Araştırmamızda iki yıllık sonuçlara göre, sera ortamında her iki ahududu çeşidi için özellikle verim ve meyve kalitesi itibariyle açıkta yetiştiricilikten daha iyi sonuç alınmıştır. Heritage II uygulaması (sonbahar ürünü) için de aynı şeyler söylenebilir. Özellikle sonbahar ürünü için sera koşullarında hasat tarihi Ocak aylarına kadar uzamış, böylelikle hasat, açığa göre yaklaşık 2,5 ay daha uzun sürmüştür. Açıkta yetiştiricilikte ahududu çeşitleri için Heritage I daha iyi performans göstermiştir. Sera koşullarında Heritage II uygulaması, Tulameen ahududu çeşidinden ve yaz ürününü almış olduğumuz Heritage I’ den de sürgün başına verim değerleri açısından çok daha iyi sonuç vermiştir. Ayrıca sera ortamı dikkate alındığında, her 3 çeşitte de açıktaki yetiştiriciliğe göre sürgün boyu, yazlık sürgün sayısı, meyve ağırlığı, sürgün başına verim özellikleri itibariyle daha iyi sonuçlar alınmıştır.
Ülkemizde her iki türde de örtü altı yetiştiriciliğinin yapıldığına dair kayıtlara rastlanmamıştır. Ancak Dünya’nın bir çok ülkesinde, gerek özel koşullar ve gerekse de uygun olmayan ekolojik koşullar nedenleriyle, ahududu ve böğürtlen türleri örtü altına girmiş ve bu konuda ki çalışmalar da oldukça iyi sonuçlar alınmıştır.
Diğer ürünlerde olduğu gibi örtü altında ahududu ve böğürtlen yetiştiriciliğinin avantajları bulunmaktadır. Turfanda ürün, sezonun uzatılması, hastalık ve zararlıların kontrolü ve kültürel işlemlerin daha kolay yapılabilmesi bu avantajlardan bazılarıdır. Özellikle girdi maliyetinin fazla olmadığı, ısıtmasız veya kontrolsüz sera veya yüksek tünellerde, yukarıdaki avantajlar da göz önüne alınarak ve maliyet analizi de yapılarak bu ürünler örtü altına alınabilir.
Araştırma sonuçlarımızdan ve diğer kaynaklardan elde ettiğimiz bilgiler doğrultusunda iki ürün verme özelliğine sahip ahududu çeşitlerinin örtü altına alınması daha uygun gözükmektedir. Özellikle sofralık tüketimin yaygınlaşmasıyla, turfanda ürünlerin pazara çıkarılması da kârlılığı artıracaktır. Belirtilen hususların yerine getirilmesi durumunda, her iki türün de sera ortamında yetiştirilmesinin daha kârlı olacağı görülmektedir.
KAYNAKLAR
Ağaoğlu, S. 1986. Üzümsü Meyveler. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak., Yayın No:884, Ders Kitabı.290 s, Ankara.
Ağaoğlu, Y.S., Çelik, M., Atila, S.P., 2003. Bazı ahududu çeşitlerinin Ayaş(ANKARA) koşullarına adaptasyonu üzerinde ön değerlendirmeler.Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 319–324, 2003, Ordu.
Ağaoğlu, Y. S., Eyduran P. S., Çelik, M., 2006. Bazı Ahududu Çeşitlerinin Ayaş (Ankara) Koşullarına Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 224-230, 2006, Tokat
Akbulut, M., Kaplan, N..,Macit, İ., Özdemir, C., 2003. Samsun Çarşamba Ovası Koşullarına Uygun Böğürtlen Çeşitlerinin Belirlenmesi. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Bildiri Kitabı, s. 357-360, Ordu.
Anonim, 1990-1991. Sweriges Lantbruk Suniversitet, Balsgard Institutionen For 1, 4, Kristianstad, Swedish.http://ohioline.osu.edu/b782/b782_7.html;(11.09.2006) Anonim, 1997 a. Brambles-Production Management and Marketing. Bulletin 782-99. Anonim, 1997 b. Fruit & Vegetables Storage and Transport Database. Sydney
Postharvest Lab., Sydney, Australia (HTML belgesi).
Anonim, 1999. Ahududu Bitkisinde Budama ve Uygulanan Terbiye Sistemleri.
HASAD. Aylık Gıda, Tarım ve Hayvancılık Dergisi, Yıl:14, Sayı:165, s. 44-47, İstanbul.
Anonim, 2005 a. www.fao.org(12.03.2008).
Anonim, 2005 b. Oregon Raspberry and Blackberry Comission. (HTML Belgesi), www.oregon-berries.com;(25.09.2006).
Anonim, 2008. Toprak ve Su Kaynakları Tokat Araştırma Enstitü Müdürlüğü ve U12 Logger Hobo.
Barut, E. 1999. Değişik Ahududu Çeşitlerinin Bursa Yöresine Adaptasyonu. III. Ulusal Bahçe Bitkileri Kongresi, s. 733-735, Ankara.
Cangi, R., İslam, A., 2003. Bazı Ahududu Çeşitlerinin Ordu Yöresine Adaptasyonu (2000-2002 Gözlem Sonuçları). Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu,
Bildiri Kitabı, s. 344-347, Ordu.
Clark, J.R., ve Moore, J.N. 2000. Apache Thornless Blackberry Produces and Higher Yields Than Previous Thornless, Erect Cultivars. Department of Horticulture, Arkansas Agricultural Experiment Station, Fayetteville, AR, USA.
Daubeny, H.A. ve Anderson, A. 1991. “Tulameen” Red Raspberry. HortScience, 26(10), s. 1336-1338.
Daubeny, H.A., Dale, A., Moore, P.P., Jamieson, A.R., Callesen, O. ve Hall, H. 1991. “Algonquin” Red Raspberry. Fruit-Varieties-Journal, 45(2), s. 122-124.
Davidson. C. G.. 1993. “Red River” Red Raspberry. HortScience. 28(9), s. 960-961. Davidson, C.G. 1994a. “Double Delight” Red Raspberry. Fruit-Varieties-Journal, 48(4),
s. 202-204.
Davidson, C.G. 1994b. “Souris” Red Raspberry. Fruit-Varieties-Journal, 48(4), s. 204- 205.
Demchak, K., 2002. . http://www.nevbc.org/sessions_03/brambles/high_tunnel_ bramble_production.pdf;(19.05.2007).
Demirsoy, L., Demirsoy, H., Bilgener, Ş., Ersoy, B., Öztürk, A., Balcı, G., Çelikel, G., 2006a. Samsun’ da Yapılan Ahududu Çeşit Adaptasyon Çalışmaları. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu,s . 205-210, 2006, Tokat
Demirsoy, L., Demirsoy, H., Bilgener, Ş., Öztürk, A., Ersoy, B., Balcı, G., Çelikel, G., 2006b. Samsun’ da Yapılan Böğüürtlen Çeşit Adaptasyon Çalışmaları. II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 237-243, 2006, Tokat.
DİE 2005. Tarımsal Yapı ve Üretim. DİE Yayınları Yayın No. 2949, s.17-25, Ankara. Düzgüneş, O., Kesici, T. ve Gürbüz, F.,1983. İstatistik Metotları I. Ankara Üniversitesi
Ziraat Fak., Yayın No:861, Ders Kitabı:229, Ankara.
Ellis, M. A., Converse, R. H., Williams, R. N. ve Williamson, B., 1997. Compendium of Raspberry and Blackberry Diseases and Insects. The American Phytopathological Society, 1-2, Minnesota, USA.
Eyduran P. S., Ağaoğlu, S. Y., Çelik, M., 2006. Bazı Ahududu Çeşitlerinin Ayaş (Ankara) Koşullarına Adaptasyonu Üzerine Araştırmalar. 2006 II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 224-230, Tokat.
Funt C. R.. 1999 Improving Black Raspberry Fruit Size and Yield. Extension Specialist. Small Fruits. OSU. Newsletter. Volume 3. No. 15 May 6. 1999.
Gerçekçioğlu, R., 1996. Böğürtlen Yetiştiriciliği ve Geleceği. Hasad Tarım ve Hayvancılık Dergisi, Yıl:11, Sayı:129, s. 23-28, İstanbul.
Gerçekçioğlu, R., 1999. Tokat Yöresinde Doğal Olarak Yetişen Böğürtlenlerin(Rubus fructicosus L.) Seleksiyonu Üzerine Bir Araştırma, Türk Tarım ve Ormancılık Dergisi, 23(1999) Ek Sayı:4, s. 977-981, TÜBİTAK.
Gerçekçioğlu, R., Özdemir, Z., Güneş, M. ve Edizer, Y., 2003a. Bazı Ahududu Çeşitlerinin (Rubus. ideausL.) Tokat Yöresine Adaptasyonu. (1999-2002 yılları 4 yıllık Gözlem Sonuçları) Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 330-336, 2003, Ordu.
Gerçekçioğlu, R., Esmek, İ., Güneş, M., Edizer, Y., 2003b. Bazı Böğürtlen(R.
Fructicosus L.) Çeşitlerinin Tokat Yöresine Adaptasyonu. (2000-2002 yılları 3
yıllık Gözlem Sonuçları) Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 337-343, 2003, Ordu.
Gercekcioglu. R.. ve Esmek. İ.. 2005. Comparison of Different Blackberry (Rubus fructicosus L.) Cultivars in Tokat. Turkey. Journal of Applied Sciences. 5 (8), s.1347-1377. 2005.
Gercekcioglu. R.. Gunes.M. ve Cekic. C. 2005. Evaluation of some red raspberry (R. idaeus L) cultivars in Central Anatolia. Turkey. Journal of the American Pomological Society. 59(4), s. 215-220. Oct. 2005.
Gough, R.E. ve Poling, E.B., 1996. Small Fruits in the Home Garden.United States of America
Handley, D.; Dill, J. F; Takeda, F. 2006. Growing Winter Tender, High Value Fruit High Tunnels. http://www.google.com.tr/tr&q=Bramble+fruits+
growing+in+greenhouse+or+plastic+tunnels);(18.02.2008)
He, S., Gu, Y., Sun, Z.J., Cal, J.H., Ma, J.X., Li, W.L., Verdonk, O., Mathe,
A(ed)., Relf, P.D(ed)., Matsuo, E(ed)., Groening, G.D(ed)., ve Rammeloo, J., 2000. The Prospects of Blackberry in Southeastern China. Nanjing Botanical Garden Mem. Sun Yet-Sen, Jiangsu Province and Academy of Sciences P.O. Box 1435, Nanjing 210014, Jiangsu, China.
Hiirsalmi, H. ve Laurinen, E. 1990. The Red Raspberry Variety “Ville”. Annales- Agriculturae- Fenniae,29(3), s.169-171.
Hoover, E., Luby, J., Bedford, D., 1986. Yield Components of Prımocane- Fruıtıng Red Raspberry, Fourth International Rubus and Ribes Symposium, 28 July-3
Hoover, E. E., 1997. Raspberries for the Home Garden. College of Agricultural, Food, and Environmental Sciences (HTML belgesi)
Hoover. E. E. 2004. Raspberries fort he Home Garden. FS-01108 Reviewed 1997. http://extension.umn.edu/distribution/horticulture/DG1108.html;(10.09.2006) Kalunzny-Pinon, L., 1993; Focus On Blackberries. Arboriculture-Fruitiere, No:457,33.
Netherland.
Kaplan, N., Onur, C., Demirsoy, L., Demirsoy, H., 1999. Karadeniz Bölgesinde Frenküzümü, Ahududu ve Böğürtlen Yetiştiriciliğinin Önemi ve Geleceği. Karadeniz Bölgesinde Üretim ve Pazarlama Sempozyumu, s.112-118, Samsun. Kaplan, N., Akbulut, M., Koç, A., Keskin, M., 2003. Samsun Çarşamba Ovası
Koşullarına Uygun Ahududu Çeşitlerinin Belirlenmesi. Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Bildiri Kitabı, s. 353-356, Ordu.
Karaçalı, İ., 1990. Bahçe Ürünlerinin Muhafazası ve Pazarlanması. Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları No: 494, Bornova/İzmir.
Karasakal, Ş., 1990. Ankara Koşullarında Yetiştirilen Bazı Erik Çeşitlerinin Fenolojik ve Pomolojik Özelliklerinin Araştırılması. (Yüksek Lisans Tezi.Yayınlanmamış). A.Ü. Fen Bil. Enst. Ankara.
Kurt, H., Turan, A., Ruşen, M., 2003. Bazı Ahududu ve Böğürtlen Çeşitlerinin Giresun Ekolojik Koşullarına Adaptasyonu. (2000-2003 Sonuçları). Ulusal Kivi ve Üzümsü Meyveler Sempozyumu, Bildiri Kitabı, s. 365-368, Ordu. Kuster, R.L., ve Pritts, M., 2003. Greenhouse Raspberry Production Guide, http://www.fruit.cornell.edu/ Berries/ ghrasp3.pdf);(21.12.2007)
Lehnert, D.,2005.http://www.vegetablegrowersnews.com/pages/arts.php);(21.12.2007) Martin, W., ve Nelson, E. 1986. Effects of Between-Row Spacing and Training Method
on Yield and Plant Characteristics of Mechanically Harvested ‘Meeker’ Red Raspberry, Fourth International Rubus and Ribes Symposium, 28 July-3 August 1985, Norway, Sweden and Denmark,, Acta Horticulturae, s. 183, 167. Moore, J.N., ve Clark, J.R., 1989. Choctaw Blackberry, Hortscience, 24(5), s. 862-863. Moore, P.P., Sjulin, T.M., Barritt, B.H. ve Daubeny, H.A. 1990. “Centennial” Red
Raspberry. Hort Science, 25(4), s. 484-485.
Neocleus, D., Papadopoulus, I., Vasilakis, M., 2005. Investigating The Possibility of Fruiting Primocane Raspberries For Off-Season Production İn Cyprus. Hort Science 70 (2), s. 89-95.
Oliveira, P., Lopes –da- Fonseca ve A. Monteiro. 1994. Influence of Summer Pruning on Winter Production of Primocane-Fruiting Red Raspberries Under Protect Cultivation in Mild Winter Climates. Acta Hort.357, s. 295-299.
Oliveira, P. B., Oliveira, C. M., 1996. Off-Season Production of Primocane-Fruiting Red Raspberry Using Summer Pruning and Polyethylene Tunnels. . Hort Science, 31(5), s. 805-807.
Oliveira, P. B., Oliveira, c. M., Machado, P. V., Lopes-da-Fonseca, L., Monteiro, A.A., 1998. Improving Off-Season Production of Primocane-Fruiting Red Raspberry by Altering Summer-Pruning Intensity. Hortscience 33(1), s. 31-33.
Onur, C., 1996. Ahududu Yetiştiriciliği. Narenciye ve Seracılık Araştırma Enstitüsü, Antalya.
Onur, C., Türemiş, N., Derin, K., Çinçaner, T., Ağaoğlu, Y.S., Çelik, M., Çalışkan, M., Kepenek, K., Polat, İ., Ataseven Işık, E., Barut, E., Güleryüz, M., Eşitken, A., Okay, A.N., Ayanoğlu, H., Demirtaş, İ., Şevik, İ., Atasay, A., Kaşka, N., Ilgın, M., Çolak, A., Ünal, M.S., Şahin, M., Cangi, R., Kaplan, N., Çakır, O., Apaydın,
A., Bilgener, Ş., Demirsoy, L., Gerçekçioğlu, R., Güneş, M., Türkoğlu, N., Kazankaya, A., Gazioğlu, R.İ., Yılmaz, H., Erenoğlu, B., 1999. Bazı Frenk Üzümü(Ribes spp.) Ahududu ve Böğürtlen(Rubus spp.) Çeşitlerinin Evalüasyonu, Türkiye III. Bahçe Bitkileri Kongresi, s. 772-775, 14-17 Eylül, Ankara.
Özkaya, H.. 1988. Analitik Gıda Kalite Kontrolü. Ankara Üniversitesi Ziraat Fak.. Yayın No:1086. Ders Kitabı:313, s. 45-49. Ankara.
Perkins, V.P., Collins, J.K., Clark, J.R. 1993. Fruit Characterisrics of Same Erect Blackberry Cultivars. Hortscience 28:8, s. 853, 1 fig., 6 ref, 1fig.
Prive, J.P., Sullivan, J.A., Proctor, J.T.A. ve Allen, O.B. 1993. Performance of Three Primocane-Fruiting Red Raspberry Cultivars in Ontario and Quebec. Journal-of- the-American-Society-for-Horticultural-Science, 118(3), s. 388-392.
Redalen, G. 1986. Winter Survival, Variation in Bud Burst and Fruit Ripening, and Some Yield Components in Raspberry Cultivars and Selections. Fourt International Rubus and Ribes Symposium, 28 July-3 August 1985, Norway, Sweden and Denmark, Acta Horticulturae, 183, s. 199-206.
Redalen, G. 1990. “Balder” Red Raspberry. Hort Science. 25(12), s. 1671- 1672. Strik, B., Finn, C., Clark, J.R.,Banados, MP., 2006.Worldwide Production of
Blackberrieshttp://berrygrape.oregonstate.edu/fruitgrowing/berrycrops/blackberr yworldwide.pdf; (13.11.2006).
Swartz, H. Jan. 2004. Bramble Production in Maryland and Anticancer Effects of Bramble Fruits on Human Colon Cancer Cells. MCAE Pub-2004-04. http://agroecology.widgetworks.com /data/ files/ pdf/ 1103743236_17296.pdf; (12.12.2007).
Takeda, F., Handley, D.T., Grube, R.,2005 .www.ars.usda.gov/SP2UserFiles/ person/5532/2006NABGApaper.pdf ; (13.11.2007)
TÜİK 2006. http://www.tuik.gov.tr (13.12.2007).
Türemiş, F. N., Burğut, A., Iğdırlı, A., Doğan, Y., Çalışkan, M., 2006. Bazı Ahududu Çeşitlerinin Adana Koşullarına Adaptasyonu, II. Ulusal Üzümsü Meyveler Sempozyumu, s. 212-218, 2006, Tokat.
Wright, C. J. ve Waister, P. D. 1986. Canopy Structure and Light Interception in the Red Raspberry, Fourth International Rubus and Ribes Symposium, 28 July-3 August 1985, Norway, Sweden and Denmark,, Acta Horticulturae, s. 183, 273.
ÖZGEÇMİŞ
Kişisel Bilgiler
Adı Soyadı : Murat AYDEMİR Doğum Tarihi ve Yer : 10/ 07/ 1981 Medeni Hali : Bekâr Yabancı Dili : İngilizce Telefon : 0 536 5542752
e-mail : murataydemir46@hotmail.com
Eğitim
Derece Eğitim Birimi Mezuniyet
Tarihi Yüksek Lisans Gaziosmanpaşa Üniversitesi 2008
Lisans Gaziosmanpaşa Üniversitesi 2005