Sonuçlar

Erzurum İli Tekman İlçe Merkezinde Bulunan Yatılı Bölge Ortaokulu ve Diğer Ortaokul Öğrencilerinin Süt ve Ürünleri Tüketim Davranışlarının belirlenmesi amacıyla Erzurum ili Tekman İlçe merkezinde yürütülen çalışmamızda 281’i kız ve 406’sı erkek olmak üzere toplam 687 kız ve erkek ortaokul öğrencisi araştırma kapsamına alınmıştır.

Süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının okul değişkeni ile karşılaştırılması incelendiğinde; Cumhuriyet ortaokulundaki öğrencilerin 153’ünün süt ve ürünleri tüketme alışkanlıklarının olduğu ve 380’inin ise süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının olmadığı görülmüştür. Yatılı bölge ortaokulundaki öğrencilerin 64’ünün süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının olduğu ve 90’ının süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının bulunmadığı tespit edilmiştir.

Elde edilen sonuçlara göre kız öğrencilerin 197’sinin ve erkek öğrencilerin 273’ünün süt ve ürünlerini tüketme alışkanlıklarının bulunmadıkları kız öğrencilerin 84’ünün ve erkek öğrencilerin 133’ünün süt ve ürünlerini tüketme alışkanlıklarının bulundukları sonucu elde edilmiştir.

Öğrencilerin yaş dağılımları 10-17 arasındadır. Öğrencilerin çoğunluğunu oluşturan 412 öğrencinin 12-13 yaşında olduğu belirlenmiştir. Yaşları 10-11 olan öğrencilerin süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının çoğunlukta olduğu görülmüştür. Yaşları 14-15 olan öğrencilerin ise çoğunluğunun süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının olmadığı tespit edilmiştir. Öğrencilerin yaşları arttıkça süt ve ürünleri tüketme alışkanlığının azaldığı görülmüş olup, bu durumun istatistiksel açıdan da anlamlı olduğu tespit edilmiştir.

Öğrencilerin vermiş olduğu cevaplara bakıldığında çoğunluğun köyde yaşadığı sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin yaşam alanlarından köy ya da merkezde yaşamasının, süt ve

84

ürünleri tüketim alışkanlıkları üzerinde etkisinin olmadığı görülmüştür. Öğrencilerin vermiş olduğu yanıtlar incelendiğinde ise istatistiksel olarak anlamlı fark göstermediği tespit edilmiştir.

Öğrencilerin süt ve ürünleri tüketim alışkanlıkları üzerinde kardeş sayısının etkili olmadığı vermiş oldukları yanıtlar incelendiğinde görülmekle birlikte istatistiksel olarak anlamlı fark göstermediği tespit edilmiştir.

Öğrencilerin aylık ortalama geliri; 100-750 TL arasında olanların çoğunluğunun süt ve ürünleri tüketme alışkanlıklarının bulunmadıkları, 1251-2000 TL arasında olanların yaklaşık olarak yarı yarıya değerde süt ve ürünleri tüketme alışkanlıklarının bulundukları tespit edilmiştir. Ailenin geliri arttıkça süt ve ürünleri tüketim alışkanlığının da arttığı sonucu ortaya çıkmıştır.

Öğrencilerin süt ve ürünleri tüketip tüketmeme dağılımları incelendiğinde 217 öğrencinin “süt ve süt ürünlerini tüketiyorum”, katılımcıların çoğunluğunu oluşturan 470 öğrencinin ise “süt ve süt ürünlerini tüketmiyorum” cevaplarını verdikleri saptanmıştır. Bu sayısal veriler bize hedef kitlemizde yer alan ortaokul öğrencilerinin süt ve ürünlerini tüketimleri konusunda bilgi ve tüketim düzeylerinin yetersiz olduğu sonucunu ortaya koymaktadır. Ankete katılan 687 öğrenciden süt ve ürünlerini tüketen 217’sinden 193’ünün her gün düzenli süt tükettiği sonucu elde edilmiştir. Öğrencilerin “Günde ne kadar süt tüketiyorsunuz?” sorusuna verdikleri cevapları incelediğimizde; süt ve ürünleri tüketen öğrencilerden çoğunluğunu oluşturan 88 öğrencinin “1 bardak”, diğer çoğunluğunu oluşturan 80 öğrenci ise “ 2 bardak”, tükettiklerini ifade etmişlerdir. “Günde hiç süt tüketmiyorum” cevabını veren 24 öğrencinin günlük süt tüketmese de farklı zamanlarda süt tükettiği anketteki diğer sorulara verilen cevaplardan anlaşılmaktadır.

Öğrencilerin, süt ve ürünleri tüketmeme nedeni olarak büyük bir çoğunluğunun “alışkanlığım yok” cevabını verdiği görülmektedir. Öğrencilerin süt ve süt ürünlerini en fazla hangi öğünde tükettiklerinin yer aldığı tablo incelendiğinde “sabah” tükettikleri, öğrencilerin sütü genellikle nasıl tükettiği incelendiğinde ise öğrencilerin çoğu “sade süt” şeklinde tükettikleri sonucu elde edilmiştir.

Öğrencilerin sütün hangi yaşta tüketilmesi gerektiği düşünceleri incelendiğinde, öğrencilerin çoğu “her yaşta” cevabını tercih ettiği görülmüştür.

85

Araştırmaya katılan öğrencilerin genellikle sütü tüketmeden önce ısıl işlem uyguladıkları, sütü soğuk içenlerin ise diğer seçeneklere oranla az olduğu görülmektedir. Öğrencilerin kahvaltıda süt yerine hangi tür içecekleri tercih ettikleri incelendiğinde 418 öğrencinin “çay” cevabı verdikleri görülmektedir. Öğrencilerin süt dışında en çok sevdiği süt ürünü cevapları incelendiğinde süt dışında en çok yüzdelik paya sahip olan “yoğurt” tükettiği görülmektedir. Elde edilen bu değerlerden ise öğrencilerin sütten sonra süt ürünlerinden en çok yoğurdu sevdikleri ve tükettikleri görülmektedir.

Araştırmaya katılan öğrencilerin hangi peynir çeşidini tükettiklerini incelendiğimizde “beyaz peynir” tüketenlerin çoğunluğu oluşturdukları sonucu karşımıza çıkmaktadır. Günlük peynir tüketimine baktığımızda öğrencilerin yaklaşık % 50’si 2 kibrit kutusu ve 2 kibrit kutusundan fazlasını tükettiklerini belirtmişlerdir. “Günde hiç peynir tüketmiyorum” cevabını veren 17 öğrencinin peynir tüketimi ile ilgili olan diğer tablolar incelendiğinde farklı zamanlarda peynir tükettiği sonucuna varılmaktadır. Araştırmaya katılan öğrencilerin peyniri en fazla hangi aralıkta tükettiği sorusunun sonucu olarak ise çoğunluğun “kahvaltı” cevabını verdiği görülmektedir.

Araştırmaya katılan öğrencilerin çoğu haftada “0,5-1 kg”, yoğurt tükettiği saptanmıştır. “Haftada hiç yoğurt tüketmiyorum” cevabını veren 15 öğrencinin yoğurt tüketimi ile ilgili olan tabloları incelediğimizde diğer zamanlarda yoğurt tükettiği sonucuna ulaşılmaktadır. Öğrencilerin genellikle “sade yoğurt” tüketimini tercih ettiklerini görmekteyiz.

Öğrencilerin tereyağının sağlığımız için gerekli olduğu görüşünü taşıdıkları tespit edilmiştir.

Öğrencilerin süt ve ürünleri ile ilgili bilgi düzeyi dağılımları incelendiğinde, “Süt ve süt ürünlerinde markanın önemi” araştırılmış ve öğrencilerin çoğunlukla; markanın önemliliği seçeneğini belirttikleri görülmektedir. Öğrencilerin, süt ve süt ürünleri satın alırken üretim ve son kullanma tarihlerine bakmıyorum cevabı verdiği ortaya çıkartılmıştır. Ambalajın önemli olduğuna; “Katılmıyorum” cevabını veren öğrencilerin çoğunluğunun süt ve ürünleri tüketme alışkanlıklarının olmadığı tespit edilmiştir. Alışkanlığı olan öğrencilerin ise büyük bir çoğunluğunun ambalaj önemliliğine “katılıyorum” ve “kesinlikle katılıyorum” cevabını verdikleri görülmektedir. Fiyat-kalite değişkeni ile süt ve ürünleri tüketme alışkanlığı değişkeni arasındaki karşılaştırma incelendiğinde, elde edilen bilgilere göre fiyat arttıkça kalitenin yükseldiği fikrine ve “Kesinlikle katılıyorum” cevabını veren katılımcıların çoğunluğu oluşturduğu sonucuna varılmıştır. Öğrencilerin “Süt tüketiminde

86

en sağlıklı süt kaynatılmış süt” sorusuna verdikleri cevaplar incelendiğinde, öğrencilerin vermiş olduğu cevaplardan sütün kaynatılmasının sağlığımız için gerekli olduğu görüşünü taşıdıkları tespit edilmiştir.