Tokat'ta yaz aylarında açık alanda yürütülen bu çalışmada çiçek ve sürgün budamasının yanı sıra dikim sıklığının verim ve kalite özellikleri üzerine etkisi araştırılmıştır.Sıra üzeri mesafeler daraldıkça pazarlanabilir verim artmış, 4 dallı sürgün uygulaması ve ilk çiçek budaması pazarlanabilir verimi olumlu yönde etkilemiştir. Bununla beraber sıra arası mesafe azaldıkça, ıskarta verim artmış ve sürgün budamasının ıskarta verim üzerine etkileri görülmemiştir.Meyve sayısı, dikim sıklığından etkilenmezken 4 sürgünlü budama ve çiçek budaması meyve sayısını artırmıştır.
Denemede uygulamaların meyve ağırlığı üzerine etkileri önemli bulunmamıştır. Pazarlanabilir verim ve meyve sayısı bakımından Semerkant Fı çeşidi üstün performans gösterirken ortalama meyve ağırlığı bakımından Göktürk çeşidi öne çıkmıştır. Ortalama meyve ağırlığına paralel olarak kuru ağırlık değerleri de uygulamalardan etkilenmemiştir. Sık dikim bitki boyunda uzamayı teşvik ederken çiçek ve sürgün budaması ile bitki boyu arasında bir ilişki bulunamamıştır. Uygulamalara bağlı olarak meyve eni, meyve uzunluğu ve meyve et kalınlığı önemli farklılıklar göstermemiştir.
Kalite kriterleri incelendiğinde suda çözünebilir kuru madde, C vitamini değerleri Semerkant Fı çeşidinde dikim sıklığı artıkça doğru orantılı olarak artmış ancak Göktürk çeşidinde bu değerlerin dikim sıklığından etkilenmediği görülmüştür. Göktürk çeşidinde birim alandaki bitki sayısı azalması ile titre edilebilir asitlik bakımından önemli farklılıklar görülmüştür. pH değeri her iki çeşitte de yapılan uygulamalardan etkilenmemiştir.
Sonuç olarak Tokat'ta kapya biber yetiştiriciliğinde uygun dikim sıklığının belirlenmesinin önemli olduğu, bizim yürüttüğümüz çalışmada en yüksek pazarlanabilir verim 20 cm üzeri mesafede elde edilirken denemede kullanılan her iki çeşitte de 20 cm' lik dikim sıklığı diğer dikim mesafelerine göre %40-60 oranında bir fark ortaya koymuştur. Ayrıca güneş yanıklığına karşı daha hassas olan Göktürk çeşidinde sık dikime bağlı olarak meyvelerde güneş yanıklığı azalmıştır.
KAYNAKLAR
Aktaş, H., Söylemez, S., Pakyürek., A.Y., 2009. Farklı budama şekillerinin sera dolmalık biber (Capsicum annuum L.) yetiştiriciliği üzerine etkisi, HR.Ü.Z.F.Dergisi, 2009, 13(3): 31 - 36.
Anonim, 2012 a. http://faostat.fao.org (12.06.2013). Anonim, 2012 b. http://www.tuik.gov.tr (12.06.2013).
Anonim, 2013 c. http://www.volkanderinbay.com (09.05.2013).
Anonim, 2013 d. Akdeniz yaş meyve sebze ihracatçıları birliği. www.akib.org.tr. Yayın no.528. İzmir. (20.05.2013)
Anonim, 2012 e. Tokat İli Uzun Yıllar Meteorolojik Değerler Ortalaması (1975-2012) http://dmi.gov.tr/tahmin/il-ve-ilceler.aspx?m=TOKAT
Anonim 2012 f. Aylık Ortalama Meteorolojik Veriler. Tokat Meteoroloji Bölge Müdürlüğü 2011 yılı ölçümleri. (Yayınlanmamış)
Aybak, H.Ç., 2002. Biber Yetiştiriciliği, Hasat Yayıncılık
Bahadırlı, E. 2002 Sera patlıcan üretiminde farklı budama ve sıra üzeri mesafelerin verim, bitki büyümesi ve meyve kalitesi üzerine etkileri. Çukurova Üniversitesi Fen ilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, 103 s, ADANA Bakker, J.C., Van Uffelen, J.A.M. 1988. The effects of duirnal temperature regimes on
growth and yield of sweet pepper. Netherlands Journal of Agricultural Science, 36,201-208.
Bosland P.W., 1996, Capsicums: Innovative uses of an ancient crop, In J.janick (rd), Progress in new crops, ASHS Press, Arlington, VA: 479-487
Cebula, C., Mydlarz, J., Starzeckı, W., 1991. Topography of photosynthesis in sweet pepper plants in comparison with their potential possibilities. Folia Horticulture Annual, 3(3): 97-106.
Cebula, S. 1998. Canopy formation of sweet pepper plants pruned to one main shoot in greenhouse production. Folia Horticulture Annual, 10 (2): 35-40
Cemeroğlu, B. 1992. Meyve Ve Sebze İşleme Endüstrisinde Temel Analiz Metotları. Biltav Yayınları, 381s. Ankara.
Cruz Huerta, N., Sanchez del Castillo, F., Ortiz Cereceres, J., Mendoza Castillo, M. del C. 2009.High plant stand with early pruning on yield and harvest period in bell pepper. Agricultura Tecnica en Mexico Vol. 35 No. 1 pp. 73-80.
Ghermarlam, TS. Yield and guality response of tomoto and hot pepper to pruning University of pretaria depertmant of plant production and soil science master thesis, 138 P.
Heiser, C.B. 1976. Peppers Capsicum (Solanaceae). p. 265-268. In: N.W. Simmonds (ed.), The evolution of crops plants. Longman Press, London.
Jovicich, E., Cantliffe, D.J., Hochmuth, J. 1999. Plant destiny and shoot pruning management on yield of a summer greenhouse sweet pepper crop. Hortscience, Vol. 34(3).
LiShan, S., LiHong, Gao., EnJing, Y., LiPing, S., XiaoLei, S. 2009. Effect of pruned methods on photosynthesis and distribution pattern of assimilate of sweet pepper in solar greenhouse. China Vegetables, No. 14pp. 33-37
Moboko, M.M., Du Plooy, C. P., Chiloane, S. 2012. Effect of plant population, stem and flower pruning on hydroponically grown sweet pepper in a shadenet structure. African Journal of Agricultural Research Vol. 7(11), pp. 1742-1748 Morgan, L. and Lennard, S. 2000. Hydroponic capsicum production. Casper
publications Pty. Ltd. Australia.
Pekkanen, T., Nakkila, J., Tahvonen, R. 2006. İncreasing productivity of sweet pepper with interlighting. Acta Hort. (ISHS) 711:165-170.
Salas, M.C., Urrestarazu, M. and Castillo, E. 2003. Effect of cultural practices on a sweet pepper crop in a mild winter climate. Acta Hort. (ISHS) 614,301-306. Seifi, S., Neamati, S.H., Shoor, M., Abedi, B. 2010. Pruning on yield and growth of
sweet pepper effect of plant destiny and shoot. 28th İnternational horticultural congress, Spanish journal of agricultural research.
Seifi, S., Nemati, S. H., Shoor, M., Abedi, B. 2011. Effect of plant destiny and shoot pruning of fruit quality characteristics of two cultivars of sweet pepper.
Seifi, S., Nemati, S. H., Shoor, M., Abedi, B. 2012. The effect of plant density and shoot pruning on growth and yield of two greenhouse bell pepper cultivars. Isfahan University of Technollogy, Isfahan, Iran, Journal of Scince and Technology of Greenhouse Culture, 2012, 3, 11, pp 77-83, 9 ref.
Sevgican A., 1999. Örtüaltı Sebzeciliği. Cilt I.Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No:528. ISBN 975-483-384-2, İzmir.
Şalk, A., Arın, L., Deveci, M., Polat, S. 2008. Özel Sebzecilik. Namık Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi, 488 s.
Wien, H.C. 1997. The Physiology of Vegetable Crops. CAB International, Oxford and New York. 662 pp.