65
66
alanda özel ağaçlandırmanın yapıldığı ve özel ağaçlandırma çalışmalarında 8 farklı türün kullanıldığı saptanmıştır. Özel ağaçlandırma projeleri kapsamında 15.215 adet ceviz, 6.659 adet badem, 562 adet kuşburnu, 228.360 adet karaçam, 53.800 adet kızılçam, 4.300 adet fıstıkçamı, 2.330 adet sedir ve 130.446 adet akasya olmak üzere toplamda 441.682 adet fidan dikilmiştir. Gerçekleştirilen projeler kapsamında gerçek ve tüzel kişilere toplamda 629.639,50 TL kredi verilmiş olup, dekar başına ortalama 204 TL kredi desteğinin verildiği görülmektedir. Örnek olarak incelenen tesislerin dekara yatırım masrafları ile teşvik bedellerinin karşılaştırılması neticesinde, parasal teşviklerin tesislerin gerçek maliyet tutarlarının altında kaldığı ve teşviklerin bir miktar daha artırılmasının, proje sayısının artırılmasına önemli ölçüde katkı yapacağı açıktır.
Gerçekleştirilen 20 adet özel ağaçlandırma çalışmalarının arazi mülkiyet durumlarını incelediğinde; Hazinenin mülkiyetinde bulunan arazilerde Amasya’da hiçbir özel ağaçlandırma çalışmasının yapılmadığı görülmektedir. Hazine arazilerinin özel ağaçlandırma kapsamında kiralama bedelinin çok düşük olmasına karşın, özel ağaçlandırma çalışması için tercih edilme eğiliminin düşük olduğu dikkati çekmektedir.
Bunun temel nedeninin bürokratik işlemlerin çok karmaşık ve fazla olması, Hazine arazilerinin kayıtlarına ulaşmada vatandaşların sorunlar yaşaması ve bu konuda yatırımcıları bilgilendirme amaçlı veritabanının kullanıma sunulamaması nedeni ile vatandaşların özel ağaçlandırma yapmaya elverişli Hazine arazilerini kendilerinin tespit etmek zorunda kalmaları olduğu anlaşılmaktadır. Hazine mülkiyeti ve yönetimindeki sahalarda özel ağaçlandırmaya uygun olan yerlerin tespiti için orman idaresi ve Hazine arazileri yönteminin işbirliğini geliştirmeleri ve özellikle devletin hüküm ve tasarrufu altındaki yerlerin ivedi biçimde kadastro çalışmalarının tamamlanması zorunlu görülmektedir. Bu tür arazilerin vasıflarının tespiti, il, ilçe, belde ve köy düzeylerinde varsa üst ölçekli planlama kararlarına da uygun olarak ağaçlandırmaya uygun potansiyel sahaların tespitinin yapılması ve bu verilerin vatandaşların bilgisine sunulması ve bürokratik işlemlerin azaltılması gerekli görülmektedir.
Özel ağaçlandırma kapsamında devlet tarafından sağlanan teşvikler gerçek veya tüzel kişilerin özel ağaçlandırmaya yönelmeleri bakımından teşvik edici olmaktadır. Özel ağaçlandırma alanlarının sayısının artırılması, ülke ekonomisine sağlayacağı faydalar ve
67
orman ekosisteminin geliştirilmesi bakımından bu politikanın devam ettirilmesi önemli görülmektedir. Özellikle gerçek kişilere verilen kredi desteğinin geri ödemelerinin uzun vadeli olması, piyasa faiz oranının altında bir faiz oranının uygulanması ve verilen kredilerin projelendirilerek ve gerekli etütleri yapılarak verilmesi önemli bir gelişme olmasına karşın, bu teşvik politikalarının aksayan kısımlarının gözden geçirilmesi gerekmektedir. Proje sahasında devlet tarafından teşviklerin gerçek yatırım maliyetinin çok altında kalması ve harcama kalemlerinin çeşitlerinin yeterli düzeyde olmaması, ağaçlandırma yatırımlarının sınırlı düzeyde kalmasının temel nedenleri arasında öncelikle sayılmakta ve yatırımcılar tarafından düzeltilmesi gereken temel konuların başında sayılmaktadır. Bunun için Orman ve Su İşleri Bakanlığının her yıl açıkladığı birim fiyat cetvellerinin günümüz piyasa koşullarına göre yeniden güncellenmesi ve bu cetvellerdeki harcama kalemlerinin çeşitlerinin bir an önce artırılması gerekmektedir.
Yatırımcı kişiler ve kurumlar ile ilgili kamu kurumlarının yöneticileri ile yapılan çalışmaların sonuçlarına göre bürokratik işlemlerin azaltılması ve işlemlerin azaltılması için yeniden yapılandırma çalışmaları yanında nitelikli insan gücünün yetiştirilmesine şiddetli gereksinim bulunmaktadır. Saha çalışmaları sırasında; arazi kullanım planlaması, ağaçlandırma için uygun arazilerin tespiti, arazi kirası ve değerinin tespiti, mülkiyet ve kullanılabilirlik analizi, yatırım projelerinin geliştirilmesi ve proje fizibilitesi, yatırımın finansmanının bulunması ve proje yönetimi gibi konularda sorunlarla karşılaşıldığı gözlenmiş olup, sayılan konuların ülkemizde gayrimenkul geliştirme ve yönetimi bölümleri lisans ve lisansüstü programlarında işlendiği ve araştırma konusu yapıldığı tespit edilmiştir. Özel ağaçlandırma projelerinin başarısının önceden kestirilmesi ve kaynakların etkin kullanımının sağlanması için önerilen projelerin kapsamlı yapılabilirlik çalışmalarının yapılması, proje finansmanı ve proje yönetim modelinin oluşturulması ve bu süreçlerde gayrimenkul geliştirme ve yönetimi uzmanlarının etkin görevlendirilmelerinin sağlanması, projelerin verimliliği ve kârlılığı açısından zorunlu görülmektedir.
68 KAYNAKLAR
Akca, Y. 2010. Edirne İlinde Ceviz Ağaçlandırma Çalışmalarının Tarım Yönünden Analiz ve Sentezi, III. Ulusal Karadeniz Ormancılık Kongresi, Gaziosmanpaşa Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü, Tokat.
Anonim. 2001. Sekizinci Beş Yıllık Kalkınma Planı, Ormancılık Özel İhtisas Komisyonu Raporu. Ankara.
Anonim. 2011. Trakya Kalkınma Ajansı, Özel Ağaçlandırma Amaçlı Arazi Tahsisi İşlem Basamakları. Edirne.
Anonim. 2012. T.C. Orman ve Su İşleri Bakanlığı Ormancılık ve Su Şurası. Ankara.
Anonim.2014a.Websitesi:http://www.cem.gov.tr/erozyon/Files/istatistikler2009/orman Tesisi.pdf., Erişim Tarihi: 01.05.2014.
Anonim.2014b.Websitesi:http://www.zmo.org.tr/mevzuat/mevzuat_detay.php?kod=70., Erişim Tarihi: 01.06.2014.
Anonim.2014c.Websitesi:http://www.cem.gov.tr/erozyon/Files/istatistikler2009/orman Tesisi.pdf Erişim Tarihi: 01.07.2014.
Anonim. 2014d. Amasya İlinde Yapılan Özel Ağaçlandırmalara Ait Proje Arşivi, Amasya Orman Bölge Müdürlüğü. Amasya
Aslankara, M. S. 2000. Cumhuriyetimizin 75. Yılında Ormancılığımız. Orman Bakanlığı Yayın Dairesi Başkanlığı, Ankara.
Eryiğit, H. 2012. Ağaçlandırma Genel Müdürlüğü Daire Başkanı (Sözlü Görüşme).
Ankara.
İmal, B. 2007. Ilgaz Orman İşletme Müdürlüğünde 1983-2003 Yılları Arasında Yapılan Bazı Ağaçlandırma Çalışmalarının Kritiği. Ankara Üniversitesi, Fen Bilimleri
Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi. Ankara.
Koçaş, A. 2011. Seydişehir Yöresindeki Toros Sediri (Cedrus Libani A. Rich.) Ağaçlandırmalarının Değerlendirilmesi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Isparta.
69
Narin, T. 2012. Mardin Yöresinde 2004 – 2010 Yılları Arasında Yapılan Ağaçlandırma Çalışmalarının Değerlendirilmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Orman Mühendisliği Anabilim Dalı, Yüksek Lisans Tezi, Kahramanmaraş.
Özdeğirmenci, C. 2009. Türkiye’de Özel Ormanların ve Özel Ağaçlandırmanın Oluşumunda Teşvikler ve Vergisel Teşviklerin Rolü. Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Afyonkarahisar.
Özkurt, A. ve Yeşilkaynak, B. 2009. Özel Ağaçlandırma Çalışmalarının Sosyal ve Ekonomik Boyutu. 2. Ormancılıkta Sosyo-Ekonomik Sorunlar Kongresi, Isparta.
Sönmez, N. 2000. Türkiye’deki Özel Ağaçlandırmaların Sosyo-Ekonomik Sonuçları Konusunda Araştırmalar. İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul.
Şimşek, H. ve Yıldırım, A. 2003. Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Seçkin Yayıncılık. Ankara.
Üstün, K. 2007. Orman Vasfını Yitirmiş Arazilerin Değerlemesi: Ankara İli Kızılcahamam İlçesi Örneği, Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarım Ekonomisi Anabilim Dalı, Ankara.
70 EKLER
EK 1 Amasya İli Merkez İlçesi Duruca Köyü Proje Sahası Koordinatları (Anonim 2014d)
EK 2 Amasya İli Merkez İlçesi Göllü Bağları Mahallesi Proje Sahası Koordinatları (Anonim 2014d)
EK 3 Amasya İli Göynücek İlçesi Kışlabeyi Köyü Proje Sahası Koordinatları (Anonim 2014d)
EK 4 Amasya İli Merkez İlçesi Duruca Köyü Proje Sahasına Ait Toprak Tahlil Raporu (Anonim 2014d)
EK 5 Amasya İli Suluova İlçesi Bayezid Mahallesi Proje Sahasına Ait Toprak Analiz Raporu (Anonim 2014d)
EK 6 Amasya İli Merkez İlçesi Göllü Bağları Mahallesi Proje Sahasına Ait Toprak Analiz Raporu (Anonim 2014d)
EK 7 Amasya İli Göynücek İlçesi Kışlabeyi Köyü Proje Sahasına Ait Toprak Analiz Raporu (Anonim 2014d)
EK 8 Amasya İli Merkez İlçesi Duruca Köyü Proje Sahasına Ait Su Tahlil Raporu (Anonim 2014d)
EK 9 Amasya İli Suluova İlçesi Beyazıt Mahallesi Proje Sahasına Ait Su Tahlil Raporu (Anonim 2014d)
EK 10 Amasya İli Göynücek İlçesi Kışlabeyi Köyü Proje Sahasına Ait Su Tahlil Raporu (Anonim 2014d)
EK 11 Amasya İli Göynücek İlçesi Kışlabeyi Köyü Proje Sahasına Ait Saha Tahsis Oluru (Anonim 2014d)
EK 12 Türkiye’de Yıllara Göre ağaçlandırma Faaliyetleri (Anonim 2014c) EK 13 Türkiye’de Yıllara Göre ağaçlandırma Faaliyetleri (Anonim 2014c)
71
EK 1 Amasya İli Merkez İlçesi Duruca Köyü Proje Sahası Koordinatları