SONUÇ VE ÖNERĠLER

5.1. Sonuç

1980'ler modasında kitsch etkilerine yönelik uzmanların görüĢlerinden elde edilen sonuçlara göre;

1) 80'li yıllar giysi modasında kitsch‟i öne çıkaran etkenlerin; abartı ve aĢırı, canlı-neon renkler, plastik öğeler, siyasal geliĢmeler ve dıĢa açılma, film-diziler ve teknoloji olduğu çıkan sonuçları arasındadır. Dönem abartıların yaĢandığı yıllardır. Teknolojinin giderek geliĢmesi, film ve dizilerin ve dönemin starlarının halk üzerindeki yoğun etkisi, ülkemizdeki dıĢa açılma politikaları, hazır giyim ve konfeksiyonun geliĢmesiyle seri üretimin geniĢ kitlelere ulaĢması, tüketim çılgınlığı ve popüler kültürün varlığı bu yıllarda etkili olmuĢtur.

2) 1980‟li yıllar modasında görülen kitsch etkiler, günümüze gelindiğinde, sektöre verilen önem, bilinçli tasarımcılar ve küreselleĢme ile beraber yoğun etkisini yitirmiĢtir. Ancak eskisi kadar yoğun olmasa da Popüler kültür içinde var olan kitsch her zaman devam etmiĢ ve de edecektir. Talepler doğrultusunda üreticide tüketime yönelik çalıĢmaya baĢlamıĢ moda iyice ticari bir olgu olmuĢtur. Bu anlamda eğitim ve kültür de çok önemli olmaktadır. Elbette ki tamamen kitschten kaçınılamaz ama eğitimle beğeniler yükseltilerek en az düzeye indirgenebilir. Buna yönelik yatırımlar ve desteklerde önemli olacak ve ülkenin vizyonunu, prestijini de artıracaktır. Eğitime verilen destekler ve bu bilinçle yetiĢen tasarımcıların kitschin temelini oluĢturan aynılaĢma unsurunu kırarak yenilikçi ve yaratıcı olacakları beklentiler arasındadır.

164

3) 80‟li yılların giyim modasına getirdiği olumsuz özelliklerle ilgili olarak; insanları tek tip giyim ve aynılaĢmaya iterek, düĢük kalitede seri üretimi, ucuz, sıradan, uyumsuz görünümü beraberinde getirirken tasarımda birlik, bütünlük, vurgu, denge gibi öğeleri de bozarak tasarımın görselliğini etkilediği sonucuna varılmıĢtır. Ayrıca kitsch, kalite ve vizyon yoksunluğu getirerek, insanları tamamen tüketim toplumuna itmektedir.

4) Kitsch giyim modasına, malzeme, kumaĢ, renk, özgün tasarım vb. açıdan zayıf, kalitesiz, taklit, estetik değeri olmayan, tasarım yönü zayıf ürünler getirmiĢtir.

5) Kitsch daha çok satıĢ, pazarlama açısından olumlu bir özellik olarak ele alınmıĢ, sınıfsal ayrılıkları moda açısından ortadan kaldırarak, pazarlamayı kolaylaĢtırmıĢ, o sezondaki öne çıkan detayları kullanarak taleplere cevap vermesini sağlamıĢtır. BaĢta eğitim olmak üzere eğer tasarımcı kendini geliĢtirir, yeteneklerini ve yaratıcılığını kullanırsa kitsch bu bakımdan giyim modasına yenilik getirebileceği düĢünülmektedir. Ayrıca o dönemlerde yaĢanan bu karmaĢa ve kaosun modanın daha iyi yerlere gelmesinde, sektörün yeniden yapılandırılarak yeni üretim stratejileri geliĢtirmesinde olumlu etkisi olmuĢtur.

1980'ler kitsch giyim modasına yönelik bulgulardan elde edilen sonuçlara göre;

1) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerledirildiğinde, aĢırılık ve abartı kriteri hemen hemen bütün görsellerde ön plana çıkmıĢtır. Dönemde görülen vatkalar, saç ve makyaj, kıyafetler bu kriteri sağlamıĢtır.

2) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, görsellere göre değerledirildiğinde, uyumsuzluk kriteri hemen hemen bütün malzeme ve modellerde görülmüĢtür. Dönemde görülen model, teknik, kullanılan malzeme ve aksesuar bu kriteri sağlamıĢtır.

3) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterlerden, karıĢık, kaos, karmaĢa kriteri hemen hemen bütün resimlerde karĢımıza çıkmıĢtır. Dönemde görülen düzensizlik; birlik, uyum, denge, vurgu, ritm, oran gibi öğelerin göz ardı edilmesi bu kriteri sağlamıĢtır.

4) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerlendirildiğinde, canlı, abartılı ve parlak renk kriteri resimlerde çoğunlukla karĢımıza çıkmıĢtır. Dönemde öne çıkan neon renkler, florasan renkler bu kriteri sağlamıĢtır.

165

5) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerlendirildiğinde, nesnelerin olduğundan çok büyük/küçük boyutlarda olması kriteri resimlerde çoğunlukla karĢımıza çıkmıĢtır. Dönemin yakaları, cepleri, aksesuarları bu kriteri sağlamıĢtır.

6) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerlendirildiğinde, güzel, hoĢ, sevimli (duyguları harekete geçiren) kriterini resimlerde nadirende olsa görürüz. Dönemde öne çıkan, hayvan, çiçek baskıları bu kriteri sağlamıĢtır.

7) AraĢtırma sonucunda bulunan 80‟ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerlendirildiğinde, taklit (malzeme ve teknik) kriterinini görürüz. Dönemde öne çıkan, yapay kürkler, plastik takılar bu kriteri sağlamıĢtır.

8) AraĢtırma sonucunda bulunan 80'ler modasını kitsch yapan kriterler, resimlere göre değerlendirildiğinde, popüler imgeler kriteri görülmemiĢtir.

5.2. Öneriler

AraĢtırmadan elde edilen bulgular doğrultusunda aĢağıdaki öneriler geliĢtirilmiĢtir.

1 ) Moda tasarımı ile ilgilenen araĢtırmacılara modada kitsch konusu ile ilgili farklı boyutta araĢtırmalar yapmaları önerilir.

167

KAYNAKLAR

Alphan, M. (2008). ''Moda Moda'' Dedikleri. 1.Baskı, Ankara: Ayraç. Altınay, H., Yüceer, H. (1992). Moda ve Tarihi. Ankara: Kadıoğlu.

AkaĢ, C. (2003). BeĢamel Soslu Portakallı Kitsch Tarifi. Sanat Dünyamız, 86, 20-21.

Akyol, T. (1980). 1980'lerde Türkiye. Ankara: BaĢak.

Artut, K. (2002). Sanat Eğitimi Kuramları ve Yöntemleri. EskiĢehir: Anı.

Artukoğlu, N. (2013). Popüler Kültür ve Moda Etkileşimi. Beykent Üniversitesi, Ġstanbul. AslıĢen, (2006). Postmodern Süreçte Kitsch Olgusu, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ġzmir.

Aydemir, K. (2012). 80'lerde Çocuk Olmak. 4.Baskı, Ġstanbul: Yitik Ülke.

Bayazıt ġahinoğlu, Z. (2009). Postmodern Tüketim ve Moda Satın Alma Davranışı,

Marmara Üniversitesi, Ġstanbul.

Barbarasoğlu, F. (2012). Modernleşme Sürecinde Moda ve Zihniyet. 5.Baskı, Ġstanbul: Ġz

Baudot, F. (2001). Modanın Yüzyılı. Ġstanbul: Güncel.

Bilgen, S. (2002). Moda ve Giyim. Anadolu Sanat Dergisi, 12(1), 16-19 Calınescu, M. (2010). Modernliğin Beş Yüzü, Ġstanbul: Küre.

Crane, D. (2003). Moda ve Gündemleri (Ö.Çelik, Çev.). Ġstanbul: Ayrıntı. Çivitci, ġ. (2004). Moda Pazarlama. Ankara: Asil.

Dereboy, E. J. (2004). Kostüm ve Moda Tarihi. Ankara. Dastarlı, E.(2007). Ġroni. Rh+ Sanart Dergisi, 41(7), 31-35.

Davis, F. (1997). Moda, Kültür ve Kimlik (Ö. Arıkan Çev.). Ġstanbul: Yapı Kredi.

GümüĢlü, A. (2013). Günümüzde Sinema ve Grafik Tasarımında Kitsch Sorunu.

168

Günyaz, A.(1986). Moda'da ÇağdaĢ Boyutlar. Sanat Çevresi. 93, 14-16. EczacıbaĢı, N. (1997). Eczacıbaşı Sanat Ansiklopedisi 2. Ġstanbul: Yem.

Ergin Halhallı, H.K. (2013). Hakikatin Ġptali ya da Çirkinliğin MeĢrulaĢması Olarak Kitsch

Pratikler. İnönü Üniversitesi Sanat ve Tasarım Dergisi, 8(3), 189-196.

Erol, Ġ.L. (1999). Türkiye ‘de Popüler Sanat ve Kitsch, Hacettepe Üniversitesi, Ankara. Erol, Ġ.L. (1994). Sanatta Kitsch Üzerine Notlar. Evrensel Kültür, 30, 48-50.

Ersin, N.(1992). Türkitsch. Gösteri Sanat ve Edebiyat Dergisi, 143, 27.

Fiske, John. (1999). Popüler Kültürü Anlamak (S. Ġrfan Çev.). Ankara: Bilim ve Sanat. Hakko, C. (1983). Moda Olgusu. Ġstanbul: Vakko.

Ġlkyaz, A. (2004). Sanat Eğitimi 2 Sempozyumu. 28-29-30 Nisan. Gazi Üniversitesi Eğitim

Fakültesi, Ankara.

Keser, N. (2005). Sanat Sözlüğü. Ġstanbul: Ütopya.

Kahraman, H.B. (2005). Sanatsal Gerçeklikler, Olgular ve Öteleri. Ġstanbul: Agora.

Kaya, Leyla (2007). Mesleki Eğitim Fakültesi Giyim Endüstrisi ve Moda Tasarımı Eğitimi

Bölümü Moda Tarihi Dersi için örnek bir model önerisi ve internet ortamına aktarılması, Gazi Üniversitesi, Ankara.

Kınay, C. (1993). Sanat Tarihi. Ankara: Gaye.

Kimball, R. (2014). Guilt trip: Versailles, avan-garde & kitsch. The New Criterion, 4-11. KomĢuoğlu, ġ., Ġmer, A.,Seçlinöz, M., Alparslan, S., Etike, S. (1986). Moda Resmi ve

Giyim Tarihi, 37.

Korur, A. F. (2007). Kiç YaĢama Hizmet Eder. Rh+ Sanart Dergisi, 42, 8-13. Kozanoğlu, C. (1992). Cilalı İmaj Devri. 2.Baskı, Ġstanbul: ĠletiĢim.

Köksal, A. (1990). Kitschin Önlenemez Zorunluluğu. Arredamento Dekorasyon Dergisi,

21(2), 112.

Kulka, T. (2002). Kitsch and Art. Unıversity Park: Penn State University Press. Küçük, S. H. (2007). Devrim Ol(a)mayınca Kiç Olur. Rh+ Sanart Dergisi, 42, 23-26.

169

Limon, B. (2012). Kültürel DeğiĢim Sürecinde Popüler Kültür ve Kitsch Kavramı. İdil

Sanat ve Dil Dergisi, 1(3), 106-115.

Madra, B. (1984). Zevkin YozlaĢması (Kitsch) ve Etkileri. Sanat Çevresi, 74, 44.

Mamur, N. (2012). Kitsch Olgusunun Estetik Beğeniler Açısından Sorgulanması. Mersin

Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(3), 70-79.

Nerdrum, O. (2010). Kitsch Üzerine (A.Feyzi Korur, Çev.). Ġstanbul: Mitos.

Nedrum, O.(2007). Kitsch YaĢama Hizmet Eder ( A.Feyzi Korur, Çev.). Rh+ Sanart

Dergisi, 42(7), 8-13

Pekdemir, N. (2003). Kitsch. Genç Sanat Dergisi, 102, 24-27. Satar, B. (2007). Popüler Kültür ve Tekrarlanan Ġmajlar, Ġstanbul.

Sebik, C.(2012). Sanat Eğitiminde Bir Estetik Problem Olarak Kitsch ve Sanat Ayırımı, Dokuz Eylül Üniversitesi, Ġzmir.

Sözen, M., Tanyeli, U. (2005). Sanat Kavram ve Terimleri Sözlüğü. Ankara: Remzi.

Stokes, M. (2009). Türkiye'de Arabesk Olayı (H.Eryılmaz, Çev.). 2.Baskı, Ġstanbul: ĠletiĢim.

ġentürk, L. (2007). Es 'kitsch'ehir. Rh+ Sanart Dergisi, 42(7), 27-31.

Spackman, B. (2005). Reconsidering ''kitsch'' . Material Religion, Vol.1, Issue 3, p. 404- 416).

PektaĢ, P. (2006). Moda ve Postmodernizm, Selçuk Üniversitesi, Konya.

Onur. N. (2004). Moda Bulaşıcıdır!. Ġstanbul: Epsilon.

Öğüt, Ç.G. (2008). Popüler Kültürün Toplumsal Etkileri ve Pop Sanat, Dokuz Eylül

Üniversitesi Güzel Sanatlar Enstitüsü, Ġzmir.

Özbek, M. (1991). Popüler Kültür ve Orhan Gencebay Arabeski. Ġstanbul: ĠletiĢim ÖzıĢık, M.T. (2008). Sanat ve Kitsch, Hacettepe Üniversitesi, Ankara.

170

Culture & Society, 22:1, 56-57.

Turani, A. (2011). Dünya Sanat Tarihi. 15.Basım, Ankara: Remzi

Yardımcı, Ġ. (2001). Sanatta Kitsch Kavramı. Anadolu Sanat Dergisi, 11(1), 163-167 Yılmaz, M. (2004). Sanatın Felsefesi, Felsefenin Sanatı. Ankara: Ütopya.

Yılmaz, M. (2006). Modernizmden Postmodernizme Sanat. 1.Baskı, Ankara: Ütopya. Yücel, B. (2009). Popüler Kültürün Sanat Eğitimine Katkıları, Gazi Üniversitesi Eğitim

Bilimleri Enstitüsü, Ankara.

Waquet, D., Laporte, M. (1999). Moda. Ankara: Dost.

http://fashionupdate.blogcu.com/turkiye-modatarihi adresinden 18 Aralık 2007 tarihinde eriĢilmiĢtir.

http://www.yerlimoda.com/moda-1980ler.html adresinden 17 Ekim 2012 tarihinde

171

EKLER

172