KKTC liselerinde öğrenim gören ergenlerin problem çözme becerilerinde yetersiz oldukları görülmüştür. Problem çözme envanterinin alt ölçeklerinden en fazla kullanılandan en az kullanılana sırası ile şu şekildedir; aceleci, düşünen, kaçıngan, değerlendirici, kendine güvenli ve planlı yaklaşım.
Ergenlerin karar verme strateji düzeylerine ilişkin bulgularda en fazla bağımlı karar verme stratejisini kullandıkları, daha sonra ise sırasıyla içtepisel, kararsız ve mantıklı/sistematik karar verme stratejilerini kullandıkları tespit edilmiştir.
Problem çözme becerileri envanteri ile karar verme stratejisi arasında manidar bir korelasyon bulunmuştur.
o Problem çözme envanteri toplam puanı ile düşünen, değerlendirici, kendine güvenli, planlı yaklaşım ve mantlıklı/sistematik karar verme alt ölçekleri arasında
127
anlamlı bir ilişki bulunmuş, kaçıngan yaklaşım, içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında ise ter yönde manidar bir korelasyon tespit edilmiştir. o Aceleci yaklaşım alt ölçeği ile kaçıngan yaklaşım, içtepisel ve kararsız karar verme arasında manidar bir ilişki tespit edilmiş, düşünen yaklaşım ile mantıklı sistematik karar verme alt ölçekleri arasında ters yönde manidar bir korelasyon görülmüştür. Ayrıca değerlendirici yaklaşım, kendine güvenli yaklaşım, planlı yaklaşım ve bağımlı karar verme alt ölçekleri arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanamamıştır.
o Düşünen yaklaşım alt ölçeği ile değerlendirici, kendine güvenli, planlı yaklaşım ve mantıklı/sistematik karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir ilişki bulunmuş, kaçıngan yaklaşım, içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında ters yönlü manidar bir ilişki saptanmıştır.
o Kaçıngan yaklaşım alt ölçeği ile içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir korelasyon bulunmuş, değerlendirici, kendine güvenli, planlı yaklaşım ve mantıklı/sistematik karar verme alt ölçekleri arasında ters yönde manidar bir korelasyon tespit edilmiştir.
o Değerlendirici yaklaşım alt ölçeği ile kendine güvenli, planlı ve mantıklı/sistematik karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir korelasyon saptanmış, bağımlı karar verme alt ölçeği arasında ters yönlü manidar bir korelasyon görülmüştür. İçtepisel ve kararsız karar verme alt ölçekleriyle ise manidar bir ilişkiye rastlanamamıştır.
o Kendine güvenli yaklaşım alt ölçeği ile planlı yaklaşım ve mantıklı/sistematik karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir korelasyon bulunmuş, içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında ters yönde manidar bir korelasyon saptanmıştır.
128
o Planlı yaklaşım alt ölçeği ile mantıklı/sistematik karar verme alt ölçeği arasında manidar bir korelasyon bulunmuş, içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında ters yönlü anlamlı bir ilişkiye rastlanmıştır.
o Mantıklı/sistematik alt ölçeği ile bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında ters yönlü manidar bir ilişki bulunurken, içtepisel karar verme alt ölçeği arasında manidar bir ilişkiye rastlanamamıştır.
o İçtepisel ile kararsız karar verme alt ölçeği arasında manidar bir ilişki görülmüş, bağımlı karar verme alt ölçeği arasında anlamlı bir ilişkiye rastlanamamıştır.
o Bağımlı ile kararsız karar verme alt ölçeği arasında olumlu yönde manidar bir farklılığa rastlanmıştır.
Lise öğrencilerinin problem çözme becerileri toplam puanları ile alt ölçeklerinden elde edilen bulgular doğrultusunda sosyo-demografik değişkenlere göre bazı farklar bulunmuştur;
o Cinsiyet değişkenine göre kendine güvenli yaklaşımı kız öğrencilerin daha fazla kullandığı bulunmuştur. Aceleci, düşünen, kaçıngan, değerlendirici ve planlı yaklaşım alt ölçeklerinin ise cinsiyet değişkeniyle manidar bir farkı bulunamamıştır. o Sınıf değişkenine göre problem çözme envanteri toplam puanından 9. sınıfların daha yüksek puan aldığı tespit edilmiştir. Aceleci yaklaşım alt ölçeğinden 12. sınıflar, düşünen yaklaşım alt ölçeğinden 9. sınıflar, kaçıngan yaklaşım alt ölçeğinden 12. sınıflar, kendine güvenli yaklaşım alt ölçeğinden 9. sınıflar ve planlı yaklaşım alt ölçeğinden 9. sınıflar daha yüksek puanlar elde ettiği saptanmıştır. Sınıf değişkeni ile değerlendirici yaklaşım alt ölçeği arasında manidar bir fark bulunamamıştır.
129
o Anne eğitim düzeyi değişkeni ile problem çözme envanteri ve alt ölçekleri arasında manidar bir farklılığa rastlanamamıştır.
o Baba eğitim düzeyi değişkeni ile kendine güvenli yaklaşım alt ölçeği arasında manidar bir ilişkiye rastlanmış, bu sonuca göre baba eğitim düzeyi okuryazar-ilkokul düzeyinde olan öğrencilerin kendine güvenli yaklaşım alt ölçeğini daha fazla kullandıkları tespit edilmiştir. Baba eğitim düzeyi ile aceleci, düşünen, kaçıngan, değerlendirici ve planlı yaklaşım alt ölçekleri arasında manidar bir farka rastlanamamıştır.
o Aile gelir düzeyi değişkenine göre, 10000TL ve üstü aile gelir düzeyine sahip öğrencilerin PÇE toplam puanları daha yüksek çıkmıştır. düşünen yaklaşım alt ölçeği ile 10000TL ve üstü, kaçıngan yaklaşım alt ölçeği ile 3000TL-5856TL arası ve planlı yaklaşım alt ölçeği ile 10000TL ve üstü aile gelir düzeyi arasında manidar bir fark tespit edilmiştir. Aceleci, değerlendirici ve kendinde güvenli yaklaşım alt ölçekleri ile aile gelir düzeyi arasında anlamlı bir farka rastlanamamıştır.
o Yaşanılan yer değişkenine göre Güzelyurt bölgesinde yaşayan öğrencilerin aceleci yaklaşımı, düşünen yaklaşımı, kaçıngan yaklaşımı, değerlendirici yaklaşımı ve planlı yaklaşımı kullandıkları tespit edilmiştir. Girne bölgesinde yaşayan öğrencilerin ise kendine güvenli yaklaşımı kullandıkları saptanmıştır.
Lise öğrencilerinin karar stratejileri ölçeğinin alt ölçeklerinden elde edilen bulgular doğrultusunda sosyo-demografik değişkenlere göre bazı farklar bulunmuştur;
o Cinsiyet değişkenine göre kız öğrencilerin kararsız karar verdikleri tespit edilmiştir. Mantıklı, içtepisel, ve bağımlı karar verme alt ölçeklerinin ise cinsiyet değişkeniyle anlamlı bir farkı bulunamamıştır.
130
o Sınıf değişkenine göre mantıklı/sistematik karar verme stratejilerini 9. Sınıfların kullandığı, bağımlı karar verme stratejisini ise 10. Sınıfların daha fazla kullandığı görülmüştür. Sınıf değişkeniyle içtepisel ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir fark bulunamamıştır.
o Anne eğitim düzeyi üniversite ve üstü olan öğrencilerin bağımlı karar verme stratejisini kullandıkları saptanmıştır. Anne eğitim düzeyi değişkeni ile mantıklı/sistematik, içtepisel ve kararsız karar verme alt ölçekleri arsında manidar bir fark bulunamamıştır.
o Baba eğitim düzeyi üniversite ve üstü olan öğrencilerin bağımlı karar verme stratejisini kullandıkları saptanmıştır. Baba eğitim düzeyi değişkeni ile mantıklı/sistematik karar verme, içtepisel ve kararsız karar verme alt ölçekleri arsında manidar bir farka rastlanamamıştır.
o Aile gelir düzeyi 8000TL-10000TL arasında olan öğrencilerin içtepisel ve bağımlı karar verme stratejilerini kullandıkları tespit edilmiştir. Aile gelir düzeyi ile mantıklı/sistematik ve kararsız karar verme alt ölçekleri arasında manidar bir fark saptanamamıştır.
o Yaşanılan yer değişkenine göre Güzelyurt bölgesine yaşayan öğrencilerin mantıklı/sistematik karar verme stratejisini kullandıkları saptanmış, içtepisel, bağımlı ve kararsız karar verme alt ölçekleri ile bir farka rastlanamamıştır.