30.06.2012 tarih ve 28339 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6331 Sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Yasası’nın 10. maddesine göre işveren, iş sağlığı ve güvenliği yönünden çalışılan ortamda ve çalışanların iş ortamında maruz kaldığı risklerin belirlenmesine yönelik gerekli kontrol, ölçüm, inceleme ve araştırmaların yapılmasını sağlamakla yükümlüdür. Bu çalışma ortamında yapılan ölçümler çalışanları doğrudan etkileyen ancak etkilerini uzun bir dönemde etkisini gösterirler. Gürültü, yetersiz veya aşırı aydınlatma, titreşim, tozlar, termal sıcaklıklar gibi etkenlere maruz kalan çalışanlar geçici sağlık sorunları ve melek hastalıkları oluşma ihtimalleri vardır. Bu gibi sebeplerin önüne geçilmesi için çalışma ortamındaki zararlı etkenlerin dereceleri ölçülmelidir. Alınacak önlemlere ise yapılan ölçümler sonucu daha kolay uygulama yapılabilir.
Aydınlatma ölçüm sonucu değerlendirilmesi;
Tesiste yapılan Aydınlatma ölçüm sonuçlarına göre, TS EN 12464-1 standardı ve Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Aydınlatma Yönetmeliğinde belirtilen asgari sınır değerleri sağlamayan noktalardaki aydınlatma seviyelerine karşı sadece Mutfak bölümünde yapmış olduğumuz ölçüm değeri 304 Lux olmuş olup sınır değeri ise 500 lux iken mutfak bölümünde önlemler alınması gerekir. Bunlar mutfak bölümüne lokal aydınlatıcılar yerleştirilebilir. Mutfakta tek tük sarı ampuller varken gün ışığına en yakın beyaz ampuller kullanılabilir. Aydınlatma tekdüze olabilir yani çalışılan yüzeydeki tüm aydınlatma düzeyi eşit olabilir ve birbirine yakın ışık kaynakları kullanılabilir. Ayrıca aydınlatma gereçlerinin çalışılan yere olan uzaklıklarını da kısaltmak la bu sorun giderilebilir.
Termal Konfor ölçüm sonucu değerlendirilmesi;
İş yerlerinde termal konfor şartlarını çalışanları rahatsız etmeyecek şekilde fiziki ve psikolojik durumlarını olumsuz etkilemeyecek şekilde olması esastır. Çalışılan ortam çalışma şekline çalışanların harcadıkları efora uygun bir ortam olması şartıdır.
Tesiste yapılan Termal Konfor ölçüm sonuçlarına göre, tavsiye edilen asgari değerleri olan 29°C sağlamayan kısımlar bulunmamaktadır. Sadece mutfakta ayakta çalışmada yapılan ölçümde 28,6°C dir. Bu mekanda gerek ocak sıcaklığı gerek ise yemeklerin buharlarından kaynaklı bir faktördür. Bu kısımda da uygun bir havalandırmayla daha ideal ısıya getirilebilir.
Gürültü ölçüm sonucu değerlendirilmesi;
Tesiste yapılan Kişisel Gürültü Maruziyeti Ölçüm sonuçlarına göre, 28.07.2013 tarih ve 28721 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların Gürültü ile İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’ te en düşük maruziyet eylem değeri 80 dB(A) en yüksek maruziyet eylem değeri ise 85 dB(A) olarak baz alınacaktır. Bu yönetmeliğe göre yapmış olduğumuz ölçüm sonuçlarına göre Konkasör ana kumanda kısmında Leq db(ortalama) 85.6 dB(A) çıkmış olup önlemler alınması gerekir. Bu önlemler Konkasör tesisinde kırıcının etrafını ses izolasyonunu sağlayacak maddeyle kapatmak gürültü oranını düşürür. Burada çalışan personellerde ise ana kumanda odasındaki personeli kumanda odasını sesin kaynağı merkezden uzaklaştırmak ve kumanda odasının etrafını ses izolasyonu malzemeyle kaplamak aynı zamanda personele kulaklık la önlem alınabilir.
İş Yeri Ortamında Gürültü değerleri için Yönetmelikte bir madde bulunmamakta bu sebeple uygunluk değerlendirmesi yapılmamaktadır.
Toz ölçüm sonucu değerlendirilmesi;
Tesiste yapılan Kişilerin Maruz Kaldığı Solunabilir ve Toplam Toz Maruziyeti ölçüm sonuçları 05.11.2013 tarih ve 28812 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Tozla Mücadele Yönetmelik’ te belirtilen sınır değerlerine göre değerlendirilmiştir.
Tesiste yapılan Kişilerin Maruz Kaldığı Solunabilir ve Toplam Toz Maruziyeti ölçüm sonuçlarına göre, Tozla Mücadele Yönetmelik’ te belirtilen sınır değerleri sağlanmış olup mesleki toz maruziyet değerlerinde 5 mg/ m³ sağlamayan çalışılan bölüm işletmemizde ve ölçüm aldığımız yerlerde yoktur.
Titreşim ölçüm sonucu değerlendirilmesi;
Tesiste yapılan El - Kol (Hand-Arm) ve Tüm Vücut (Whole-Body) titreşim maruziyeti ölçüm sonuçları, 22.08.2013 tarih ve 28743 sayılı Resmi Gazete’ de yayımlanarak yürürlüğe giren Çalışanların Titreşimle ilgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik’ te verilen El-Kol titreşiminde 8 saatlik çalışma da maruziyet sınır değerinde 5m/s² maruziyet eylem değerinde ise 2,5m/s² bildirmiştir. Bütün vücut titreşim için 8 saatlik çalışma süresince maruziyet sınır değeri;1,15 m/s² Günlük maruziyet eylem değeri ise 0,5 m/s²’dir. ’dir. Bu değerler baz alındığında personellerde yapmış olduğumuz ölçüm değerlerinde herhangi bir sorun oluşturacak değerle karşılaşılmamıştır.
KAYNAKLAR DİZİNİ
Akal, Z. (1991), İş etüdü. M.P.M. Yayınları, Yayın No: 29, 4.Basım, s.67, Ankara.
Akkaya, C. (2001), Maden sektöründe risk faktörleri. Türk Tabipleri Birliği Mesleki Sağlık ve Güvenlik Dergisi, 1(5):38-41.
Aydın F. (Ed.). (2014), T.C. İş sağlığı ve güvenliği uygulamaları rehberi, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Yayın No: 09, s.17, Ankara.
Camkurt, M. Z. (2007), İşyeri çalışma sistemi ve işyeri fiziksel faktörlerinin iş kazaları üzerindeki etkisi. TÜHİS İş Hukuku ve İktisat Dergisi, 20(6), 21(1):93-96.
Çımrın, A., Demiral, Y., Ergör, A., Başaran, Ş. U., Kömüs, N., Özbirsel, C. (2005), Linyit madeni işçilerinde toz maruziyet düzeyleri ve pnömokonyoz sıklığı. Tuberk Toraks. 53(3):268-274. Ediz, İ. G., Yuvka, Ş., Beyhan, S., Çolpan, R., (2001), “GLİ Tunçbilek-Ömerler Bölgesinde Mekanize Üretimde Toz Sorunu” Türkiye 17 Uluslararası Madencilik Kongresi ve Sergisı- TUMAKS 2001, ISBN 975-395-416-6, sayfa 169-174).
Ekerbiçer, H. Ç., Saltık, A. (2008), Endüstriyel gürültünün insan sağlığı üzerine etkileri ve korunma yöntemleri. TAF Prev Med Bull, 7(3):261-264.
Erol, İ., Su, O. (2015), Mekanize bir yeraltı maden işletmesinde gürültü seviyelerinin incelenmesi. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi Dergisi, 30(2):191-200.
Fişek, G., Piyal, B. (1988), Bir işletmede işyeri fiziksel risk etmenlerinin çalışanların sağlığına olan etkisinin saptanması ve değerlendirilmesi. İşçi Sağlığı Kılavuzu, 3.Baskı, TTB yayını, Ankara.
Gürel, E. (2001), “Çalışma yaşamında ışık ve aydınlatmanın önemi”, Sosyal ve Beşeri Bilimler Araştırmaları Dergisi, 3(5): 1-4.
http://www.apbuck.com/pdf/TB_LP-5_T100-805.pdf
http://www.arsiv.mmo.org.tr/pdf/ 11243.pdf, Vibrasyon ve insan sağlığı üzerindeki etkileri, E.T. 22.01.2019.
http://www.deltaohm.com/ver2012/download/HD32.3_M_uk.pdf.
http://www.isgum.gov.tr/rsm/file/isgdoc/IG1-isyerinde_aydinlatma.pdf. İşyerlerinde Aydınlatma, E.T.22.01.2019.
http://www.isguvenligi.net/iskollari-ve-is-guvenligi/madencilik-sektorunde-is-sagligi-ve- guvenligi/Madencilik Sektöründe İş Sağlığı ve Güvenliği.
http://www.lb-acoustic.at/lb-acoustic_de/wp-content/uploads/2014/08/SV104.pdf http://www.qatechnic.com/ Alberk QA Technic İstanbul Merkez (2009).
KAYNAKLAR DİZİNİ (devam)
http://www.taksimdanismanlik.com/inc/uploads/katalog_images/katalogs5255_Termal%20Konf or.pdf, Termal konfor, E.T.19.01. 2019.
http://www.tyih.gov.tr/Eklenti/2677, fiziksel-risk-etmenleri.pdf. E.T.19.01.2019.
Özgen, Z. (2015), Maden işyerlerinde kullanılan bazı iş araçlarından kaynaklanan el-kol titreşim maruziyetinin ölçümü ve değerlendirilmesi. Cumhuriyet Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Maden Mühendisliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Sivas.
Phesant, S. (1991), Ergonomics, WorkandHealth. Mac MillianPress, s.27-35, Australia. Resmi Gazete (2013), Tozla Mücadele Yönetmeliği, 28812, 05.11.2013
Resmi Gazete, (2010), Çevresel Gürültünün Değerlendirilmesi ve Yönetimi Yönetmeliği, 27601, 04.06.2010.
Resmi Gazete, (2013a), Çalışanların Gürültü İle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik, 28721, 28.07.2013
Resmi Gazete, (2013b), Çalışanların Titreşimle İlgili Risklerden Korunmalarına Dair Yönetmelik, 28743, 22.08.2013.
Sarısoy, E. (1977), Çevre koşullarının işçi üzerindeki etkileri, Ergonomi Semineri, s.26-27, 102, Ankara, Ekim 1976. (M.P.M. Yayını, No:211, 1977)
Şensöğüt, C., Eralp, H. (1998), Ömerler yeraltı ocağındaki gürültü ölçümleri ve öneriler, Türkiye 11. Madencilik Kongresi Bildiriler Kitabı, s. 43-51, Bartın.
TS EN ISO 5349-1, (2001), Mekanik titreşim-Kişilerin maruz kaldığı elle iletilen titreşimin ölçülmesi ve değerlendirilmesi.
Yardım, N., Çipil, Z., Vardar, C., Mollahaliloğlu, S. (2007), Türkiye iş kazaları ve meslek hastalıkları: 2000-2005 yılları ölüm hızları. Dicle Tıp Dergisi 34(4): 264-271, 2007.
Zeyrek, S. (2009), Titreşim, T.C. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğü, İş Sağlığı ve Güvenliği Uzmanlık Tezi, Ankara.
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Soyadı, adı : Uyar ORHAN
Doğum tarih ver yeri : 07/09/1988
e-mail :orhan_uyar@hotmail.com
Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet Tarihi
Yüksek Lisans Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
Lisans Maden Mühendisliği 2011
Lise Akşehir Lisesi-Fen Bilimleri 2005
İş Deneyimi
YIL Yer Görev
2011 Emet Eti Bor Madencilik Delme Patlatma Mühendisi
2012 Adsız Belediyesi Maden Mühendisi
2014 Adalet Bakanlığı Genel BÜTÇE Sorumlusu