8 hafta boyunca uygulanan elastik direnç bandı antrenmanının sedanter bayanların vücut kompozisyonu ve denge ölçümleri değerlendirildiğinde olumlu geliĢmeler kaydedilmiĢtir.
Uygulanan antrenman sonrasında egzersiz grubunun VKĠ‟ sinde anlamlı bir değiĢim görülmezken, postüral kontrolde artıĢ, deri kıvrım kalınlığında ve VY%‟nde azalma görülmüĢtür. Çevre ölçüm sonuçlarında ise bazı bölgelerde anlamlı bir artıĢ bulunurken, bazı bölgelerde değiĢim belirlenmemiĢtir. Bu sonuçlar değerlendirildiğinde hedeflenen sonuçlara büyük ölçüde ulaĢıldığı söylenebilir.
Literatürde elastik direnç bantlarla yapılan antrenmanların genç sedanter bayanlarda kuvvet kazanımının postüral kontrolü geliĢtirdiği yönünde bilgilere eriĢilebilirken ülkemizde bu konuda elde edilmiĢ az sayıda bilgiye rastlanmıĢtır.
Elastik direnç antrenmanlarının gençlerde denge üzerindeki etkileri konusunda az sayıda bilgi mevcuttur. ÇalıĢma sonucunda elde edilen verilerin antrenman bilimine katkı sağlayacağı ve konu ile ilgili benzer çalıĢmalara ıĢık tutacağı düĢünülmektedir.
Elastik direnç bant uygulamalarının geleneksel direnç antrenman uygulamalarına alternatif olarak kuvvet kazanımıyla denge becerisinin geliĢtirilmesi açısından farkındalık oluĢturabilir.
Daha kaliteli bir yaĢam sürdürebilmek için genç yaĢlarda kuvvet kazanımının korunması ve direnç antrenmanlarının denge kaybını azaltabileceğine iliĢkin bilimsel verilere ihtiyaç olacağı düĢünülmektedir.
AraĢtırmada sadece kadın katılımcılar üzerinde olduğundan, erkek katılımcılar üzerinde de çalıĢmalar tekrarlanabilir. Cinsiyet farklılığının etkileri incelenebilir.
ÇalıĢmada uygulanan antrenman programının tek baĢına dengeyi geliĢtirebileceğini ancak vücut kompozisyonu üzerine etkisinin daha belirgin
49 olması açısından diyet vb. uygulamalarla desteklenmesi gerektiği düĢünülmektedir.
ÇalıĢmada uygulanan antrenman programının daha uzun süreli olarak planlanıp etkileri incelenebilir.
50
6. KAYNAKLAR
ACSM, 2002. Position stand on progression models in resistance training for healthy adults. Med Sci Sports Exerc, 34, 364–80.
ACSM, Selecting and effectively using rubber band resistance exercise. EriĢim tarihi, 20 temmuz 2014. EriĢim adresi, https://www.acsm.org/docs/brochures/selecting-and-effectively-using-rubber- band-resistance exercise.pdf?sfvrsn=2.
Altay, F, 2001. Ritmik cimnastikte iki farklı hızda yapılan chaine rotasyon sonrasında yan denge hareketinin biyomekanik analizi. Doktora Tezi, Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Andersen LL, Andersen CH, Mortensen OS, Poulsen OM, Bjørnlund IBT, Zebis MK, 2010. Muscle activation and perceived loading during rehabilitation exercises: comparison of dumbbells and elastic resistance. Journal Of The American Physical Therapy Association, 90, 538-49.
Arnold BL, Schmitz RJ, 1998. Examination of balance measures produced by the biodex stability system. J Athl Train, 33 (4), 323-27.
Aydın T, Yıldız Y, Yıldız C, Atesalp S, Kalyon TA, 2002. Proprioception of the ankle: a comparison between teenaged gymnastics and controls. Foot Ankle Int, 23 (2), 123-29.
Aydoğ E, Yazar D, Bal A, EkĢioğlu E, Ünlü E, Çakçı A, 2005. Evaluation of dynamic balance in knee osteoarthritis patients with significant varus deformity. Acta Rheumatologica Turcica, 20, 239-45. Aydoğmus M, 2008. Farklı Ģiddetlerdeki aerobik yüklenmelerin elit badminton oyuncularının
proprioceptionları üzerine etkileri. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Baker AG, Webright WG, Perrin DH, 1998. Effect of a t-band kick traning protocol on postural sway. Journal Of Sport Rehabilitation, 7, 122-27.
Baltacı G, Tunay VB, Tuner A, Ergun N, 2003. Spor yaralanmalarında egzersiz tedavisi. Birinci basım. Ankara, Alp Yayınevi, s. 19-49.
Biodex Balance System. Shirley, 1999. NY Biodex Medical System.
Bird SP, Kyle M, Tarpenning E, Frank E, 2005. Designing resistance programmes to enhance muscular fitness stephen school of human movement studies. Australia Sports Med, 35, 841-51. Bompa TO, 2011. Dönemleme antrenman kuramı ve yöntemi. Dördüncü baskı. Ankara, Spor
Yayınevi ve Kitapevi, s. 314.
Bompa TO, Haff GG, 2009. Periodization: theory and methodology of training. 5th edition. USA, Human Kinetics, p. 121.
Böhm B, Lück B, 1984. Fizik tedavi. Birinci baskı. Kırklareli, Sermet Matbaası, s. 119. Buscher A, Cumming C, Ratajczyk G, 2006. Thera-band egzersiz bantlarına uyumlu. Almanya. Cachupe WJC, Shifflett B, Kahanov L, Wughalter EH, 2001. Reliability of biodex balance system
measures. Meas Phys Educ Exerc Sci, 5, 97–08.
Castaneda C, Layne JE, Munoz-Orians L, Gordon PL, Walsmith J, Foldvari M, Roubenoff R, Tucker KL, Nelson ME, 2002. A randomized controlled trial of resistance exercise training to improve glycemic control in older adults with type 2 diabetes. Diabetes Care, 25, 2335-41.
Colado JC, Masso XG, Trıplett TN, Flandez J, Borreani S, Tella V, 2012. Concurrent validation of the omniresistance exercıse scale of perceived exertion with thera-band resistance bands. Journal Of Strength And Conditioning Research, 26, 3018–24.
Colado JC, Triplett NT, 2008. Effects of a short-term resistance program using elastic bands versus weight machines for sedentary middle-aged women. J Strength Cond Res, 22 (5), 1441–48. Colado JC, Triplett NT, Tella V, Saucedo P, Abellán J, 2009. Effects of aquatic resistance training on
health and fitness in postmenopausal women. Eur J Appl Physiol, 106 (1), 113-22.
Costa PB, Graves BS, Whitehurst M, Jacobs PL, 2009. The acute effects of different durations of static stretching on dynamic balance performance. J Strength Cond Res, 23, 141-47.
51 Çulhaoğlu B, 2011. Sağlıklı genç bireylerde nemli sıcaklık ve kısa dalga diatermi uygulamasının denge, eklem pozisyon hissi ve kas kuvveti üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, BaĢkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Doğaner S, 2012. Thera-band egzersizleri. Gençlik ve Spor Dergisi, 7, 140-42.
Dunstan DW, Daly RM, Owen N, Jolley D, De Courten M, Shaw J, Zimmet P, 2002. High-intensity resistance training improves glycemic control in older patients with type 2 diabetes. Diabetes Care, 25, 1729-36.
Durnin JVGA, Womersley J 1974. Body fat assessed from total body density and its estimation from skinfold thickness: measurements on 481 men and women aged from 16 to 72 years. Br J Nutrition, 32, 77-97.
Dündar U, 1994. Antrenman teorisi. Ġzmir, Onlar Ajans, s. 66-68.
Dündar U, 2004. Antrenman teorisi. Altıncı basım. Ankara, Nobel Yayınevi. s. 129-18.
Egana M, Reilly H, Green S, 2010. Effect of elastic-band-based resistance training on leg blood flow in elderly women. Appl Physiol Nutr Metab, 35, 763–72.
Eils E, Rosenbaum DA, 1998. Multi-station proprioceptive exercise program in patients with ankle instability. Med Sci Sports Exerc, 33, 1991-98.
Erkan N, 1998. Sağlık mutluluk zindelik güzellik ve uzun ömür için yaĢam boyu spor. Ankara, Bağırgan Yayınevi, s. 123.
Erkmen N, Suveren S,Göktepe AS, Yazıcıoğlu K, 2007. Sporcuların egzersiz sonrası denge performanslarının karĢılaĢtırılması. Spormetre, 5 (3), 115-22.
Fisher J, Steele J, Bruce-Low S, Smith D, 2011. Evidence-based resistance training recommendation. Med Sport, 15, 147-62.
Guyton AC, Hall JE, 2007. Tıbbi Fizyoloji. On birinci baskı. Ġstanbul, Nobel Tıp Kitabevi. s. 32. Han K, Ricard MD, Fellingham GW, 2009. Effects of a 4-week exercise program on balance using
elastic tubing as a perturbation force for individuals with a history of ankle sprains. Jjournal of orthopaedic & sports physical therapy, 39 (4), 246-55.
Handrakis JP, Southard VN, Abrey JM, Aloisa M, Doyen MR, Echevarria LM, Hwang H, Samuels C, Venegas SA, Douris PC, 2010. Static stretching does not impair performance in active middle aged adults. J Strength Cond Res, 24, 825-30.
Hinman MR, 2000. Factors affecting reliability of the biodex balance system; a summary of four studies. J Sports Rehabil, 9, 240–52.
Holviala J, Häkkinen A, Alen M, Sallinen J, Kraemer W, Häkkinen K, 2014. Effects of prolonged and maintenance strength training on force production, walking, and balance in aging women and men. Scand J Med Sci Sports, 24, 224–33.
Hostler DC, Schwirian I, Campos G, Toma K, Crill MT, Hagerman GR, Hagerman FC, Staron RS, 2001. Skeletal muscle adaptations in elastic resistance-trained young men and women. Eur J Appl Physiol, 86, 112–18.
Hotchkiss A, Fisher A, Robertson R, Ruttencutter A, Schuffert J, Barker DB, 2004. Convergent and predictive validity of three scales related to falls in the elderly. Am J of Occup Ther, 58, 100-3. Ibanez J, Izquierdo M, Arguelles I, Forga L, Larrion JL, Garcia-Unciti M, Idoate F, Gorostiaga EM,
2005. Twice-weekly progressive resistance training decreases abdominal fat and improves insülin sensitivity in older men with type 2 diabetes. Diabetes Care, 28, 662-67.
Ġlker Kerkez F, Kızılay F, Arslan C, 2013. 35-45 yaĢ kadınlarda beden kitle indeksi ile postural dinamik denge iliĢkisi. NWSA-Sports Sciences, 8 (4), 57-64.
Jakobsen MD, Sundstrup E, Andersen CH, Aagaard P, Andersen LL, 2013. Muscle activity during leg strengthening exercise using free weights and elastic resistance: effects of ballistic vs controlled contractions. Human Movement Science, 32, 65–78.
Kaminski T, Hartsell H, 2002. Factors contributing to chronic ankle instability: a strength perspective. J Athl Train, 37 (4), 394-05.
52 KeleĢ A, 2007. Bir egzersiz programında aerobik ve kuvvet antrenmanının öncelikli kullanımının yağ yakımı üzerine etkisinin karĢılaĢtırılması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Kılınç F, 1997. Puberte adölesan dönemi basketbolcular ile sedanterlerin postür ve biyomotor özelliklerinin analiz ve senkresisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ġstanbul.
Kılınç H, Babayiğit Ġrez G, Saygın Ö, 2014. Swissball ve theraband egzersizlerinin 65 yaĢ üstü bireylerin yaĢam kalitesi ve bazı fiziksel özelliklerine etkileri. International Journal of Human Sciences, 11 (2), 668-80.
Kin A, 1996. Step ve aerobik dansın üniversiteli bayanların fizyolojik parametrelerine etkisinin karĢılaĢtırılması. Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Kitamura F. Matsunaga K, 1990. Field dependence and body balance, Perceptual and Motor Skills, 71, 723-24.
Köseoğlu F, 2000. Postür fiziksel tıp ve rehabilitasyon. Ed: Beyazova M, Kutsal YG. Birinci baskı. Ankara, GüneĢ Kitabevi.
Kraemer WJ, Keuning M, Ratamess NA, Volek JS, McCormick M, Bush JA, Nindl BC, Gordon SE, Mazzetti SA, Newton RU, Gomez AL, Wickham RB, Rubin MR, Ha¨kkinen K, 2001. Resistance training combined with bench-step aerobics enhances women‟s health profile. Med Sci Sports Exerc, 33, 259–69.
Kwon HR, Kyung Han KA, Ku YH, Ahn HJ, Koo BK, Kim HC, Min KW, 2010. The effects of resistance training on muscle and body fat mass and muscle strength in type 2 diabetic women. Korean Diabetes Journal, 34, 101-10.
LeCheminant JD, Hinman T, Pratt KB, Earl N, Bailey BW, Thackeray R, Tucker LA, 2014. Effect of resistance training on body composition, self-efficacy, depression, and activity in postpartum women. Scand J Med Sci Sports, 24, 414–21.
Lee H, Cheng C, Liau J, 2009. Corelation between proprioception, muscle strength, knee laxity, and dynamic standing balance in patiens with chronic anterior cruciate ligament deficity. The Knee, 16, 387-91.
LeMura LM, Duvillard SP, Andreacci J, Klebez JM, Chelland SA, Russo J, 2000. Lipid and lipoprotein profilesi cardiovascular fitness, body composition, and diet during and after resistance, aerobic and combination training in young women. Eur J Appl Physiol, 82, 451-58.
Liman Öztürk L, 2008. Aerobik-step pilates egzersizlerinin kuvvet, esneklik, anaerobik güç, denge ve vücut kompozisyonuna etkisi. Yüksek Lisans tezi, Gazi üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lubans DR, Sheaman C, Callister R, 2010. Exercise adherence and intervention effects of two school- based resistance training programs for adolescents. Prev Med, 50 (1-2), 56-62.
Mcleod. B, Hensen E, 1989. Effects of the eyerobics visual skills training program on static balance performance of male and female subjects. Preceptual Motor Skills, 69, 112-26.
Muratlı S, Kalyoncu O, ġahin G, 2005. Antrenman ve müsabaka. Ġstanbul. Yaylım Yayıncılık, s.75. Muratlı S, Toraman F, Çetin E, 2000. Sportif hareketlerin biyomekanik temelleri. Ankara. Bağırgan
Yayınevi, s. 26.
Noyan, A, 1980. Fizyoloji. Ġkinci Baskı. Ankara, Anadolu Üniversitesi Yayınları. s. 25.
Otman S, Demirel H, Sade A, 1995. Tedavi hareketlerinde temel değerlendirme prensipleri. Birinci baskı. Ankara, Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Yüksekokulu Yayınları, s. 60.
Özer K, 2001. Fiziksel uygunluk. Birinci basım. Ankara, Nobel Yayınevi, s. 120-58.
Page P, Ellenbecker T, 2011. Strength band training. Second edition. USA, Human Kinetics, p. 3-16. Page P, Ellenbecker T, 2003. The scientific and clinical application of elastic resistance. USA. Human
53 Patterson R, Stegink CW, Hogan HA, Nassif MD, 2001. Material properties of thera-band tubing.
Phys Ther, 81, 1437–45.
Paula K, Yim-Chiplis Laura A, 2000. Biological research for nursıng. Sope Journals, 1 (4), 321-31. Pilates Federasyonu, Postur, EriĢim tarihi, 14 ocak 2015. EriĢim adresi,
http://www.pilatesfederasyonu.com/makale-42-POSTuR.
Puls A, Gribble PA, 2007. Comparison of two thera-band training rehabilitation protocols on postural control. Journal of Sport Rehabilitation, 16, 75-84.
Ragnasrdottir M, 1996. The concept of balance. Physiotherapy, 82 (6), 368-74. Rakıcıoğlu N, 2012. YaĢlıda ĢiĢmanlık. Ġkinci basım. Ankara, MEB, s. 8.
Rogers ME, Sherwood HS, Rogers NL, Bohlken RM, 2002. Effects of dumbbell and elastic band training on physical function in older ınner-city african-american women. Women Health, 36 (4), 33-41.
Sakallıoğlu F, Doğan, A.A, Türkan M, Zavallıoğlu H, BaĢ M. Sporcu ve sporcu olmayan erkek ve bayanların gövde esnekliklerinin analizi. Atatürk Üniversitesi I. Spor Kongresi Bildirileri, s. 135, 16-18 Mart 1998, Erzurum.
Sevim Y, 2002. Antrenman bilgisi. Birinci basım, Ankara, Nobel Yayınevi s. 39-11.
Shumway-Cook A, Woolacott MH, 2001. Motor control: theory and practical applications. Sekizinci baskı. USA, Lippincott Williams & Wilkins.
Simoneau GG, Bereda SM, Sobush DC, Starsky A, 2001. Biomechanics of elastic resistance in therapeutic exercise programs. Journal Of Orthopaedic Sports Physical Therapy, 3l, l6-24.
Siri WE, 1956. The gross composition of the body. Adv Biol Med Phys, 4, 239-80.
Soydan S, 2006. 12-14 yaĢ grubu bayan sporcularda klasik ve vücut ağırlığıyla yapılan 8 haftalık kuvvet antrenmanlarının 200m serbest yüzmedeki geçiĢ derecelerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli.
ġimĢek D, Katırcı H, 2011. Pilates egzersizlerinin postural stabilite ve spor performansı üzerine etkileri: sistematik bir literatür incelemesi. Niğde üniversitesi beden eğitimi ve spor bilimleri dergisi, 5 (2), 58-70.
Teasdale N, Bard C, LaRue J, 1993. On the cognitive penetrability of postural control. Experimental Aging Research, 19, 1-13.
Thera-Band, 2006. Resistance band & tubing instruction manual. USA.
Thera-Band, Thera-band direnci sizide saracak. EriĢim tarihi, 19 ekim 2014. EriĢim adresi, www.clinicatipmerkezi.com.
Thomas M, Mueller T, Busse MW, 2005. Quantification of tension in thera-band and cando tubing at different strains and starting lengths. J Sports Med Phys Fitness, 45, 188–98.
Trew M, Everett T, 1997. Human Movement. Third edition. Churchill Livingstone An Introductory Text, p. 105-17.
Ünlüsoy D, Aydoğ E, Tuncay R, Eryüksel R, Ünlüsoy Ġ, Çakcı A, 2011. Postural balance in women with osteoporosis and effective factors. Turkish Journal of Osteoporosis, 17, 37-43.
Wilmore JH, Costil DL, 2004. Physıology of sport and exercise. Third Edition, New York, Human Kinetics, p. 35-36.
Winter DA, 1995. Human balance and postural control during standing and walking. Gait Posture, 3, 193-14.
Yolcu SÖ, 2010. Direnç makinelerine karĢın lastik bant antrenmanlarının puberte öncesi çocuklarda kassal kuvvete etkileri. Yüksek Lisans Tezi, Ege üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ġzmir. Zorba E, 1999. Herkes için spor ve fiziksel uygunluk. Birinci baskı. Ankara, Gençlik Basımevi, s. 27. Zorba E, 2001. Fiziksel uygunluk. Ġkinci baskı. Muğla, Gazi Kitabevi, s. 231-32.
54
7. EKLER
55
EK-B: Gönüllü Onam Formu
BĠLGĠLENDĠRĠLMĠġ GÖNÜLLÜ ONAM FORMU
Sizi ………….…… tarafından yürütülen “………….……….…..” baĢlıklı araĢtırmaya davet ediyoruz. Bu araĢtırmanın amacı ………dır. AraĢtırmada sizden tahminen …. (süreyi saat veya dakika olarak belirtebilirsiniz) ayırmanız istenmektedir. AraĢtırmaya sizin dıĢınızda tahminen …….kiĢi katılacaktır. Bu çalıĢmaya katılmak tamamen gönüllülük esasına dayanmaktadır. ÇalıĢmanın amacına ulaĢması için sizden beklenen, bütün soruları eksiksiz, kimsenin baskısı veya telkini altında olmadan, size en uygun gelen cevapları içtenlikle verecek Ģekilde cevaplamanızdır. Bu formu okuyup onaylamanız, araĢtırmaya katılmayı kabul ettiğiniz anlamına gelecektir. Ancak, çalıĢmaya katılmama veya katıldıktan sonra herhangi bir anda çalıĢmayı bırakma hakkına da sahipsiniz. Bu çalıĢmadan elde edilecek bilgiler tamamen araĢtırma amacı ile kullanılacak olup kiĢisel bilgileriniz gizli tutulacaktır; ancak verileriniz yayın amacı ile kullanılabilir. ĠletiĢim bilgileriniz ise sadece izninize bağlı olarak ve farklı araĢtırmacıların sizinle iletiĢime geçebilmesi için “ortak katılımcı havuzuna” aktarılabilir. Eğer araĢtırmanın amacı ile ilgili verilen bu bilgiler dıĢında Ģimdi veya sonra daha fazla bilgiye ihtiyaç duyarsanız araĢtırmacıya Ģimdi sorabilir veya ... e-posta adresi ve …………... numaralı telefondan ulaĢabilirsiniz. AraĢtırma tamamlandığında genel/size özel sonuçların sizinle paylaĢılmasını istiyorsanız lütfen araĢtırmacıya iletiniz.
Yukarıda yer alan ve araĢtırmadan önce katılımcıya verilmesi gereken bilgileri okudum ve katılmam istenen çalıĢmanın kapsamını ve amacını, gönüllü olarak üzerime düĢen sorumlulukları anladım. ÇalıĢma hakkında yazılı ve sözlü açıklama aĢağıda adı belirtilen araĢtırmacı/araĢtırmacılar tarafından yapıldı. Bana, çalıĢmanın muhtemel riskleri ve faydaları sözlü olarak da anlatıldı. KiĢisel bilgilerimin özenle korunacağı konusunda yeterli güven verildi.
Bu koĢullarda söz konusu araĢtırmaya kendi isteğimle, hiçbir baskı ve telkin olmaksızın katılmayı kabul ediyorum.
Katılımcının :
Adı-Soyadı:...
Ġmzası: ĠletiĢim Bilgileri: e-posta: Telefon:
ĠletiĢim bilgilerimin diğer araĢtırmacıların benimle iletiĢime geçebilmesi için “ortak seçeneği iĢaretleyiniz)
Velayet veya Vesayet Altında Bulunanlar Ġçin; Veli veya Vasisinin
Adı- Soyadı:... Ġmzası: AraĢtırmacının Adı- Soyadı:... Ġmzası:
56
8. ÖZGEÇMĠġ
14.03.1989 tarihinde memur bir anne ve babanın ikinci çocuğu olarak Hatay‟ın Ġskenderun ilçesinde doğdu. Ġskenderun Ġnönü Ġlköğretim Okulundan 2003 yılında ve Ġskenderun ġemsettin Mursaloğlu Lisesinden 2006 yılında mezun oldu. Ġlköğretim ve lise yıllarında voleybol baĢta olmak üzere sporun çeĢitli dallarında aktivitelerde bulundu. 2007 yılında Konya Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu, Antrenörlük Eğitimi bölümünü kazandı. Lisans eğitimi sonunda Voleybol 3. Kademe Antrenörlük belgesi ve Tenis yan uzmanlık belgesini almaya hak kazandı. BaĢarılı bir lisans eğitiminden sonra 2011 yılında bölüm birincisi olarak mezun oldu. 2012 yılında Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü Antrenörlük Eğitimi Anabilim Dalı‟nda yüksek lisans eğitimine baĢladı.