyacının olmasından kaynaklandığını düĢünüyorum.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E2 kodlu öğretmen, görüĢünü “Ġçerisindeki maddeden dolayı pozitif ve negatif kutupları oluĢturuyor, bu kutupları birleĢtirdiğinizde elektronların hareketi sağlanmıĢ oluyor… Yükler arasında çekim var çünkü.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
E23 kodlu öğretmen, görüĢünü “Pili bağladığınız zaman pilin artı kutbu ve eksi kutbu elektronların fazla olduğu ya da az olduğu yerleri ifade eder. Pilin eksi kutbunda elektron fazlalığı vardır. Devreyi tamamladığımızda pilin bir tarafındaki eksiklik diğer tarafındaki fazlalık elektronların Ģöyle hareket etmesini sağlar. Pilin yarattığı etki sonucu iletkende hareket eder elektronlar.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*E5 kodlu katılımcı Coulomb Kuvveti etkisiyle cisimlerin birbirlerini çekmesi ile elektrik akımı arasında ayrım yapamamıĢtır.
E5 kodlu öğretmen, görüĢünü “…elektronunu vermiĢ bir cisim ile negatif yüklü elektron almıĢ iki cisim arasında elektriksel kuvvet, itme çekme kuvveti oluĢur.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
K3 kodlu öğretmen, görüĢünü “Yıldırımla ĢimĢek örneğinde yerde yük akıĢı olduğu zaman elektronlar aktığı zaman bir çekim kuvvetinin olması gerekiyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
Farklı GörüĢ: Elektrik akımının nedenini, belirtilen diğer gruplara girmeyecek Ģekilde
açıklamaya çalıĢan katılımcılar “Farklı GörüĢ” olarak yer almıĢtır. Ġfade edilen farklı görüĢler Ģu Ģekildedir;
*E18 kodlu katılımcının ifadeleri bu soruda karĢılaĢılan en ilgi çekici ifadeler olmuĢtur. E18 kodlu öğretmen, görüĢünü “Bu atomların nasıl söylesem kararlı bir yapıya geçmek için elektron diziliĢlerini belli bir kurala göre 2-8-18 gibi düzenli kararlı hale geçmek için dıĢarıdan elektron almaları ya da vermeleri orada bir elektron akımını doğuruyor diyebilirim. Atomların bünyelerinde bulunan protonlarla elektronların eĢit olmaması durumunda son yörüngedeki elektronlarını bu elektron diziliĢindeki kurala uydurmak için ya elektron ihtiyacı var ya da elektron vermek istiyor baĢka bir atoma o sırada oluĢan hareket. Atomların kararlı halde olmamasından dolayı akım gerçekleĢiyor.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*Bu soruda elektrik akımının nedenlerinden biri olan elektromanyetik etkiden E4 kodlu öğretmenden baĢkası bahsetmemiĢtir.
E4 kodlu öğretmen, görüĢünü “Elektromanyetik etki.” Ģeklinde ifade etmiĢtir.
*E10 kodlu öğretmen, sürtünme ile elektriklenme sonucunda da elektrik akımı oluĢturulabileceğini ifade etmiĢtir.
E10 kodlu öğretmen, görüĢünü “…bir nötr kalemi alıp saçımıza veya üstümüzdeki giysiye sürttüğümüz zaman götürüp kâğıda dokundurduğunuz zaman burada kendi üzerinde sahip