Araştırma bulgularına göre tükenmişlik ile iş doyumunun ilişkisi; duygusal tükenmişliğin, iş doyumuna, negatif yönde, orta derecede, anlamlı bir ilişkisi saptanmıştır. Duyarsızlaşmanın, iş doyumuna etkisi negatif yönde, çok zayıf düzeyde ve anlamlı bulunmuştur. Kişisel başarının, iş doyumuna etkisi, pozitif yönde, zayıf düzeyde, anlamlı olarak bulunmuştur.
İş doyumuna göre farklılık gösterebilecek bağımsız değişkenler, cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sahibi olma, eğitim ve idari görev süresinde istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Yaptığı göreve, toplam hizmet yılına ve çalışan personel sayısına göre anlamlı farklılığa sahip oldukları saptanmıştır.
Tükenmişlik boyutlarına göre farklılık gösterebilecek bağımsız değişkenler, cinsiyet, medeni durum, çocuk sahibi olma, eğitim, yaptığı görev, idari görev süresi, toplam hizmet yılına göre istatistiksel olarak anlamlı fark bulunmamıştır. Yaş ve çalışan personel sayısına göre anlamlı farklılığa sahip oldukları saptanmıştır.
114 Üniversite hastanelerinde çalışan başmüdür ve müdürlerin iş doyumu ile tükenmişlik düzeylerinin belirlenmesi noktasında; İş doyumu “yüksek”, “düşük”, “tükenmiş” veya “tükenmemiş” bireyler yerine; düşük, orta ve yüksek iş doyumuna veya tükenmişlik düzeylerine sahip bireylerden söz etmenin daha doğru olduğunu belirtebiliriz. Bu bağlamda başmüdür ve müdürlerin iş doyumları ve tükenmişlik düzeyleri değerlendirildiğinde; İş doyumlarının düşük olmadığı saptanmıştır. Duygusal tükenme ve duyarsızlaşmayı düşük düzeyde yaşadıkları, kendilerini başarılı buldukları görülmektedir. Başka bir deyişle ortalamanın üstünde iş doyumu, düşük bir tükenmişlik düzeyi çıkmıştır.
Araştırmanın sonuçları başmüdür ve müdürlerin büyük çoğunluğunun kendilerine güvenli, işlerine hakim, mesleklerinde deneyim sahibi oldukları ve işlerini iyi yaptıklarını düşündüklerini göstermektedir.
Tükenmişlik çağımızda yaşanmakta olan iş merkezli hayatın kaçınılmaz hastalıklarından birisidir. Beraberinde pek çok olumsuzluğu da getirmektedir. Sorunun çözümü hem yönetici hem çalışan hem de kurum açısından büyük önem arz etmektedir
Araştırmanın bulguları ışığında, var olan anlamlı farklılıkları en aza indirmek, iş doyumunu yükseltmek ve tükenmişlik düzeyini düşürebilmek gerekir. Tükenmeyi önleme ve başa çıkma yolları işyerlerinde bireysel ve örgütsel düzeyde ele alınmalıdır.Bunun için, bireyin ve örgütün tükenmişlik kavramını iyi tanıması, tükenmişlik belirtilerini fark etmesi, tam ortaya çıkmadan, bu sinsi sendroma karşı etkin bir şekilde mücadele ederek bu sendrom ile baş edebilmesi gerekmektedir. En tekili yöntem ortaya çıkarıcı etmenlerin azaltılması ve tespit edilerek hızla müdahale edilmesidir.
Bu yöntemler; Devlet düzeyinde yapılması gerekenler: Üniversite hastanelerinin yönetim ve örgütlenmesi konusunda ve çağdaş yönetim ilkelerine uygun, çalışanların görevlerini ve yetkilerini belirleyen gerekli yasal düzenlemeler yapılmalıdır. Demokratik olarak sorumluluk ve yetkileri paylaştıran yönetim yaklaşımı benimsenmeli, ödül kaynakları arttırılmalı, uzun çalışma saatleri azaltılmalı, personel yetersizliği, düşük ücret sorunu giderilmeli ve sosyal olanaklar arttırılmalıdır.
115 İş yeri yöneticileri düzeyinde yapılması gerekenler: Görev tanımları açık ve net olmalı, işe yeni başlayan kişiler oryantasyon programına alınmalı ve rehberlik sağlanmalı, iş ile çalışan arasında uyumu sağlamak için iş modifiye edilmeli ve eşit dağılımı, bölümlerin özelliklerine göre etkin personel planı yapılmalı ve personel sayısı arttırılmalı, düzenli ekip içi toplantıları ile öneri ve eleştiriler alınmalı, sorun çözmede kalıcı mekanizmalar oluşturulmalı, bireysel baş etme becerilerinin kazandırılmasına yönelik eğitim programları oluşturulmalı, sorunlar ilk çıkış anında ele alınmalı, yöneticilerin çalışanı destekledikleri, sıkıntılı bir durumda kendilerinden yardım alabileceklerini bilmeleri sağlanmalı, ödül kaynakları kullanılmalı, çalışanların bireysel ihtiyaçlarının karşılanmasına önem verilmeli, alınan kararlara katılımı sağlanmalıdır. Hoşgörülü, esnek, adaletli, katılımca bir yönetim anlayışı ve dinleye, değer veren bir yönetici, tükenmenin önlenmesi ve giderilmesinde dolayısıyla iş doyumunun sağlanmasında etkilidir.
Bireysel düzeyde: Yapılması gerekenler, bakış açısının, düşünce sisteminin, değerler sıralamasının değiştirilmesi ve geliştirilmesi, mantıksız inançların, otomatik düşüncelerin, olumsuz algıların fark edilmesi ve düşüncelerin yeniden yapılandırılması, işe başlamadan önce, yapılacak işin zorluklarının ve risklerinin öğrenilmesi, sorumluluk alanlarının, sınırlarının bilinmesi, iş yükünün gerçekçi boyutlarda tutulması, tükenme belirtilerinin bilinmesi, duyguların ve sorunların paylaşılması, gerektiğimde yardım istenmesi, uyku süresinin iyi planlanması, özel yaşamda iş konuşmalarından uzaklaşılması, iş çıkışı rahatlatıcı, zevk verici aktivitelerde bulunulması, günlük yaşamda nükteye, mizah dergilerine yer vrilmesi, evde sakinleşip dinlenilebilecek bir rahatlama köşesinin oluşturulması, düzenli egzersizlerin yapılması, aileye sosyal yaşama zaman ayrılması, iş dışındaki yaşam alanlarının geliştirilmesi, tatil ve dinlenme olanaklarının kullanılması, işyerindeki rutin alışkanlıkların bırakılması, monotonluğun azaltılmasıdır.
İş arkadaşları düzeyinde yapılması gerekenler: Aynı yerde çalışan kişilerin iş dışı konularda konuşmaları ve birlikte güzel vakit geçirmeleri, uyumlu bir ekip çalışması içinde olmaları, aralarında eşit görev dağılımının olması, birlikte çalışmadan doğan sorunların zamanında kronikleşmeden çözülmesi, işte karşılaşılan sorunların ve duygusal zorlukların paylaşabileceği, destekleyici grupların
116
oluşturulması, daha kıdemli çalışanların, işe yeni başlayanlara rehberlik etmeleri ve rol modeli olmalarıdır.
Aile düzeyinde yapılması gerekenler: Bireyin yaşamında aile ve akrabalar önemli olup onların varlığı, desteği, takdirleri ile işi dışında var olduğunu hissetmesini sağlar.
117
KAYNAKÇA
Ağan, Fatih: “Özel okullarda, devlet okullarında ve dershanelerde çalışan lise öğretmenlerinin iş tatminlerinin karşılaştırılması.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 2002.
Akıncı, Zeki Z: Turizm Sektöründe İşgören İş Tatminini Etkileyen Faktörler: Beş Yıldızlı Konaklama İşletmelerinde Bir Uygulama Akdeniz Ġ.Ġ.B.F. Dergisi 2002. Angerer, John M.: Job Burnout, Journal of Employment Counselling, Vol: 40, 98- 107,2003.
Ardıç, Kadir, Türker Baş: Comparison of job satisfaction of public and private university academicians in Turkey. METU Journal of Development, 2002.
Arnold, J. Hugh; C. Daniel Feldman: Organizational Behavior, New York, McGraw-Hill,1986.
Aşan, Öznur: Motivasyon, yönetim ve organizasyon. Der. Güney, Salih, 225-255, Nobel Yayın Dağıtım. Ankara, 2001.
B. Von Haller Gilmer: Industrial Psychology, New York, McGraw-Hill,1966.
Balcı, Bahtiyar: “Milli eğitime bağlı meslek okullarında görev yapan öğretmenlerin iş tatmini.” Marmara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 2004.
Baltaş, Acar; Zuhal Baltaş: Stres ve baĢa çıkma yolları. Remzi Kitapevi İstanbul.1990.
Bartolo,Kylie; Brett Furlonger: “Leadership and Job Satisfaction Among Aviation Fire Fighters in Australia”, Journal of Managerial Psychology, Vol.XV, No:1, 2000.
118 Basalp, Nihat: “İlköğretim Okullarındaki Öğretmenlerin İş Tatmin Düzeylerinin Karşılaştırılması (Sakarya İlinde Bir Uygulama)”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, SBE, 2001.
Başaran , İbrahim Ethem: Örgütsel Davranış,Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları No: 108, Ankara, 1982.
Başaran, Hüseyin: “Çalışanların İş Tatminine Yol Açan Faktörler ve İş Tatmininin Sonuçlarına İlişkin Olarak K.K.K. Kara Havacılık Sınıfında Yapılan Bir Araştırma”, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2003.
Baykoçak, Canan: “Beden eğitimi öğretmenlerinin mesleki sorunları ve tükenmişlik düzeyleri (Bursa ili uygulaması)” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor eğitimi Anabilim Dalı, Sakarya. 2002.
Baysal, Asuman: “Lise ve Dengi Okul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğe Etki Eden Faktörler”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. İzmir. 1995.
Baysal, Ayşe Can: ÇalıĢma YaĢamında Ġnsan İ.Ü. İşletme Fakültesi Yayın N0: 128 İstanbul 1996.
Bektaş, Hasan: “iş doyum düzeyi farklı olan öğretmenlerin psikolojik belirtilerinin karşılaştırılması" Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum 2003.
Bingöl, Nurhan: “Hemşirenin uyku kalitesi, iş doyumu düzeyleri ve aralarındaki ilişkinin incelenmesi”, Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Erzurum, 2006.
119 Bozeman, Dennis P.; Pamela L. Perrewe: “The Effect of Item Content Overlap on Organizational Commitment Questionnaire-Turnover Cognitions Relationship”, Journal of Applied Psychology, Vol.LXXXVI, No:1, 2001.
Ceyhan, Özgür: “Ödül Yönetiminin Çalışanlarda İş Tatmini ve Örgütsel Bağlılık Yaratmadaki Rolü ve Bir Uygulama”, M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2002.
Ceylan, Adnan, Y. Hüseyin Ulutürk: Rol belirsizliği, rol çatışması, iş doyumu ve performans arasındaki ilişkiler. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 7 (1) 2006.
Curan, James; John Stanworth: “A New Look at Job Satisfaction in the Small Firms”,Human Relations, Vol.XXXIV., No:5, 1981.
Çam, Olcay: “Hemşirelerde Tükenmişlik Sendromunun Araştırılması”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü. İzmir.1991.
Çam, Olcay: TükenmiĢlik, Saray Medikal Yayıncılık San. ve Tic. Ltd, İzmir 1995. Çetinkanat, Canan: Örgütlerde Güdülenme ve ĠĢ Doyumu, Ankara, Anı yayıncılık, 2000.
Çetinkanat, Canan: Örgütlerde güdülenme ve iĢ doyumu: Anı Yayınları. Ankara, 2000.
Çetinkaya, Aynur: Ferda Özbaşaran Üniversite Hastanesinde Görev Yapan Hemşirelerin İş Doyumu Düzeyleri Ve Etkileyen Faktörler, Ege Üniversitesi
120 Çokluk, Omay: “Zihinsel ve işitme engelliler okullarında görev yapan yönetici ve öğretmenlerde tükenmişliğin kestirilmesi” yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 1999.
Daft, Richard L.: Management, Orlando, Dryden Press, 1991.
Davis, Keith: ĠĢletmelerde Ġnsan DavranıĢı. Çeviri: K. Tosun ve diğerleri. İ.Ü. Yayınları No:302. 2. Baskı, İstanbul, 1984.
Demir, Ercüment: “Sınıf öğretmenlerinin iş doyumunu etkileyen olası faktörler ve bu faktörler kapsamında sınıf öğretmenlerinin iş doyum düzeylerinin ölçülmesi.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2001.
Demirbaş, Ali Rıza: “Üç farklı hastanenin yöneticilerinin ve klinikte çalışan sağlık personelinin tükenmişlik durumları”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara, 2006.
Efil, İsmail: ĠĢletmelerde yönetim ve organizasyon. Genişletilmiş ve Gözden Geçirilmiş 6. Baskı, İstanbul: Alfa Basım Yayım 1999.
Erdoğan, İlhan: İşletme Yönetiminde Örgütsel Davranış, İ.Ü. İşletme Fakültesi İ.İ.E. Yayın no:5 İstanbul 1999.
Erdoğan, İlhan: İşletme yönetiminde örgütsel davranış. Avcıol Basım Yayın. İstanbul. 1999.
Eren, Erol: Örgütsel DavranıĢ ve Yönetim Psikolojisi, Genişletilmiş Altıncı Baskı, Beta Basım Yayım Dağıtım A.Ş, İstanbul 2000.
Ergin, Canan: “Sağlık personelinin iĢ anlayıĢları ve tutumları araĢtırması”, T.C. Sağlık Bakanlığı Sağlık Projesi Genel Koordinatörlüğü. Ankara, 1995.
121 Ergin, Canan: Bir ĠĢ Doyumu Ölçümü Olarak “ĠĢ Betimlemesi Ölçeği”,
Uyarlama, Geçerlik ve Güvenirlik ÇalıĢması. Türk Psikoloji Dergisi. 1997.
Ergin, Canan: Maslach Tükenmişlik Ölçeğinin Türkiye Sağlık Personeli Normları. 3 P Dergisi. 4 (1):,1996.
Ergüney, Özlem: “Ücret tatmininin işgören tatmini ile ilişkisi ve bir uygulama”, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 2006.
Feldman, C.Daniel; J.Harold Arnold: Managing Individual and Group Behaviour In Organizations. Mc. Graw-Hill International Book Company. Auckland, 1983.
Fournet, Glenn P.; et. Al: “Job Satisfaction: Issues and Problems”, Personnel
Psychology, Vol.XIX, 1966.
Gaines, Jeannie; John M. Jermier: “Emotional Exhaustion In A High Stress Organization”. Academy of Management Journal, 1983.
George, Jennifer; R. Jones Gareth: Understanding and Managing Organizational
Behavior, New, Jersey, Prentice Hall, 1996.
Girgin, Günseli: “İlkokul Öğretmenlerinde Meslekte Tükenmişliğin Gelişimini Etkileyen Değişkenlerin Analizi ve Bir Model Önerisi”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.1995.
Gökmen, Süheyla: “İşletmeye bağlılık anketini Türkçe‟ ye uyarlama ve geçerlilik ve güvenirlilik katsayılarını belirleme çalışması”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 1996.
122 Gözüm, Sebahat: “koruyucu sağlık hizmetlerinde görev yapan hemşire ve ebelerin, iş doyumu, tükenmişlik ve işe devamsızlığı etkileyen faktörlerin araştırılması”, yayınlanmamış doktora tezi, Atatürk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Erzurum, 1996.
Greenhaus, Jeffrey H.: Career Management, 3. ed., Forth Worth, Harcourt, 2000. Griffeth, Rodger W.; Peter W. Hom, Stefan Gaertner: “A Meta Analysis of Antecedents and Correlates of Employee Turnover” , Journal of Management, Vol. XXVI, No:3, 2000.
Günbayı, İlhan: Örgütlerde iĢ doyumu ve güdüleme, Ankara, Özen Yayımcılık, 2000.
Herzberg Frederic: Work and the Nature of Man, USA, Word Publ. Company, 1966.
Hunt, John W.; Peter N. Saul: “The Relationship of Age, Tenure and Job Satisfaction in Males and Females”, Academy of Management Journal, Vol.XVIII, No:4, 1975.
Işıklar, Abdullah: “Lise dengi ve ilköğretim okullarındaki öğretmenlerin iş doyumu, tükenmişlik ve empatik eğilimleri arasındaki ilişkilerin bazı değişkenler açısından incelenmesi” Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Konya. 2002.
İde, Osman: “Engelli okullarında görev yapan beden eğitimi öğretmenlerinin tükenmişlik düzeyleri üzerine bir araştırma (Akdeniz Bölgesi Örneği), yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Sakarya Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği Anabilim Dalı, Sakarya, 2008.
123 İnce, Özlem: “İş Tatminine Etki Eden Başlıca Faktörler ve Uygulamadan Bir Örnek”, M.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Kamu Yönetimi Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, 2003.
Jerry L. Gray, Frederick A. Starke, Organizational Behavior, 3. ed., Toronto, Merill Publ., 1984.
Jewell, Linda. N.; Siegall, Mark: Contemporary Industrial/ Organizational
Psychology. 2. Ed. West Publishing Company, New York,1990.
Judge Timothy A., Randy J. Larsen: “Dispositional Affect and Job Satisfaction: A Review and Theoretical Extension”, Organizational Behavior and Human
Decision Process, Vol.86, No:1, September 2001, p. 71.
Karahan, Atilla: “Hastane İşletmelerinde Örgütsel Yapıdan Kaynaklanan Çatışmalar ve Afyon Kocatepe Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Örneği”, Afyon Kocatepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2007.
Karasar, Niyazi: Bilimsel AraĢtırma Yöntemi, (12. Baskı). Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 2003.
Karlıdağ, Rıfat: Süheyla Ünal, Saim Yoloğlu, “Hekimlerde İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyi”, Türk Psikiyatri Dergisi, 2000.
Keith, Davis; John W. Newstrom: Organizational Behavior Human Behavior at
Work, 10. ed., New York, McGraw-Hill, 1998.
Kırel, Çiğdem: Esnek çalışma saatleri uygulamalarında cinsiyet, iş tatmini ve iş bağlılığı ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 1999.
124 Korkut, Hüseyin: “Üniversitelerde Akademik Olmayan Personelin İş Doyumu ve Örgütle Özdeşleşmesi” Ankara, Yükseköğretim Kurulu Matbaası, 1990.
Kreitner, Robert; Angelo Kinicki: Organizational Behavior, 5. ed., New York, McGraw- Hill, 2001.
Kurçer, M. Ali: “Harran Üniverstesi Tıp Fakültesi Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri” Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, Şanlıurfa, 2005.
Kurtçer, Mehmet Ali: Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri Harran Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi 2005.
Kurtuluş, Kemal: Pazarlama AraĢtırmaları, 6. bs., İstanbul, İ.Ü. İşletme Fakültesi YayınNo:274, 1996.
Küçükaslan, Aslı: “İstanbul telefon başmüdürlüğü‟nde çalışan telefon operatörlerinin stres-iş doyumu ilişkisinin incelenmesi”, yayınlanmamış yüksek lisans tezi,Marmara Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul, 1994.
Lawler, Edward E.:Motivation in Work Organizations, California, Broks/Cole, 1973.
Maslach, Christina; Michael P. Leıter: The Truth About Burnout. San Francisko: Jossey- Bass Publishers. 1997.
Menteşe, Mehmet: “İş doyumu, rol çatışması ve rol belirsizliği ile çalışanlarının tükenmişlik düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi: Banka çalışanları üzerine bir uygulama” Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Dumlupınar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Yönetim Organizasyon Bilim Dalı, Kütahya, 2007.
125 Moorhead, Gregory; Ricky F. Griffin: Organizational Behavior, USA, Houghton Mifflin, 1992.
Ok, Sibel: “Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin iş doyumu, rol çatışması, rol belirsizliği ve bazı bireysel özelliklere göre incelenmesi” Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 2002.
Oksay, Aygen: “Çalışanlarda iş tatmini: Sağlık sektörü üzerine bir araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İşletme Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Isparta, 2005.
Onaran, Oğuz: ÇalıĢma yaĢamında güdülenme kuramları, Ankara Üniversitesi Ordun, Güven: “Örgütsel Tutumların Çalışan Davranışına Etkisinin İncelenmesine ve Analizine Yönelik Bir Çalışma”, İ.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Doktora Tezi, 2002.
Örmen, Uğur: “Tükenmişlik Duygusu ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.1992.
Örmen, Uğur: “Tükenmişlik Duygusu ve Yöneticiler Üzerinde Bir Uygulama”, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul. 1992.
Özdayı, Nurhayat: “Resmi ve Ozel Liselerde Çalışan Öğretmenlerin İş Tatmini ve İş Streslerinin Karşılaştırmalı Analizi”, Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi SBE, 1990.
Özdayı, Nurhayat: “ Resmi ve özel liselerde çalışan öğretmenlerin iş tatmini ve iş streslerinin karşılaştırmalı analizi.” Yayınlanmamış Doktora Tezi, İstanbul, 1990.
126 Özkalp, Enver, Çiğdem Kırel: Örgütsel DavranıĢ, Anadolu Üniversitesi ESB Araştırmaları Çalışma Vakfı Yayınları No. 149 Eskişehir 2005.
Öztürk, Azim, Fatih Özdemir: “İşletmelerde personel güçlendirmeye dayalı iş doyumunun artırılması.”Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 2003.
Özutku, Hatice: “Yöneticilik ve Motivasyon”, (Çevrimiçi) http:// www2.aku.edu.tr/~hozutku/sayfalar/motivasyon.doc 30.Eylül.2009.
Özyurt, Ali: “ İstanbul Hekimlerinin İş Doyumu ve Tükenmişlik Düzeyleri”, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, İstanbul. 2004.
Pehlivan, Oğuzhan: “Ödül Sisteminin Meslekî Motivasyona Etkisi: Kara Kuvvetleri Mensubu Subaylar Üzerine Uygulamalı Bir Araştırma.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi.: Kara Harp Okulu Savunma Bilimleri Enstitüsü Savunma Yönetimi Ana Bilim Dalı Ankara, 2005.
Perlman, Baron ; E. Alan Hartman:),“Burnout: Summary And Future Research”, Human Relations, 1982.
Pines, Ayala M.; Elliot Aranson, Dista Kaffry: “Burnout: From Tedium To Personal Growth”, Free Press, New York. 1981.
Robbins, Stephen: Organizational Behavior,10. ed.,New Jersey, Prentice Hall, 2003.
Robbins, Stephen: Örgütsel DavranıĢınn Temelleri, Çev. Sevgi Ayşe Öztürk, 1. Basım, Anadolu Üniversitesi, Eskişehir. 1994.
127 Sabuncuoğlu, Zeyyat: Örgütsel psikoloji, Bursa Ezgi Kitabevi, 2001.
Sarros, James C.; Anne M. Sarros: “Social Support and Teacher Burnout”, Journal of Educational Administreational. Armidale. 1992.
Scarpello Vida, John P. Campbell: “Job Satisfaction: Are all the Parts There?”,
Personnel Psychology, Vol.XXXVI, No:3, Autumn 1983.
Seğmenli, Sibel: “Rehber Öğretmenlerde Tükenmişlik Düzeylerinin İncelenmesi”, Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara: Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Ankara. 2001.
Sertçe, Selahattin: “Kamu Kuruluşlarında Yöneticilerin İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma” (İzmir Emniyet Teşkilatı Örneği), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Ekonomi ve Endüstri İlişkiler Ana Bilim Dalı, İzmir, 2002.
Sevimli, Figen, Ömer Faruk İşcan: Bireysel ve İş Ortamına ait Etkenler Açısından İş Doyumu, 5(1):Ege Akademik BakıĢ Dergisi, 2005.
Sılığ, Aylin: “Banka çalışanlarının tükenmişlik düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi” T.C. Eskişehir Anadolu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri (Eğitimde Psikolojik Hizmetler) Ana Bilim Dalı, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Eskişehir. 2003.
Silah, Mehmet: İş tatmini. Kalkınmada Anahtar Dergisi, 1997.
Sun, H. Özlem: “İş Doyumu Üzerine Bir Araştırma”, Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Banknot Matbaası Genel Müdürlüğü. Ankara. 2002.
128 Şahin, İdris: “İlköğretim okullarında görevli öğretmenlerin iş doyum düzeyleri.” Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İzmir, 1999.
Şanlı, Savaş: “Adana ilinde çalışan polislerin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi”, Çukurova Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Adana, 2006.
Şenocak, Mustafa: Temel Biyoistatistik Çağlayan kitabevi Beyoğlu, İstanbul, 1990. Şimşek Bilgin, Yasemin: “huzurevinde çalışan personelin iş doyumu ve tükenmişlik düzeylerinin araştırılması”, Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, Ankara, 2007.
Tanrıverdi, Leyla: “İlköğretim müfettişlerinin iş tatmini ile tükenmişlik düzeylerinin incelenmesi (İstanbul ili örneği)” Yeditepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Yönetimi ve Denetimi Anabilim Dalı, yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul, 2008.
Tett, Robert P, John P. Meyer,: Job Satisfaction, Organizational Commitment, Turnover lntention and Turnover: Path Analyses Based on Meta-Analytic Findings. Personnel Psychology, 1993.
Titus, Oshagbemi: “Satisfaction with Co-Workers‟Behaviour” Employee Relations, 2000.
Togia, Aspasia: Measurement of burnout and the influence of background characteristics in Greek academic librarians, Library Management, Vol:26, No: 3:130138. 2005.
129 Toker, Boran: Demografik Değişkenlerin İş Tatminine Etkileri: İzmir‟deki Beş Ve Dört Yıldızlı Otellere Yönelik Bir Uygulama, Doğuş Üniversitesi Dergisi, 8 (1) 2007.
Torun, Alev: “Tükenmişlik, Aile Yapısı ve Sosyal Destek İlişkileri Üzerine Bir İnceleme”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1995.
Tümkaya, Songül: “Öğretmenlerdeki Tükenmişlik Görülen Psikolojik Belirtiler ve Başa Çıkma Davranışları”, Yayımlanmamış Doktora Tezi, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. 1996.
Tütüncü, Özkan: “Karayolu Ulaştırma İşletmelerinde İşten Ayrılma Eğilimlerinin Analizi”, Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2000.
Uçkun, C. Gazi, Elbeyi Pelit, Oktay Emir: Otel İşgörenlerinin İş Doyumlarının Önemi Ve Akçakoca‟da yerleşik Yıldızlı Otel İşletmeleri İşgörenleri Üzerinde Bir Uygulama., Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2004.