Sonuçlar

Vygotsky’nin kuramının sunduğu bakış açısı, Rusya’da 70 yıla aşkın bir süredir nitelikli okul öncesi eğitim programları üzerindeki etkileri yönünde sınanmaktadır. Ancak buna rağmen, günümüzde, bu bakış açısı birçok batılı araştırmacı için gizemini korumaktadır (Bodrova & Leong, 2005a). Bu araştırma, “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın geçerlik güvenilirlik çalışması ve okul öncesi eğitim kurumuna devam eden 48 – 60 ay arasındaki çocuklarının öz-düzenleme gelişimlerine “Kültürel-Tarihsel Kuram Bağlamında Hazırlanan Eğitim Programı”nın etkisini belirlemek amacıyla, 2012–2014 eğitim öğretim yılında Sakarya’da yapılmıştır.

Araştırmada geçerlik güvenirlik çalışmasının evrenini, 2012–2013 eğitim öğretim yılında Sakarya il ve ilçe merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokullarına devam eden ve normal gelişim gösteren 48 – 60 ay arasındaki çocuklar oluşturmuştur. “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın geçerlik güvenirlik çalışmasını yapmak üzere Milli Eğitim Bakanlığı Sakarya İl Milli Eğitim Müdürlüğü’ne bağlı bağımsız anaokullarına devam eden, normal gelişim gösteren 48 – 60 aylık çocuklar arasından tesadüfi örnekleme yöntemi ile seçilen 92 çocuk örnekleme dahil edilmiştir. Araştırmada Solomon dört gruplu deneysel desenin evrenini, 2013–2014 eğitim öğretim yılında Sakarya il merkezindeki Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı bağımsız anaokullarına devam eden 48 – 60 ay arasındaki çocuklar oluşturmuştur. Araştırmanın örneklemine ise, 31 deney grubu, 32 kontrol grubu olmak üzere toplam 63 çocuk dahil edilmiştir.

Araştırmanın ikinci boyutu deneysel desenli bir çalışmadan oluşmaktadır. Araştırmanın bu boyutu için 31 deney, 32 kontrol olmak üzere 63 çocuk ile çalışılmıştır. Deney I grubuna dahil olan çocuklara “Kültürel-Tarihsel Kuram Bağlamında Hazırlanan Eğitim Programı” uygulanmadan önce ve uygulandıktan sonra öz-düzenleme gelişimi belirlemek amacıyla “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası” kullanılmıştır. Deney II grubuna dahil olan çocuklara ise “Kültürel-Tarihsel Kuram Bağlamında Hazırlanan Eğitim Programı” uygulandıktan sonra öz-düzenleme gelişimi belirlemek amacıyla “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası” kullanılmıştır. Elde edilen verilerin istatistiksel analizi yapılmış ve aşağıdaki sonuçlara ulaşılmıştır.

5.1.1. “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın Geçerlik Ve Güvenirlik Çalışmasına Yönelik Sonuçlar

“48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın geçerlik çalışmasını yapmak amacıyla bataryada bulunan görev (madde) sayısı dikkate alınmış ve Açımlayıcı Faktör Analizi için 92 çocuk ile çalışılmıştır.

“48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın geçerlik çalışmasını için yapılan faktör analizi sonuçları incelendiğinde; bataryada bulunan iki görev (Dil Etkinliği ve Kule Etkinliği) için tavan etkisine rastlandığı saptanmıştır. Bu iki görev bataryanın dışında bırakılarak faktör analizi yenilenmiştir. Analiz sonucunda bataryada bulunan 13 görevin (maddenin) dört faktör altında toplandığı ve “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz- Düzenleme Bataryası”nın özdeğeri 2.724, 2.280, 1.963 ve 1.309 olan dört faktörden oluştuğu tespit edilmiştir. Birinci faktörde yer alan maddelerin faktördeki yük değerleri 0.495-0.910 arasında; ikinci faktörde yer alan maddelerin faktördeki yük değerleri 0.785- 0.882 arasında; üçüncü faktörde yer alan maddelerin faktördeki yük değerleri 0.594-0.929 arasında ve dördüncü faktörde yer alan maddelerin faktördeki yük değerleri 0.384-0.730 arasında değiştiği saptanmıştır. Ayrıca birinci faktör (Rakam Zinciri, Hareket Zinciri, Küçük Oyuncak ve Londra Kulesi) için açıklanan varyans % 18.03, ikinci faktör (Daire Çiz, Direk Çiz ve Çizgide Yürü) için açıklanan varyans % 17.34, üçüncü faktör (Hediye- Oturma, Hediye-Dokunma ve Hediye-Strateji) için açıklanan varyans % 16.20 ve dördüncü faktör (Fısıldama, Atıştırmayı Erteleme ve Ayı) için açıklanan varyans % 12.07’dir. Ayrıca dört faktörün birlikte açıkladıkları toplam varyans ise % 63.66’dır.

“48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nın güvenirlik çalışması için bağımsız gözlemciler arası uyum puanını hesaplamak için Cohen’s Kappa istatistiği kullanılmıştır. Bataryada yer alan görevlere ilişkin hesaplanan Kappa katsayılarının 0.54 ile 1.000 arasında olduğu ve bağımsız gözlemciler arası uyumun istatistiksel olarak anlamlı olduğu anlaşılmıştır.

“48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası” ile yapılan ölçümün geçerli ve güvenilir olduğu sonucuna ulaşılmış ve Hipotez 1 doğrulanmıştır.

5.1.2. “Kültürel – Tarihsel Kuram Bağlamında Hazırlanan Eğitim Programı” Etkililiğine Yönelik Sonuçlar

Deney grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”ndan aldıkları ön test ve son test puanları karşılaştırıldığında, Çalışma Belleği ve Planlama, Doyumu Erteleme ve Başlatma/Bastırma boyutlarına ilişkin puanları arasında farkın anlamlı olduğu, fark puanları sıra ortalamaları ve toplamları dikkate alındığında, gözlenen bu farkın pozitif sıralar, yani son test puanı lehinde olduğu saptanmıştır (p<0.01). Ancak Motor Kontrol boyutuna ilişkin puanları arasında anlamlı bir farklılığa rastlanmamıştır. Dolayısıyla Hipotez 2, kısmen doğrulanmıştır.

Deney I ve Kontrol I grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Çalışma Belleği ve Planlama boyutu ile Doyumu Erteleme boyutundan aldıkları son test puanlarının deney grubundaki çocukların lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<.05). Bunun yanısıra Deney I ve Kontrol I grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Motor Kontrol boyutu ile Başlatma/Bastırma boyutundan aldıkları son test puanlarının farklılaşmadığı görülmüştür.

Deney II ve Kontrol II grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Motor Kontrol boyutu ile Başlatma/Bastırma boyutundan aldıkları son test puanlarının arasında anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<.05). Deney II ve Kontrol II grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Motor Kontrol boyutundan aldıkları son test puanlarının Kontrol II grubundaki çocukların lehine anlamlı farklılık olduğu, Başlatma/Bastırma boyutundan aldıkları son test puanlarının ise Deney II grubundaki çocukların lehine anlamlı farklılık olduğu görülmüştür (p<.05). Bunun yanısıra Deney II ve Kontrol II grubundaki çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Çalışma Belleği ve Planlama boyutu ile Doyumu Erteleme boyutundan aldıkları son test puanlarının farklılaşmadığı görülmüştür.

Deney I ve Deney II gruplarına dahil olan çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz- Düzenleme Bataryası”nda yer alan Çalışma Belleği Ve Planlama boyutu ile Başlatma/Bastırma boyutuna ilişkin son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılığın olduğu ve bu farklılığın Deney I grubunda yer alan çocukların lehine olduğu saptanmıştır. Bunun yanısıra Deney I ve Deney II gruplarına dahil olan çocukların “48 – 60 Aylık Çocuklar İçin Öz-Düzenleme Bataryası”nda yer alan Motor Kontrol boyutu ve Doyumu Erteleme boyutuna ilişkin son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark olmadığı tespit edilmiştir.

Sonuç olarak Hipotez 4’ün kısmen doğrulandığı görülmektedir.