Bu çal ma yabanc dil olarak Türkçe ö retiminde betimleyici metinlerin sözcük ö retiminde ve di er alanlarda nas l kullan labilece ini ortaya koymak amac yla yap lm t r. Bu amaç do rultusunda giri bölümünde çal man n amac , problem durumu, say lt lar ve çal man n s n rl l klar belirtilmi tir. *lgili yay n ve ara t rmalar belirtildikten sonra 3. bölümde Metin Kavram ve
Metinlerin Genel S n fland rmas ndan söz edildikten sonra betimleyici metinler
incelenmi tir. Betimleyici metinler, betimlemenin tarihi, nesneleri, i levleri,
yöntemleri ve anlam olgular yla incelendikten sonra betimleyici metinlerde
kullan lan dilsel yap lar aç klanm t r. Ayr ca betimleyici metinlerde
betimleyici konusuna da de inilmi tir. Bulgular ve yorumlar bölümünde ise Yabanc Dil Ö retiminde Metin Kullan m konusu, metin seçimi, özgün metin kullan m gibi alt bölümlerle aç klanm t r. Sonraki bölümde yabanc dil
ö retimi yakla mlar ndan, günümüzdeki kullan m ve gereksinimleri kar lamas göz önünde bulundurularak, ileti imsel yakla m seçilmi tir ve ileti imsel yakla m n genel özelliklerine de inildikten sonra, bu yakla m n metinleri kullan m konusu aç klanm ve ileti imsel yakla mda betimleyici metinlerin malzeme olarak nas l düzenlenip kullan labilece i belirtilmi tir. Kuramsal olarak bu s ralamada biçimlenen çal ma önerilen uygulama örnekleriyle sonland r lm t r.
Uygulama örnekleri düzenlenirken ö renci düzeyinin Avrupa Dil Portfolyosunda belirtilen alt düzeyden, temel düzey (A1, A2) , orta düzey (B1, B2) ve ileri düzey (C1, C2), temel düzey ve B1 seçilerek bu düzeye yönelik sözcüklerin ö retilmesine çal lm t r.
Dil ö retiminde önemli bir basamakta yer alan sözcük ö retimi her yakla ma göre de i ik etkinliklerle düzenlenir. Çal mam z s ras nda bu
yakla mlar n ve etkinliklerin tümünü ele almad k ve çal malar m z , uygular m z yaparken baz s n rland rmalarda bulunduk. Çal mam z n temel amac sözcük ö retimini aç klamak olmad için bu konuyu ayr bir ba l kta de erlendirmeyip di er konularla iç içe almay uygun gördük. Uygulamalarda da bu s n rlamaya uyarak betimleyici metinler yoluyla sözcük ö retimi konusu çerçevesinde çal t k. Önerilen malzemelerde betimleyici metnin içerdi i sözcüksel alan n ve betimleyici metinlerde yo un olarak kullan lan sözcük türlerinin ö retilmesine yönelik düzenlemeler yapt k. Sözcük ö retiminin metinlerle ve görsellerle desteklendi inde daha etkili olabilece i görü üyle betimleyici metinler görsellerle destekledik.
Yabanc dil olarak Türkçe ö retiminde ço unlukla tümce düzeyinde çal malar görülmektedir. Hat rlanabilirlik aç s ndan di er konulara göre daha karma k oldu u için ö rencinin bu sözcükleri metinlerle, resimlerle ili kilendirmesi, sözcüklerin ö renimi ve hat rlanmas bak m ndan yararl olaca dü ünülmektedir. Dil ö retimi etkinliklerinde metinlerin daha i levsel kullan m sa lanarak, konular bir bütünlük içinde sunulabilir. Bu amaçla, bu çal madan yola ç k larak farkl metin tipleri, içerdikleri sözcüklerin s kl na göre, farkl sözcüksel alanlarla ve farkl sözcük türleriyle e le tirilerek yabanc dil olarak Türkçe ö retimine yönelik çe itli malzemeler olu turulabilir.
Çal mam z n sonundaki uygulama örnekleri belirli bir ö renci grubu üzerinde uygulanmad ndan kullan labilirlikleri ve yararlar konusundaki görü lerimiz önceki bölümlerde ele al nan bilgilerden kaynaklanmaktad r. Bu önerilerin uygulan p sonuçlar n n tart larak etkinliklerin düzenlenmesi Türkçenin yabanc dil olarak ö retimi aç s ndan daha da yararl sonuçlar n ç kmas n sa layacakt r.
KAYNAKÇA
A. SÖZLÜKLER
AYVERD*, *. (2006) Misali Büyük Türkçe Sözlük, *stanbul: Kubbealt Ne riyat . DEVEL*OeLU, F. (1984) Osmanl ca-Türkçe Ansiklopedik Lugat, Ayd n
Kitabevi, 6. bask . Ankara.
PÜSKÜLLÜOeLU, A. (2007) Türkçe Sözlük, 6. Bask , *stanbul: Can Yay nlar . VARDAR, B. (2002) Aç klamal Dilbilim Terimleri Sözlü&ü, *stanbul:
Multilingual Yay nlar .
Miliyet, Büyük Larousse Sözlük ve Ansiklopedisi ,Cilt 3.
Türkçe Sözlük (2005) Geni letilmi 10. Bask , Ankara:Türk Dil Kurumu Yay nlar .
B. K TAPLAR
AKATLI, F. (1995) Pusulam z Felsefe, *stanbul: Varl k Yay nlar .
AKSAN, D. (1998)Anlambilimi ve Türk Anlambilimi, Ankara: Engin Yay nevi. AKSAN, D. (2005) +iir Dili ve Türk +iir Dili, 5. Bas m, Ankara: Engin Yay nevi. AKTA>, >. (2000) Roman Sanat ve Roman ncelemesine Giri , Ankara: Akça
Yay nevi.
AYDIN, Ö. (1996). Yabanc Dil Olarak Türkçe Dilbilgisi Ö&retimi. Ankara.
AYGÜNE>, M. (2007) Yabanc Dil Olarak Türkçe Ö&retiminde Okuma
Becerisini Geli tirme Yollar , Yay nlanmam Yüksek Lisans Tezi, D.E Ü.
E itim Bilimleri Enstitüsü.
BARTHES, R. (2006) Yaz Üzerine Çe itlemeler Metnin Hazz , *stanbul:Yap Kredi Yay nlar .
BERGER, J. (1986) Görme Biçimleri, *stanbul:Metis Yay nlar .
B*NYAZAR, A.; ÖZDEM*R, E. (2006) Yazma Ö&retimi/ Yazma Sanat , *stanbul: Papirüs Yay nevi.
BOURNEUR, R.; RÈAL Q. (1989) Roman Dünyas ve ncelemesi, Çeviren: Hüseyin Gümü , Ankara: Kültür Bakanl Yay nlar .
BUTOR, M. (1991) Roman Üstüne Denemeler, Çeviren: Mehmet Rifat, Sema Rifat, *stanbul: Düzlem Yay nlar .
COLL*E, J. and SLATER, S. (2007) Literature in the Language Classroom, Newyork: Cambridge University Pres, 21. printing.
DEM*RCAN, Ö. (1990), Yabanc Dil Ö&retim Yöntemleri, *stanbul: Ekin Yay nc l k.
DERMAN, *. (1991) Foto&raf ve Gerçeklik, *stanbul: A aç Yay nlar .
D*LEK, * (1995) Yabanc Dil Olarak Türkçe Ö&retiminde Özgün Metinlerle
Çal ma Yollar , Yay nlanmam Yüksek Lisans tezi, *stanbul Üniversitesi
Sosyal Bilimler Enstitüsü.
D*L*DÜZGÜN, >. (1995) Yabanc Dil Olarak Türkçe Ö&retiminde Yaz nsal
Metinler, Yay nlanmam Yüksek Lisans tezi, *stanbul Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü.
F*L*ZOK, R. (2001) Anlam Analizine Giri , *zmir: Ege Üniversitesi Bas mevi. GÜNAY, V. D. (2004) Dil ve leti im, *stanbul: Multilingual Yay nlar .
GÜNAY, V. D. (2007b) Metin Bilgisi, 3. bask , *stanbul: Multilingual Yay nlar . GÜNAY, V. D. (2007a) Sözcükbilime Giri , *stanbul: Multilingual Yay nlar .
GUIRAUD, P. (1999) Anlambilim, Çeviren: Berke Vardar, *stanbul: Multilingual Yay nlar .
KAND*NSK*, V. (1993) Sanatta Zihinsellik Üstüne, *stanbul: Yap Kredi Yay nlar .
KIRAN, Z.; KIRAN A. (2000) Yaz nsal Okuma Süreçleri, Ankara: Seçkin Yay nc l k.
KIRAN, Z. ; KIRAN A. (2006) Dilbilime Giri , 3. Bask , Ankara: Seçkin Yay nc l k.
KIRAN, Z.; KIRAN A. (2007) Yaz nsal Okuma Süreçleri, 3. bask , Ankara: Seçkin Yay nc l k.
LARSEN-FREEMAN, D. (2000) Tecniques and Principles in Language
Teaching, Second edition, Oxford: Oxford University Press.
ONG, W. J. (1995) Sözlü ve Yaz l Kültür, Çev. Sema Postac o lu Banon, *stanbul: Metis Yay nlar .
Kullan mlar ve E dizimlili&i, Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler
Enstitüsü Türk Dili ve Edebiyat Bölümü, Bas lmam Doktora Tezi.
POSPELOV, G. N. (1985) Edebiyat Bilimi I-II Çev. Yilmaz Onan, Ankara: Bilim ve Sanat Yay nlar .
ROBBE-GR*LLET, A. (1989) Yeni Roman, *stanbul: Ara Yay nc l k.
>ENÖZ AYATA, C. (2005) Metindilbilim ve Türkçe, *stanbul: Multilingual Yay nlar .
THORNBURY, S. (1999) How to Teach Grammar, Harlow: Longman
C. MAKALELER
AKSAN, M. ve AKSAN, Y. (1991) “Metin Kavram ve Tan mlar ”, Dilbilim
Ara t rmalar , Ankara: Hitit yay nevi [90-104].
CALFEE, C. R. and CHAMBL*SS, J. M. (1987) The Structual Design Features of
Large Texts, Educational Psycholog st, [357-378]
CEM, A. (2005). “Dilbilgisi Ö retiminde Biçim-Anlam-Kullan m Üçlüsü: Ders Malzemesi Haz rlama ve Uygulama Önerisi”. Ankara Üniversitesi Tömer Dil
Dergisi. (128), 7-24.
DAY, R.R. (1996) Selecting a Passage fort he EFL Reading Class, English Language Teaching FORUM Vol 32 No:1 pg.20, http://exchanges.state.gov/forum/vols/vol32/no1/p20.htm (05.04. 2008)
DOeUMAN, E. (1983) “Yabanc Dil Ö retiminde Yaz l Anlat m” Türk Dili
Dergisi Dil Ö&retimi Özel Say s , (379-380), 207-210.
GÜNAY, V. D. (2001) “Betimleyici Metinlerin Alg lanmas ve Anlamland r lmas ”
21. Yüzy la Girerken Yaz nda Dil Kullan mlar , Editörler: Prof. Dr. Ünsal
Özünlü, Yrd. Doç. Dr. Mehmet Ali Gülel, Denizli: Pamukkale Üniversitesi Yay nlar , [90-102]).
HUBER, E. & UZUN, L. (2001), “Metin Türü ve Yazma Edimi *li kisi: Bilimsel Metin Yazma Edimi”, Dilbilim Ara t rmalar , *stanbul: Bo aziçi Üniversitesi Yay nevi, [9-34].
*>ER*, K. (1996) “Dilin Kazan m ve Yabanc Dil Ö retimi” Ankara Üniversitesi
KUDAT, C. (1996) “Yabanc Dil Ö retiminde Yaz nsal Metin Kullan m ” Ankara
Üniversitesi Tömer Dil Dergisi, (43), 32-41.
ONURSAL, *. (2003) “Türkçe Metinlerde Ba da kl k ve Tutarl l k”, Günümüz
Dilbilim Çal malar , Yay na Haz rlayanlar: Prof.Dr. Ay e K ran, Doç.Dr.
Ece Korkut, Dr. Suna A ldere, Multilingual Yay nlar , Dilbilim Dizisi, 2003, *stanbul, ss.121-132.
ÖZÜNLÜ, Ü. (1983) “Yabanc Dil Ö retiminde Yaz nsal Metinlerin Yeri ve Kullan lmas ”, Türk Dili Dergisi Dil Ö&retimi Özel Say s , (379-380), 176- 190.
PARSA, A. F. (2004) “*mgenin Gücü ve Görsel Kültürün Yükseli i” Anadili
Dergisi (33), 59-71.
RONA, B.; DEDES, G. (1999), “Dil E itiminde Amaç- Beceri Metin- Yap *li kileri” Ankara Üniversitesi Tömer Dil Dergisi, (82), 67-73.
SUNEL, H. A. (1983) “Yeni Romanda Öge De i iklikleri” FDE, Hacettepe
Üniversitesi Yaz n ve Dilbilim Ara t rmalar Dergisi, say : 12, 1983,
Ankara, s. 83- 93.
UZDU, F. ; GÜNAY, V. D. (2008) “Betimleyici Metinler Yoluyla Yer Belirteçlerinin Ö retimi”, Uluslararas Türkçe E&itimi ve Ö&retimi Sempozyumu.
ÜNAL, Ç. (2005) “Yabanc Dil Ö retiminde Edebi Metinler: Yenilikçi Yakla mlara Geçi Süreci ve Gerekçeleri”, H.Ü. E&itim Fakültesi Dergisi, Say : 29, 203- 212.
D. NTERNET KAYNAKÇASI
AKDEN*Z, S. “Betimleyici Anlat m:Tasviri “descriptif” Metinler”
<http://www.ege-edebiyat.org/docs/319.doc> son ula m 29 May s 2008
GÜNGÖR, >. (2005) “Foto rafik Görüntüde Uzam”
<http://ilef.ankara.edu.tr/fotograf/gorsel/dosya/1112949856Fotouzam.doc> son ula m 29 May s 2008
MED*NA, B. L. (2002/2003) “The Role of the Text Linguistics in the Foreign Language Class”,Encuentro Revista de Investigación e Innovación en la
clase de idiomas. No: 12, [148-156]
<http://dspace.uah.es/dspace/bitstream/10017/990/1/The+Role+of+Text+Linguistics +in+the+Foreign+Language+Class.pdf> (son ula m 29 May s 2008)
Milli E itim Bakanl “Avrupa Dil Portfolyosu/ Europan Language Portfolio” http://adp.meb.gov.tr (son ula m 29 May s 2008)
E. ÖRNEKLER N KAYNAKÇASI
ABASIYANIK, S. F. (1982) Bütün Eserleri 2, *stanbul: Bilgi Yay nevi. ADIVAR, H. E. (1974) Sinekli Bakkal, *stanbul: Atlas Kitapevi.
AeAOeLU, A. (1996), Toplu Oyunlar, *stanbul: Yap Kredi Yay nlar . AKSAL, S. K. (1994) Öyküler,*stanbul: Yap Kredi Yay nlar .
BUeRA, T. (2003) Osmanc k, *stanbul: Ötüken Yay nlar .
GÜNTEK*N, R.N. (1988) Bir Kad n Dü man , *stanbul: *nk lap Yay nlar .
HAL*KARNAS BALIKÇISI (2003) Agata Burina Burinata, Ankara: Bilgi Yay nevi.
KANIK, O. V. (2001) Bütün +iirleri, *stanbul: Adam Yay nc l k.
KARAOSMANOeLU,Y. K. (2002) Kiral k Konak, *stanbul: *leti im Yay nlar . KARAY, R. H. (2002) Bugünün Sarayl s , *stanbul: *nk lap Yay nlar .
KEMAL, Y. ( 2002) F rat suyu Kan Ak yor Baksana, *stanbul: Adam Yay nlar . KEMAL, Y. (2000)Ölmez Otu, *stanbul: Adam Yay nlar .
KEMAL, Y. (1995 ) nce Memed, *stanbul: Yap Kredi Yay nlar .
KEMAL, Y. (1998) Demirciler Çar s Cinayeti, *stanbul: Adam Yay nlar . KÜR, P. (2002) Ak Olmayan Sular, *stanbul: Can Yay nlar .
ÖZAKMAN, T. (2002) Toplu Oyunlar , *stanbul: Mitos Boyut yay nlar . PAMUK, O. (2002) Beyaz Kale, *stanbul: *leti im Yay nevi
SAFA, P. (2004) Dokuzuncu Hariciye Ko&u u, *stanbul: Alk m Yay nevi.
TANPINAR, A. H. (2004) Saatleri Ayarlama Enstitüsü, *stanbul: Dergah Yay nlar .
YALÇIN, A. (1986) A'dan Z 'ye +ifal Bitkiler Ansiklopedisi, *stanbul: Geçit Kitabevi.
Güzel Yaz lar Hikayeler 2, Ankara:TDK Yay nlar , 2000.
Türk Dili Gezi Özel Say s , Ankara: TDK Yay nlar , Say :258, Mart 1973.
http://www.kesfetmekicinbak.com/gezi/turkiye/04266/ (son ula m 29 May s 2008) http://www.evcilkediler.com/kedi-irklari/ankara-kedisi-angora (son ula m 29 May s
2008)
http://www.bigglook.com/biggtravel/sehirler/Bodrum/bodrumkalesi.asp (son ula m 29 May s 2008)
1. EK
OKUMA ETK NL
ÇOK GÜZEL B R EV M Z VAR
Çok güzel bir evimiz var. Kocaman kocaman odalar aynalar, yald zl koltuklarla; duvarlar , tavanlar resimlerle süslü. Tavanlardan yerlere de in uzanan koyu renkli kadife perdeler, her odada irili ufakl sanki yüzlerce hal . Üstelik k r lacak e"ya dolu bir sürü küçük masa. Cilas ayna gibi parlayan büyük yemek masas . Arkal kl , oymal , her biri iki ki"iyi s d rabilecek geni"likte sandalyeler. Ellemeye bay ld m satenle kaplanm " koltuklar. Yürümekle bitmeyen- ko"mak yasak!- iç içe geçmi" salonlar. Annemin neredeyse salonlar kadar büyük yatak odas . Beyaz kürk örtüsünün üstünde yuvarlanmaya doyamad m kocaman karyolas yla çok sevdi im bir evimiz var.
(P nar Kür, Ak Olmayan Sular) Uzam belirten sözcükler
Cins /simler Bir uzam
niteleyen s fatlar
Yön belirten sözcükler Ev, oda, ayna,
koltuk, duvar, tavan, resim, perde, hal , e"ya, masa, yemek masas , salon, örtü, karyola
kocaman, koyu renkli, küçük, oymal ,
yürümekle bitmeyen iç içe geçmi",
A"a da verilen sözcükleri resimdeki oklarla e"le"tiriniz. (Koltuk, perde, sehpa, tablo, "ömine, abajur, kitapl k, hal )
OTURMA ODASI
Bu sözcükleri kullanarak oday görmeyen arkada" n za anlat n z. ……… ……… ……… ……… ……… ………..
Bu oda ile yukar daki oday kar" la"t r p farklar ve benzerlikleri yaz n z
FARKLAR
Oturma odas Bu oda
;ömine var ;ömine yok
BENZERL/KLER
2.EK
D NLEME ETK NL
1.A a daki resmi dinledi iniz metne göre renklendiriniz.
(Piknikte arkada"lar yla oyun oynamaktan yorulan sar saçl küçük k z kahverengi örtünün üzerinde oturuyordu. K z n üzerinde mavi bir elbise ve ba" nda k rm z bir ba"l k vard . Ba"l ile elbisesi aras na beyaz bir yakal k takm "t . Ayaklar nda da pembe çoraplar ve k rm z ayakkab lar vard . Yan nda ise sar bir sepet içinde, üzeri beyaz örtülü ye"il bir kavanozu ve yuvarlak ekme i vard . Ellerinde ise toplad ye"il yaprakl , ortalar sar , kenarlar beyaz çiçekleri tutuyordu. Yüzünde bir gülümseme vard ).
SIFAT TAMLAMALARI
2. Senin üzerinde neler var ve ne renk söyler misin?
Bir ad n önüne gelerek onu niteleyen ya da belirten sözcükler s fatt r.
Niteleme de ad n rengi, durumu, biçimi gibi özellikleri belirtilir. SIFAT S M Sar Saç Küçük K z Kahverengi Örtü Mavi Elbise K rm z Ba"l k Beyaz Yakal k Pembe Çorap K rm z Ayakkab Sar Sepet Beyaz Örtü Ye"il Kavanoz Yuvarlak Ekmek Ye"il Yaprak beyaz Çiçek
3.Nesi Var?
Resimlerin alt nda verilen kutucuklar uygun biçimde e"le"tiriniz.
4. Bu sözcükleri kullanarak çocuklar betimleyen bir paragraf olu"turunuz. ……… ……… ……… Pantolon Saç H rka Yanak Tombi" Mavi Sar Gri Çizgili Pembe Kahverengi Beyaz Ayakkab Saç Çorap Elbise
3.EK
BODRUM KALES ve SUALTI ARKEOLOJ MÜZES
Bodrum Kalesi, iki liman aras nda,üç taraf denizle çevrili, kayal k bir yar mada üzerine kurulmu"tur. Kalenin, kare biçimine yak n bir görünümü vard r. Kale 80x85 metre ölçülerindedir. En yüksek yeri, deniz seviyesinden 47,5 metre olan Frans z Kulesidir.
Kalesinin duvarlar nda 249 arma vard r. Armalar, kulelerin sava" stratejisinin geli"mesiyle, yap lan eklentilerin ve onar mlar n yap ld klar tarihlerin anla" lmas na yard mc olan bir imza gibidir.
/ç kaleye yedi kap geçilerek ula" l r. /ç kalenin gezdi iniz her yeri, sizi kar" layan tavus ku"lar , güvercinleri, firavun tavuklar yan nda Renk renk begonvilleri, karanfilleri, çe"itli kaktüsleri, çam, gölge a ac , Akdeniz iklimine uygun her türlü çiçek ve a açlar yla do al bir parka girdi iniz izlenimini verir.
/ç kalede dut a ac n n gölgesinde dinlenen ;apel, gotik tarzdad r ve kalenin en güzel yap d r. ;apelin hemen sa nda
bulunan Türk hamam n gezdikten sonra, ;apelin solundaki
yoldan yukar do ru yürüdü ünüzde, Romal devlet adam amforalar n aras nda, yüzy llar n heybetiyle sizi, bulundu u yol kenar ndan izler. Amfora park ndan yukar ya do ru yürüdü ünüzde, kar" n za gelen yap , cam salonu olarak kullan lmaktad r.
B Ç M
Yer belirten sözcükleri iki grupta ele alabiliriz.
Ad i levli sözcükler Belirteç i levli sözcükler
Herhangi bir ada göre belirlenen yönü anlat rken kullan l rlar. Adlarla birle"erek tamlama olu"tururlar.
Tümcedeki eylemleri ve eylemsileri yer-yön anlam yla gösteren ve onlar harekete geçiren sözcüklerdir.
Eyleme ne yöne, ne tarafa,
nereye sorular yöneltildi inde yer belirteçleri ortaya ç kar. Yer belirteçleri mutlaka eylemden önce yer al rlar
KULLANIM
1.A"a daki metni inceleyiniz, yer yön belirten sözcüklerin alt n çiziniz.
F NLAND YA’DA ÜÇ GÜN
Fin topra bizi pembe bir gülü"le kar" lad . Temiz, ince, "iire benzer bir gülü"… Sand m ki büyük, pek büyük bir varl nönüne ç kt m: Gönlümde
sayg yla dolu bir sars nt ba"lad .
Ak"amd . Güne"in batma saatleriydi. Engin bir ye"illi in aras nda
ufuklar alev alev yan yordu. Bembeyaz al nl , sevimli istasyon evinin
önünde durduk. Önümüzden bir grup asker geçti. Hepsi de bir elden, bir
kal ptan ç km " gibi ince boylu, güne" saçl , güne" yüzlü gençler. Giyimleri tertemiz…
Tren yürüdü. Sanki esteti i güçlü bir sanatç n n resim albümünden yapraklar çeviriyorum: Sa da solda en olgun bir zevkle düzeltilmi" bahçeler, parklar, evler. Uzakta, mavi bir dü"ü and ran solgun bir deniz
parças . /ki s ral a açl k bir yoldan çiçek demetleri denli güzel, yüzleri tatl bir yan kl kla koyula"m " pijamal genç k zlar dönüyor. Hepsi gürbüz, sevimli, a r ba"l , ince… Bir ba"ka yolda mavi gözleri, alt n saçlar , yumuk yanaklar yla birer alt n top gibi, irili ufakl köy çocuklar . Hepsinin yüzünde sessiz bir gülümseme izi var. Trenin sa nda solunda bisikletle
gezenler…
Saat geceye do ru ilerliyor. Güne" uykuya yat r lm ", ama bir türlü uyumak istemeyen, ikide bir h rç n elleriyle cibinli ini çekip açan yaramaz bir çocuk gibi ara s ra bulutlar s y rarak ufkun her kö esinden pembe pembe gülüyor.
Birdenbire çamlar n bir kö esinde k z ll k geni"ledi, gün do uyor sand m. Saate bakt m, daha on bir. Anla" lan, tren biraz yükselmi"ti.
Bir istasyonda, koyu k rm z kadife kasketli, koyu lacivert giysili, a r duru"lu güzel bir genç k z: /stasyon memuru… Yolun kenar na konulmu" biblo gibi bir "ey…
Tren kalk yor. Yine parklar, bahçeler, köyler, kentler geçiyoruz. Hep o düzgünlük, hep o temizlik ve güzellik… Yollarda gezenler eksik de il. Renkli bir lo"lu un aras nda, güzel gençler, dü"lerimize giren periler gibi dola" yor. Yerden gö e, gökten yere uçu"an bak "lar m, en küçük bir güzelli i kaybetmekten ürküyor.
;ükufe Nihal Ba"ar 3. Buldu unuz sözcüklere “neyin?” sorusunu sorunuz. Daha sonra
olu"an gruplar yaz n z.
önüne Varl n Varl n önü
aras nda Ye"illi in Ye"illi in aras
önünde Evinin Evinin önü
Sa nda solunda Trenin Trenin sa solu
her kö esinden Ufkun Ufkun her kö"esi
bir kö esinde Çamlar n Çamlar n bir kö"esi
kenar na Yolun Yolun kenar
aras nda
Neyin?
Balkondan a a bakt n zda pek çok bina, araba ve insan görürsünüz. Boy boy binalar, de i"ik renkte arabalar ve tela"l insanlar... Karma"an n içinde sa a sola ko"u"turan tela"l insanlar. Arabalar n içinde
"a"k n bak nan çocuklar. Ba" n z biraz sola çevirince yolun solunda
caddeye do ru uzanm " dut a açlar ... Dallara tutunan birkaç yaprak a a
dü"tü ünü görünce ba" n z geri çevireceksiniz. 3.A"a daki sorular yan tlay n z.
a.Metinde geçen eylemleri gösteriniz.
……….
b. Bu eylemlere nereye, ne tarafa, ne yöne sorular n sorunuz.
Ald n z yan tlar yaz n z.
………
c.Bu sözcüklere benzeyen yani yer yön belirten di er sözcükleri
yaz n z.
………
ç. A"a daki eylemlerle kullan labilecek olan yer belirteçlerini
e"le"tiriniz. Girmek a a Ç kmak sa a nmek geri Gitmek ileri Dönmek çepeçevre Sarmak sola Durmak içeri Bakmak d ar
Seyretmek yan yana
4.EK
YAZMA ETK NL
BET MLEME YAPALIM!
Yandaki resmi a"a daki tablodan da yararlanarak betimleyiniz.
Ki inin Baz Fiziksel Özelliklerinin Sözcüksel Alan
Ya Görünü Boy Saç Yüz Göz Ten
rengi Çocuk ya"larda Genç Orta ya"l Ya"l Yakla" k “a” ya" nda Zay f Normal ;i"man Bodur C l z Yakla" k “a” kg Uzun K sa Orta boylu Yakla" k “a” cm Siyah Beyaz K z l Kahverengi Sar Uzun K sa K v rc k Dalgal Düz Örgülü At kuyru u Yuvarlak Uzun Kare Oval K r " k Siyah Ye"il Mavi Kahverengi Çekik K rm z yüzlü Kumral Sar " n Esmer Soluk benizli Beyaz yüzlü Çilli ……… ……… ……… ……… ……… ………..
5. EK
ARTV N: Denizin Da l Çocu u
Sarp da lar, ye"il okyanus, derin vadilere dolu"an sis ve hayal kervanlar gibi doruklara t rmanan köyler... Ç lg n Çoruh'un da lara boyun e dirdi i bir yamaçta sal nan bir kent... Öyle bir kent ki, f rt nayla dalgalanm " Karadeniz'i and r r... Geçit vermez da lar , sarp co rafyas yla de il sadece; insan n n çal "mas nda, yürüyü"ünde, "akas nda, gülü"ünde, horonunda o f rt nan n devinimi yans r. Artvin'dir buras ; ye"ilin renkleriyle afallat r insan , her an bulutlarla oyna" r.
Metinde yer alan sözcüksel alan gösterelim.
Sözcüksel alan: Bir metinde yer alan, ayn kavram ilgilendiren
sözcüklerin olu"turdu u grup. Co rafya
Deniz Okyanus
Da Vadi
Deniz – da – vadi - okyanus
a. b.
c. ç.
1.Yukar da verilen sözcükler hangi resimlere ait olabilir? Metinde verilenlerden yola ç karak bulmaya çal " n z.
a. b. c. ç.
Da Yer kabu unun ç k nt l , yüksek, e imli yamaçlar yla çevresine hakim ve oldukça geni" bir alana yay lan bölümleri.
Doruk Da n tepesi en yüksek yeri.
Deniz Yer kabu unun çukur bölümlerini kaplayan, birbirleriyle ba lant l , tuzlu su kütlesi.
Okyanus K talar birbirinden ay ran engin aç k deniz. Vadi /ki da aras ndaki çukurca arazi.
2.Metinde geçen hava olaylar na ait sözcüksel alan olu"turunuz Hava olaylar
……… ……… ………
Havadaki su buhar kütlesi. Çok güçlü rüzgar. Havadaki duman "eklindeki buhar örtüsü. 3.Bildi iniz di er hava olaylar n s ralay n z. ……… ……… ………. ……….. Bulut F rt na Sis